אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:בריאת העולם"

ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע)
ק (צמא לדעת האט אריבערגעפירט בלאט רוי:מעשה בראשית צו רוי:בריאת העולם: מעשה בראשית איז עפעס אנדערש, קען דערווייל זיין ווייטערפיר)
 
(20 מיטלסטע ווערסיעס פון 9 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
== די יידישע [[מיטאס]] ==
{{דעסקריפציע||ענגליש = creation myth of both Judaism and Christianity|העב=תיאור בריאת העולם במקרא|דייטש=Schöpfungsgeschichte von Genesis 1,1-2,4a|}}
=== אין [[תנ"ך]] ===
=== אין [[תנ"ך]] ===
[[בילד:Creation_of_Light.png|left|250px|thumb|ויהי אור]]
[[בילד:Creation_of_Light.png|left|250px|thumb|ויהי אור]]
אין אנפאנג ספר [[בראשית]] ווערט דערציילט אין צוויי קאפיטלאך אין וועלכע סדר האט [[גאט]] באשאפן די וועלט. לויט די [[תנכישע פארשער]] איז ביידע קאפיטלאך געשריבן געווארן דורך באזונדערע מענטשן, און זיי זיינען צוויי ווערסיעס אין די וועלט באשאפענונג. און לויט די [[רעליגיע]] [[טראדיציע]] ביידע קאפיטלאך דערציילן די זעלבע געשיכטע, און די צווייטע קאפיטל דעטאליזירט די ערשטע קאפיטל.
אין אנפאנג ספר [[בראשית]] ווערט דערציילט אין צוויי קאפיטלאך אין וועלכע סדר האט [[גאט]] באשאפן די וועלט. ביידע קאפיטלאך דערציילן די זעלבע געשיכטע, און די צווייטע קאפיטל דעטאליזירט די ערשטע קאפיטל.


* אין פרק א' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין פארלויף פון 6 וואכן-טעג לויטן סדר פון נישט ארגאנישע באשעפענישן, נאכער די געוויקס, נאכער די [[חיה|חיות]] און דער [[מענטש]].
* אין פרק א' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין פארלויף פון 6 וואכן-טעג לויטן סדר פון נישט ארגאנישע באשעפענישן, נאכער די געוויקס, נאכער די [[חיה|חיות]] און דער [[מענטש]].


:און אזוי ווערט דערציילט: פאר די ערשטער טאג איז געווען די [[הימל]] מיט די ערד פוסט און לער, און ס'געווען טונקל איבער די [[וואסער]]. און גאט האט באשאפן מיט זיין רעדן:
:און אזוי ווערט דערציילט: פאר די ערשטער טאג איז געווען די [[הימל]] מיט די ערד פוסט און לער, און ס'געווען טונקל איבער די [[וואסער]]. און גאט האט באשאפן מיט זיין רעדן:
** [[זונטיק]]: דאס גרונט פון ליכט.
** [[זונטאג]]: דאס גרונט פון ליכט.
** [[מאנטיק]]: די הויבערשטע וואסער.
** [[מאנטאג]]: די הויבערשטע וואסער.
** [[דינסטק]]: די אונטערשטע וואסער, די [[ים|יאמען]], און דער געוויקס.
** [[דינסטק]]: די אונטערשטע וואסער, די [[ים|יאמען]], און דער געוויקס.
** [[מיטוואך]]: די [[זון]], [[לבנה]] מיט די [[שטערן]].
** [[מיטוואך]]: די [[זון]], [[לבנה]] מיט די [[שטערן]].
** [[דאנערשטיק]]: די פליענדיגע [[פויגל|פויגלעך]] מיט דער [[קראקאדיל]].
** [[דאנערשטאג]]: די פליענדיגע [[פויגל|פויגלעך]] מיט דער [[קראקאדיל]].
** [[פרייטיק]]: די [[חיה|חיות]], די [[קריכיקע|קריכיקערע]] חיות און דער [[מענטש]] - [[מאן]] און [[פרוי]].
** [[פרייטאג]]: די [[חיה|חיות]], די [[קריכיגע|קריכיגערע]] חיות און דער [[מענטש]] - [[מאן]] און [[פרוי]].
** [[שבת]]: דער טאג האט גאט [[הייליג|געהייליקט]].
** [[שבת]]: דער טאג האט גאט [[הייליג|געהייליקט]].


* אין פרק ב' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין איין טאג.


=== אין דער ספר זוהר ===
[[קאטעגאריע:אינהאלט אראפגענומען]]
לויט דער [[זוהר]] און די אנגענומע דעה ביי די יידישע [[אמונה]] איז אז גאט האט באשאפן די וועלט "יש מאין". אבער לויט ווי ס'זעט אויס אין אנפאנג פון [[ספר בראשית]] האט גאט באשאפן די וועלט "יש מיש", אבער ס'זיינען דא פיל פירושים לכאן ולכאן.
[[קאַטעגאָריע:פילאזאפיע]]
 
== די [[בבל|בבלישע]] מיטאס "הענומע העליש" ==
די מיטאס דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן נאך די געשיכטע: פאר די בריאה זיינען געוועזן צוויי געצינער: דער גאט פון די זיסע וואסער "אפסו" און דער גאט פון די געזאלצענע וואסער "טימאס". זיי האבן געבארן דער גאט "אנשר" און פון אנשר זיינען ארויס נאך געצינער. אין א צייט ארום האבן "אפסו" מיט "טיאמס" געוואלט הרגענען אלע אנדערע געצינער ווייל זיי האבן געשטערט זייער רוהע. א צייט ארום האט דער גאט "אאה"  איינגעשלעפערט "אפסו" און האט אים באלד געהרגעט. נאכער איז "מרדוך"ס [[ארמיי]] ארויס א [[מלחמה]] קעגן "טימאס" ארמיי, און מרדוך האט געווונען די מלחמה. גלייך נאך די מלחמה האט מרדוך מחליט געווען צו באשאפן די וועלט, האט ער צושניטן "טימא'ס" [[קערפער]] אויף צווייען, מיט איין טייל האט ער באשאפן די [[הימל]] און מיטן צווייטן טייל האט ער באשאפן די [[וועלט]] און באשטימט די [[זון]]/[[לבנה]]/[[שטערן]] אלץ געצינער. נאכער האבן די געניצער באשאפן דער [[מענטש]] פון א [[דינסט]] פון "טימאס" מיטן נאמען "קינגא". צום סוף האבן די אלע געניצער געמאכט א גרויסע [[פארטיי]] אויף זייער געווין.
 
אין אנפאנג [[ספר בראשית]] קען מען זען ווי די תורה איז מבטל די בבלישע מיטאס (און אויך די פרסישע מיטאס פון קראקאדיל) {{דיק|וְחֹשֶׁךְ, עַל-פְּנֵי '''תְהוֹם'''. וַיִּבְרָא '''אֱלֹהִים''', אֶת-הַתַּנִּינִם הַגְּדֹלִים|[[ספר בראשית|בראשית]] א'}}. גאט האט באשאפן דעם תהום און דער תהום איז נישט קיין גאט. לויט די [[תנכישע פארשער]] טרעפט מען אין אנדערע פלעצער אין תנ"ך אמונות פון די אלטע באווסטע מיטאסן פון די קריג צווישן גאט מיט די וואסער אדער מיטן [[קראקאדיל]]. {{דיק|הֲלוֹא אַתְּ-הִיא הַמַּחְצֶבֶת רַהַב, מְחוֹלֶלֶת תַּנִּין הֲלוֹא אַתְּ-הִיא הַמַּחֲרֶבֶת יָם, מֵי תְּהוֹם רַבָּה|[[ספר שעיהו|ישעיהו]] נא}}
 
[[קאַטעגאָריע:פילאסאפיע]]
[[קאַטעגאָריע:תנ"ך]]
[[קאַטעגאָריע:תנ"ך]]
[[קאטעגאריע:מעשה בראשית|*]]
[[קאטעגאריע:מעשה בראשית|*]]
[[קאַטעגאָריע:מיטאלאגיע]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:בבל]]
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:בריאת העולם (יהדות)]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 09:22, 15 נאוועמבער 2023

אין תנ"ך

 
ויהי אור

אין אנפאנג ספר בראשית ווערט דערציילט אין צוויי קאפיטלאך אין וועלכע סדר האט גאט באשאפן די וועלט. ביידע קאפיטלאך דערציילן די זעלבע געשיכטע, און די צווייטע קאפיטל דעטאליזירט די ערשטע קאפיטל.

  • אין פרק א' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין פארלויף פון 6 וואכן-טעג לויטן סדר פון נישט ארגאנישע באשעפענישן, נאכער די געוויקס, נאכער די חיות און דער מענטש.
און אזוי ווערט דערציילט: פאר די ערשטער טאג איז געווען די הימל מיט די ערד פוסט און לער, און ס'געווען טונקל איבער די וואסער. און גאט האט באשאפן מיט זיין רעדן:

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!