אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ראצפערט (חסידות)"

ראצפערט (חסידות) (זעט מקור)

רעוויזיע פון 10:35, 3 פעברואר 2023

6,804 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 2 יאָר

רעדאגירונג, פארברייטערט

וויזועלוויקיטעקסט

נייטראלער

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, אספקלריה רעדאקטארן

958

רעדאגירונגען

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
-'''דער ראצפערט'ער הויף''' איז געגרינדעט געווארן דורך רבי [[שלום אליעזר האלבערשטאם]], זון פון דעם [[רבי חיים האלבערשטאם|דברי חיים]] פון [[צאנז]]. אין שטאט [[ראצפערט]] - [[אונגארן]].
+[[קובץ:רבינו הקדוש מראצפערט.jpg|250px|ממוזער|בילד פון ראצפערטער [[אדמו"ר|רב]], רבי שלום אליעזר'ל, אויפן דעקל פון זיין ביאגראפיע ביכל "רבינו הקדוש מראצפערט", [[בני ברק]], [[תשס"ז]]]]
+'''דער ראצפערטער הויף''' איז א [[צאנז (הויף)|צאנזער חסידות]], געגרינדעט געווארן אין שטאט [[ראצפערט]], [[אונגארן]], דורך [[רבי שלום אליעזר האלבערשטאם]], דער זעקסטער זון פון [[רבי חיים האלבערשטאם]], דער [[צאנז]]ער רב.
-== גרינדונג פונעם חסידות ==
+== איר גרינדער ==
+דער גרינדער פונעם ראצפערטער הויף איז געווען רבי שלום אליעזר האלבערשטאם ('''רבי שלום אליעזר'ל''', '''דער ראצפערטער [[אדמו"ר|רב]]'''; [[ניסן]] [[תרכ"ב]] - [[סיון]] [[תש"ד]]), זון פונעם צאנזער רב און פון רעכיל דבורה, טאכטער פון רבי יחיאל צבי הירש אונגער פון [[טארנא]]{{הערה|זון פון [[רבי מרדכי דוד אונגער (דאמבראווא)|רבי מרדכי דוד אונגער]] פון [[דאמבראווא]]}}. רבי שלום אליעזר'ל האט חתונה געהאט אום [[ד' אלול]] [[תרל"ו]] מיט שרה מרים, טאכטער פון זיין שוואגער{{הערה|איידעם פון זיין פאטער}} [[רבי מרדכי דוב טווערסקי]] פון [[הארנאסטייפל (הויף)|הארנאסטייפל]]. נאך דער חתונה איז ער געבליבן וואוינען אין [[הארנאסטייפל]] פאר צען יאר, און נישט פארמאגנדיג קיין [[רוסלאנד|רוסישע]] [[בירגערשאפט]], האט אים די ארטיגע רעגירונג פארטריבן פון לאנד. אין יאר [[תרמ"ו]] איז ער צוריקגעפארן קיין [[גאליציע]], וואו ער האט געוואוינט פאר א קורצע וויילע אין [[שינאווא]] און דערנאך זיך באזעצט אין טארנא{{הערה|{{היברובוקס|רבי יואל בעער|ספר זכרונות המאור|36015|חלק ב', זייט ת"ה, מאיר אמסעל (רעדאקטאר), ברוקלין, תשל"ד|עמוד=405}}; [[רבי משה טייטלבוים]], '''מהר"ם ט"ב''', חלק א', זייט ע'}}.
-דער גרינדער פונעם ראצפערטער חסידות איז געווען רבי שלום אליעזר האלבערשטאם, וואס איז געבוירן געווארן [[חול המועד]] [[פסח]] תרכ"ב. ער האט חתונה געהאט מיט די טאכטער פון זיין שוואגער [[רבי מרדכי דוב טווערסקי]] פון [[הארנסטייפל (הויף)|הארנסטייפל]], און ער האט געוואוינט ביי אים נאך דער חתונה. נאך א שטיק צייט האט די רוסישע רעגירונג פארטריבן אים ווייל ער איז נישט געווען קיין בירגער, און ער איז צוריק אין [[גאליציע]]. אין [[תר"ס]] האט ער אימיגרירט אין [[אונגארן]] און ער האט אנגעהויבן פירן א רעביסטעווע, ערשט אין [[טעגלאש]] און שפעטער אין [[ראצפערט]]. רבי שלום אליעזר איז דערמארדעט געווארן אין [[אוישוויץ]], [[ט"ז סיון]] [[תש"ד]].
+[[קובץ:Újfehértó légifotó1.jpg|שמאל|250px|ממוזער|די שטאט ראצפערט, [[תשס"ח]]]]
+אין [[ראצפערט]] ("אויפאהערטאו", אין [[אונגאריש]]), [[אונגארן]], איז פריער געווען א חסידישער הויף, געפירט דורך [[רבי נפתלי הירצקא הלוי זילבערמאן]] ('''רבי הירצקא'לע ראצפערטער'''; ? - [[ט' תשרי]] [[תרנ"ח]]), א תלמיד פונעם צאנזער רב. נאך זיין פטירה, אום [[ערב יום כיפור]] תרנ"ח, האט רבי שלום אליעזר'ל, אויף דער איינלאדענונג פון פילע אונגארישער צאנזער חסידים, זיך אריבערגעצויגן קיין אונגארן. צוערשט האט ער זיך באזעצט אין [[טעגלאש]], א שטעטל נעבן ראצפערט, פאר א קורצע וויילע, און אום ענדע זומער פון תרנ"ח, האט ער זיך ענדגילטיג אריבערגעצויגן קיין ראצפערט{{הערה|{{היברובוקס|יצחק בן ימיני|דאס אידישע ווארט|50126|אייר-סיון תשנ"ד|ללא|עמוד=32|ראצפערטער רבי הרה"ק רבי שלום אליעזר'ל זצוק"ל הי"ד}}; {{היברובוקס|י' יוסף כהן|המעין|29658|יונה עמנואל (רעדאקטאר), תשרי תשל"ז|עמוד=53}}}} - די שטאט אויף וועמענ'ס נאמען זיין חסידישער הויף איז באקאנט.
-אין ראצפערט איז אויך געווען א הויף געפירט פון רבי נפתלי הירצקא הלוי זילבערמאן, א תלמיד פונעם צאנזער רב, אבער ס'איז נישט געווען קיין שייכות צווישן די צוויי הויפן.
+אין ראצפערט, האט ער צוערשט געפירט אין א קליינעם [[בית המדרש]], ביז די חסידים האבן אים געבויט נעבן זיין הויז א גרויסע שול, צו וואו טויזנטער אידן פלעגן קומען אויף [[שבת]]ים און [[יום טוב|ימים טובים]]{{הערה|שם=ראטמאן|{{היברובוקס|ד.ש. ראטמאן|קובץ המאור|28043|מאיר אמסעל (רעדאקטאר), סיון-תמוז תשמ"ט|עמוד=36}}}}, איבערהויפט אויפן יום טוב [[שבועות]]. שפעטער האבן די חסידים אויך געבויט דארט אין הויף א גרויסע [[סוכה]], אזוי אויך א גרויסן שאטער צו קענען אקאמאדירן די פילע געסט אויף די [[ימים נוראים]] און [[שמחת תורה]]{{הערה|{{אוצר החכמה|צבי ברינער|רבינו הקדוש מראצפערט|171136|פרק א', זייט נ"ו-נ"ז||עמוד=54}}}}.
-==אין אמעריקע==
+רבי שלום אליעזר'ל איז אוועק אויף [[קידוש השם]] אין [[אוישוויץ|אוישוויץ-בירקענאו]], בערך אום [[ט"ז סיון]] [[תש"ד]].
-רבי שלום אליעזר'ס צווייטער זון איז געווען רבי משולם זושא, אן איידעם ביי [[רבי נפתלי טייטלבוים]] פון [[נירבאטור]]<ref>א זון פון רבי ישראל יעקב פון [[וואלאווע]], וואס איז געווען א איידעם ביי זיין פעטער דער "[[ייטב לב]]"</ref>. רבי משולם זושא'ס דריטע טאכטער, רייצא, האט חתונה געהאט מיט רבי יואל בער, אן אייניקל פון [[רבי חיים טירער]], דעם "באר מים חיים"{{הערה|1=זיין יחוס קענט איר זען [http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=31&t=3824&p=179463&hilit=%D7%99%D7%95%D7%90%D7%9C+%D7%91%D7%A2%D7%A2%D7%A8#p179463 דא].}}. רבי יואל בער איז געראטעוועט געווארן פון דער [[האלאקאוסט]] און האט זיך באזעצט אין [[וויליאמסבורג]], עטליכע יאר שפעטער האט ער זיך געצויגן קיין [[סאו פאולא]], [[בראזיל]], וואו ער האט אויפגעשטעלט א חסידישע קהילה אויפן נאמען פון זיין שווער רבי משולם זושא. רבי יואל איז געווען א גרויסער בעל חסד און אנגעפירט מיט דעם הכנסת אורחים אין שטאט.
+== חסידות ראצפערט נאכן קריג ==
+רבי שלום אליעזר'ס צווייטער זון, רבי משולם זושא יצחק הלברשטאם ([[תרנ"ד]] - [[כ"ג אייר]] [[תש"ד]]), וועלכער האט געוואוינט נעבן זיין פאטער אין שטאט ראצפערט, איז אויך גע'הרג'עט געווארן אין אושוויץ ביים [[האלאקאוסט|צווייטן וועלט קריג]]. זיין דריטע טאכטער, רייצא, האט נאכן קריג חתונה געהאט אין [[ניו יארק]] מיט רבי יואל בעער{{הערה|אן אפשטאמיגער פון [[בעל שם טוב]], [[רבי משה חיים אפרים פון סאדילקאוו]], [[רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב]] און פון [[רבי חיים טשערנאוויצער]]}}, וועלכער האט פאר א תקופה פון צוויי יאר געדינט אלס רב פון "שומרי הדת" אין [[ברוקלין]]. רבי יואל בעער האט אויפגעשטעלט אין [[וויליאמסבורג]] דעם בית-המדרש '''קהל עדת שלום''' אויפן נאמען פון זיין עלטער-שווער רבי שלום אליעזר'ל, און נאך עטליכע יאר האט ער אריבערגעפירט דעם בית-המדרש צו בעדפארד הייטס, ברוקלין. אין יאר [[תשי"ח]] האט ער זיך געצויגן קיין [[סאן פאולא]], [[בראזיל]], וואו ער האט ווידער אויפגעשטעלט א בית המדרש און קהילה אויפן נאמען ראצפערט. אין סאן פאולא איז ער געווען באקאנט אלס גרויסער בעל חסד, ער האט אנגעפירט דעם [[הכנסת אורחים]] אין שטאט און אסאך געטון אין [[קירוב]]{{הערה|{{היברובוקס|מאיר אמסעל|ספר זכרונות המאור|36015|חלק ב', זייט ת"ו, ברוקלין, תשל"ד|עמוד=406}}}}.
-רבי יואל איז נפטר געווארן [[כ"ט אדר]] [[תשנ"ב]]. נאך די פטירה האט זיין עלטערער איידעם, דער קרעטשעניפ'ער רבי, באקרוינט זיין איינציגן זון רבי זושא פאר ראצפערטער רבי, און זיין איידעם רבי יצחק דוד הורוויץ פאר גאב"ד פון דער קהילה, די מיטגלידער פון דער קהילה זענען נישט קיין ראצפערטער חסידים.
+רבי יואל איז נפטר געווארן [[כ"ט אדר]] [[תשנ"ג]] און פון זיינע שריפטן זענען אין יאר [[תשע"ו]] ערשינען צוויי בענדער "שיורי מנחת עני" מיט [[חידושי תורה]] און [[סיפורי צדיקים]]. נאך זיין פטירה, האט זיין עלטסטער איידעם, [[רבי מנחם אליעזר זאב ראזנבוים]], דער [[קרעטשניף (הויף)|קרעטשניפער]] [[אדמו"ר|רבי]] אין [[רחובות]], מכתיר געווען זיין בן יחיד, '''רבי משולם זושא בעער''', אלס ראצפערטער רבי, און זיין יונגסטן איידעם, '''רבי יצחק דוד הורוויץ''', אלס רב פון קהילת ראצפערט סאן-פאולא.
-זיינע איידעמעס זענען:
+זיינע אנדערע איידעמער זענען: רבי יחיאל אשר זעליג פאנעט, קארלסבורגער רבי אין [[מאנטריאל]]; רבי אליעזר ליבער שנעעבאלג, דער רב פון עדזשעווער, [[לאנדאן]]; רבי יצחק אייזיק ראזנבוים, קליוולאנדער רבי אין וויליאמסבורג; רבי חיים יהודה בעק<ref>זון פון [[רבי אברהם צבי בעק]]</ref>, טשערקאסער רבי אין [[מאנסי]]; און רבי חיים אלעזר ווייס, חמעלניקער רבי אין מאנסי.
-* [[רבי מנחם אליעזר זאב ראזנבוים]], דער [[קרעטשניף|קרעטשניפ]]'ער רבי אין [[רחובות]].
-* רבי יחיאל אשר זעליג פאנעט, קארלסבורג'ער רבי אין [[מונטריאול]].
-* רבי אליעזר ליבער שנעעבאלג, דער רב פון [[עדזשווער]] - [[לאנדאן]].
-* רבי יצחק אייזיק ראזנבוים, קליוולאנד'ער רבי אין וויליאמסבורג.
-* רבי חיים יהודה בעק<ref>זון פון [[רבי אברהם צבי בעק]].</ref>, טשערקאס'ער רבי אין [[מאנסי]].
-* רבי חיים אלעזר ווייס, חמעלניק'ער רבי אין מאנסי.
-* רבי יצחק דוד הורוויץ.
-רבי יצחק דוד הורוויץ, גאב"ד פון דער קהילה, האט געעפנט מוסדות אין [[בני ברק]], [[בית שמש]], [[אלעד]], און [[וויליאמסבורג, ברוקלין|וויליאמסבורג]]. זיין איידעם הרב מאיר האגער (א זון פון הרב ישראל אליעזר האגער, א זון פון [[רבי משה האגער]] ראש ישיבת סערעט-וויזשניץ) איז רב פון דער קהילה אין בית שמש, און זיין איידעם הרב חיים מערץ דינט אלס רב פון דער קהילה אין  וויליאמסבורג.
+==== מוסדות ראצפערט ====
+דער ראצפערטער רב, רבי יצחק דוד הורוויץ, האט געעפנט מוסדות{{הבהרה|דהיינו?... קהילות? שולן? חדרים?}} אין [[וויליאמסבורג]], [[בני ברק]], [[בית שמש]] און [[אלעד]]. זיין איידעם, רבי מאיר האגער{{הערה|אייניקל פון [[רבי משה האגער]], דער [[סערעט-וויזשניץ|סערעט וויזשניצער]] [[ראש ישיבה]]}}, איז רב פון דער קהילה אין בית שמש; און זיין אנדערער איידעם, רבי חיים מערץ, דינט אלס רב פון דער קהילה אין וויליאמסבורג.
-== וועבלינקען ==
+==== תפארת שמואל קהל ראצפערט ====
+אנהייב יאר [[תשכ"ג]], האט זיך געגרינדעט אין [[וויליאמסבורג]] א קהילה מיטן נאמען '''תפארת שמואל קהל ראצפערט'''{{הערה|{{היברובוקס|גרינדונגס-מעלדונג פון דער קהילה|קובץ המאור|27843|תשרי-חשון תשכ"ג|עמוד=2}}}}, געצילט צוזאמצוברענגען ראצפערטער איינוואוינער און חסידים פון רבי שלום אליעזר'ל. אלס רב פון דער קהילה איז אויפגענומען געווארן [[רבי אשר אנשיל קרויז]], אליין א ראצפערטער געבוירענער, וועלכער איז אויפגעוואקסן אונטער דער השפעה פון רבי שלום אליעזר'ל. רבי אשר אנשיל איז געווען א זון פון רבי שמואל דוד קרויז, דער [[אודווארי]]ער רב, וועלכער האט געבויט פאר רבי שלום אליעזר'ל דעם גרויסן בית-המדרש אין ראצפערט{{הערה|שם=ראטמאן}}{{הערה|{{היברובוקס|רבי שמואל דוד קרויז|יד שמואל|21011|הקדמה פון [[רבי שלום קרויז]] אודוואריער רב |עמוד=15}}}}.
-*[http://www.kikarhashabat.co.il/%D7%94%D7%9B%D7%A0%D7%A1%D7%AA-%D7%A1%D7%AA-%D7%A8%D7%90%D7%A6%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%98.html   הכנסת ס"ת צום ראצפערטער כולל אין אלעד (כיכר השבת)]
+==== בית המדרש מהרש"א דראצפערט ====
-*[https://archive.jdn.co.il/tag/%D7%A8%D7%91%D7%99-%D7%99%D7%A6%D7%97%D7%A7-%D7%93%D7%95%D7%93-%D7%94%D7%95%D7%A8%D7%95%D7%91%D7%99%D7%A5/ רבי יצחק דוד הורוויץ] אין [[JDN]].
+אין יאר תשע"ט האט זיך אין [[בארא פארק]] געגרינדעט א [[קהילה]] און [[בית המדרש]] מיטן נאמען '''מהרש"א דראצפערט''', וואו עס האט געדינט אלס רב, רבי חיים צבי טייטלבוים, זון פון [[רבי מנחם מענדל טייטלבוים]], אן אפשטאמיגער פון רבי שלום אליעזר'ל{{זיין עלטער זיידע, [[רבי משה טייטלבוים]], איז געווען א זון פון [[רבי חיים צבי טייטלבוים]], איידעם פון רבי שלום אליעזר'ל}}; עטליכע יאר דערויף, אום ניסן תשפ"ב, ווען [[קהל יטב לב]] בנשיאות זיין זיידן, [[רבי אהרן טייטלבוים]], האט געעפנט א בית המדרש אין בארא-פארק מיט דעם נאמען, איז רבי חיים צבי אריבער אנפירן דעם בית המדרש{{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://www.boropark24.com/news/tenth-satmar-beis-medrash-in-boro-park-to-be-opened-this-week|כותרת=צענטער סאטמארער בית המדרש אין בארא פארק ווערט די וואך געעפנט|אתר=אויף boropark24|תאריך=May 5 2022}}}}.
+אין שטאט [[קרית יואל]], ניו יארק, האבן די [[ווילעדזש]] פירער א נאמען געגעבן א גאס "ראצפערט" (אין [[ענגליש]]: Ratzfert Wy), אין אנדענק פון רבי שלום אליעזר'ל.
+== וועבלינקען ==
+*{{אוצר החכמה|צבי ברינער|רבינו הקדוש מראצפערט|171136|מכון זכרון משה, [[בני ברק]], [[תשס"ז]]||עמוד=1}}
+*{{JDN|2=רבי יצחק דוד הורוביץ|3=/tag/רבי-יצחק-דוד-הורוביץ/}}
 ==רעפערענצן==
 {{רעפליסטע}}
-{{חסידישע הויפן|ראצפערט}}
-[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
-[[קאַטעגאָריע:חסידישע הויפן|ראצפערט]]
-[[קאַטעגאָריע:צאנז|ראצפערט]]
-[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען|ראצפערט]]