מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
ק (←העראדיאנער טעטרארכיע: הגהה) |
ק (הגהה) |
||
| שורה 6: | שורה 6: | ||
| כיתוב שלט אצולה = פרוטה פון [[הורדוס]] | | כיתוב שלט אצולה = פרוטה פון [[הורדוס]] | ||
| מדינה = ארץ יהודה{{ש}}גרויס-ארמעניע{{ש}}קליין-ארמעניע | | מדינה = ארץ יהודה{{ש}}גרויס-ארמעניע{{ש}}קליין-ארמעניע | ||
| מייסד = אנטיפטרוס האדומי | | מייסד = [[אנטיפטרוס|אנטיפטר האדומי]] | ||
|השליט האחרון = אגריפס דער צווייטער | |||
|תקופת השושלת 63 פצ"ר – 92 | |||
|אתניות = אדום, חשמונאים | |||
| תארים = {{רשימה מוסתרת | | תארים = {{רשימה מוסתרת | ||
||עטנאַרך פון יהודה | ||עטנאַרך פון יהודה | ||
| שורה 17: | שורה 20: | ||
}} | }} | ||
}} | }} | ||
'''בית הורדוס''' איז געווען א קעניגליכע דינאסטיע פון [[אדום|אדומישן]] אפשטאם, וואס האט געהערשט איבער'ן העראדיאנער קעניגרייך פון יהודה און שפעטער די העראדיאנער טעטרארכיע אלס א וואסאל שטאַט פון דער [[רוימישער אימפעריע]]. בית הורדוס האט זיך אנגעהויבן מיט [[הורדוס]] דער גרויסער, וואס האט איבערגענומען דעם טראן איבער [[יהודה]], מיט רוימישע שטיצע, אומווארפנדיג די הונדערט-און-דריי יעריגע [[מלכות בית חשמונאי]]. זיין קעניגרייך האט אנגעהאלטן ביז זיין טויט אין יאר 4 פצ”ר, ווען ס'איז צעטיילט געווארן צווישן זיינע זין און זיינס א שוועסטער אלס א טעטרארכיע, וואס האט אנגעהאלטן בערך 10 יאר. רוב פון די טעטרארכיעס, אריינגערעכנט יהודה אליין, זענען איינגעגלידערט געווארן אין דער רומישער יהודה פראווינץ אנגעהויבן פון יאר 4 פצ”ר, אבער א באגרעניצטע העראדיאנער קעניגרייך האט דע פאקטא פארגעזעצט ביזן טויט פון [[אגריפס דער ערשטער]] אין יאר 44, און דער טיטל פון קעניג האט פארגעזעצט ביז בערך 92 אדער 100, ווען דער לעצטער העראדיאנער מאנארך, קעניג {{קישור שפה|עברית|אגריפס השני|אגריפס דער צווייטער}}, איז געשטארבן, און רוים האט איבערגענומען די פולע מאכט איבער זיין דע יורע געביט. | |||
'''בית הורדוס''' איז געווען א קעניגליכע דינאסטיע פון [[אדום|אדומישן]] אפשטאם, וואס האט געהערשט איבער'ן העראדיאנער קעניגרייך פון יהודה און שפעטער די העראדיאנער טעטרארכיע אלס א וואסאל שטאַט פון דער [[רוימישער אימפעריע]]. בית הורדוס האט זיך אנגעהויבן מיט [[הורדוס]] דער גרויסער, וואס האט איבערגענומען דעם טראן איבער [[יהודה]], מיט רוימישע שטיצע, אומווארפנדיג די הונדערט יעריגע [[מלכות בית חשמונאי]]. זיין קעניגרייך האט אנגעהאלטן ביז זיין טויט אין יאר 4 פצ”ר, ווען ס'איז צעטיילט געווארן צווישן זיינע זין און זיינס א שוועסטער אלס א טעטרארכיע, וואס האט אנגעהאלטן בערך 10 יאר. רוב פון די טעטרארכיעס, אריינגערעכנט יהודה אליין, זענען איינגעגלידערט געווארן אין דער רומישער יהודה פראווינץ אנגעהויבן פון יאר 4 פצ”ר, אבער א באגרעניצטע העראדיאנער קעניגרייך האט דע פאקטא פארגעזעצט ביזן טויט פון [[אגריפס דער ערשטער]] אין יאר 44, און דער טיטל פון קעניג האט פארגעזעצט ביז בערך 92 אדער 100, ווען דער לעצטער העראדיאנער מאנארך, קעניג {{קישור שפה|עברית|אגריפס השני|אגריפס דער צווייטער}}, איז געשטארבן, און רוים האט איבערגענומען די פולע מאכט איבער זיין דע יורע געביט. | |||
==געשיכטע== | ==געשיכטע== | ||
| שורה 24: | שורה 26: | ||
דער חשמונאישער קעניג [[יוחנן הורקנוס דער ערשטער|יוחנן הורקנוס]] (134-104 פצ”ר) האט איינגענומען אדום און געצוואונגען די אדומיים זיך מגייר צו זיין<ref>{{Cite web|date=2015-11-06|title=Peoples Beyond Palestine|url=https://www.patheos.com/blogs/anxiousbench/2015/11/peoples-beyond-palestine/|access-date=2020-09-18|website=Anxious Bench|language=en}}</ref>. די אדומיים זענען ביסלעכווייז איינגעגלידערט געווארן אין דער אידישע נאציאן, און געוויסע פון זיי האבן דערגרייכט הויכראנגיגע פאזיציעס. אין די צייטן פון [[אלכסנדר ינאי]], איז דער אדומי אנטיפס באשטימט געווארן אלס גובערנאטאר פון אדום<ref>{{Cite web|title=Kingdoms of the Levant - Edom|url=https://www.historyfiles.co.uk/KingListsMiddEast/CanaanEdom.htm|access-date=2020-09-18|website=www.historyfiles.co.uk}}</ref>. זיין זון [[אנטיפטרוס]] איז געווען דער הויפט ראטגעבער פאר [[יוחנן הורקנוס דער צווייטער|הורקנוס דער צווייטער]], און ער האט באוויזן אויפצושטעלן א גוטע באציאונג מיט דער רוימישער רעפובליק, וואס האט אין יענער צייט (63 פצ”ר) פארברייטערט איר איינפלוס אויפ'ן ראיאן<ref name=":0">{{Cite web|first=Owen |last=Jarus |title=Who Was the Real King Herod?|url=https://www.livescience.com/64962-king-herod.html|access-date=2020-09-18|website=livescience.com|date=11 March 2019 |language=en}}</ref>, נאכן אייננעמען [[סיריע]] און נאך איר אריינמישן זיך אין א ברידערקריג אין יהודה. | דער חשמונאישער קעניג [[יוחנן הורקנוס דער ערשטער|יוחנן הורקנוס]] (134-104 פצ”ר) האט איינגענומען אדום און געצוואונגען די אדומיים זיך מגייר צו זיין<ref>{{Cite web|date=2015-11-06|title=Peoples Beyond Palestine|url=https://www.patheos.com/blogs/anxiousbench/2015/11/peoples-beyond-palestine/|access-date=2020-09-18|website=Anxious Bench|language=en}}</ref>. די אדומיים זענען ביסלעכווייז איינגעגלידערט געווארן אין דער אידישע נאציאן, און געוויסע פון זיי האבן דערגרייכט הויכראנגיגע פאזיציעס. אין די צייטן פון [[אלכסנדר ינאי]], איז דער אדומי אנטיפס באשטימט געווארן אלס גובערנאטאר פון אדום<ref>{{Cite web|title=Kingdoms of the Levant - Edom|url=https://www.historyfiles.co.uk/KingListsMiddEast/CanaanEdom.htm|access-date=2020-09-18|website=www.historyfiles.co.uk}}</ref>. זיין זון [[אנטיפטרוס]] איז געווען דער הויפט ראטגעבער פאר [[יוחנן הורקנוס דער צווייטער|הורקנוס דער צווייטער]], און ער האט באוויזן אויפצושטעלן א גוטע באציאונג מיט דער רוימישער רעפובליק, וואס האט אין יענער צייט (63 פצ”ר) פארברייטערט איר איינפלוס אויפ'ן ראיאן<ref name=":0">{{Cite web|first=Owen |last=Jarus |title=Who Was the Real King Herod?|url=https://www.livescience.com/64962-king-herod.html|access-date=2020-09-18|website=livescience.com|date=11 March 2019 |language=en}}</ref>, נאכן אייננעמען [[סיריע]] און נאך איר אריינמישן זיך אין א ברידערקריג אין יהודה. | ||
עס זענען דא פארשידענע גענעאלאגיעס פאר דער דינאסטיע, געוואנדן אין די מקורות. לויט {{קישור שפה|ענגליש|Sextus Julius Africanus|סעקסטוס יוליוס אפריקאנוס}}, האט אנטיפטר'ס טאטע געהייסן הורדוס, און {{קישור שפה|ענגליש|Epiphanius of Salamis|עפיפאניוס פון סאלאמיס}} שרייבט אז דער הורדוס' טאטע האט געהייסן אנטיפס. [[יוסף בן מתתיהו]] איז דער וואס זאגט אז אנטיפס איז געווען דער | עס זענען דא פארשידענע גענעאלאגיעס פאר דער דינאסטיע, געוואנדן אין די מקורות. לויט {{קישור שפה|ענגליש|Sextus Julius Africanus|סעקסטוס יוליוס אפריקאנוס}}, האט אנטיפטר'ס טאטע געהייסן הורדוס, און {{קישור שפה|ענגליש|Epiphanius of Salamis|עפיפאניוס פון סאלאמיס}} שרייבט אז דער הורדוס' טאטע האט געהייסן אנטיפס. [[יוסף בן מתתיהו]] איז דער וואס זאגט אז אנטיפס איז געווען דער פאטער פון אנטיפטר, און פארברייטערט נישט ווייטער איבער זיין יחוס. די לעצטע ווערסיע איז אנגענומען געווארן ביי געלערנטע. | ||
[[יוליוס קייסער]] האט באשטימט אנטיפטר אלס פראקוראטאר פון יהודה אין יאר 47 פצ”ר <ref>{{Cite web|title=The Family of Herod the Great - Grace Notes|url=https://www2.gracenotes.info/topics/herod.html|access-date=2020-09-18|website=www2.gracenotes.info}}</ref>, און אנטיפטר האט באשטימט זיינע זין פצאל און הורדוס אלס גובערנאטארן פון ירושלים און גליל. אנטיפטר איז דער'הרג'עט געווארן אין יאר 43 פצ”ר; אבער זיינע זין האבן באוויזן צו האלטן די לייצעס פון דער מאכט, און זענען דערהויבן געווארן צום ראנג פון טעטרארכן אין יאר 41 פצ”ר דורך מארקוס אנטאניוס<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|last=Flader|first=Fr John|date=2020-06-17|title=Which Herod was which? Sorting out the five Herods|url=https://www.catholicweekly.com.au/which-herod-was-which-sorting-out-the-five-herods/|access-date=2020-09-18|website=The Catholic Weekly|language=en-AU}}</ref>. | [[יוליוס קייסער]] האט באשטימט אנטיפטר אלס פראקוראטאר פון יהודה אין יאר 47 פצ”ר <ref>{{Cite web|title=The Family of Herod the Great - Grace Notes|url=https://www2.gracenotes.info/topics/herod.html|access-date=2020-09-18|website=www2.gracenotes.info}}</ref>, און אנטיפטר האט באשטימט זיינע זין פצאל און הורדוס אלס גובערנאטארן פון ירושלים און גליל. אנטיפטר איז דער'הרג'עט געווארן אין יאר 43 פצ”ר; אבער זיינע זין האבן באוויזן צו האלטן די לייצעס פון דער מאכט, און זענען דערהויבן געווארן צום ראנג פון טעטרארכן אין יאר 41 פצ”ר דורך מארקוס אנטאניוס<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|last=Flader|first=Fr John|date=2020-06-17|title=Which Herod was which? Sorting out the five Herods|url=https://www.catholicweekly.com.au/which-herod-was-which-sorting-out-the-five-herods/|access-date=2020-09-18|website=The Catholic Weekly|language=en-AU}}</ref>. | ||
===העראדיאנער קעניגרייך=== | ===העראדיאנער קעניגרייך=== | ||
רעדאגירונגען