אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אלעזר חורן"

221 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 5 חדשים
פארראכטן פּאראמעטער
ק (←‏קבר: טעות סופר)
(פארראכטן פּאראמעטער)
שורה 14: שורה 14:
ביי דער סירישער אטאקע אין דער שלאכט פון בית זכריה האט אלעזר געזען אן עלעפאנט וואס ער האט געמיינט טראגט דעם סעלייקישן קעניג [[אנטיוכוס]] דער פינפטער, צוליב דעם ספעציעלן פאנצער וואס דער עלעפאנט האט געטראגן. אלעזר האט ריזיקירט מיט זיין לעבן און דורכגעבראכן די סירישע רייען צו דערגרייכן דעם עלעפאנט און אריינגעשטאכן זיין שפיז אין איר בויך. דער טויטער עלעפאנט איז דאן געפאלן אויף אלעזר און אים צוקוועטשט צום טויט{{הערה|{{מקבים|א|ו|מא|מו}}.}}. טראץ דעם העלדישן אנשטרענגונג, איז די קלענערע אידישע ארמיי באזיגט געווארן אין דער שלאכט. [[יוסף בן מתתיהו]] פירט אויס די געשיכטע אז אלעזר, כאטש ער האט אומגעברענגט פיל פיינטליכע זעלנער, האט נישט דערגרייכט קיין שום עכטן אויפטו אחוץ דעם נאמען וואס ער האט זיך געמאכט{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות|יב|ט|ד}}.}}.
ביי דער סירישער אטאקע אין דער שלאכט פון בית זכריה האט אלעזר געזען אן עלעפאנט וואס ער האט געמיינט טראגט דעם סעלייקישן קעניג [[אנטיוכוס]] דער פינפטער, צוליב דעם ספעציעלן פאנצער וואס דער עלעפאנט האט געטראגן. אלעזר האט ריזיקירט מיט זיין לעבן און דורכגעבראכן די סירישע רייען צו דערגרייכן דעם עלעפאנט און אריינגעשטאכן זיין שפיז אין איר בויך. דער טויטער עלעפאנט איז דאן געפאלן אויף אלעזר און אים צוקוועטשט צום טויט{{הערה|{{מקבים|א|ו|מא|מו}}.}}. טראץ דעם העלדישן אנשטרענגונג, איז די קלענערע אידישע ארמיי באזיגט געווארן אין דער שלאכט. [[יוסף בן מתתיהו]] פירט אויס די געשיכטע אז אלעזר, כאטש ער האט אומגעברענגט פיל פיינטליכע זעלנער, האט נישט דערגרייכט קיין שום עכטן אויפטו אחוץ דעם נאמען וואס ער האט זיך געמאכט{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות|יב|ט|ד}}.}}.


פארהאן אזעלכע וואס זענען מפקפק אין דער גאנצער געשיכטע, בפרט אינעם חלק אז דער עלעפאנט איז אומגעקומען פון איין שטאך{{הערה|זעט ביי [[#כוכבא|בר-כוכבא]] 1998}}{{הערה|שם=צורף|{{אוצר החכמה|אהרן צורף|מבשר טוב|180840|באנד=חנוכה ופורים|מקום הוצאה=רכסים|שנת הוצאה=תשס"ט|עמ=564-572|סופיקס=יא}}}}. יחיעם שורק טענה'ט אז אלעזר וועג צום עלעפאנט איז געווען אוממעגליך קעגן די טויזנטער זעלנער, הונדערטער רייטער, און די קעפמפער אויף די רוקנס פון די עלעפאנטן. ער זאגט אז די סיבה מ'באט דעם געשיכטע אויפגעמאכט איז אנצוהאלטן די העראאישע שטאנד פון די חשמונאים, וועלכע האבן זיך צוריקגעצויגן ביי יענע שלאכט{{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://www.hayadan.org.il/elephant-story-0612157|הכותב=דר. יחיעם שורק|כותרת=סיפור לחנוכה: מי הפיל את הפיל?|אתר=הידען|תאריך=2015-12-05|שפה=he-IL|תאריך_וידוא=2021-01-18}}}}.
פארהאן אזעלכע וואס זענען מפקפק אין דער גאנצער געשיכטע, בפרט אינעם חלק אז דער עלעפאנט איז אומגעקומען פון איין שטאך{{הערה|זעט ביי [[#כוכבא|בר-כוכבא]] 1998}}{{הערה|שם=צורף|{{אוצר החכמה|אהרן צורף|מבשר טוב|180840|באנד=חנוכה ופורים|מקום הוצאה=רכסים|שנת הוצאה=תשס"ט|עמ=564-572|סופיקס=יא}}}}. יחיעם שורק טענה'ט אז אלעזר וועג צום עלעפאנט איז געווען אוממעגליך קעגן די טויזנטער זעלנער, הונדערטער רייטער, און די קעפמפער אויף די רוקנס פון די עלעפאנטן. ער זאגט אז די סיבה מ'באט דעם געשיכטע אויפגעמאכט איז אנצוהאלטן די העראאישע שטאנד פון די חשמונאים, וועלכע האבן זיך צוריקגעצויגן ביי יענע שלאכט{{הערה|[[#שורק|שורק]] 2015}}.


אין נאך א ווערסיע פון דער געשיכטע וואס ערשיינט אין [[מגילת אנטיוכוס]], האט אלזער זיך פארנומען מיט אטאקירן די עלעפאנטן און ער איז געפונען געווארן דערטראנקען אין די אפפאל פון די עלעפאנטן. {{הערה|[https://he.wikisource.org/wiki/מגילת_מתתיהו מגילת אנטיוכוס] פסוק נז.}}. דאס וואלט געווען מעגליך נעמענדיג אין באטראכט אז ביים שלאכט האבן אנטיילגענומען 32 עלעפאנטן, אזוי אז עס קען זיך אנזאמלען גענוג אפפאל אויף זיך צו דערטרינקען דארט. מאיר בר-אילן טענה'ט אז די ווערסיע איז דער אמת'ער, וויבאלד עס דילדערט אלעזר'ס אומקום אז דערנידערנד ווי איידער העראאיש. די מגילה, וועלכע שילדערט די חשמונאי אלס גאוועלדיגע העראען און גיבורים, וואלט עס נישט אזוי דערציילט ווען נישט דאס איז דער אמת{{הערה|1=מאיר בר-אילן, "מותו של אלעזר בקרב בית זכריה", '''מחקרי יהודה ושומרון''' ג (תשנ"ג) קדומים-אריאל, זייטן 117-125}}{{הערה|שם=צורף}}. נתן פריד נוצט דאס אילס א פרט אין די מגילה וואס לויט אים איז ריכטיגער ווי וואס ווערט געברענגט אין אנדערע מקורות, וועלכע האבן פרובירט אויסצובעסערן די מעשה. די מגילה'ס ווערסיע האט אויסגעזען צו מיאוס פאר די היסטאריקער, וועלכע האבן עס דערפאר געטוישט{{הערה|{{אוצר החכמה|נתן פריד|סיני|16163|ירושלים, תשכ"ט, זייט קי|page=101|כותרת=נוסח עברי חדש של מגילת אנטיוכוס|כרך=סד}}}}.
אין נאך א ווערסיע פון דער געשיכטע וואס ערשיינט אין [[מגילת אנטיוכוס]], האט אלזער זיך פארנומען מיט אטאקירן די עלעפאנטן און ער איז געפונען געווארן דערטראנקען אין די אפפאל פון די עלעפאנטן. {{הערה|[https://he.wikisource.org/wiki/מגילת_מתתיהו מגילת אנטיוכוס] פסוק נז.}}. דאס וואלט געווען מעגליך נעמענדיג אין באטראכט אז ביים שלאכט האבן אנטיילגענומען 32 עלעפאנטן, אזוי אז עס קען זיך אנזאמלען גענוג אפפאל אויף זיך צו דערטרינקען דארט. מאיר בר-אילן טענה'ט אז די ווערסיע איז דער אמת'ער, וויבאלד עס דילדערט אלעזר'ס אומקום אז דערנידערנד ווי איידער העראאיש. די מגילה, וועלכע שילדערט די חשמונאי אלס גאוועלדיגע העראען און גיבורים, וואלט עס נישט אזוי דערציילט ווען נישט דאס איז דער אמת{{הערה|1=מאיר בר-אילן, "מותו של אלעזר בקרב בית זכריה", '''מחקרי יהודה ושומרון''' ג (תשנ"ג) קדומים-אריאל, זייטן 117-125}}{{הערה|שם=צורף}}. נתן פריד נוצט דאס אילס א פרט אין די מגילה וואס לויט אים איז ריכטיגער ווי וואס ווערט געברענגט אין אנדערע מקורות, וועלכע האבן פרובירט אויסצובעסערן די מעשה. די מגילה'ס ווערסיע האט אויסגעזען צו מיאוס פאר די היסטאריקער, וועלכע האבן עס דערפאר געטוישט{{הערה|{{אוצר החכמה|נתן פריד|סיני|16163|ירושלים, תשכ"ט, זייט קי|page=101|כותרת=נוסח עברי חדש של מגילת אנטיוכוס|כרך=סד}}}}.
שורה 27: שורה 27:
==ביבליאגראפיע==
==ביבליאגראפיע==
*{{אנקער|כוכבא|{{קתדרה|בצלאל בר-כוכבא|תאור קרב זכריה: המצאה ספרותית או מציאות היסטורית?|86.1|86, ינואר 1998}}}}
*{{אנקער|כוכבא|{{קתדרה|בצלאל בר-כוכבא|תאור קרב זכריה: המצאה ספרותית או מציאות היסטורית?|86.1|86, ינואר 1998}}}}
* {{הידען|דר. יחיעם שורק|סיפור לחנוכה: מי הפיל את הפיל?|elephant-story-0612157|6 בדצמבר 2015}}
*{{אנקער|שורק| {{הידען|דר. יחיעם שורק|סיפור לחנוכה: מי הפיל את הפיל?|elephant-story-0612157|6 בדצמבר 2015}}}}


==דרויסנדיגע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==