מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "תשליך"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
פארברייטערט
ק (מכלוליזאציע) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 17: | שורה 17: | ||
== אקט == | == אקט == | ||
[[טעקע:Brockhaus and Efron Jewish Encyclopedia e14 771-0.jpg|קליין|לינקס|תשליך ביי א טייך אין גאליציע, אין יאר [[ה'תרס"ו]] בערך.]] | |||
דעם ערשטן טאג פון [[ראש השנה]] נאך [[מנחה]] גייט מען צום ים אדער צו א טייך, און מען זאגט פסוקים און תפילות אלס בקשה אז די עבירות זאלן פארפאלן ווערן אין ים, באזירט אויפן פסוק {{הדגשה|...וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל-חַטֹּאותָם|{{תנ"ך|מיכה|ז|יט}}}}. אין טייל פון די ספרד'ישע קהילות ווערט עס אנגערופן '''ו'''תשליך, און נישט תשליך, לויט ווי עס שטייט אין פסוק. | דעם ערשטן טאג פון [[ראש השנה]] נאך [[מנחה]] גייט מען צום ים אדער צו א טייך, און מען זאגט פסוקים און תפילות אלס בקשה אז די עבירות זאלן פארפאלן ווערן אין ים, באזירט אויפן פסוק {{הדגשה|...וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל-חַטֹּאותָם|{{תנ"ך|מיכה|ז|יט}}}}. אין טייל פון די ספרד'ישע קהילות ווערט עס אנגערופן '''ו'''תשליך, און נישט תשליך, לויט ווי עס שטייט אין פסוק. | ||
=== פלאץ === | === פלאץ === | ||
עס איז בעסער צו גיין צו א וואסער וואס דערין זענען פארהאן פיש{{הערה|ספר המנהגים (טירנא), ראש השנה; מטה משה, עמוד העבודה סי' תת"כ.}}. דער טעם דערצו איז צו געדענקן אז מיר זענען געגליכן צו פיש וועלכע קענען פלוצלינג געכאפט ווערן דורך דעם פישער, אזוי קענען מיר פארכאפט ווערן אין נעץ פון מידת הדין{{הערה|הגהות מנהגים (טירנא), ראש השנה אות קל"א; מטה משה, עמוד העבודה סי' תת"כ.}}, און די מחשבה וועט אונז מעורר זיין צו תשובה{{הערה|לבוש, אורח חיים סימן תקצ"ו}}. נאך א טעם איז, ווייל די פישן ווייזן אויף ברכה מיט דעם וואס [[עין הרע]] איז נישט שולט אויף זיי, און 'שיפרו וירבו כדגים'{{הערה|{{טור|אורח חיים|תקפג|מפרש=דרכי משה}}}}. אין [[חמדת ימים]] ווערט דערמאנט נאך א סיבה, ווייל דעם ערשטן טאג ראש השנה איז דינא קשיא, דעריבער גייט מען צום וואסער וואס ווייזט אויף חסדים צו ממתיק זיין צו דינא רפיא, און אויך די פיש מיט זייערע אפענע אויגן ('עינא פקיחא') צייגן אויף חסדים{{הערה|חמדת הימים, ראש השנה פרק ז'}}. | |||
אין א פלאץ וואס איז נישט פארהאן קיין טייך אדער קוואל וואסער, האט מען געמאכט אן עקסטערן בור אין הויף פון שוהל, אדער איז מען ארויף צו א הויכע פלאץ וואס פון דארטן זעט מען וואסער. טייל האבן זיך געפירט צו עפענען דעם קראן וואסער און דארט געזאגט תשליך. | אין א פלאץ וואס איז נישט פארהאן קיין טייך אדער קוואל וואסער, האט מען געמאכט אן עקסטערן בור אין הויף פון שוהל, אדער איז מען ארויף צו א הויכע פלאץ וואס פון דארטן זעט מען וואסער. טייל האבן זיך געפירט צו עפענען דעם קראן וואסער און דארט געזאגט תשליך. | ||
| שורה 27: | שורה 28: | ||
=== צייט === | === צייט === | ||
די צייט פאר תשליך איז אין ערשטן טאג ראש השנה, נאך [[מנחה]] איידער די שקיעה{{הערה|שער הכוונות, הקדמה לדרושי ראש השנה; קיצור של"ה מסכת ראש השנה, הגה ד"ה ויש לילך; מטה אפרים, סימן תקצ"ח. זעט אויך מהרי"ל, הלכות ראש השנה ס"ט, אז די צייט דערצו איז נאך די סעודה}}. מען פירט זיך צו גיין אויך נאך די שקיעה, ביז ביינאכט{{הערה|מטה אפרים, סימן תקצ"ח סעיף ה'}}. אויב וועט מען נישט קענען גיין נאך מנחה, קען מען עס טון בעפאר מנחה{{הערה|מטה אפרים, סימן תקצ"ח סעיף ז'}}. | |||
אויב דער ערשטער טאג פון ראש השנה קומט אויס אום שבת, איז איינגעפירט ביי די אשכנזים, ביי די אידן פון איטאליע{{הערה|שם=רומא}} און ביי א טייל פון די ספרדים צו אפשטופן דעם תשליך צום צווייטן טאג, כדי מען זאל נישט צוקומען צו טראגן די מחזורים אינדרויסן פון [[עירוב]]. רוב ספרדים זאגן עס אבער אויך אין אזא יאר אין ערשטן טאג. | אויב דער ערשטער טאג פון ראש השנה קומט אויס אום שבת, איז איינגעפירט ביי די אשכנזים, ביי די אידן פון איטאליע{{הערה|שם=רומא}} און ביי א טייל פון די ספרדים צו אפשטופן דעם תשליך צום צווייטן טאג, כדי מען זאל נישט צוקומען צו טראגן די מחזורים אינדרויסן פון [[עירוב]]. רוב ספרדים זאגן עס אבער אויך אין אזא יאר אין ערשטן טאג. | ||
ביי טייל [[חסידות|חסידים]] איז איינגעפירט צו גיין צו תשליך אין די [[עשרת ימי תשובה]], צווישן ראש השנה און יום כיפור. | ביי טייל [[חסידות|חסידים]] איז איינגעפירט צו גיין צו תשליך אין די [[עשרת ימי תשובה]], צווישן ראש השנה און יום כיפור, און בעיקר א טאג פאר ערב יום כיפור (אדער דעם אוונט בעפאר), וואס ווערט גערופן "שלש עשרה מדות"{{הערה|ליקוטי מהרי"ח, תפלת מוסף דראש השנה}}. | ||
===תפילות און מנהגים=== | ===תפילות און מנהגים=== | ||
די | מען פירט זיך צו זאגן די דריי פסוקים פון די ענדע פון [[ספר מיכה]] ({{תנ"ך|מיכה|ז|יח|אן=כן}}–כ'). | ||
{{ציטוט|תוכן=מִי-אֵל כָּמוֹךָ נֹשֵׂא עָוֹן וְעֹבֵר עַל-פֶּשַׁע לִשְׁאֵרִית נַחֲלָתוֹ לֹא-הֶחֱזִיק לָעַד אַפּוֹ כִּי-חָפֵץ חֶסֶד הוּא. / יָשׁוּב יְרַחֲמֵנוּ יִכְבֹּשׁ עֲוֹנֹתֵינוּ וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל-חַטֹּאותָם. / תִּתֵּן אֱמֶת לְיַעֲקֹב חֶסֶד לְאַבְרָהָם אֲשֶׁר-נִשְׁבַּעְתָּ לַאֲבֹתֵינוּ מִימֵי קֶדֶם.|}} | {{ציטוט|תוכן=מִי-אֵל כָּמוֹךָ נֹשֵׂא עָוֹן וְעֹבֵר עַל-פֶּשַׁע לִשְׁאֵרִית נַחֲלָתוֹ לֹא-הֶחֱזִיק לָעַד אַפּוֹ כִּי-חָפֵץ חֶסֶד הוּא. / יָשׁוּב יְרַחֲמֵנוּ יִכְבֹּשׁ עֲוֹנֹתֵינוּ וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל-חַטֹּאותָם. / תִּתֵּן אֱמֶת לְיַעֲקֹב חֶסֶד לְאַבְרָהָם אֲשֶׁר-נִשְׁבַּעְתָּ לַאֲבֹתֵינוּ מִימֵי קֶדֶם.|}} | ||
עס איז אנגענומען צו אויסשאקלען די קליידער, אלס א סימן כאילו מען ווארפט אוועק די עבירות. | לויט טייל מקורות זאל מען איבערזאגן די פסוקים דריי מאל{{הערה|קיצור של"ה, מסכת ראש השנה ד"ה כתב הש"ע; סידור חמדת ישראל, סדר תשליך; סידור רבי אשר.}}. טייל לייגן צו נאך פארשידענע פסוקים{{הערה|סידור חמדת ישראל, סדר תשליך: {{תנ"ך|תהלים|קיח|ה|ט}}, {{תנ"ך|תהלים|לג}}, און {{תנ"ך|ישעיה|יא|ט}}.}}. [[רבי חיים יוסף דוד אזולאי|דער חיד"א]] האט פארפאסט א תפילה געזאגט צו זאגן דערנאך. | ||
עס איז אנגענומען צו אויסשאקלען די קליידער, אלס א סימן כאילו מען ווארפט אוועק די עבירות, און מען זאל צולייגן הארץ זיך צו האלטן ריין פון יעצט און ווייטער{{הערה|{{קיצור שולחן ערוך|קכט|כא}}}}. א מענטש זאל זיך אבער נישט איינרעדן אז דערמיט קען מען פאקטיש אראפווארפן די עבירות, אן תשובה{{הערה|קיצור של"ה מסכת ראש השנה, הגה ד"ה ראו לבטל}}. | |||
==התנגדות צום מנהג== | ==התנגדות צום מנהג== | ||