בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,381
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
ער איז געבוירן געווארן אין יאר תר"ג אין באַלטרימאַנץ (Butrimonys), א קליין שטעטל אין ווילנער גובערניע, [[ליטא]], צו רבי שמשון קלונימוס קלמן און זיין ווייב אסנת. ר' קלונימוס איז געווען אַן אנגעזעענער סוחר און א תלמיד חכם, און זיין הויז איז געווען א "בית ועד לחכמים". ווען דער גאון [[רבי מאיר טיקטין]] איז איינגעשטאנען ביי אים אין הויז א לענגערע צייט, האט ער אים געבענטשט אז אים זאל געבוירן ווערן א זון וועלכער זאל באלייכטן די אויגן פון ישראל אין תורה. | ער איז געבוירן געווארן אין יאר תר"ג אין באַלטרימאַנץ (Butrimonys), א קליין שטעטל אין ווילנער גובערניע, [[ליטא]], צו רבי שמשון קלונימוס קלמן און זיין ווייב אסנת. ר' קלונימוס איז געווען אַן אנגעזעענער סוחר און א תלמיד חכם, און זיין הויז איז געווען א "בית ועד לחכמים". ווען דער גאון [[רבי מאיר טיקטין]] איז איינגעשטאנען ביי אים אין הויז א לענגערע צייט, האט ער אים געבענטשט אז אים זאל געבוירן ווערן א זון וועלכער זאל באלייכטן די אויגן פון ישראל אין תורה. | ||
שוין יונגערהייט איז ער געווארן באוואוסט אלס עילוי און האט געלערנט ביי זיין פאטער אין די ערשטע צען יאר פון זיין לעבן{{הערה|Steinmetz, 2022, 61.}}. ווען ער איז אלט געווען דרייצן יאר איז א באוואוסטער רב געווען זייער גאסט. און ער האט געהאט דעם כתב יד פון זיינ'ס א ספר מיט זיך. איין טאָג האט ער דערזען ווי דער מאנוסקריפּט איז אנגעפּיקעוועט מיט הערות. ווען דאס בחור'ל האט אים געזאגט אז די נאָטן זענען זיינע, האט ער אים שארף פירגעהאלטן. אבער ער איז געווען ערשטוינט צו זען די ווערטפולע חידושים. ער האט אים געגעבן א קוש, און ער האט פאראויס געזאגט אז ער וועט זיין גרויס אין לערנען{{הערה|{{היברובוקס|רבינר, זאב אריה בן בנימין בינוש|רבינו מאיר שמחה הכהן|7338|page=7}}}}. ער האט אויך באוויזן אויסצומיידן די "[[קאנטאניסטן]] דעקרעטן", וואס האבן געצוואונגען אידישע יונגע לייט צו דינען אין דער רוסישער ארמיי{{הערה|Meir Simcha of Dvinsk - Wikipedia}}. | שוין יונגערהייט איז ער געווארן באוואוסט אלס עילוי און האט געלערנט ביי זיין פאטער אין די ערשטע צען יאר פון זיין לעבן{{הערה|שם=שטיינ61|Steinmetz, 2022, 61.}}. ווען ער איז אלט געווען דרייצן יאר איז א באוואוסטער רב געווען זייער גאסט. און ער האט געהאט דעם כתב יד פון זיינ'ס א ספר מיט זיך. איין טאָג האט ער דערזען ווי דער מאנוסקריפּט איז אנגעפּיקעוועט מיט הערות. ווען דאס בחור'ל האט אים געזאגט אז די נאָטן זענען זיינע, האט ער אים שארף פירגעהאלטן. אבער ער איז געווען ערשטוינט צו זען די ווערטפולע חידושים. ער האט אים געגעבן א קוש, און ער האט פאראויס געזאגט אז ער וועט זיין גרויס אין לערנען{{הערה|{{היברובוקס|רבינר, זאב אריה בן בנימין בינוש|רבינו מאיר שמחה הכהן|7338|page=7}}}}. ער האט אויך באוויזן אויסצומיידן די "[[קאנטאניסטן]] דעקרעטן", וואס האבן געצוואונגען אידישע יונגע לייט צו דינען אין דער רוסישער ארמיי{{הערה|Meir Simcha of Dvinsk - Wikipedia}}. | ||
פון 1856 ביז 1859, האט ער געלערנט אין כולל פרושים אין [[איישישאק]], ביי רבי משה דאַנישעווסקי{{הערה| | פון 1856 ביז 1859, האט ער געלערנט אין כולל פרושים אין [[איישישאק]], ביי רבי משה דאַנישעווסקי{{הערה|שם=שטיינ61}}. אין יאר ה'תר"כ, ביי די 17 יאר, האט ער געהייראט חיה, די טאכטער פון ר' צבי (הירש) פלטיאל מאקאבעסקי, א רייכער מאן פון [[ביאליסטאק]], פוילן, וועלכער האט אים געשטיצט בשעת ער האט ווייטער געלערנט, וואוינענדיג ביי זיין שווער. זיין ווייב האט פארדינט פרנסה פון האנדל און ער איז געזעסן און געלערנט תורה פאר 26 יאר. אין ביאליסטאק האט ער געלערנט אין דער "גמילות חסדים בית מדרש" מיט זיין ידיד רבי יוסף זונדל הוטנער. ר' מאיר שמחה איז געווארן נאנט מיטן שטאט'ס רב, [[רבי יום טוב ליפמאן האלפרין]] (תקע"ו–תרל"ט), דער מחבר פון עונג יום טוב, וואס האט אים מקרב געווען און געלערט מיט אים בחברותא. אויך האט ער געלערנט מיט הרב יצחק לייב גראסבערג, מחבר פון "שי למורא" אויף [[מסכת בכורות]]{{הערה|{{חכמי ישראל|שעט}}}}. | ||
נאך אין ביאליסטאק איז ר' מאיר שמחה שוין געווען אן אויפגעקליבענער תלמיד חכם. מען האט אים קאנסולטירט וועגן שווערע הלכה פראגעס, און ער האט גאר אנטייל גענומען אין די באמיאונגען צו באפרייען ר' יהושע לייב דיסקין, וועלכער איז געווארן ארעסטירט אין 1876 דורך די רוסישע אויטאריטעטן{{הערה|Steinmetz, 2022, 62, 64.}}. | נאך אין ביאליסטאק איז ר' מאיר שמחה שוין געווען אן אויפגעקליבענער תלמיד חכם. מען האט אים קאנסולטירט וועגן שווערע הלכה פראגעס, און ער האט גאר אנטייל גענומען אין די באמיאונגען צו באפרייען ר' יהושע לייב דיסקין, וועלכער איז געווארן ארעסטירט אין 1876 דורך די רוסישע אויטאריטעטן{{הערה|Steinmetz, 2022, 62, 64.}}. | ||
| שורה 67: | שורה 67: | ||
ר' מאיר שמחה האט נאר געהאט איין טאכטער, און זי איז געווען נפשיות'דיג קראנק. לויט א מקור האט זי געפרואווט אומצוברענגען איר פאטער, אים געשטאכן אין האלז, און בדרך נס האט ער איבערגעלעבט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל דושאוויץ|המסלה|12004|page=8|קעפל=אבל יחיד ומספד תמרורים|באנד=א:ה-ו|שנת הוצאה=סיון-תמוז תרצ"ו|עמ=6}}}}. | ר' מאיר שמחה האט נאר געהאט איין טאכטער, און זי איז געווען נפשיות'דיג קראנק. לויט א מקור האט זי געפרואווט אומצוברענגען איר פאטער, אים געשטאכן אין האלז, און בדרך נס האט ער איבערגעלעבט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל דושאוויץ|המסלה|12004|page=8|קעפל=אבל יחיד ומספד תמרורים|באנד=א:ה-ו|שנת הוצאה=סיון-תמוז תרצ"ו|עמ=6}}}}. | ||
== | ==לעגאט== | ||
די [[ישיבת אור שמח]] | די חרדישע "בעל תשובה" ישיבות, [[ישיבת אור שמח|אור שמח]], געגרינדעט אין ארץ ישראל אין די 1970ער יארן און שפעטער אין מאָנסי, דעטראָיט, לאָס אַנדזשעלעס און פילאַדעלפיע (פאַראייניגטע שטאַטן), טאָראָנטאָ און מאָנטרעאַל (קאַנאַדע), לאָנדאָן (בריטאַניע), יאָהאַנעסבורג (דרום אַפריקע), קיעוו (אוקראינע) און סידני (אויסטראַליע), זענען גערופן געווארן אויף זיין נאמען{{הערה|[[יונתן ראזענבלום]], ''Rav Noach Weinberg: Torah Revolutionary'' (Jerusalem, 2020), p. 72 n. 1}}. | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*{{אוצר החכמה|הרב שלמה יוסף זעווין|אישים ושיטות|144217|page=196}} | *{{אוצר החכמה|הרב שלמה יוסף זעווין|אישים ושיטות|144217|page=196}} | ||
<div class="mw-content-ltr"> | |||
*{{Cite journal|last=Steinmetz|first=Jonah|title=A Light Unto Our Nation: R. Meir Simḥah of Dvinsk’s Approach to Nationhood and Zionism in Meshekh Ḥokhmah|url=https://hakirah.org/Vol31Steinmetz.pdf|journal=Ḥakirah|volume=31|issue=2022|pages=59–87}} | |||
</div> | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | |||
*[https://www.sefaria.org.il/topics/meir-simha-hakohen-dvinsk רבי מאיר שמחה הכהן מדווינסק] – זיינע ספרים אויף ספריא. | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||