בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,401
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
== ביאגראפיע און אקטיוויטעטן == | == ביאגראפיע און אקטיוויטעטן == | ||
די גענויע דאטומס פון זיין געבורט און פטירה זענען אומבאקאנט. אין יאר ה'קע"ג איז ער געווען א דיין אינעם פראגער בית דין צוזאמען מיט [[רבי יום טוב ליפמאן מילהויזן]] און [[רבי אביגדור קרא]]. מען נעמט אן אז זיינע איבערגעבליבענע ספרים האט ער פארפאסט אין פראג. עס איז דא א השערה אז ער איז אמאל געפארן קיין ירושלים און דעריבער האט ער זיך צוגעגעבן דעם נאמען "שלם"{{הערה|1=Reiner 1984; Yuval 1989; Davis 1993}}, כאָטש עס איז מעגליך אַז ער האָט דאָס געירשנט פון זיין פאָטער, רבי יעקב{{הערה|1=Žonca 2021; Visi 2023}}. אין א בריוו-אויסטויש וואס ער האט געהאט מיט [[רבי אברהם קלויזנער]] (דער בעל "מנהגים"), א וויכטיגער רב און פוסק אין וויען סוף 14טן יארהונדערט, ווערט ער אנגערופן "מנחם אגלער". דער נאמען "אגלער" קען ווייזן אז ער שטאמט פון אקוויליע (Aquileia, אין דייטש: אגלאר) אין צפון-מזרח איטאליע{{הערה|קופפער 1973}}. | די גענויע דאטומס פון זיין געבורט און פטירה זענען אומבאקאנט. אין יאר ה'קע"ג איז ער געווען א דיין אינעם פראגער בית דין צוזאמען מיט [[רבי יום טוב ליפמאן מילהויזן]] און [[רבי אביגדור קרא]]. מען נעמט אן אז זיינע איבערגעבליבענע ספרים האט ער פארפאסט אין פראג. עס איז דא א השערה אז ער איז אמאל געפארן קיין ירושלים און דעריבער האט ער זיך צוגעגעבן דעם נאמען "שלם"{{הערה|1=Reiner, Elchanan. 1984. Bein Ashkenaz li-Yerushalayim: Hakhamim asheknaziim be-Eretz Yisrael aharei ‘ha-mavet ha-shahor’ (Between Ashkenaz and Jerusalem: Ashkenazic Scholars in Eretz-Israel after the “Black Death”). ''Shalem'' 4(1984): 27–62.; Yuval, Israel J. 1989. ''Hakhamim be-doram: ha-manhigut ha-ruhanit shel yehudei Germania be-shilhei yemei ha-beinayim (Scholars in their time: The religious leadership of German Jewry in the Late Middle Ages)''. Jerusalem: Magness.; Davis 1993}}, כאָטש עס איז מעגליך אַז ער האָט דאָס געירשנט פון זיין פאָטער, רבי יעקב{{הערה|1=Žonca 2021; Visi 2023}}. אין א בריוו-אויסטויש וואס ער האט געהאט מיט [[רבי אברהם קלויזנער]] (דער בעל "מנהגים"), א וויכטיגער רב און פוסק אין וויען סוף 14טן יארהונדערט, ווערט ער אנגערופן "מנחם אגלער". דער נאמען "אגלער" קען ווייזן אז ער שטאמט פון אקוויליע (Aquileia, אין דייטש: אגלאר) אין צפון-מזרח איטאליע{{הערה|קופפער 1973}}. | ||
ר' מנחם שלם און זיין חבר, ר' אביגדור קרא, האבן זיך גערופן איינער דעם צווייטן "מיין ברודער" אין זייערע כתבים. דער אויסדרוק ווייזט אויף א נאנטע באציאונג, אבער מען טאר דאס נישט נעמען כפשוטו: למעשה האבן זיי געהאט אנדערע טאטעס און עס איז נישטא קיין שום סיבה צו גלייבן אז זיי זענען געווען משפחה. פונדעסטוועגן, צוליב דעם טיטול, האבן געוויסע היינטיגע היסטאריקער אים בטעות גערופן "מנחם קרא", טראץ דעם וואס דער נאמען ווערט נישט געברענגט אין קיין שום פריערדיגער מקור. | ר' מנחם שלם און זיין חבר, ר' אביגדור קרא, האבן זיך גערופן איינער דעם צווייטן "מיין ברודער" אין זייערע כתבים. דער אויסדרוק ווייזט אויף א נאנטע באציאונג, אבער מען טאר דאס נישט נעמען כפשוטו: למעשה האבן זיי געהאט אנדערע טאטעס און עס איז נישטא קיין שום סיבה צו גלייבן אז זיי זענען געווען משפחה. פונדעסטוועגן, צוליב דעם טיטול, האבן געוויסע היינטיגע היסטאריקער אים בטעות גערופן "מנחם קרא", טראץ דעם וואס דער נאמען ווערט נישט געברענגט אין קיין שום פריערדיגער מקור. | ||
| שורה 9: | שורה 9: | ||
==זיינע חיבורים און מחשבה== | ==זיינע חיבורים און מחשבה== | ||
ר' מנחם שלם האט איבערגעלאזט פיר עיקר חיבורים: 1) "כתב היחוד ודרך החיים" א פילאזאפישער זאמלונג וואס באהאנדלט קלאסישע טעמעס פון דער מיטל-אלטערליכער אידישער פילאזאפיע, ווי למשל שלימות השכל, נבואה, און הוכחות אויף מציאות הבורא און איבער [[השארת הנפש]]{{הערה|אוניווערזיטעט פון אקספארד, [[באדלעיאן ביבליאטעק]], MS Opp. 585; [https://www.nli.org.il/en/manuscripts/NNL_ALEPH990000687110205171/NLI The Palatina Library, Cod. Parm. 2478 (רל"ד)]; [https://www.nli.org.il/en/manuscripts/NNL_ALEPH990000691170205171/NLI The Russian State Library Ms. Guenzburg 275 Turin National University Library Ms. A VI 34 F47583]}}; 2) א סעריע הגהות אויף [[משה נרבוני]]'ס פירוש אויפן "[[מורה נבוכים]]" פונעם רמב"ם (עס אנטהאלט אויך ר' מנחם'ס הגהות אויף [[אל-גאזאלי]]'ס "כונות הפילוסופים" (مقاصد الفلاسفة), א טעקסט וואס איז געווארן פּאפּולער צווישן אידישע געלערנטע אינעם פערצנטן יארהונדערט אלס א גוטע זאמלונג פון פארשידענע פילאזאפישע מיינונגען){{הערה|1=אוניווערזיטעט פון אקספארד, באדלעיאן ביבליאטעק, MS Opp. 573}}; 3) א בריוו צו ר' אברהם קלויזנער, רב פון וויען, איבער עניני פילאזאפיע און אמונה; און 4) א פראגמענט פון א ויכוח קעגן דער קריסטליכער גלויבן פונעם "דריי-אייניגקייט"{{הערה|זעט קופפער 1973; תלמג' 1980; שמערוק 1981; פאר אנדערע, קלענערע חיבורים, זעט תלמג' | ר' מנחם שלם האט איבערגעלאזט פיר עיקר חיבורים: 1) "כתב היחוד ודרך החיים" א פילאזאפישער זאמלונג וואס באהאנדלט קלאסישע טעמעס פון דער מיטל-אלטערליכער אידישער פילאזאפיע, ווי למשל שלימות השכל, נבואה, און הוכחות אויף מציאות הבורא און איבער [[השארת הנפש]]{{הערה|אוניווערזיטעט פון אקספארד, [[באדלעיאן ביבליאטעק]], MS Opp. 585; [https://www.nli.org.il/en/manuscripts/NNL_ALEPH990000687110205171/NLI The Palatina Library, Cod. Parm. 2478 (רל"ד)]; [https://www.nli.org.il/en/manuscripts/NNL_ALEPH990000691170205171/NLI The Russian State Library Ms. Guenzburg 275 Turin National University Library Ms. A VI 34 F47583]}}; 2) א סעריע הגהות אויף [[משה נרבוני]]'ס פירוש אויפן "[[מורה נבוכים]]" פונעם רמב"ם (עס אנטהאלט אויך ר' מנחם'ס הגהות אויף [[אל-גאזאלי]]'ס "כונות הפילוסופים" (مقاصد الفلاسفة), א טעקסט וואס איז געווארן פּאפּולער צווישן אידישע געלערנטע אינעם פערצנטן יארהונדערט אלס א גוטע זאמלונג פון פארשידענע פילאזאפישע מיינונגען){{הערה|1=אוניווערזיטעט פון אקספארד, באדלעיאן ביבליאטעק, MS Opp. 573}}; 3) א בריוו צו ר' אברהם קלויזנער, רב פון וויען, איבער עניני פילאזאפיע און אמונה; און 4) א פראגמענט פון א ויכוח קעגן דער קריסטליכער גלויבן פונעם "דריי-אייניגקייט"{{הערה|זעט קופפער 1973; תלמג' 1980; שמערוק 1981; פאר אנדערע, קלענערע חיבורים, זעט אפרים תלמג', "מכתבי ר' אביגדור קרא ור' מנחם שלם", אין הגות ומעשה: ספר זכרון לשמעון ראבידוביץ במלאת עשרים וחמש שנים למותו, תשמ"ג, עו. אברהם גרינבוים און Alfred Ivry, עמ' 43–52. תל אביב: טשעריקאווער.}}. | ||
פיל פון זיין מחשבה האט זיך געדרייט ארום די כוחות פון די כוכבים ומזלות וואס מישן זיך אריין אין דער וועלט ("עולם השפל"). מצד אחד האט ר' מנחם געהאלטן אז די באוועגונג פון די הימלישע קערפערס שאפן השפעות אויף א מעכאנישן וועג; מצד שני האט ער געגלייבט אז די "רוחות" פון די כוכבים האבן א סימפאטיע צו מענטשן, ספעציעל צו פילאזאפן, און זיי ווארענען זיי פון סכנות דורך חלומות און מראות{{הערה|1=Visi 2009}}. | פיל פון זיין מחשבה האט זיך געדרייט ארום די כוחות פון די כוכבים ומזלות וואס מישן זיך אריין אין דער וועלט ("עולם השפל"). מצד אחד האט ר' מנחם געהאלטן אז די באוועגונג פון די הימלישע קערפערס שאפן השפעות אויף א מעכאנישן וועג; מצד שני האט ער געגלייבט אז די "רוחות" פון די כוכבים האבן א סימפאטיע צו מענטשן, ספעציעל צו פילאזאפן, און זיי ווארענען זיי פון סכנות דורך חלומות און מראות{{הערה|1=Visi 2009}}. | ||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*אפרים קופפר, "לדמותה התרבותית של יהודות אשכנז וחכמיה במאות הי״ד-הט״ו", תרביץ מב (תשל"ב-תשל״ג), עמ' 147-113. | *אפרים קופפר, 1973, "לדמותה התרבותית של יהודות אשכנז וחכמיה במאות הי״ד-הט״ו", תרביץ מב (תשל"ב-תשל״ג), עמ' 147-113. | ||
*תלמג', אפרים. 1980. ויכוח אנטי נוצרי במזרח אירופה בסגנון הפולמוס בספרד – כ"י יחיד. קרית ספר נו (תשמ"א): 369–372. | |||
*הרב יהודה זייבלד, "[https://imhm.blogspot.com/2022/03/blog-post.html פירוש יוסף המשכיל למורה נבוכים – חוג קראי של לומדי מורה נבוכים ומפרשיו בביזנטיון]", גילוי מילתא בעלמא, מאי 5, 2022 | *הרב יהודה זייבלד, "[https://imhm.blogspot.com/2022/03/blog-post.html פירוש יוסף המשכיל למורה נבוכים – חוג קראי של לומדי מורה נבוכים ומפרשיו בביזנטיון]", גילוי מילתא בעלמא, מאי 5, 2022 | ||
*Milan Žonca, "[https://publications.cuni.cz/bitstream/handle/20.500.14178/1844/169694653139751.pdf Menaḥem ben Jacob Shalem and the Study of Philosophy in Late Medieval Prague]", ''Studying the Arts in Late Medieval Bohemia: Production, Reception and Transmission of Knowledge'', ed. by Ota Pavlíček, Turnhout, 2021 (Studia Artistarum, 48), p. 27–47 | *Milan Žonca, "[https://publications.cuni.cz/bitstream/handle/20.500.14178/1844/169694653139751.pdf Menaḥem ben Jacob Shalem and the Study of Philosophy in Late Medieval Prague]", ''Studying the Arts in Late Medieval Bohemia: Production, Reception and Transmission of Knowledge'', ed. by Ota Pavlíček, Turnhout, 2021 (Studia Artistarum, 48), p. 27–47 | ||
[[en:Menahem ben Jacob Shalem]] | [[en:Menahem ben Jacob Shalem]] | ||