אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:קרית יטב לב"

5 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
החלפת טקסט – "מייסד געווען" ב־"געגרינדעט"
ק (אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי (1))
ק (החלפת טקסט – "מייסד געווען" ב־"געגרינדעט")
שורה 24: שורה 24:
די נייע אימיגראנטן אין די געגנט האבן אויפגעבויט לעדער פאבריקן, נוצנדיג די פעל פון פערדן און אנדערע חיות, און די ביזנעס האט ממש געבליעט. ביי די "ציווילע קריג" אין די 840’ער יארן, איז 80 פראצענט פון די לעדער גענוצט אין די מלחמה, געקומען פון די אפסטעיט פאבריקן. אויך האט מען געבויט מינעס אין די געגנט צו גראבן פאר אסאך ערליי מעטאל, און דאס האט מען אויך גענוצט ביי די ציווילע קריג. ביי די צענזוס פון 790 ’למספרם, ד"ה אין יאר תק"נ, האט שוין די טאן געהאט א באפעלקערונג פון איבער פופצן הונדערט מענטשן. מיט די אנטוויקלונג פון מער און מער באנען, איז די געגנט פון בלומינגבורג געווען אין צענטער פון די ערשטע שטארקע אויפבלי פון די קעטסקילס. אין זומער צייט, זיך צו שיצן פון די היצן אין ניו יארק סיטי, איז מען ארויסגעפארן צו די "קאנטרי," פירנדיג צו די ערשטע כוואליע פון האטעלן און ריזארטן – דעמאלט נאך מיט גאר אנטיסעמיטישע שטריכן, ווי די שילדן אויף טירן צו פארבאטן אידן און לאא"ה הינטלעך. די "גרעיט דעפרעשאן" פון די 920 ’יארן האט אפגעשטעלט די מאסיווע טוריזם אויף עטליכע צענדליגער יארן, בערך ביז נאך די צווייטע וועלט מלחמה. הייזער און האטעלן זענען געבליבן פארפאלן, און וואנדאלן האבן דאס אונטערגעצינדן. אסאך פייערן האבן דעמאלט פאסירט ביי די פארלאזטע פלעצער. ווינטער תרפ"ב איז געווען א גאר שווערע פייער אין בלומינגבורג, וואס האט פארניכטעט אסאך געסט הייזער ביז‘ן גרונד אן קיין שום איבערבלייבעניש. אין די אנהויב 900 ’יארן איז געווען א שווערע אונטערגאנג פון "טי. בי." לונגען אינפעקציעס אין ניו יארק סיטי, און מען פלעגט פירן די פאציענטן קיין אפסטעיט, צו זיין אפגעזונדערט פון די לאקאלע באפעלקערונג. אסאך פארלאזטע הייזער און האטעלן זענען געווארן שפיטעלער, אדער "סענאטאריומס" אין יענע צייט. דאס איז כמעט עלימינירט געווארן מיט‘ן אויפקום פון "אנטיביאטיקס." נאך די צווייטע וועלט מלחמה, מיט גרינגערע טראנספארטאציע און גוטע עקאנאמיע, און ווייניגער אנטיסעמיטיזם, איז די טוריזם און וואקאציע פון אפסטעיט געקומען צו די גרעסטע עפאכע, אבער ליידער מיט שוואכערע אידישקייט ואכמ"ל.
די נייע אימיגראנטן אין די געגנט האבן אויפגעבויט לעדער פאבריקן, נוצנדיג די פעל פון פערדן און אנדערע חיות, און די ביזנעס האט ממש געבליעט. ביי די "ציווילע קריג" אין די 840’ער יארן, איז 80 פראצענט פון די לעדער גענוצט אין די מלחמה, געקומען פון די אפסטעיט פאבריקן. אויך האט מען געבויט מינעס אין די געגנט צו גראבן פאר אסאך ערליי מעטאל, און דאס האט מען אויך גענוצט ביי די ציווילע קריג. ביי די צענזוס פון 790 ’למספרם, ד"ה אין יאר תק"נ, האט שוין די טאן געהאט א באפעלקערונג פון איבער פופצן הונדערט מענטשן. מיט די אנטוויקלונג פון מער און מער באנען, איז די געגנט פון בלומינגבורג געווען אין צענטער פון די ערשטע שטארקע אויפבלי פון די קעטסקילס. אין זומער צייט, זיך צו שיצן פון די היצן אין ניו יארק סיטי, איז מען ארויסגעפארן צו די "קאנטרי," פירנדיג צו די ערשטע כוואליע פון האטעלן און ריזארטן – דעמאלט נאך מיט גאר אנטיסעמיטישע שטריכן, ווי די שילדן אויף טירן צו פארבאטן אידן און לאא"ה הינטלעך. די "גרעיט דעפרעשאן" פון די 920 ’יארן האט אפגעשטעלט די מאסיווע טוריזם אויף עטליכע צענדליגער יארן, בערך ביז נאך די צווייטע וועלט מלחמה. הייזער און האטעלן זענען געבליבן פארפאלן, און וואנדאלן האבן דאס אונטערגעצינדן. אסאך פייערן האבן דעמאלט פאסירט ביי די פארלאזטע פלעצער. ווינטער תרפ"ב איז געווען א גאר שווערע פייער אין בלומינגבורג, וואס האט פארניכטעט אסאך געסט הייזער ביז‘ן גרונד אן קיין שום איבערבלייבעניש. אין די אנהויב 900 ’יארן איז געווען א שווערע אונטערגאנג פון "טי. בי." לונגען אינפעקציעס אין ניו יארק סיטי, און מען פלעגט פירן די פאציענטן קיין אפסטעיט, צו זיין אפגעזונדערט פון די לאקאלע באפעלקערונג. אסאך פארלאזטע הייזער און האטעלן זענען געווארן שפיטעלער, אדער "סענאטאריומס" אין יענע צייט. דאס איז כמעט עלימינירט געווארן מיט‘ן אויפקום פון "אנטיביאטיקס." נאך די צווייטע וועלט מלחמה, מיט גרינגערע טראנספארטאציע און גוטע עקאנאמיע, און ווייניגער אנטיסעמיטיזם, איז די טוריזם און וואקאציע פון אפסטעיט געקומען צו די גרעסטע עפאכע, אבער ליידער מיט שוואכערע אידישקייט ואכמ"ל.


דוקא אין יענע תקופה האט אויפגעשיינט די הייליגע שטראל פון מרן רבינו הק‘ זי"ע צו כשר‘ן די טריפה‘נע אמעריקע און אויפבויען תורה און אידישקייט אויפ‘ן זעלבן דרך ווי אין דער אלטער היים. דער מלאך אלוקים ההולך לפני מחנה ישראל, דער שר צבא ד‘, מרן רבינו הקדוש זי"ע האט מייסד געווען די "סאטמארער קעמפס," און דערמיט געשטעלט דעם גרויסן הייליגן ווידערשטאנד קעגן די קעטסקילס אסימילאציע פון יענע תקופה. אריבער א יובל יארן איז שוין אריבער זינט דעמאלט, און וויאזוי די קעטסקיל בערג זענען געווארן אזוי אפגערייניגט לתורה ולתפילה, נצח ישראל לא ישקר, רעדט פאר זיך אליינס.
דוקא אין יענע תקופה האט אויפגעשיינט די הייליגע שטראל פון מרן רבינו הק‘ זי"ע צו כשר‘ן די טריפה‘נע אמעריקע און אויפבויען תורה און אידישקייט אויפ‘ן זעלבן דרך ווי אין דער אלטער היים. דער מלאך אלוקים ההולך לפני מחנה ישראל, דער שר צבא ד‘, מרן רבינו הקדוש זי"ע האט געגרינדעט די "סאטמארער קעמפס," און דערמיט געשטעלט דעם גרויסן הייליגן ווידערשטאנד קעגן די קעטסקילס אסימילאציע פון יענע תקופה. אריבער א יובל יארן איז שוין אריבער זינט דעמאלט, און וויאזוי די קעטסקיל בערג זענען געווארן אזוי אפגערייניגט לתורה ולתפילה, נצח ישראל לא ישקר, רעדט פאר זיך אליינס.


בלומינגבורג זעלבסט האט געהאט די זכי‘ פון דעמאלט ביז היינט אין צענטער פון דעם אויפבוי פון תורה און אידישקייט, מיט בתים נאמנים לד‘ ולתורתו הקדושה. טייל פון די וואונדערליכע היסטאריע איז ערשינען אין א דראמאטישע ארטיקל, אויף די שפאלטנס פון "דער איד," אנהויב זומער, פר‘ פנחס
בלומינגבורג זעלבסט האט געהאט די זכי‘ פון דעמאלט ביז היינט אין צענטער פון דעם אויפבוי פון תורה און אידישקייט, מיט בתים נאמנים לד‘ ולתורתו הקדושה. טייל פון די וואונדערליכע היסטאריע איז ערשינען אין א דראמאטישע ארטיקל, אויף די שפאלטנס פון "דער איד," אנהויב זומער, פר‘ פנחס