בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
[[טעקע:Flag_of_the_United_Nations.svg|קליין|פאראייניגטע פעלקער פאָן]] | [[טעקע:Flag_of_the_United_Nations.svg|קליין|פאראייניגטע פעלקער פאָן]] | ||
[[file:United Nations (Member States and Territories).svg|thumb]] | [[file:United Nations (Member States and Territories).svg|thumb]] | ||
די ''' | די '''פאראייניגטע פעלקער''' ([[ענגליש]]: ''United Nations'', [[פראנצויזיש]]: ''Organisation des Nations unies'', [[שפאניש]]: ''Organización de las Naciones Unidas''), קירצונג פ"פ, UN, ONU, איז אן [[אינטערנאציאנאל|אינטערנאַציאָנאַלע]] [[ארגאניזאציע]]ס אין וועלכער עס זענען אנגעשלאסן מיטגלידער פון אלע [[רעגירונג|מדינות]]. איר ציל איז צו פארהיטן קעגן קאנפליקטן און צו מאכן [[שלום]] צווישן פארשידענע פעלקער. זי איז געגרינדעט אין 1945 נאכן [[צווייטן וועלט קריג]] אין דעם ארט פון דער [[פעלקער-ליגע]]. היינט האט די פאראייניגטע פעלקער 193 מיטגליד לענדער. | ||
די פאראייניגטע פעלקער ארגאניזאציע איז הויפטקווארטירט אין [[ניו יארק סיטי]], מיט נאך הויפט ביוראען אין [[גענף]], [[ווין]] און [[נייראבי]]. | די פאראייניגטע פעלקער ארגאניזאציע איז הויפטקווארטירט אין [[ניו יארק סיטי]], מיט נאך הויפט ביוראען אין [[גענף]], [[ווין]] און [[נייראבי]]. | ||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
== קאנצעפט == | == קאנצעפט == | ||
די | די פאראייניגטע פעלקער איז א אינטערנאציאנאלע ארגאניזאציע פון לענדער וועלכע איז געגרינדעט געווארן צו פראמאווירן וועלטליכע שלום און קאאפעראציע. די פאראייניגטע פעלקער איז געגרינדעט געווארן ווען די צווייטע וועלט קריג האט זיך געענדיגט אין 1945. איר מיסיע איז אנצוהאלטן וועלטליכע שלום, אנטוויקלן גוטע פארבינדונגן צווישן לענדער, ברענגן קאאפעראציע אין לעזן די וועלט'ס פראבלעמען, און צו קוראזשירן רעספעקט פאר מענטשלעכע רעכט. | ||
די | די פאראייניגטע פעלקער איז אן אליאנץ פון לענדער וועלכע זענען מסכים צו קאאפערירן איינע מיט אנאנד. זי ברענגט צוזאמען לענדער וועלכע זענען רייך און ארעם, גרויס און קליין, און פארשידנארטיגע סאציאלע און פאליטישע סיסטעמען. מיטגלידער לענדער צו די יו-ען זענען זיך מחייב צוריק צוהאלטן פון נוצן מיליטערישע כוחות אדער די סטראשע פון נוצן כוחות קעגן אן אנדער לאנד, און אפצוזאגן הילף צו יעדע לאנד וועלכע איז קעגן די יו-ען'ס אקציעס. | ||
פאראייניגטע פעלקער מיטגלידערשאפט איז אפן צו יעדן לאנד וועלכע איז גרייט זיך אונטערצונעמען די אויבנדערמאנטע תקנות. יעדע לאנד נישט קיין נפקא מינא ווי קליין און גרויס זי איז, האט אן אייניגע שטימע. יעדע לאנד מוז צושטייער געבן פאר די ארגאניזאציע. וואו מיר שטייען היינט פארמאגט די יו-ען די מיטגלידערשפאט פון 192 לענדער, אריינרעכנענדיג כמעט אלע לענדער פון די וועלט. | |||
די | די פאראייניגטע פעלקער'ס השפעה אין וועלטליכע געשעענישן האט זיך געוואקעלט במשך די יארן, אבער די ארגאניזאציע האט צוריגעוואונען פראמינענץ אין 90'. די ארגאניזאציע איז באלוינט געווארן דעם נאבעל שלום פריז אין יאר 2001. נאך אלעם האט די ארגאניזאציע אסאך שוועריקייטן, ווייל זי מוז שטענדיג פארזיכערן די קאאפעראציע פון אירע מיטגלידער לענדער, די ארגאניזאציע האט גאר א שוואכע זעלבטשטענדיגע מאכט און אויטאריטעט. צו באקומען די שטיצע פון אלע לענדער ביי וועלטלעכע געשעענישן איז נישט גרינג, ווייל טייל לענדער זענען זייער וואקעלדיג אפצוטרעטן פון זייערע אייגענע אויטאריטי און נאכגיין די יו-ען'ס געזעצן. | ||
== צוועקן == | == צוועקן == | ||
| שורה 44: | שורה 44: | ||
=== אלגעמיינע | === אלגעמיינע פארזאמלונג === | ||
די אלגעמיינע | די אלגעמיינע פארזאמלונג איז צוזאמענגעשטעלט פון 189 מיטגלידער לענדער, יעדע מיט איין שטימע. די פארזאמלונג טוט דיסקוסירן סיי וועלכע אישו וואס באלאנגט צו די יו-ען מיט אן אייניגע רעכט צו יעדע לאנד צו לאזן הערן איר מיינונג. די פארזאמלונג האט נישט די אויטאריטעט צו באשטעטיגן קיין רעזאלוציע נאר טוט ארויפברענגען און דיסקוסירן די טעמעס מיט א פשוט'ע מאיאריטעט שטימע וועלכע פארלאנגט צוויי דריטל פון דער פארזאמלונג. | ||
די אלגעמיינע | די אלגעמיינע פארזאמלונג טרעפט זיך אויף סעסיעס צווישן סעפטעמבער און דעצעמבער און גאנץ לעצטנס שוין א גאנץ יאר. יעדע עטליכע יאר טרעפן זיי זיך אויף ספעציעלע סעסיעס ווי עקאנאמישע קאאפאראציע און אנדערע טעמעס וואס זענען נישט אויפן געוויינלעכן סדר היום. אויסער דעם טוט זיך די פארזאמלונג טרעפן ביי עמערגענץ סעסיעס צו באהאנדלען באלדיגע פראבלעמען וועלכע סטראשן די אינטערנאציאנאלע שלום. אלע סעסיעס ווערן איבערגעטייטשט צו אסאך שפראכן, כדי דעלעגאטן פון ארום דער וועלט זאלן קענען פארשטיין יעדע רעדנער. | ||
די אלגעמיינע | די אלגעמיינע פארזאמלונג האט די מאכט ארייצוברענגען נייע מיטגלידער צו דעם יו-ען, און באשטעטיגט די בודזשעטן פאר די יו-ען פראגראמען און אפעראציעס. די פארזאמלונג קען אויפשטעלן אגענטורן און פראגראמען אויסצופירן אירע רעקאמענדאציעס. זי ערוועלט מיטגלידער צו סערווירן ספעציפישע אגענטורן און פראגראמען און קאארדאנירט די פראגראמען דורך פארשידענע קאמיטעטן. | ||
| שורה 74: | שורה 74: | ||
דער סעקרעטאר גענעראל האט די שווערסטע ארבעט אין די יו-ען און ער איז פאראנטווארטליכט פאר אלע פארמאלע צוזאמענקומונגן פון פיינטליכע פירער און זייערע ווייטערדיגע שלום פלענער. דער סעקרעטאר דזשענעראל מוז טויגן צו קענען נושא חן זיין ביי די פירער און מאכן שלום אין ערנסטע קאנפליקטן. אין די פארגאנגענהייט זענען עטליכע סעקרעטאר גענעראלן באקאנט געווארן מיט זייער שלום ארבעט אין אזעלכע קאנפליקטן ווי סאמאליע, יוגאסלאוויע, צענטראל אמעריקע, און פארשטייט זיך דער מיטל מזרח קאנפליקט. | דער סעקרעטאר גענעראל האט די שווערסטע ארבעט אין די יו-ען און ער איז פאראנטווארטליכט פאר אלע פארמאלע צוזאמענקומונגן פון פיינטליכע פירער און זייערע ווייטערדיגע שלום פלענער. דער סעקרעטאר דזשענעראל מוז טויגן צו קענען נושא חן זיין ביי די פירער און מאכן שלום אין ערנסטע קאנפליקטן. אין די פארגאנגענהייט זענען עטליכע סעקרעטאר גענעראלן באקאנט געווארן מיט זייער שלום ארבעט אין אזעלכע קאנפליקטן ווי סאמאליע, יוגאסלאוויע, צענטראל אמעריקע, און פארשטייט זיך דער מיטל מזרח קאנפליקט. | ||
דער סעקרעטאר גענעראל ווערט ערוועלט דורך די אלגעמיינע | דער סעקרעטאר גענעראל ווערט ערוועלט דורך די אלגעמיינע פארזאמלונג און דארף אויך באשטעטיגט ווערן דורך די זיכערהייטס ראט און אלע אירע פערמענאנטע מיטגלידער. דער סעקרעטאר גענעראל סערווירט א טערמין פון פינף יאר און קען ווידער ערוועלט ווערן דערנאך. דער סעקרעטאר גענעראל קען קומען פון סיי וועלכע לאנד וואס האט מיטגלידערשאפט אין די יו-ען. וויאזוי אימער, האט די יו-ען ערוועלט א נייע סעקרעטאר גענעראל נאך יעדע צוויי טערמינען און יעדעס מאל איז יענער געקומען פון אן אנדערער גיאגראפישער ארט. | ||
די סעקרעטארן־גענעראל פון די פאראייניגטע פעלקער זענען געווען: | די סעקרעטארן־גענעראל פון די פאראייניגטע פעלקער זענען געווען: | ||
| שורה 101: | שורה 101: | ||
=== עקאנאמישער און סאציאלער ראט === | === עקאנאמישער און סאציאלער ראט === | ||
דער [[עקאנאמישער און סאציאלער ראט]] ארבעט אונטער דער אויטאריטעט פון דער אלגעמיינער | דער [[עקאנאמישער און סאציאלער ראט]] ארבעט אונטער דער אויטאריטעט פון דער אלגעמיינער פארזאמלונג צו קאארדינירן די עקאנאמישע און סאציאלע ארבעט פון דער ארגאניזאציע. די אפטיילונג פארמאגט 54 מיטגלידער לענדער וועלכע ווערן ערוויילט דורך דער אלגעמיינער פארזאמלונג פאר דריי־יעריגע טערמינען. אלע שטודיעס פון די יו-ען ווערט קאארדינירט דורך דעם עקאנאמישן און סאציאלן ראט און זיי שטעלן אויס דעם סדר היום פאר אנדערע אפטיילונגען. | ||
די אפטיילונג דארף אויך רעקאמענדירן ווען עס פעלט זיך אויס נאכצופארשן מעדיצינען, ערציאונג'ס, עקאנאמיקס, און סאציאלע געברויכן פאר די אינטערנאציאנאלע וועלט. די אפטיילונג דארף אויך נאכגיין און ארויסהעלפן די הונדערטער ארגאניזאציעס וועלכע ארבעטן אונטער די יו-ען'ס אויפזיכט צו העלפן אין אירע שלום מיסיעס. | די אפטיילונג דארף אויך רעקאמענדירן ווען עס פעלט זיך אויס נאכצופארשן מעדיצינען, ערציאונג'ס, עקאנאמיקס, און סאציאלע געברויכן פאר די אינטערנאציאנאלע וועלט. די אפטיילונג דארף אויך נאכגיין און ארויסהעלפן די הונדערטער ארגאניזאציעס וועלכע ארבעטן אונטער די יו-ען'ס אויפזיכט צו העלפן אין אירע שלום מיסיעס. | ||
| שורה 109: | שורה 109: | ||
=== אינטערנאציאנאלע געריכט פון יוסטיץ === | === אינטערנאציאנאלע געריכט פון יוסטיץ === | ||
{{הויפט ארטיקל|אינטערנאציאנאלע געריכט פון יוסטיץ}} | {{הויפט ארטיקל|אינטערנאציאנאלע געריכט פון יוסטיץ}} | ||
דאס אינטערנאציאנאלע געריכט פון יוסטיץ, וועלכע איז אויך באקאנט אלס דער וועלט'ס געריכט, איז די געריכטליכע טייל פון די יו-ען. עס איז געגרינדעט אין 1945 לויטן או ען טשארטער. די אפטיילונג איז הויפטקווארטירט אין [[דען האג]], [[האלאנד]]. דער צוועק פונעם געריכט איז אנצופירן מיט אלע פראצעסן וועלכע ווערן געברענגט צו צווישן מיטגלידער לענדער איינעם מיט אנאנד. דאס געריכט פארמאגט 15 ריכטער וועלכע ווערן ערוועלט דורך די זיכערהייט ראט און די אלגעמיינע | דאס אינטערנאציאנאלע געריכט פון יוסטיץ, וועלכע איז אויך באקאנט אלס דער וועלט'ס געריכט, איז די געריכטליכע טייל פון די יו-ען. עס איז געגרינדעט אין 1945 לויטן או ען טשארטער. די אפטיילונג איז הויפטקווארטירט אין [[דען האג]], [[האלאנד]]. דער צוועק פונעם געריכט איז אנצופירן מיט אלע פראצעסן וועלכע ווערן געברענגט צו צווישן מיטגלידער לענדער איינעם מיט אנאנד. דאס געריכט פארמאגט 15 ריכטער וועלכע ווערן ערוועלט דורך די זיכערהייט ראט און די אלגעמיינע פארזאמלונג. די מיטגלידער לענדער מוזן נישט ברענגען זייערע פראבלעמען צו דער וועלט'ס געריכט אבער אויב עס קומט אן אין געריכט דעמאלט מוזן זיי אויפאלגן דעם אורטייל און אויב נישט ווערן זיי ארויסגעווארפן פון די יו-ען. | ||
=== נאמנות־ראט === | === נאמנות־ראט === | ||
| שורה 124: | שורה 124: | ||
== מיטגלידערשאפט אין די יו-ען == | == מיטגלידערשאפט אין די יו-ען == | ||
ווען די יו-ען איז געגרינדעט געווארן אין 1945 האט זי באלד געהאט 51 גרינדער מיטגלידער. זיי זענען געווען די 50 לענדער וועלכע זענען אנוועזענד געווען ביי דער היסטארישער קאנפערענץ אין סאן פראנציסקא און אויך פוילן וועלכע איז נישט דארט געווען אבער האט אונטערגעשריבן דעם טשארטער אביסל שפעטער. נייע מיטגלידער קענען זיך אנשליסן דורך דער רעקאמענדאציע פון דעם זיכערהייט ראט און נאר נאכדעם וואס צוויי דריטל פון די מיטגלידער אין דער אלגעמיינער | ווען די יו-ען איז געגרינדעט געווארן אין 1945 האט זי באלד געהאט 51 גרינדער מיטגלידער. זיי זענען געווען די 50 לענדער וועלכע זענען אנוועזענד געווען ביי דער היסטארישער קאנפערענץ אין סאן פראנציסקא און אויך פוילן וועלכע איז נישט דארט געווען אבער האט אונטערגעשריבן דעם טשארטער אביסל שפעטער. נייע מיטגלידער קענען זיך אנשליסן דורך דער רעקאמענדאציע פון דעם זיכערהייט ראט און נאר נאכדעם וואס צוויי דריטל פון די מיטגלידער אין דער אלגעמיינער פארזאמלונג באשטעטיגן דאס. מיטגלידערשאפט אין די יו-ען איז אפן צו סיי וועלכן לאנד וועלכע שטיצט די נאבעלע מיסיע פון די פאראייניגטע פעלקער און איז גרייט נאכצוגיין די תקנות און פאראנטווארטליכקייטן וועלכע זענען אויסגערעכנט אין די טשארטער. | ||
אין די ערשטע יארן נאך איר גרינדונג איז די יו-ען דאמינירט געווארן דורך די מערב וועלט לענדער און די אלגעמיינע | אין די ערשטע יארן נאך איר גרינדונג איז די יו-ען דאמינירט געווארן דורך די מערב וועלט לענדער און די אלגעמיינע פארזאמלונג האט כסדר גענויגט צו די פאליסיס פון די פאראייניגטע שטאטן. די סאוויעט פאראיין איז געווען די איינציגסטע מיטגלידער וועלכע האט געהאט א וועטא רעכט צו באלאנסירן די מערב וועלט השפעה. אין די 50'ער און 60'ער יארן האט זיך די באלאנס אויסגעגליכן ווען צענדליגער נארוואס זעלבסטשטענדיגע לענדער אין אזיע און אין אפריקע האבן זיך אנגעשלאסן אין די יו-ען. | ||
די צאל מיטגלידער האט זיך געדאפעלט אין יענע יארן און די נייע מיטגלידער האבן אריינגעברענגט נייע געדאנקן אין די יו-ען און האבן גע'טענה'ט אז די פאראייניגטע שטאטן פארמאגט צופיל מאכט און די יו-ען גיט זיי נאך צופיל מאל. אלס רעזולטאט האבן די צענדליגער קליינע לענדער פארמירט א שטארקע שטימע פאראיין און ביז 10 יאר האט די פאראייניגטע שטאטן געמוזט אנהייבן נוצן איר וועטא רעכט אפצושלאגן זייערע געדאנקן און פאליסיס. | די צאל מיטגלידער האט זיך געדאפעלט אין יענע יארן און די נייע מיטגלידער האבן אריינגעברענגט נייע געדאנקן אין די יו-ען און האבן גע'טענה'ט אז די פאראייניגטע שטאטן פארמאגט צופיל מאכט און די יו-ען גיט זיי נאך צופיל מאל. אלס רעזולטאט האבן די צענדליגער קליינע לענדער פארמירט א שטארקע שטימע פאראיין און ביז 10 יאר האט די פאראייניגטע שטאטן געמוזט אנהייבן נוצן איר וועטא רעכט אפצושלאגן זייערע געדאנקן און פאליסיס. | ||