אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אסיפ צאדקין"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ")
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(23 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
'''אָסיפּ (יאָסל) צאַדקין''' ([[רוסיש]]: ''Осип Цадкин''; [[פראַנצױזיש]]: ''Ossip Zadkine''; דעם 14טן יולי 1890 - 25סטן נאָװעמבער 1967) איז געװען אַ פּראָמינענטער [[פראַנצױז]]ישער [[סקולפּטאָר]], [[מאָלער]] און [[גראַפיקער]] פון [[רוסלאנד|רוסיש]]-[[ייִד]]ישן אָפּשטאַם.
{{דעסקריפציע|פראנצויזישער ארטיסט}}
'''אָסיפּ (יאָסל) צאַדקין''' ([[רוסיש]]: ''Осип Цадкин''; [[פראַנצויזיש]]: ''Ossip Zadkine''; דעם 14טן יולי 1890 - 25סטן נאָוועמבער 1967) איז געווען אַ פּראָמינענטער [[פראַנצויז]]ישער [[סקולפּטאָר]], [[מאָלער]] און [[גראַפיקער]] פון [[רוסלאנד|רוסיש]]-[[איד]]ישן אָפּשטאַם.


[[טעקע:Zadkine rb I.jpg|רעכטס|200px|קליין|אָסיפּ צאַדקין: די צעשטערטע שטאָט (ראָטערדאַם)]]  
[[טעקע:Zadkine rb I.jpg|רעכטס|200px|קליין|אָסיפּ צאַדקין: די צעשטערטע שטאָט (ראָטערדאַם)]]  


ער איז געבױרן געװאָרן אין [[סמאָלענסק]] ([[רוסלאנד|רוסלענדישע אימפּעריע]]) אין אַ [[ייִד]]יש-שאָטישער משפּחה (זײַן פאָטער, אהרן צאַדקין, אַ לערער פון די קלאַסישע [[שפראך|שפּראַכן]] אינעם סמאָלענסקער קריסטלעכן סעמינאַריום, איז געװען אַן אָרטיקער ייִד און זײַן מוטער, סאָפיע לעסטער, האָט געשטאַמט פון דער משפּחה פון שאָטישע אימיגראַנטן, װאָס האָבן זיך באַזעצט אין [[רוסלאַנד]] שױן אין דער תּקופה פונעם קײסער [[פעטער דער גרויסער|פּעטער דעם גרױסן]]).                             
ער איז געבוירן געוואָרן אין [[סמאָלענסק]] ([[רוסלאנד|רוסלענדישע אימפּעריע]]) אין אַ [[איד]]יש-שאָטישער משפּחה (זיין פאָטער, אהרן צאַדקין, אַ לערער פון די קלאַסישע [[שפראך|שפּראַכן]] אינעם סמאָלענסקער קריסטליכן סעמינאַריום, איז געווען אַן אָרטיקער ייִד און זיין מוטער, סאָפיע לעסטער, האָט געשטאַמט פון דער משפּחה פון שאָטישע אימיגראַנטן, וואָס האָבן זיך באַזעצט אין [[רוסלאַנד]] שוין אין דער תּקופה פונעם קייסער [[פעטער דער גרויסער|פּעטער דעם גרויסן]]).                             


זײַנע קינדערשע יאָרן האָט אָסיפּ פאַרבראַכט אין [[וויטעבסק]], דער הױפּטשטאָט פון דער שכנישער גובערניע (איצטער אין [[װײַסרוסלאַנד]]). אין 1900-1904 האָט ער זיך געלערנט דאָרטן אין דער 4-יעריקער שטאָטישער [[שולע]] (אגב, די ערשטע צװײ יאָר - צוזאַמען מיט [[מאַרק שאַגאַל]]), און שפּעטער צו (אױכעט אײנצײַטיק מיט שאַגאַלן) - אין דער [[קינסטלער]]ישער שולע פון [[יהודה פּען]].                                                                                     
זיינע קינדערשע יאָרן האָט אָסיפּ פאַרבראַכט אין [[וויטעבסק]], דער הויפּטשטאָט פון דער שכנישער גובערניע (יעצטער אין [[ווייסרוסלאַנד]]). אין 1900-1904 האָט ער זיך געלערנט דאָרטן אין דער 4-יעריקער שטאָטישער [[שולע]] (אגב, די ערשטע צוויי יאָר - צוזאַמען מיט [[מאַרק שאַגאַל]]), און שפּעטער צו (אויכעט איינצייטיק מיט שאַגאַלן) - אין דער [[קינסטלער]]ישער שולע פון [[יהודה פּען]].                                                                                     


[[טעקע:Ossip Zadkine-Grosser Orpheus.jpg|קליין| 170px |אָסיפּ צאַדקין: גרױסער אָרפײ]]  
[[טעקע:Ossip Zadkine-Grosser Orpheus.jpg|קליין|170px |אָסיפּ צאַדקין: גרויסער אָרפיי]]  
    
    
אין 1905 איז אָסיפּ געפאָרן קײן [[ענגלאַנד]], װוּ, במשך פון עטלעכע יאָרן, האָט ער געאַרבעט אין סטאָליער-װאַרשטאַטן, זיך געלערנט אין אָרטיקע קינסטלערישע שולן, שטודירט די קלאַסישע [[קונסט]] אין די זאַלן פונעם "[[בריטישער מוזיי|בריטישן מוזײ]]" אין [[לאָנדאָן]].  
אין 1905 איז אָסיפּ געפאָרן קיין [[ענגלאַנד]], וואוּ, במשך פון עטליכע יאָרן, האָט ער געאַרבעט אין סטאָליער-וואַרשטאַטן, זיך געלערנט אין אָרטיקע קינסטלערישע שולן, שטודירט די קלאַסישע [[קונסט]] אין די זאַלן פונעם "[[בריטישער מוזעאום|בריטישן מוזעאום]]" אין [[לאָנדאָן]].  
                                            
                                            
אין 1910 האָט אָסיפּ צאַדקין זיך באַזעצט אין [[פּאַריז]], װוּ ער האָט געדונגען אַן [[אַטעליע]] אינעם באַרימטן [["בינשטאָק"]] (''La Ruche''). אין 1911 האָט ער צום ערשטן מאָל אױסגעשטעלט זײַנע [[סקולפּטור]]-[[בילד]]ער אין דעם "סאַלאָן פון די אומאָפּהענגיקע" (''Salon des Indépendants'') און דעם "האַרבסט-סאַלאָן" (''Salon d'Automne''). דערנאָך האָט ער אָנטײלגענומען אין די קינסטלערישע אױסשטעלונגען אין [[פּעטערבורג]] (1912), [[בערלין]] (1914) און לאָנדאָן (1914). ער האָט זיך באַקענט מיט [[גיִיאָם אַפּאָלינער]] (''Guillaume Apollinaire''), [[בלעז סאַנדראַר]] (''Blaise Cendrars''), [[אַמעדעאָ מאָדיליאַני]] (''Amedeo Modigliani''), [[זשאַק ליפּשיץ]] (''Jacques Lipchitz''), קאָנסטאַנטין בראנקוזי (''Constantin Brancusi''), [[פאבלא פיקאסא|פּאַבלאָ פּיקאַסאָ]] (''Pablo Picasso''), [[אַנרי מאַטיס]] (''Henri Matisse'') און אַנדערע פּראָמינענטע פאָרשטײער פון דער פּאַריזער קינסטלערישער און [[ליטעראטור|ליטעראַריש]]ער סביבה.  
אין 1910 האָט אָסיפּ צאַדקין זיך באַזעצט אין [[פאַריז]], וואוּ ער האָט געדונגען אַן [[אַטעליע]] אינעם באַרימטן [["בינשטאָק"]] (''La Ruche''). אין 1911 האָט ער צום ערשטן מאָל אויסגעשטעלט זיינע [[סקולפּטור]]-[[בילד]]ער אין דעם "סאַלאָן פון די אומאָפּהענגיקע" (''Salon des Indépendants'') און דעם "האַרבסט-סאַלאָן" (''Salon d'Automne''). דערנאָך האָט ער אָנטיילגענומען אין די קינסטלערישע אויסשטעלונגען אין [[פעטערבורג]] (1912), [[בערלין]] (1914) און לאָנדאָן (1914). ער האָט זיך באַקענט מיט [[גיִיאָם אַפּאָלינער]] (''Guillaume Apollinaire''), [[בלעז סאַנדראַר]] (''Blaise Cendrars''), [[אַמעדעאָ מאָדיליאַני]] (''Amedeo Modigliani''), [[זשאַק ליפּשיץ]] (''Jacques Lipchitz''), קאָנסטאַנטין בראנקוזי (''Constantin Brancusi''), [[פאבלא פיקאסא|פּאַבלאָ פּיקאַסאָ]] (''Pablo Picasso''), [[אַנרי מאַטיס]] (''Henri Matisse'') און אַנדערע פּראָמינענטע פאָרשטייער פון דער פּאַריזער קינסטלערישער און [[ליטעראטור|ליטעראַריש]]ער סביבה.  


אָסיפּ צאַדקין האָט זיך באַטײליקט אַלס אַ פרײַװיליקער אין דער ערשטער װעלט-[[מלחמה]] (געדינט אין דער פראַנצױזישער אַרמײ, און אין 1916 איז פאַרװוּנדעט געװאָרן בעת אַ [[דײטשלאנד|דײַטשיש]]ער גיפט[[גאז|גאַז]]ן-אַטאַקע).
אָסיפּ צאַדקין האָט זיך באַטייליקט אַלס אַ פרייוויליקער אין דער ערשטער וועלט-[[מלחמה]] (געדינט אין דער פראַנצויזישער אַרמיי, און אין 1916 איז פאַרוואוּנדעט געוואָרן בעת אַ [[דייטשלאנד|דייטשיש]]ער גיפט[[גאז|גאַז]]ן-אַטאַקע).


אין די 1920ער יאָרן האָט דער קינסטלער אױסגעאַרבעט זײַן אײגענעם נוסח, באַזירט אױפן פאַראײניקן די פּרינציפּן פון [[קוביזם]] און עלעמענטן פון די אַרכאַיִשע "פּרימיטיװע" קונסטן. בכדי צו דערגרײכן אַ העכערן אױסדריקלעכקײט-ניװאָ פון זײַנע װערק, פלעגט ער אױסנוצן פאַרשײדנאַרטיקע מאַטעריאַלן, מאָדעלירן עפענונגען און ריסן, שאַפן בולטע און אַרײַנגעבױגענע אױבערפלאַכן, פאַרבן און באַדעקן זײ מיט [[צײכענונג]]ען און אַלפאַבעט-טעקסטן, וכדומה. אַזױ אַרום, עס האָט זיך צומאָל געשאַפן אַן אײַנדרוק, אַז דער סקולפּטור-רױם איז גלײַך װי אױסגעקערט געװאָרן אױף דער לינקער זײַט.  
אין די 1920ער יאָרן האָט דער קינסטלער אויסגעאַרבעט זיין אייגענעם נוסח, באַזירט אויפן פאַראייניקן די פּרינציפּן פון [[קוביזם]] און עלעמענטן פון די אַרכאַיִשע "פּרימיטיווע" קונסטן. בכדי צו דערגרייכן אַ העכערן אויסדריקליכקייט-ניוואָ פון זיינע ווערק, פלעגט ער אויסנוצן פאַרשיידנאַרטיקע מאַטעריאַלן, מאָדעלירן עפענונגען און ריסן, שאַפן בולטע און אַריינגעבויגענע אויבערפלאַכן, פאַרבן און באַדעקן זיי מיט [[צייכענונג]]ען און אַלפאַבעט-טעקסטן, וכדומה. אַזוי אַרום, עס האָט זיך צומאָל געשאַפן אַן איינדרוק, אַז דער סקולפּטור-רוים איז גלייך ווי אויסגעקערט געוואָרן אויף דער לינקער זייט.  


אין 1941-1945, בשעת דער צװײטער װעלט-מלחמה, האָט ער געלעבט און געאַרבעט אין די [[פאַראײניקטע שטאַטן]]. אין 1945 האָט ער זיך אומגעקערט קײן [[פראַנקרײַך]].         
אין 1941-1945, בשעת דער צווייטער וועלט-מלחמה, האָט ער געלעבט און געאַרבעט אין די [[פאַראייניקטע שטאַטן]]. אין 1945 האָט ער זיך אומגעקערט קיין [[פראַנקרייך]].         


אין די נאָכמלחמהדיקע יאָרן, זײַנען צאַדקינס גרױסע רעטראָספּעקטיװע אױסשטעלונגען פאָרגעקומען אין די מוזײען פון [[אַמסטערדאַם]], פּאַריז און [[ראָטערדאַם]]. אין 1953 האָט מען אױפגעשטעלט אין ראָטערדאַם זײַן באַקאַנטע דענקמאָל-סקולפּטור "די צעשטערטע שטאָט" (װי באַװוּסט, בשעת דער צװײטער װעלט-מלחמה, האָבן די נאַציס חרוב געמאַכט דעם צענטראַלן טײל פון אָט דער [[האלאנד|האָלענדיש]]ער שטאָט).  
אין די נאָכמלחמהדיקע יאָרן, זענען צאַדקינס גרויסע רעטראָספּעקטיווע אויסשטעלונגען פאָרגעקומען אין די מוזעאומס פון [[אַמסטערדאַם]], פּאַריז און [[ראָטערדאַם]]. אין 1953 האָט מען אויפגעשטעלט אין ראָטערדאַם זיין באַקאַנטע דענקמאָל-סקולפּטור "די צעשטערטע שטאָט" (ווי באַוואוּסט, בשעת דער צווייטער וועלט-מלחמה, האָבן די נאַציס חרוב געמאַכט דעם צענטראַלן טייל פון אָט דער [[האלאנד|האָלענדיש]]ער שטאָט).  
הײַנט-צו-טאָג, דעם קינסטלערס װערק געפינען זיך אין די גרעסטע מוזײען פון דער װעלט.
היינט-צו-טאָג, דעם קינסטלערס ווערק געפינען זיך אין די גרעסטע מוזעאומס פון דער וועלט.


אָסיפּ צאַדקין איז נפטר געװאָרן אין 1967 אין פּאַריז. צו קבורה האָט מען אים געבראַכט אױפן "מאָנפּאַרנאַס"-[[צווינטער]]. אין 1982, אין דעם הױז אױף דער פּאַריזער גאַס d'Assas, װוּ ער האָט געלעבט און געאַרבעט זינט 1928, האָט מען געעפנט זײַן מוזײ.  
אָסיפּ צאַדקין איז נפטר געוואָרן אין 1967 אין פּאַריז. צו קבורה האָט מען אים געבראַכט אויפן "מאָנפּאַרנאַס"-[[צווינטער]]. אין 1982, אין דעם הויז אויף דער פּאַריזער גאַס d'Assas, וואוּ ער האָט געלעבט און געאַרבעט זינט 1928, האָט מען געעפנט זיין מוזעאום.  


== וועבלינקען ==
==דרויסנדיגע לינקס==
{{קאמאנסקאט|Ossip Zadkine|אסיפ צאדקין}}
{{קאמאנסקאט|Ossip Zadkine|אסיפ צאדקין}}


שורה 32: שורה 33:
[[קאַטעגאָריע:מאלערס]]
[[קאַטעגאָריע:מאלערס]]
[[קאַטעגאָריע:פראנצויזן]]
[[קאַטעגאָריע:פראנצויזן]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:אוסיפ זאדקין]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:57, 8 יולי 2024

אָסיפּ (יאָסל) צאַדקין (רוסיש: Осип Цадкин; פראַנצויזיש: Ossip Zadkine; דעם 14טן יולי 1890 - 25סטן נאָוועמבער 1967) איז געווען אַ פּראָמינענטער פראַנצויזישער סקולפּטאָר, מאָלער און גראַפיקער פון רוסיש-אידישן אָפּשטאַם.

אָסיפּ צאַדקין: די צעשטערטע שטאָט (ראָטערדאַם)

ער איז געבוירן געוואָרן אין סמאָלענסק (רוסלענדישע אימפּעריע) אין אַ אידיש-שאָטישער משפּחה (זיין פאָטער, אהרן צאַדקין, אַ לערער פון די קלאַסישע שפּראַכן אינעם סמאָלענסקער קריסטליכן סעמינאַריום, איז געווען אַן אָרטיקער ייִד און זיין מוטער, סאָפיע לעסטער, האָט געשטאַמט פון דער משפּחה פון שאָטישע אימיגראַנטן, וואָס האָבן זיך באַזעצט אין רוסלאַנד שוין אין דער תּקופה פונעם קייסער פּעטער דעם גרויסן).

זיינע קינדערשע יאָרן האָט אָסיפּ פאַרבראַכט אין וויטעבסק, דער הויפּטשטאָט פון דער שכנישער גובערניע (יעצטער אין ווייסרוסלאַנד). אין 1900-1904 האָט ער זיך געלערנט דאָרטן אין דער 4-יעריקער שטאָטישער שולע (אגב, די ערשטע צוויי יאָר - צוזאַמען מיט מאַרק שאַגאַל), און שפּעטער צו (אויכעט איינצייטיק מיט שאַגאַלן) - אין דער קינסטלערישער שולע פון יהודה פּען.

אָסיפּ צאַדקין: גרויסער אָרפיי

אין 1905 איז אָסיפּ געפאָרן קיין ענגלאַנד, וואוּ, במשך פון עטליכע יאָרן, האָט ער געאַרבעט אין סטאָליער-וואַרשטאַטן, זיך געלערנט אין אָרטיקע קינסטלערישע שולן, שטודירט די קלאַסישע קונסט אין די זאַלן פונעם "בריטישן מוזעאום" אין לאָנדאָן.

אין 1910 האָט אָסיפּ צאַדקין זיך באַזעצט אין פאַריז, וואוּ ער האָט געדונגען אַן אַטעליע אינעם באַרימטן "בינשטאָק" (La Ruche). אין 1911 האָט ער צום ערשטן מאָל אויסגעשטעלט זיינע סקולפּטור-בילדער אין דעם "סאַלאָן פון די אומאָפּהענגיקע" (Salon des Indépendants) און דעם "האַרבסט-סאַלאָן" (Salon d'Automne). דערנאָך האָט ער אָנטיילגענומען אין די קינסטלערישע אויסשטעלונגען אין פעטערבורג (1912), בערלין (1914) און לאָנדאָן (1914). ער האָט זיך באַקענט מיט גיִיאָם אַפּאָלינער (Guillaume Apollinaire), בלעז סאַנדראַר (Blaise Cendrars), אַמעדעאָ מאָדיליאַני (Amedeo Modigliani), זשאַק ליפּשיץ (Jacques Lipchitz), קאָנסטאַנטין בראנקוזי (Constantin Brancusi), פּאַבלאָ פּיקאַסאָ (Pablo Picasso), אַנרי מאַטיס (Henri Matisse) און אַנדערע פּראָמינענטע פאָרשטייער פון דער פּאַריזער קינסטלערישער און ליטעראַרישער סביבה.

אָסיפּ צאַדקין האָט זיך באַטייליקט אַלס אַ פרייוויליקער אין דער ערשטער וועלט-מלחמה (געדינט אין דער פראַנצויזישער אַרמיי, און אין 1916 איז פאַרוואוּנדעט געוואָרן בעת אַ דייטשישער גיפטגאַזן-אַטאַקע).

אין די 1920ער יאָרן האָט דער קינסטלער אויסגעאַרבעט זיין אייגענעם נוסח, באַזירט אויפן פאַראייניקן די פּרינציפּן פון קוביזם און עלעמענטן פון די אַרכאַיִשע "פּרימיטיווע" קונסטן. בכדי צו דערגרייכן אַ העכערן אויסדריקליכקייט-ניוואָ פון זיינע ווערק, פלעגט ער אויסנוצן פאַרשיידנאַרטיקע מאַטעריאַלן, מאָדעלירן עפענונגען און ריסן, שאַפן בולטע און אַריינגעבויגענע אויבערפלאַכן, פאַרבן און באַדעקן זיי מיט צייכענונגען און אַלפאַבעט-טעקסטן, וכדומה. אַזוי אַרום, עס האָט זיך צומאָל געשאַפן אַן איינדרוק, אַז דער סקולפּטור-רוים איז גלייך ווי אויסגעקערט געוואָרן אויף דער לינקער זייט.

אין 1941-1945, בשעת דער צווייטער וועלט-מלחמה, האָט ער געלעבט און געאַרבעט אין די פאַראייניקטע שטאַטן. אין 1945 האָט ער זיך אומגעקערט קיין פראַנקרייך.

אין די נאָכמלחמהדיקע יאָרן, זענען צאַדקינס גרויסע רעטראָספּעקטיווע אויסשטעלונגען פאָרגעקומען אין די מוזעאומס פון אַמסטערדאַם, פּאַריז און ראָטערדאַם. אין 1953 האָט מען אויפגעשטעלט אין ראָטערדאַם זיין באַקאַנטע דענקמאָל-סקולפּטור "די צעשטערטע שטאָט" (ווי באַוואוּסט, בשעת דער צווייטער וועלט-מלחמה, האָבן די נאַציס חרוב געמאַכט דעם צענטראַלן טייל פון אָט דער האָלענדישער שטאָט). היינט-צו-טאָג, דעם קינסטלערס ווערק געפינען זיך אין די גרעסטע מוזעאומס פון דער וועלט.

אָסיפּ צאַדקין איז נפטר געוואָרן אין 1967 אין פּאַריז. צו קבורה האָט מען אים געבראַכט אויפן "מאָנפּאַרנאַס"-צווינטער. אין 1982, אין דעם הויז אויף דער פּאַריזער גאַס d'Assas, וואוּ ער האָט געלעבט און געאַרבעט זינט 1928, האָט מען געעפנט זיין מוזעאום.

דרויסנדיגע לינקס

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!