אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:לעאנהארד אוילער"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
({{קרד/ויקי/יידיש}}) |
||
| (10 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = Swiss mathematician, physicist, and engineer (1707–1783)|העב=מתמטיקאי ופיזיקאי שווייצרי|דייטש=Schweizer Mathematiker|}} | |||
{{וויסנשאפטלער}} | {{וויסנשאפטלער}} | ||
'''לעאנהאַרד אוילער''' ({{שפראך-de|Leonhard Euler}}{{ר}} ;[[15טן אפריל]] [[1707]] – [[18טן סעפטעמבער]] [[1783]]) איז געווען א [[שווייצער]] [[מאטעמאטיקער]] און [[פיזיקער]]. ער האט אנטפלעקט וויכטיגע רעזולטאטן אין פארשידענע פעלדער, פון [[קאלקולוס]] צו [[גראפן טעאריע]]. ער האט איינגעפירט א סאך פון דער מאדערנע טערמינאלאגיע און נאטאציע וואס מאטעמאטיקער ניצן היינט, איבערהויפט פאר [[מאטעמאטישער אנאליז|מאטעמאטישן אנאליז]], למשל דעם באגריף פון א [[פונקציע]].<ref name="function">{{cite book| last = Dunham| first = William | authorlink=William Dunham (mathematician) | title = Euler: The Master of Us All| year = 1999| publisher =The Mathematical Association of America | page = 17}}</ref> ער איז אויך בארימט פאר זיין ארבעט אין [[מעכאניק]], [[פליסיקייט דינאמיק]], [[אפטיק]], און [[אסטראנאמיע]]. | '''לעאנהאַרד אוילער''' ({{שפראך-de|Leonhard Euler}}{{ר}} ;[[15טן אפריל]] [[1707]] – [[18טן סעפטעמבער]] [[1783]]) איז געווען א [[שווייצער]] [[מאטעמאטיקער]] און [[פיזיקער]]. ער האט אנטפלעקט וויכטיגע רעזולטאטן אין פארשידענע פעלדער, פון [[קאלקולוס]] צו [[גראפן טעאריע]]. ער האט איינגעפירט א סאך פון דער מאדערנע טערמינאלאגיע און נאטאציע וואס מאטעמאטיקער ניצן היינט, איבערהויפט פאר [[מאטעמאטישער אנאליז|מאטעמאטישן אנאליז]], למשל דעם באגריף פון א [[פונקציע]].<ref name="function">{{cite book| last = Dunham| first = William | authorlink=William Dunham (mathematician) | title = Euler: The Master of Us All| year = 1999| publisher =The Mathematical Association of America | page = 17}}</ref> ער איז אויך בארימט פאר זיין ארבעט אין [[מעכאניק]], [[פליסיקייט דינאמיק]], [[אפטיק]], און [[אסטראנאמיע]]. | ||
| שורה 7: | שורה 8: | ||
== אוילערס טעטיקייטן == | == אוילערס טעטיקייטן == | ||
=== נומערן טעאריע === | === נומערן טעאריע === | ||
אוילער האט אנגעהויבן זיך | אוילער האט אנגעהויבן זיך אינטערעסירן אין [[נומערן טעאריע]] דורכן איינפלוס פון זיין חבר, [[כריסטיאן גאלדבאך]]. א חשובער טייל פון אוילערס ארבעט איז באזירט אויף דער ארבעט [[פיער דע פערמא]]. פון פערמאס צייט ביז אוילער האט קיין מאטעמאטיקער נישט פארשטאנען גוט די אומדערוויזענע השערות פון פערמא. אוילער האט דערוויזן א סך פון די השערות, האט אנטוויקלט זיינע געדאנקען און האט אנטפלעקט מערערע נייע רעזולטאטן און אייגענע השערות. | ||
אוילער האט | אוילער האט דעפינירט די פאטענץ־פונקציע פאר קאמפלעקסע צאל, און האט אנטפלעקט איר פארהעלטענישט מיט די [[טריגאנאמעטריע|טריגאנאמעטרישע פונקציעס]]. פאר יעדער [[רעאלע צאל|רעאלער צאל]] [[φ]] (פארשטאנען ווי ראדיאנען), זאגט די [[אוילער-פארמל]] אז די קאמפלעקסע פאטענץ־פונקציע איז גלייך צו | ||
:<math>e^{i\varphi} = \cos \varphi + i\sin \varphi.</math> | :<math>e^{i\varphi} = \cos \varphi + i\sin \varphi.</math> | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
:<math>e^{i \pi} +1 = 0 </math> | :<math>e^{i \pi} +1 = 0 </math> | ||
דער פיזיקער [[ריטשארד פיינמאן]] האט דאס גערופן | דער פיזיקער [[ריטשארד פיינמאן]] האט דאס גערופן "די מערסט מערקבאר פארמל פון מאטעמאטיק", צוליב וואס ער ניצט צוזאמען די באגריפן (יעדן גענוי איין מאל) צוגאב,טאפלען, פאטענץ און גלייכונג און איינמאל באניצן די וויכטיגע קאנסטאנטן 0, 1, ''e'', ''i'' און π. | ||
== אנאליז == | == אנאליז == | ||
| שורה 28: | שורה 29: | ||
{{גרונטסארטיר:אוילער, לעאנהארד}} | {{גרונטסארטיר:אוילער, לעאנהארד}} | ||
{{ | {{שטומף|ביאגראפיע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:מאטעמאטיקער]] | [[קאַטעגאָריע:מאטעמאטיקער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פיזיקער]] | [[קאַטעגאָריע:פיזיקער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:שווייצער]] | [[קאַטעגאָריע:שווייצער]] | ||
[[he:לאונרד אוילר]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 13:06, 18 יולי 2024
לעאנהאַרד אוילער (דייטש: Leonhard Euler ;15טן אפריל 1707 – 18טן סעפטעמבער 1783) איז געווען א שווייצער מאטעמאטיקער און פיזיקער. ער האט אנטפלעקט וויכטיגע רעזולטאטן אין פארשידענע פעלדער, פון קאלקולוס צו גראפן טעאריע. ער האט איינגעפירט א סאך פון דער מאדערנע טערמינאלאגיע און נאטאציע וואס מאטעמאטיקער ניצן היינט, איבערהויפט פאר מאטעמאטישן אנאליז, למשל דעם באגריף פון א פונקציע.[1] ער איז אויך בארימט פאר זיין ארבעט אין מעכאניק, פליסיקייט דינאמיק, אפטיק, און אסטראנאמיע.
לעבנסגעשיכטע
אוילער איז געווארן פראפעסאר פון פיזיק אין דעם פעטערבורגער אוניווערסיטעט אין 1731. צוויי יאר שפעטער ווען דניאל בערנולי האט אומגעקערט קיין באזעל, האט אוילער איבערגענומען זיין אמט ווי הויפט פונעם דעפארטמענט פון מאטעמאטיק.
אוילערס טעטיקייטן
נומערן טעאריע
אוילער האט אנגעהויבן זיך אינטערעסירן אין נומערן טעאריע דורכן איינפלוס פון זיין חבר, כריסטיאן גאלדבאך. א חשובער טייל פון אוילערס ארבעט איז באזירט אויף דער ארבעט פיער דע פערמא. פון פערמאס צייט ביז אוילער האט קיין מאטעמאטיקער נישט פארשטאנען גוט די אומדערוויזענע השערות פון פערמא. אוילער האט דערוויזן א סך פון די השערות, האט אנטוויקלט זיינע געדאנקען און האט אנטפלעקט מערערע נייע רעזולטאטן און אייגענע השערות.
אוילער האט דעפינירט די פאטענץ־פונקציע פאר קאמפלעקסע צאל, און האט אנטפלעקט איר פארהעלטענישט מיט די טריגאנאמעטרישע פונקציעס. פאר יעדער רעאלער צאל φ (פארשטאנען ווי ראדיאנען), זאגט די אוילער-פארמל אז די קאמפלעקסע פאטענץ־פונקציע איז גלייך צו
ספעציעל איז מערקבאר דער פאל ווען = π, וואס ווערט גערופן דער אוילער-אידענטיטעט,
דער פיזיקער ריטשארד פיינמאן האט דאס גערופן "די מערסט מערקבאר פארמל פון מאטעמאטיק", צוליב וואס ער ניצט צוזאמען די באגריפן (יעדן גענוי איין מאל) צוגאב,טאפלען, פאטענץ און גלייכונג און איינמאל באניצן די וויכטיגע קאנסטאנטן 0, 1, e, i און π.
אנאליז
רעפערענצן
- ↑ Dunham, William (1999). Euler: The Master of Us All. The Mathematical Association of America. p. 17.
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!