אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:מענדל עלעפאנט"
ק (החלפת טקסט – "ניו יורק" ב־"ניו יארק") |
ק (החלפת טקסט – "סיגעט" ב־"סיגוט") |
||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|יידישער זשורנאליסט}} | |||
'''מענדל עלעפאנט''' ([[אונגעריש]]: ''Emánuel Elefánt''; {{ר}}[[6טן סעפטעמבער|6טן סעפּטעמבער]], 1906, [[אויבער ווישעווע]] - 1942 {{קליין|בערך}}, ווילנע, ליטע) איז געווען אַ ייִדישער שרייבער, אַ פאָעט (דיכטער), קינסטלער און זשורנאַליסט. | '''מענדל עלעפאנט''' ([[אונגעריש]]: ''Emánuel Elefánt''; {{ר}}[[6טן סעפטעמבער|6טן סעפּטעמבער]], 1906, [[אויבער ווישעווע]] - 1942 {{קליין|בערך}}, ווילנע, ליטע) איז געווען אַ ייִדישער שרייבער, אַ פאָעט (דיכטער), קינסטלער און זשורנאַליסט. | ||
==לעבנס געשיכטע== | ==לעבנס געשיכטע== | ||
מענדל עלעפאנט איז געבוירן געוואָרן אינעם שטעטל [[אויבער ווישעווע]] אין מאראמאראש, [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע|עסטרייך-אונגארן]] (היינט [[רומעניע]]), צו זיין פאטער הרב [[דב בעריש עלעפאנט]], און זיין מוטער מרת באווא (געב' אייזנבערגער). זיין פאטער איז געווען א רב און א דיין.{{הערה|1=חיים צבי מאנהיימר, [http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=174&st=&pgnum=4 עין הבדולח : חידושים על סוגיות הש"ס, ניו יארק, ארה"ב: הרב זכריהו עלעפאנט, 1944], בל' 1-6 (הקדמה)}} זיין מוטער, באַוואַ, איז געווען אַ געשעפט פרוי, זי האט געהאט זעכצן קינדער; עטליכע זענען געשטארבן אין קינדשאַפט. ער איז אויפגעוואַקסן אין א חסידישער סביבה. מענדל האט געלערנט אין חדר און אלס בחור פלעגט ער לערנען אין דער ישיבה אין [[ | מענדל עלעפאנט איז געבוירן געוואָרן אינעם שטעטל [[אויבער ווישעווע]] אין מאראמאראש, [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע|עסטרייך-אונגארן]] (היינט [[רומעניע]]), צו זיין פאטער הרב [[דב בעריש עלעפאנט]], און זיין מוטער מרת באווא (געב' אייזנבערגער). זיין פאטער איז געווען א רב און א דיין.{{הערה|1=חיים צבי מאנהיימר, [http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=174&st=&pgnum=4 עין הבדולח : חידושים על סוגיות הש"ס, ניו יארק, ארה"ב: הרב זכריהו עלעפאנט, 1944], בל' 1-6 (הקדמה)}} זיין מוטער, באַוואַ, איז געווען אַ געשעפט פרוי, זי האט געהאט זעכצן קינדער; עטליכע זענען געשטארבן אין קינדשאַפט. ער איז אויפגעוואַקסן אין א חסידישער סביבה. מענדל האט געלערנט אין חדר און אלס בחור פלעגט ער לערנען אין דער ישיבה אין [[סיגוט]]. | ||
אין די 1920ער יאָרן האט ער אבער דאך געמוזט זארגן פאר די חתונה הוצאות, און האט אויסגעוואַנדערט קיין [[ריא דע זשאנערא]], [[בראזיל]]. בעת זיין וויילן אין ריא, האט ער פארעפנטליכט אייניקע ארטיקלען און לידער.{{הערה|שמואל מאלאמוד, אין אנדענק פון "פראסא אנזע": א קאפיטל זכרונות פון די צוואנציגער יארן, ריו דה ז'נרו, ברזיל: "יידישע פרעסע", 1981, עמ' 32-33}} עטליכע יאר שפּעטער האָט ער זיך אומגעקערט אהיים, און האָט פארהייראט זיין פרוי, אילאנקא (געב' בלושטיין). זיי האבן געהאט איין קינד. | אין די 1920ער יאָרן האט ער אבער דאך געמוזט זארגן פאר די חתונה הוצאות, און האט אויסגעוואַנדערט קיין [[ריא דע זשאנערא]], [[בראזיל]]. בעת זיין וויילן אין ריא, האט ער פארעפנטליכט אייניקע ארטיקלען און לידער.{{הערה|שמואל מאלאמוד, אין אנדענק פון "פראסא אנזע": א קאפיטל זכרונות פון די צוואנציגער יארן, ריו דה ז'נרו, ברזיל: "יידישע פרעסע", 1981, עמ' 32-33}} עטליכע יאר שפּעטער האָט ער זיך אומגעקערט אהיים, און האָט פארהייראט זיין פרוי, אילאנקא (געב' בלושטיין). זיי האבן געהאט איין קינד. | ||
| שורה 20: | שורה 20: | ||
[[קאַטעגאָריע:קאשוי]] | [[קאַטעגאָריע:קאשוי]] | ||
[[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך שרייבערס]] | [[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך שרייבערס]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע דיכטער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:זשורנאליסטן]] | [[קאַטעגאָריע:זשורנאליסטן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:רומענישע אידן]] | [[קאַטעגאָריע:רומענישע אידן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי| | [[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|02]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ספק חשוב]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||
[[en:Mendel Elefant]] | |||
[[קאַטעגאָריע:יידיש-שפראך דיכטער]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 12:38, 7 יולי 2024
מענדל עלעפאנט (אונגעריש: Emánuel Elefánt; 6טן סעפּטעמבער, 1906, אויבער ווישעווע - 1942 בערך, ווילנע, ליטע) איז געווען אַ ייִדישער שרייבער, אַ פאָעט (דיכטער), קינסטלער און זשורנאַליסט.
לעבנס געשיכטע
מענדל עלעפאנט איז געבוירן געוואָרן אינעם שטעטל אויבער ווישעווע אין מאראמאראש, עסטרייך-אונגארן (היינט רומעניע), צו זיין פאטער הרב דב בעריש עלעפאנט, און זיין מוטער מרת באווא (געב' אייזנבערגער). זיין פאטער איז געווען א רב און א דיין.[1] זיין מוטער, באַוואַ, איז געווען אַ געשעפט פרוי, זי האט געהאט זעכצן קינדער; עטליכע זענען געשטארבן אין קינדשאַפט. ער איז אויפגעוואַקסן אין א חסידישער סביבה. מענדל האט געלערנט אין חדר און אלס בחור פלעגט ער לערנען אין דער ישיבה אין סיגוט.
אין די 1920ער יאָרן האט ער אבער דאך געמוזט זארגן פאר די חתונה הוצאות, און האט אויסגעוואַנדערט קיין ריא דע זשאנערא, בראזיל. בעת זיין וויילן אין ריא, האט ער פארעפנטליכט אייניקע ארטיקלען און לידער.[2] עטליכע יאר שפּעטער האָט ער זיך אומגעקערט אהיים, און האָט פארהייראט זיין פרוי, אילאנקא (געב' בלושטיין). זיי האבן געהאט איין קינד.
אין טשעכאסלאוואקיי, צווישן די צוויי וועלט מלחמות, האט מענדל געארבעט אלס זשורנאליסט אין מונקאטש און קאשוי. אין 1929 האָט מענדל רעדאַגירט די יידישע צייטונג "דער פאקל",[3] און דערנאָכדעם "דער קאנטשיק",[4] און אין 1933 - "דאס יידישע ווארט", [5] (אויף אונגאריש: "zsidó szó"),[6] וואָס איז געווען אַ וויכטיגע צייטונג אין קאשוי, טשעכאסלאוואקיי.[7]
אין די שפעט 1930ער יאָרן עלעפאנט האָט רעדאַגירט א סאטירישע יידישע זשורנאל אין מונקאטש.[8]
ביים אויסבראך פון דער צווייטער וועלט מלחמה איז ער געווען אַ זשורנאַליסט פאַר דער לעמבערגער יידישער צייטונג, אין לעמבערג, פוילן.
רעפערענצן
- ↑ חיים צבי מאנהיימר, עין הבדולח : חידושים על סוגיות הש"ס, ניו יארק, ארה"ב: הרב זכריהו עלעפאנט, 1944, בל' 1-6 (הקדמה)
- ↑ שמואל מאלאמוד, אין אנדענק פון "פראסא אנזע": א קאפיטל זכרונות פון די צוואנציגער יארן, ריו דה ז'נרו, ברזיל: "יידישע פרעסע", 1981, עמ' 32-33
- ↑ דער פאקל: וואכנבלאט פאר ליטעראטור און געזעלשאפטליכע ענינים: ערשיינט יעדן דאנערשטאג. קאשוי: מענדל עלעפאנט, 1929
- ↑ "דער קאנטשיק", די נאציאנאלע ביבליאטעק פון מדינת ישראל.
- ↑ Sándor Scheiber, Magyar zsidó hírlapok és folyóiratok bibliográfiája (= Bibliography of Hungarian Jewish newspapers and journals), Budapest : MTA Judaisztikai Kutatócsoport, 1993, p. 179.
- ↑ זעט אויף די נאציאנאלע ביבליאטעק פון אונגארן Zsidó szó : pártonkívüli társadalmi riportlap / szerk. Elefant Emanuel
- ↑ זעט באריכות: Previously unexplored sources on the Holocaust in Hungary: a selection from Jewish periodicals, 1930-1944", ירושלים: Jerusalem: יד ושם המכון לחקר השואה, 2007, בל' 28-35, שרייבט באריכות די געשיכטע פון מענדל און די צייטונג און זיין זשורנאַליסטיק מלחמות מיט אנדערע קאָנקורענט צייטונגען אין קאשוי
- ↑ זעט : "Previously unexplored sources on the Holocaust in Hungary", שם, בלאט 28 הערה 59: "I learned from Szonja Komoróczy, an expert on the Yiddish-Language press in Hungary, that Emánuel Elefánt also edited a Yiddish language satirical paper toward the end of the 1930s in Munkács."
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!