אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי מאיר שמחה הכהן"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 65: שורה 65:


==השקפות==
==השקפות==
ר׳ מאיר שמחה האָט אויסגענוצט זיין "משך חכמה" ווי אַ פּלאַטפאָרמע צו באַטראַכטן, קריטיקירן און באַקעמפן וואָס ער האָט געזען ווי אַנטי-תורה ווערטן וואָס האָבן דורכגעדרונגען זיין צייט און אָרט. ער האָט אויך פאַרשפּרייט אידעאַלן און אידעאָלאָגיעס, וואָס האָבן קאָנטראַדיקטירט די פאַרשידענע מיינונגען אין זיין געזעלשאַפט{{הערה|Steinmetz, 2022, 60.}}.
ר׳ מאיר שמחה האָט אויסגענוצט זיין "משך חכמה" ווי אַ פּלאַטפאָרמע צו באַטראַכטן, קריטיקירן און באַקעמפן וואָס ער האָט געזען אלס אַנטי-תורה ווירדן וואָס האָבן דורכגעדרונגען זיין צייט און אָרט. ער האָט אויך פאַרשפּרייט אידעאַלן און אידעאָלאָגיעס, וואָס האָבן קאָנטראַדיקטירט די פאַרשידענע מיינונגען אין זיין געזעלשאַפט{{הערה|Steinmetz, 2022, 60.}}.
אין איינע פון זיינע באוואוסטע אויסדרוקן אין משך חכמה, האט ער געווארנט די מענטשן וואס האבן געלעבט מיט דעם געדאנק אז "בערלין איז ירושלים", און געזאגט אז א "רוח סועה וסער" וועט זיי אויסרייסן פון זייער מקום{{הערה|משך חכמה, ויקרא כו, מד}} — א "נבואה" וואס איז געווארן מקוים בערך צען יאר נאך זיין פטירה ביי די צווייטע וועלט מלחמה.


אין איינע פון זיינע באוואוסטע אויסדרוקן האט ער געווארנט די מענטשן וואס האבן געלעבט מיט דעם געדאנק אז "בערלין איז ירושלים", און געזאגט אז א "רוח סערה וסופה" וועט זיי אויסרייסן פון זייער מקום — א "נבואה" וואס איז געווארן מקוים בערך צען יאר נאך זיין פטירה ביי די צווייטע וועלט מלחמה.
רבי מאיר שמחה איז געווען אַ שטאַרקער שטיצער פון די ישוב אין ארץ ישראל און האָט באַגריסט די [[באלפור דעקלעראציע]] מיט ענטוזיאַזם. ער האָט אנטייל גענומען אין פייערונגען פאַר דער באַלפור דעקלאַראַציע "אָן קיין צווייפל"{{הערה|רבינר, עמ' קס; Steinmetz, 2022, 71–72.}}. ער האָט געשריבן אַ בריוו וואָס האָט אויסגעדריקט זיין שטיצע פאַרן באַזעצן ארץ ישראל, כאָטש ער האָט נישט ספּעציפיש דערמאנט "[[קרן היסוד]]" אָדער אַן אַנדערע ציוניסטישע אָרגאַניזאַציע.
 
רבי מאיר שמחה איז געווען אַ שטאַרקער שטיצער פון די ישוב אין ארץ ישראל און האָט באַגריסט די [[באלפור דעקלעראציע]] מיט ענטוזיאַזם. ער האָט אָנטייל גענומען אין פייערונגען פאַר דער באַלפור דעקלאַראַציע "אָן קיין צווייפל"{{הערה|רבינר, עמ' קס; Steinmetz, 2022, 71–72.}}. ער האָט געשריבן אַ בריוו, וואָס האָט אָנגעמוטיקט צו שטיצן דעם קרן היסוד פאַר דעם ישוב אין ארץ ישראל, כאָטש ער האָט נישט עקספּליציט דערמאָנט די ציוניסטישע אָרגאַניזאַציע.


  אין א בריוו וואס ער האט געשריבן צום קק"ל און איז ארויסגעקומען אין צייטונג "התור" אין יאר תרפ"ב, שרייבט ער אזוי:
  אין א בריוו וואס ער האט געשריבן צום קק"ל און איז ארויסגעקומען אין צייטונג "התור" אין יאר תרפ"ב, שרייבט ער אזוי:
  "כעת הסבה ההשגחה אשר באספת הממלכות הנאורות בסאן רעמא, ניתן צו אשר ארץ ישראל תהיה לעם ישראל, וכיון ש'סר פחד השבועות' וברישיון המלכים, קמה מצוות ישוב ארץ ישראל ששקולה כנגד כל מצוות שבתורה למקומה. ומצוה על כל איש לסייע בכל יכלתו לקיים מצוה זו…"
  "כעת הסבה ההשגחה אשר באספת הממלכות הנאורות ב[[סאנרעמא קאנפערענץ|סאן רעמא]], ניתן צו אשר ארץ ישראל תהיה לעם ישראל, וכיון ש'סר פחד השבועות' וברישיון המלכים, קמה מצוות ישוב ארץ ישראל ששקולה כנגד כל מצוות שבתורה למקומה. ומצוה על כל איש לסייע בכל יכלתו לקיים מצוה זו…"


ער האָט אָפּגעוואָרפן דעם בוכשטעבליכן פאַרשטענדעניש פון די "[[שלש שבועות|דריי שבועות]]" (נישט ארויפצוגיין מיט קראַפט קיין ארץ ישראל), טענה'נדיג אַז די באַלפור דעקלאַראַציע האָט אנולירט די שבועה, ווייל די פעלקער פון דער וועלט שטימען איצט צו צו דער אידישער ישוב. צוליב זיינע נואַנסירטע מיינונגען, איז ער נישט געווען אָנגעשלאָסן אין קיין פּאָליטישע ציוניסטישע (מזרחי) אָדער אַנטי-ציוניסטישע (אגודת ישראל) אָרגאַניזאַציעס{{הערה|Steinmetz, 2022, 74.}}. ער איז געווען א חובב ציון, אָבער נישט קיין פּאָליטישער ציוניסט{{הערה|רי"א ציטראן אין זיין הספד שילדערט ר' מאיר שמחה אלס א "חובב ציון אמתי": רבינר, עמ' רלג.}}. ער האָט זיך געקעגנגעשטעלט ריין סעקולאַרן נאַציאָנאַליזם; ער האָט געגלייבט, אַז ליבע צו ארץ ישראל קומט פון הייליגקייט און תורה, און נישט פון אַ נאַציאָנאַליזם נוסח פראַנקרייך.
ער האָט אָפּגעוואָרפן דעם בוכשטעבליכן פאַרשטענדעניש פון די "[[שלש שבועות|דריי שבועות]]" (נישט ארויפצוגיין מיט קראַפט קיין ארץ ישראל), טענה'נדיג אַז די באַלפור דעקלאַראַציע האָט אנולירט די שבועה, ווייל די פעלקער פון דער וועלט שטימען איצט צו צו דער אידישער ישוב. צוליב זיינע נואַנסירטע מיינונגען, איז ער נישט געווען אָנגעשלאָסן אין קיין פּאָליטישע ציוניסטישע (מזרחי) אָדער אַנטי-ציוניסטישע (אגודת ישראל) אָרגאַניזאַציעס{{הערה|Steinmetz, 2022, 74.}}. ער איז געווען א חובב ציון, אָבער נישט קיין פּאָליטישער ציוניסט{{הערה|רי"א ציטראן אין זיין הספד שילדערט ר' מאיר שמחה אלס א "חובב ציון אמתי": רבינר, עמ' רלג.}}. ער האָט זיך געקעגנגעשטעלט ריין סעקולאַרן נאַציאָנאַליזם; ער האָט געגלייבט, אַז ליבע צו ארץ ישראל קומט פון הייליגקייט און תורה, און נישט פון אַ נאַציאָנאַליזם נוסח פראַנקרייך.
*{{עיה|1=⁨⁨דאס ווארט (ווילנא)|2=dosvortvilnius|4=א בריוו פון הגאון ר' מאיר שמחה זצ"ל וועגן ישוב ארץ ישראל|5=19261022|6=10}}
*{{עיה|1=⁨⁨דאס ווארט (ווילנא)|2=dosvortvilnius|4=א בריוו פון הגאון ר' מאיר שמחה זצ"ל וועגן ישוב ארץ ישראל|5=19261022|6=10}}


ער האָט אָנטייל גענומען אין די פריע שטאפּלען פון אגודת ישראל. זיין נואַנסירטער צוגאַנג האָט געמיינט, אַז ער האָט נישט פּאַסיק געהאַט אין דעם לאַגער פון די פירנדיקע רבנים פון אגודת ישראל.
ער האָט אנטייל גענומען אין די פריע שטאפּלען פון אגודת ישראל. זיין נואַנסירטער צוגאַנג האָט געמיינט, אַז ער האָט נישט פּאַסיק געהאַט אין דעם לאַגער פון די פירנדיקע רבנים פון אגודת ישראל.


ביי דער [[רבנישע קאמיסיע|1910 פעטערבורגער רבנישער קאָנפערענץ]] איז רבי מאיר שמחה געווען דער פירער פון דער פאַקציע, וואָס האָט געשטיצט דעם געדאַנק אַז רבנים זאָלן לערנען די רוסישע שפּראַך. ער האָט געגלייבט, אַז דאָס וועט פאַראייניגן די ראָלן פון "קרוין-רב" און "גייסטישער רב". דאָס האָט אים געבראַכט אין קאָנפליקט מיט אַנדערע גדולי הדור, ווי ר׳ חיים סאָלאָווייטשיק און דער חפץ חיים. ר' מאיר שמחה זעלבסט האָט נישט געקענט רוסיש.
ביי דער [[רבנישע קאמיסיע|1910 פעטערבורגער רבנישער קאָנפערענץ]] איז רבי מאיר שמחה געווען דער פירער פון דער פאַקציע, וואָס האָט געשטיצט דעם געדאַנק אַז רבנים זאָלן לערנען די רוסישע שפּראַך. ער האָט געגלייבט, אַז דאָס וועט פאַראייניגן די ראָלן פון "קרוין-רב" און "גייסטישער רב". דאָס האָט אים געבראַכט אין קאָנפליקט מיט אַנדערע גדולי הדור, ווי ר׳ חיים סאָלאָווייטשיק און דער חפץ חיים. ר' מאיר שמחה זעלבסט האָט נישט געקענט רוסיש.
שורה 101: שורה 100:
*{{היברובוקס|זאב אריה רבינר|מרן רבינו מאיר שמחה הכהן|7338|מקום הוצאה=תל אביב|שנת הוצאה=תשכ"ז}}
*{{היברובוקס|זאב אריה רבינר|מרן רבינו מאיר שמחה הכהן|7338|מקום הוצאה=תל אביב|שנת הוצאה=תשכ"ז}}
<div class="mw-content-ltr">
<div class="mw-content-ltr">
*{{צ-זשורנאל|last=Steinmetz|first=Jonah|date=2022|title=A Light Unto Our Nation: R. Meir Simḥah of Dvinsk’s Approach to Nationhood and Zionism in Meshekh Ḥokhmah|url=https://hakirah.org/Vol31Steinmetz.pdf|journal=Ḥakirah|volume=31|pages=59–87}}
*Yaakov Feitman, "[https://agudah.org/wp-content/uploads/2016/10/JO1976-V11-N09.pdf The "Or Same'ach" - Fifty Years Since His Passing]" ''The Jewish Observer'', September 1976, pp. 3–9
*{{צ-זשורנאל|Jonah Steinmetz|A Light Unto Our Nation: R. Meir Simḥah of Dvinsk’s Approach to Nationhood and Zionism in Meshekh Ḥokhmah|Ḥakirah|31|עמ=59–87|שנת הוצאה=2022|קישור=https://hakirah.org/Vol31Steinmetz.pdf}}
*{{Cite book|url=https://dokumen.pub/the-unique-judicial-vision-of-rabbi-meir-simcha-of-dvinsk-selected-discourses-in-meshekh-hokhmah-and-or-sameah-9781618114907.html|title=The Unique Judicial Vision of Rabbi Meir Simcha of Dvinsk: Selected Discourses in Meshekh Hokhmah and Or Sameah|last2=Gotlieb|first2=Meshulam|last3=Basser|first3=Herbert W.|date=2016|publisher=Touro College Press|isbn=978-1-61811-489-1|location=New York|last1=Cohen|first1=Yitzhak}}
*{{Cite book|url=https://dokumen.pub/the-unique-judicial-vision-of-rabbi-meir-simcha-of-dvinsk-selected-discourses-in-meshekh-hokhmah-and-or-sameah-9781618114907.html|title=The Unique Judicial Vision of Rabbi Meir Simcha of Dvinsk: Selected Discourses in Meshekh Hokhmah and Or Sameah|last2=Gotlieb|first2=Meshulam|last3=Basser|first3=Herbert W.|date=2016|publisher=Touro College Press|isbn=978-1-61811-489-1|location=New York|last1=Cohen|first1=Yitzhak}}
</div>
</div>
:(איבערגעזעצט פון יצחק כהן, 'אור שמח' - הלכה ומשפט: משנתו של הרב מאיר שמחה הכהן על משנה תורה לרמב"ם, אוניברסיטת בן גוריון בנגב, תשע"ג)
:(איבערגעזעצט פון יצחק כהן, 'אור שמח' - הלכה ומשפט: משנתו של הרב מאיר שמחה הכהן על משנה תורה לרמב"ם, אוניברסיטת בן גוריון בנגב, תשע"ג)
==דרויסנדיגע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==
*[https://www.sefaria.org.il/topics/meir-simha-hakohen-dvinsk רבי מאיר שמחה הכהן מדווינסק] – זיינע ספרים אויף ספריא.
*[https://www.sefaria.org.il/topics/meir-simha-hakohen-dvinsk רבי מאיר שמחה הכהן מדווינסק] – זיינע ספרים אויף ספריא.
*https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?t=20408
*https://www.dirshu.co.il/category/הורדות-עלונים/משך-חכמה-המבואר/


==רעפערענצן==
==רעפערענצן==