בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,382
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←פּיוטים און ווערק: ליסטע פון פיוטים) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 17: | שורה 17: | ||
==ביאגראפיע== | ==ביאגראפיע== | ||
רבי מאיר ש"ץ האט געלעבט און געווירקט אין [[ווארמס|וורמייזא]], וועלכע איז צוזאמען מיט [[מיינץ|מגנצא]] געווען א וויכטיגער צענטער פון תורה און הוראה אין אשכנז. וויבאלד זיין געבורטס-ארט איז נישט באקאנט און זיין פערזענליכע ביאגראפיע איז פארנעפלט, האט זיך ארום אים געוועבט פיל לעגענדעס. זיין פאטער איז געווען רבי יצחק. | רבי מאיר ש"ץ האט געלעבט און געווירקט אין [[ווארמס|וורמייזא]], וועלכע איז צוזאמען מיט [[מיינץ|מגנצא]] געווען א וויכטיגער צענטער פון תורה און הוראה אין אשכנז. וויבאלד זיין געבורטס-ארט איז נישט באקאנט און זיין פערזענליכע ביאגראפיע איז פארנעפלט, האט זיך ארום אים געוועבט פיל לעגענדעס. זיין פאטער איז געווען רבי יצחק ברבי שמואל. | ||
אין ראם פון זיין פּאסטן אלס שליח ציבור האט ער מתקן געווען א צאל תיקונים אין דעם נוסח התפילה, ווי דאס צולייגן "גואלינו ה' צבאות שמו קדוש ישראל" ביים אויספיר פון [[ברכות קריאת שמע]]{{הערה|ספר המנהגים לרבי יצחק אייזיק מטירנא.}}. ער האט אויך פארפאסט צענדליגער פיוטים, צווישן זיי אזעלכע וואס מען זאגט ביז'ן היינטיגן טאג. | אין ראם פון זיין פּאסטן אלס שליח ציבור האט ער מתקן געווען א צאל תיקונים אין דעם נוסח התפילה, ווי דאס צולייגן "גואלינו ה' צבאות שמו קדוש ישראל" ביים אויספיר פון [[ברכות קריאת שמע]]{{הערה|ספר המנהגים לרבי יצחק אייזיק מטירנא.}}. ער האט אויך פארפאסט צענדליגער פיוטים, צווישן זיי אזעלכע וואס מען זאגט ביז'ן היינטיגן טאג. | ||
| שורה 27: | שורה 27: | ||
[[טעקע:אילו פומי נימי.jpg|קליין|פיוט "אילו פומי נימי" א רשות למתורגמן פאר די קריאה פון ויושע, אין מחזור וויזמייזא פון יאר ה'ל"ב]] | [[טעקע:אילו פומי נימי.jpg|קליין|פיוט "אילו פומי נימי" א רשות למתורגמן פאר די קריאה פון ויושע, אין מחזור וויזמייזא פון יאר ה'ל"ב]] | ||
==פּיוטים און ווערק== | ==פּיוטים און ווערק== | ||
רבי מאיר איז בעיקר באקאנט אלס פּייטן. ער האט געשריבן [[פיוט|פּיוטים]] און [[סליחות]] אין לשון קודש און אראמיש, און מער ווי 50 פון זיי זענען פארבליבן ביז היינט{{הערה|ישראל דאווידזאן, [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=ufl.31262044458833&seq=456 אוצר השירה והפיוט], חלק ד, ז' 432.}}. א טייל פון זיינע פּיוטים פאר די ימים טובים זענען אנגענומען געווארן אין די קהילות פון אשכנז און פּוילן און זענען געדרוקט געווארן אומצאליגע מאל אין מחזורים און סליחות{{הערה|{{יודאיקה|Abraham David|Meir ben Isaac Sheli'aḥ Ẓibbur|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-ben-isaac-sheliah-zibbur}}}}. זיינע פיוטים זענען געבויט אויפ'ן אשכנזי'שן סטיל, אבער | רבי מאיר איז בעיקר באקאנט אלס פּייטן. ער האט געשריבן [[פיוט|פּיוטים]] און [[סליחות]] אין לשון קודש און אראמיש, און מער ווי 50 פון זיי זענען פארבליבן ביז היינט{{הערה|ישראל דאווידזאן, [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=ufl.31262044458833&seq=456 אוצר השירה והפיוט], חלק ד, ז' 432.}}. א טייל פון זיינע פּיוטים פאר די ימים טובים זענען אנגענומען געווארן אין די קהילות פון אשכנז און פּוילן און זענען געדרוקט געווארן אומצאליגע מאל אין מחזורים און סליחות{{הערה|{{יודאיקה|Abraham David|Meir ben Isaac Sheli'aḥ Ẓibbur|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-ben-isaac-sheliah-zibbur}}}}. זיינע פיוטים זענען געבויט אויפ'ן אשכנזי'שן סטיל, אבער געוויסע פיוטים האט ער פארפאסט לויט'ן מעטער פון תנועות ווי דער ספרד'ישער שטייגער, א זאך וואס אנדערע אשכנז'ישע פייטנים האבן אנגעהויבן נאכמאכן זינט דאן{{הערה|אזוי ווי דער סליחה "תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר" אויף ערב ראש השנה, וואס לויפט מיט א מעטער פון 8 זילבעס פער סטאנץ.}}. אין זיינע פיוטים האט ער פארצייכנט די אקראסטיך לויט א"ב, תשר"ק און אלב"ם, און ער האט פארצייכנט זיין נאמען "מאיר ברבי יצחק" אין אסאך פעלער האט ער אויך צוגעלייגט "חזק ואמץ" און לענגערע ברכות ווי "יגדל בתורה ובמעשים טובים" אדער "יזכה לחיי עד אמן אמן סלה", ביי איין פיוט האט ער אויך צוגעלייגט זיין זיידנ'ס נאמען, "ברבי שמואל זכור לטוב". | ||
===רשויות למתורגמן=== | ===רשויות למתורגמן=== | ||
רבי מאיר האט געשריבן עטליכע פיוטים אויף אראמיש | רבי מאיר האט געשריבן עטליכע פיוטים אויף אראמיש געאייגנט פאר'ן [[מתורגמן]] פאר שבועות און שביעי של פסח, וועלכער פלעגט מתרגם זיין דעם קריאת התורה, א מנהג וואס איז געווען בימי חז"ל אלעמאל ביי קריאת התורה{{הערה|{{רמב"ם|תפילה|יב|י}}}}, אבער אין רבי מאיר'ס צייטן איז עס געווען איינגעפירט בלויז אום די צוויי ימים טובים{{הערה|זעט: {{תנ"ך|שמות|כ|יג|מפרש=חזקוני}} און {{בבלי|מגילה|כד|א|מפרש=תוספות}}}}. אין אשכנז האט מען מתרגם געווען מיט תרגום ירושלמי, און עס זענען פארפאסט געווארן פיוטים אויף אראמיש אלס איינלייטונג צום תרגום. | ||
די מערסט-באקאנטע פּיוט פון רבי מאיר ש"ץ, דער פּיוט "[[אקדמות]]", האט ער פארפאסט אלס א "רשות" צום מתורגמן | די מערסט-באקאנטע פּיוט פון רבי מאיר ש"ץ, דער פּיוט "[[אקדמות]]", האט ער פארפאסט אלס א "רשות" (איינלייטונג) צום מתורגמן פאר די קריאה פון ערשטן טאג שבועות, ווען מען ליינט די [[עשרת הדברות]]. אויך האט ער צוגעלייגט א המשך צום פּיוט "חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה", א בּיזאנטישער פּיוט פאר'ן מתורגמן פון שבועות אלס אַן איינלייטונג צום צווייטן דיברא - דער אראמישער תרגום אויף לא תשא. דער אריגינעלער פּיוט איז געווען א וויכוח-ליד וואס דערציילט די געשיכטע פון [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל, און עזריה]] אין דניאל פרק ג', וועלכע האבן זיך געלאזט אריינווארפן אין פייער ווי איידער זיך צו בוקן צו א צלם, און רבי מאיר'ס המשך איז בעיקר געבויט אויף דעם וויכוח ווי עס ווערט דערציילט אין ויקרא רבה{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/shavuot/hanaiah-mishael-and-azariah-a-piyyut-for-the-seder-meturgeman-of-shavuot/|שרייבער=Isaac Gantwerk Mayer|קעפל=חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 30, 2025}}}}. דער טעקסט פון דעם פּיוט איז געבליבן אין פארשידענע כתבי יד, אריינגערעכנט דעם מחזור ווירמייזא פון יאר ה'ל"ב{{הערה|{{כתיב|מחזור ווירמייזא|990000445600205171|Ms. Heb. 4°781, דף 150|21041817}}.}}. | ||
אויך האט ער געשריבן א צאל פיוטים פאר'ן מתורגמן פונעם שירת הים אום שביעי של פסח, דער רשות "אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי", און דערנאך די פיוטים "אֱלָקָא עָלַם", און "אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן" פאר'ן תרגום פון די נאכפאלגנדע עליות. | אויך האט ער געשריבן א צאל פיוטים פאר'ן מתורגמן פונעם שירת הים אום שביעי של פסח, דער רשות "אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי", און דערנאך די פיוטים "אֱלָקָא עָלַם", און "אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן" פאר'ן תרגום פון די נאכפאלגנדע עליות. | ||
| שורה 42: | שורה 42: | ||
אויך האט ער פארפאסט א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה, וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד, און נאך א גרויסע צאל פיוטים. | אויך האט ער פארפאסט א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה, וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד, און נאך א גרויסע צאל פיוטים. | ||
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size: 85%;" | {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size: 85%;" | ||
|+ | |+ליסטע פון פיוטים | ||
! פיוט | ! פיוט | ||
! מועד | ! מועד | ||