אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:צרפתיש"
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (11 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''צָרפַֿתיש''' אדער '''יודיש־פראנצויזיש''' (ארויסגעזאגט אין [[ | {{דעסקריפציע|שפראך פון יידן אין פראנקרייך און דייטשלאנד אין דער מיטל־אלטער}} | ||
'''צָרפַֿתיש''' אדער '''יודיש־פראנצויזיש''' (ארויסגעזאגט אין [[אידיש]]: '''צאָרפאַטיש'''<ref name=Birnbaum1931/> אדער '''צאָרפאַסיש''', [[ענגליש]]: '''Zarphatic''' אדער '''Judeo-French''') איז אן אונטערגעגאנגענע [[פראנצויזיש]]ע [[שפראך]] אדער רעדעניש פון [[יוד]]ן אין מיטל-אלטערישן [[פראנקרייך]], וואס האט אנטהאלטן א צאהל ווערטער פון הויעך [[דייטשיש|דייטש]]{{מקור}} און [[לשון קודש]].<ref name=BanittAslanov2008/> | |||
דער אונטערשייד צווישן צרפתיש און אלט־פראנצעיזיש איז לויט טייל געוועהן א קליינער, און טייל [[לינגוויסט]]ן האלטן דערפאר אז ס'איז גאהר קיין חילוק פון דער יודישער רעדעניש ביז דער שפראך פון פראנצויזן ניט געווען. די צאהל ווערטער פון לשון־קדושדיגן אפשטאם אין צרפתיש איז געווען קלענער ווי אין אנדערע יודישע שפראכן.<ref name=BanittAslanov2008/><ref name=Kiwitt2013/> פארט וועהרט עס פאררעכנט ווי א באזונדערע שפראך מיט אן אייגענעם קאוד. | דער אונטערשייד צווישן צרפתיש און אלט־פראנצעיזיש איז לויט טייל געוועהן א קליינער, און טייל [[לינגוויסט]]ן האלטן דערפאר אז ס'איז גאהר קיין חילוק פון דער יודישער רעדעניש ביז דער שפראך פון פראנצויזן ניט געווען. די צאהל ווערטער פון לשון־קדושדיגן אפשטאם אין צרפתיש איז געווען קלענער ווי אין אנדערע יודישע שפראכן.<ref name=BanittAslanov2008/><ref name=Kiwitt2013/> פארט וועהרט עס פאררעכנט ווי א באזונדערע שפראך מיט אן אייגענעם קאוד. | ||
געוויסע לינגוויסטן זאגן אז פון די שפראך איז אנטוויקלט געווארן די [[ | געוויסע לינגוויסטן זאגן אז פון די שפראך איז אנטוויקלט געווארן די [[אידיש]]ע שפראך ביי די [[אשכנז]]ים.{{מקור}} ווי למשל דאס ווארט [[טשאלנט]] קומט מעהגליך פון דא. | ||
עס איז געשריבן געווארן מיט די העברעאישע [[אלף בית]] און נקודות. | עס איז געשריבן געווארן מיט די העברעאישע [[אלף בית]] און נקודות. | ||
| שורה 9: | שורה 10: | ||
עס פלעהגט גערעדט ווערן דורך יודן אין צפון [[פראנקרייך]] און מערב [[דייטשלאנד]] אין די באקאנטע שטעהט ווי [[מיינץ|מאגענצא]], [[פראנקפורט]] ד'מיין און [[אאכן]]. | עס פלעהגט גערעדט ווערן דורך יודן אין צפון [[פראנקרייך]] און מערב [[דייטשלאנד]] אין די באקאנטע שטעהט ווי [[מיינץ|מאגענצא]], [[פראנקפורט]] ד'מיין און [[אאכן]]. | ||
די שפראך האט געבליהט אינעם עלפטן יאהר-הונדערט, און די דעמאלטס'דיגע באריהמטע מענטשן ווי | די שפראך האט געבליהט אינעם עלפטן יאהר-הונדערט, און די דעמאלטס'דיגע באריהמטע מענטשן ווי [[רבי משה הדרשן]] און [[רש"י]] האבן זיך באנוצט דערמיט. | ||
די [[לעזי רש"י]] זענען געשריבן אין דער שפראך. | די [[לעזי רש"י]] זענען געשריבן אין דער שפראך. | ||
| שורה 15: | שורה 16: | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפליסטע | {{רעפליסטע | ||
| | |הערות= | ||
<ref name=Kiwitt2013>Kiwitt M (2013) Judeo-French, Hebrew component in. In: ''Khan G (ed) Encyclopedia of Hebrew Language and Linguistics''</ref> | <ref name=Kiwitt2013>Kiwitt M (2013) Judeo-French, Hebrew component in. In: ''Khan G (ed) Encyclopedia of Hebrew Language and Linguistics''</ref> | ||
<ref name=BanittAslanov2008>Banitt M, Aslanov C (2008) Judeo-French. In: ''Encyclopaedia Judaica, 2nd Ed'', [https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/judaica/ejud_0002_0011_0_10461.html html]</ref> | <ref name=BanittAslanov2008>Banitt M, Aslanov C (2008) Judeo-French. In: ''Encyclopaedia Judaica, 2nd Ed'', [https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/judaica/ejud_0002_0011_0_10461.html html]</ref> | ||
| שורה 21: | שורה 22: | ||
}} | }} | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.language-archives.org/language/zrp Open Language Archives] | * [http://www.language-archives.org/language/zrp Open Language Archives] | ||
* [http://www.ethnologue.com/language/ZRP Ethnologue] | * [http://www.ethnologue.com/language/ZRP Ethnologue] | ||
| שורה 27: | שורה 28: | ||
* [http://glottolog.org/resource/languoid/id/zarp1238 Glottolog] | * [http://glottolog.org/resource/languoid/id/zarp1238 Glottolog] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע שפראכן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פראנקרייך]] | [[קאַטעגאָריע:פראנקרייך]] | ||
[[קאטעגאריע:אלף בית]] | [[קאטעגאריע:אלף בית]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:צרפתית יהודית]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 11:11, 8 יולי 2024
צָרפַֿתיש אדער יודיש־פראנצויזיש (ארויסגעזאגט אין אידיש: צאָרפאַטיש[1] אדער צאָרפאַסיש, ענגליש: Zarphatic אדער Judeo-French) איז אן אונטערגעגאנגענע פראנצויזישע שפראך אדער רעדעניש פון יודן אין מיטל-אלטערישן פראנקרייך, וואס האט אנטהאלטן א צאהל ווערטער פון הויעך דייטש[מקור פארלאנגט] און לשון קודש.[2]
דער אונטערשייד צווישן צרפתיש און אלט־פראנצעיזיש איז לויט טייל געוועהן א קליינער, און טייל לינגוויסטן האלטן דערפאר אז ס'איז גאהר קיין חילוק פון דער יודישער רעדעניש ביז דער שפראך פון פראנצויזן ניט געווען. די צאהל ווערטער פון לשון־קדושדיגן אפשטאם אין צרפתיש איז געווען קלענער ווי אין אנדערע יודישע שפראכן.[2][3] פארט וועהרט עס פאררעכנט ווי א באזונדערע שפראך מיט אן אייגענעם קאוד.
געוויסע לינגוויסטן זאגן אז פון די שפראך איז אנטוויקלט געווארן די אידישע שפראך ביי די אשכנזים.[מקור פארלאנגט] ווי למשל דאס ווארט טשאלנט קומט מעהגליך פון דא.
עס איז געשריבן געווארן מיט די העברעאישע אלף בית און נקודות.
עס פלעהגט גערעדט ווערן דורך יודן אין צפון פראנקרייך און מערב דייטשלאנד אין די באקאנטע שטעהט ווי מאגענצא, פראנקפורט ד'מיין און אאכן.
די שפראך האט געבליהט אינעם עלפטן יאהר-הונדערט, און די דעמאלטס'דיגע באריהמטע מענטשן ווי רבי משה הדרשן און רש"י האבן זיך באנוצט דערמיט.
די לעזי רש"י זענען געשריבן אין דער שפראך.
רעפערענצן
- ↑ Birnbaum S (1931) Aschkenasische Handschriften: Woher stammen die deutschen Juden? Zeitschrift für die Geschichte der Juden in Deutschland 4: 275-277
- ↑ 2.0 2.1 Banitt M, Aslanov C (2008) Judeo-French. In: Encyclopaedia Judaica, 2nd Ed, html
- ↑ Kiwitt M (2013) Judeo-French, Hebrew component in. In: Khan G (ed) Encyclopedia of Hebrew Language and Linguistics
דרויסנדיגע לינקס
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!