בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 7: | שורה 7: | ||
דאס ליד מעוז צור שטאמט פון דייטשלאנד; דאס געבוי פונעם פיוט זאגט עדות אויף שטריכן פונעם ספרד'ישן סטיל פיוט וועלכע האבן אנגעהויבן אריינדרינגען אין אשכנז. לויט צונץ איז דער פיוט ווארשיינליך פון דעם 13'טן יארהונדערט{{הערה|צונץ, ליטעראטורגעשיכטע דער זינאגאגאלען פאעזיע, 580.}}, אבער אן ענליכער פיוט איבער'ן הצלה פון שטאט [[וורמייזא]] אין ד'תתקס"א שיינט צו דינען אלס קאפיע פון מעוז צור, וואס ברענגט אויף אז עס איז פארפאסט געווארן נאך פריער פון דעם{{הערה|שם=פרנקל|{{המעין|אברהם פרנקל|הזמר על הצלת וורמייזא וזמן חיבורו של 'מעוז צור'|32|1058|נד [ב], עמ' 11}}}}. | דאס ליד מעוז צור שטאמט פון דייטשלאנד; דאס געבוי פונעם פיוט זאגט עדות אויף שטריכן פונעם ספרד'ישן סטיל פיוט וועלכע האבן אנגעהויבן אריינדרינגען אין אשכנז. לויט צונץ איז דער פיוט ווארשיינליך פון דעם 13'טן יארהונדערט{{הערה|צונץ, ליטעראטורגעשיכטע דער זינאגאגאלען פאעזיע, 580.}}, אבער אן ענליכער פיוט איבער'ן הצלה פון שטאט [[וורמייזא]] אין ד'תתקס"א שיינט צו דינען אלס קאפיע פון מעוז צור, וואס ברענגט אויף אז עס איז פארפאסט געווארן נאך פריער פון דעם{{הערה|שם=פרנקל|{{המעין|אברהם פרנקל|הזמר על הצלת וורמייזא וזמן חיבורו של 'מעוז צור'|32|1058|נד [ב], עמ' 11}}}}. | ||
דער אידענטיטעט פונעם מחבר, אויסער זיין נאמען מרדכי, איז נישט באקאנט און עס זענען פארהאן פארשידענע השערות. איין השערה איז אז דער מחבר איז [[רבי מרדכי בן הלל]] פון [[נירנבערג]], מחבר פון ספר מרדכי אויף ש"ס{{מקור}}. | דער אידענטיטעט פונעם מחבר, אויסער זיין נאמען מרדכי, איז נישט באקאנט און עס זענען פארהאן פארשידענע השערות. <!-- איין השערה איז אז דער מחבר איז [[רבי מרדכי בן הלל]] פון [[נירנבערג]], מחבר פון ספר מרדכי אויף ש"ס{{מקור}}. --> טייל געלערנטע אידענטיפיצירן אים מיט רבי מרדכי בר יצחק הלוי, מחבר פונעם שבת-זמר 'מה יפית', און זיי צייגן אן אויף ענליכקייטן צווישן די צוויי פיוטים; אבער אויך דער אידענטעט פון יענעם רבי מרדכי איז נישט באקאנט. טייל זאגן אז עס איז רבי מרדכי ב"ר יצחק קמחי פון די [[חכמי פרובינצא]], אן אייניקל פון [[רד"ק]]. אנדערע צייגן אן אויף רבי מרדכי ב"ר יצחק, געברענגט אין תוספות{{הערה|{{בבלי|נדה|לו|א}} ד"ה והלכתא; זעט אבער אין תוס' הרא"ש וואו דער זעלבער קושיא ווערט געברענגט אין נאמען פון רבי יום טוב ב"ר יצחק.}}. | ||
דער ערשטער מאל מען געפונט דאס אין דרוק איז אין א בענטשערל אין שטאט פראג. אין אנהייב געפינט מען דאס בלויז אלס פיוט לכבוד חנוכה, און נישט דווקא בשייכות מיט די ליכט אבער אין שפעטערדיגע דרוקן איז דאס שוין יא אן אינטערגראלער טייל פון דאס ליכט צינדן. מען געפונט דאס אויך אין די ספרי המנהג פון אשכנז צו זינגן נאכ'ן צינדן, און שבת נאך די סעודה{{הערה|לקט יושר; רבי יוזפא שמש, מנהגים דק"ק וורמיישא, ח"א עמוד רמא}}, אבער נישט אין די פריע ספרדי'שע מקורות, וואו עס איז הערשט אריין שפעטער{{הערה|זעט [https://tora-forum.co.il/threads/האם-פיוט-מעוז-צור-קשור-במיוחד-לחנוכה.3676/post-43864 דא] פאר די מקורות.}}. | דער ערשטער מאל מען געפונט דאס אין דרוק איז אין א בענטשערל אין שטאט פראג. אין אנהייב געפינט מען דאס בלויז אלס פיוט לכבוד חנוכה, און נישט דווקא בשייכות מיט די ליכט אבער אין שפעטערדיגע דרוקן איז דאס שוין יא אן אינטערגראלער טייל פון דאס ליכט צינדן. מען געפונט דאס אויך אין די ספרי המנהג פון אשכנז צו זינגן נאכ'ן צינדן, און שבת נאך די סעודה{{הערה|לקט יושר; רבי יוזפא שמש, מנהגים דק"ק וורמיישא, ח"א עמוד רמא}}, אבער נישט אין די פריע ספרדי'שע מקורות, וואו עס איז הערשט אריין שפעטער{{הערה|זעט [https://tora-forum.co.il/threads/האם-פיוט-מעוז-צור-קשור-במיוחד-לחנוכה.3676/post-43864 דא] פאר די מקורות.}}. | ||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
==אינהאלט== | ==אינהאלט== | ||
דער מעוז צור באשטייט פון זעקס סטראָפן. | דער מעוז צור באשטייט פון זעקס סטראָפן. | ||
דער ערשטער סטראָף דינט אלס אריינפיר, און דערקלערט אז עס איז פאסיג צו לויבן דעם אויבערשטן, און בעט א תפילה אז עס זאל שוין אויפגעבויט ווערן דער [[בית המקדש]] און דארט וועט מען מקריב זיין א קרבן תודה צו דאנקען אויפ'ן אויסשעכטן דעם פיינט, און דעמאלטס וועט מען צוענדיגן מיט'ן געזאנג אויפ'ן באנייען דעם מזבח. דער פייטן בעט אויפ'ן ישועה פון גלות אדום, און דאן וועט מען צוענדיגן דעם זמר אז ס'זאל אויך אנטהאלטן דעם לויב אויפ'ן ענדגילטיגן ישועה פון דעם לעצטן גלות{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי אשר זאב שרייבער|תבונות מועד|611894|page=60|באנד=ב|מקום הוצאה=ביתר עילית|שנת הוצאה=תשע"ח|עמ=64|ב}}}}. | |||
דער ערשטער סטראָף דינט אלס אריינפיר, און דערקלערט אז עס איז פאסיג צו לויבן דעם אויבערשטן | |||
אין די פאלגענדע דריי סטראָפן לויפט דער פיוט אדורך אויף אלע [[גלות]]'ן וואו כלל ישראל האט זיך געפונען, יעדן סטראָף איבער א צווייטן גלות, און ברענגט ארויס דעם באשעפער'ס גאולה. | אין די פאלגענדע דריי סטראָפן לויפט דער פיוט אדורך אויף אלע [[גלות]]'ן וואו כלל ישראל האט זיך געפונען, יעדן סטראָף איבער א צווייטן גלות, און ברענגט ארויס דעם באשעפער'ס גאולה. | ||
| שורה 121: | שורה 120: | ||
*{{היברובוקס|דוד ליפסון|המעין|58472|page=30|קעפל='מעוז צור' ממבט היסטורי|באנד=מו [ב]|שנת הוצאה=תשס"ו|עמ=29–34}} | *{{היברובוקס|דוד ליפסון|המעין|58472|page=30|קעפל='מעוז צור' ממבט היסטורי|באנד=מו [ב]|שנת הוצאה=תשס"ו|עמ=29–34}} | ||
*{{היברובוקס||מעוז צור ישועתי: עיונים בקטע הראשון והחמישי של הפיוט|68447|מקום הוצאה=ציריך|שנת הוצאה=תשנ"ד|סופיקס=יא}} | *{{היברובוקס||מעוז צור ישועתי: עיונים בקטע הראשון והחמישי של הפיוט|68447|מקום הוצאה=ציריך|שנת הוצאה=תשנ"ד|סופיקס=יא}} | ||
*{{אוצר החכמה|המוסף התורני של עתון המבשר|המבשר תורני - 0158 (מקץ, חנוכה)|192556|0158 (מקץ, חנוכה)||page=4}} | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||