אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:בית הורדוס"

191 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 6 חדשים
ק
הגהה
ק (הגהה)
שורה 6: שורה 6:
| כיתוב שלט אצולה = פרוטה פון [[הורדוס]]
| כיתוב שלט אצולה = פרוטה פון [[הורדוס]]
| מדינה = ארץ יהודה{{ש}}גרויס-ארמעניע{{ש}}קליין-ארמעניע
| מדינה = ארץ יהודה{{ש}}גרויס-ארמעניע{{ש}}קליין-ארמעניע
| מייסד = אנטיפטרוס האדומי
| מייסד = [[אנטיפטרוס|אנטיפטר האדומי]]
|השליט האחרון = אגריפס דער צווייטער
|תקופת השושלת 63 פצ"ר – 92
|אתניות = אדום, חשמונאים
| תארים = {{רשימה מוסתרת
| תארים = {{רשימה מוסתרת
||עטנאַרך פון יהודה  
||עטנאַרך פון יהודה  
שורה 17: שורה 20:
}}
}}
}}
}}
 
'''בית הורדוס''' איז געווען א קעניגליכע דינאסטיע פון [[אדום|אדומישן]] אפשטאם, וואס האט געהערשט איבער'ן העראדיאנער קעניגרייך פון יהודה און שפעטער די העראדיאנער טעטרארכיע אלס א וואסאל שטאַט פון דער [[רוימישער אימפעריע]]. בית הורדוס האט זיך אנגעהויבן מיט [[הורדוס]] דער גרויסער, וואס האט איבערגענומען דעם טראן איבער [[יהודה]], מיט רוימישע שטיצע, אומווארפנדיג די הונדערט-און-דריי יעריגע [[מלכות בית חשמונאי]]. זיין קעניגרייך האט אנגעהאלטן ביז זיין טויט אין יאר 4 פצ”ר, ווען ס'איז צעטיילט געווארן צווישן זיינע זין און זיינס א שוועסטער אלס א טעטרארכיע, וואס האט אנגעהאלטן בערך 10 יאר. רוב פון די טעטרארכיעס, אריינגערעכנט יהודה אליין, זענען איינגעגלידערט געווארן אין דער רומישער יהודה פראווינץ אנגעהויבן פון יאר 4 פצ”ר, אבער א באגרעניצטע העראדיאנער קעניגרייך האט דע פאקטא פארגעזעצט ביזן טויט פון [[אגריפס דער ערשטער]] אין יאר 44, און דער טיטל פון קעניג האט פארגעזעצט ביז בערך 92 אדער 100, ווען דער לעצטער העראדיאנער מאנארך, קעניג {{קישור שפה|עברית|אגריפס השני|אגריפס דער צווייטער}}, איז געשטארבן, און רוים האט איבערגענומען די פולע מאכט איבער זיין דע יורע געביט.
'''בית הורדוס''' איז געווען א קעניגליכע דינאסטיע פון [[אדום|אדומישן]] אפשטאם, וואס האט געהערשט איבער'ן העראדיאנער קעניגרייך פון יהודה און שפעטער די העראדיאנער טעטרארכיע אלס א וואסאל שטאַט פון דער [[רוימישער אימפעריע]]. בית הורדוס האט זיך אנגעהויבן מיט [[הורדוס]] דער גרויסער, וואס האט איבערגענומען דעם טראן איבער [[יהודה]], מיט רוימישע שטיצע, אומווארפנדיג די הונדערט יעריגע [[מלכות בית חשמונאי]]. זיין קעניגרייך האט אנגעהאלטן ביז זיין טויט אין יאר 4 פצ”ר, ווען ס'איז צעטיילט געווארן צווישן זיינע זין און זיינס א שוועסטער אלס א טעטרארכיע, וואס האט אנגעהאלטן בערך 10 יאר. רוב פון די טעטרארכיעס, אריינגערעכנט יהודה אליין, זענען איינגעגלידערט געווארן אין דער רומישער יהודה פראווינץ אנגעהויבן פון יאר 4 פצ”ר, אבער א באגרעניצטע העראדיאנער קעניגרייך האט דע פאקטא פארגעזעצט ביזן טויט פון [[אגריפס דער ערשטער]] אין יאר 44, און דער טיטל פון קעניג האט פארגעזעצט ביז בערך 92 אדער 100, ווען דער לעצטער העראדיאנער מאנארך, קעניג {{קישור שפה|עברית|אגריפס השני|אגריפס דער צווייטער}}, איז געשטארבן, און רוים האט איבערגענומען די פולע מאכט איבער זיין דע יורע געביט.


==געשיכטע==
==געשיכטע==
שורה 24: שורה 26:
דער חשמונאישער קעניג [[יוחנן הורקנוס דער ערשטער|יוחנן הורקנוס]] (134-104 פצ”ר) האט איינגענומען אדום און געצוואונגען די אדומיים זיך מגייר צו זיין<ref>{{Cite web|date=2015-11-06|title=Peoples Beyond Palestine|url=https://www.patheos.com/blogs/anxiousbench/2015/11/peoples-beyond-palestine/|access-date=2020-09-18|website=Anxious Bench|language=en}}</ref>. די אדומיים זענען ביסלעכווייז איינגעגלידערט געווארן אין דער אידישע נאציאן, און געוויסע פון זיי האבן דערגרייכט הויכראנגיגע פאזיציעס. אין די צייטן פון [[אלכסנדר ינאי]], איז דער אדומי אנטיפס באשטימט געווארן אלס גובערנאטאר פון אדום<ref>{{Cite web|title=Kingdoms of the Levant - Edom|url=https://www.historyfiles.co.uk/KingListsMiddEast/CanaanEdom.htm|access-date=2020-09-18|website=www.historyfiles.co.uk}}</ref>. זיין זון [[אנטיפטרוס]] איז געווען דער הויפט ראטגעבער פאר [[יוחנן הורקנוס דער צווייטער|הורקנוס דער צווייטער]], און ער האט באוויזן אויפצושטעלן א גוטע באציאונג מיט דער רוימישער רעפובליק, וואס האט אין יענער צייט (63 פצ”ר) פארברייטערט איר איינפלוס אויפ'ן ראיאן<ref name=":0">{{Cite web|first=Owen |last=Jarus |title=Who Was the Real King Herod?|url=https://www.livescience.com/64962-king-herod.html|access-date=2020-09-18|website=livescience.com|date=11 March 2019 |language=en}}</ref>, נאכן אייננעמען [[סיריע]] און נאך איר אריינמישן זיך אין א ברידערקריג אין יהודה.
דער חשמונאישער קעניג [[יוחנן הורקנוס דער ערשטער|יוחנן הורקנוס]] (134-104 פצ”ר) האט איינגענומען אדום און געצוואונגען די אדומיים זיך מגייר צו זיין<ref>{{Cite web|date=2015-11-06|title=Peoples Beyond Palestine|url=https://www.patheos.com/blogs/anxiousbench/2015/11/peoples-beyond-palestine/|access-date=2020-09-18|website=Anxious Bench|language=en}}</ref>. די אדומיים זענען ביסלעכווייז איינגעגלידערט געווארן אין דער אידישע נאציאן, און געוויסע פון זיי האבן דערגרייכט הויכראנגיגע פאזיציעס. אין די צייטן פון [[אלכסנדר ינאי]], איז דער אדומי אנטיפס באשטימט געווארן אלס גובערנאטאר פון אדום<ref>{{Cite web|title=Kingdoms of the Levant - Edom|url=https://www.historyfiles.co.uk/KingListsMiddEast/CanaanEdom.htm|access-date=2020-09-18|website=www.historyfiles.co.uk}}</ref>. זיין זון [[אנטיפטרוס]] איז געווען דער הויפט ראטגעבער פאר [[יוחנן הורקנוס דער צווייטער|הורקנוס דער צווייטער]], און ער האט באוויזן אויפצושטעלן א גוטע באציאונג מיט דער רוימישער רעפובליק, וואס האט אין יענער צייט (63 פצ”ר) פארברייטערט איר איינפלוס אויפ'ן ראיאן<ref name=":0">{{Cite web|first=Owen |last=Jarus |title=Who Was the Real King Herod?|url=https://www.livescience.com/64962-king-herod.html|access-date=2020-09-18|website=livescience.com|date=11 March 2019 |language=en}}</ref>, נאכן אייננעמען [[סיריע]] און נאך איר אריינמישן זיך אין א ברידערקריג אין יהודה.


עס זענען דא פארשידענע גענעאלאגיעס פאר דער דינאסטיע, געוואנדן אין די מקורות. לויט {{קישור שפה|ענגליש|Sextus Julius Africanus|סעקסטוס יוליוס אפריקאנוס}}, האט אנטיפטר'ס טאטע געהייסן הורדוס, און {{קישור שפה|ענגליש|Epiphanius of Salamis|עפיפאניוס פון סאלאמיס}} שרייבט אז דער הורדוס' טאטע האט געהייסן אנטיפס. [[יוסף בן מתתיהו]] איז דער וואס זאגט אז אנטיפס איז געווען דער טאטע פון אנטיפטר, אן ווייטער צו פארברייטערן איבער זיין יחוס. די לעצטע ווערסיע איז אנגענומען געווארן ביי געלערנטע.
עס זענען דא פארשידענע גענעאלאגיעס פאר דער דינאסטיע, געוואנדן אין די מקורות. לויט {{קישור שפה|ענגליש|Sextus Julius Africanus|סעקסטוס יוליוס אפריקאנוס}}, האט אנטיפטר'ס טאטע געהייסן הורדוס, און {{קישור שפה|ענגליש|Epiphanius of Salamis|עפיפאניוס פון סאלאמיס}} שרייבט אז דער הורדוס' טאטע האט געהייסן אנטיפס. [[יוסף בן מתתיהו]] איז דער וואס זאגט אז אנטיפס איז געווען דער פאטער פון אנטיפטר, און פארברייטערט נישט ווייטער איבער זיין יחוס. די לעצטע ווערסיע איז אנגענומען געווארן ביי געלערנטע.


[[יוליוס קייסער]] האט באשטימט אנטיפטר אלס פראקוראטאר פון יהודה אין יאר 47 פצ”ר <ref>{{Cite web|title=The Family of Herod the Great - Grace Notes|url=https://www2.gracenotes.info/topics/herod.html|access-date=2020-09-18|website=www2.gracenotes.info}}</ref>, און אנטיפטר האט באשטימט זיינע זין פצאל און הורדוס אלס גובערנאטארן פון ירושלים און גליל. אנטיפטר איז דער'הרג'עט געווארן אין יאר 43 פצ”ר; אבער זיינע זין האבן באוויזן צו האלטן די לייצעס פון דער מאכט, און זענען דערהויבן געווארן צום ראנג פון טעטרארכן אין יאר 41 פצ”ר דורך מארקוס אנטאניוס<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|last=Flader|first=Fr John|date=2020-06-17|title=Which Herod was which? Sorting out the five Herods|url=https://www.catholicweekly.com.au/which-herod-was-which-sorting-out-the-five-herods/|access-date=2020-09-18|website=The Catholic Weekly|language=en-AU}}</ref>.
[[יוליוס קייסער]] האט באשטימט אנטיפטר אלס פראקוראטאר פון יהודה אין יאר 47 פצ”ר <ref>{{Cite web|title=The Family of Herod the Great - Grace Notes|url=https://www2.gracenotes.info/topics/herod.html|access-date=2020-09-18|website=www2.gracenotes.info}}</ref>, און אנטיפטר האט באשטימט זיינע זין פצאל און הורדוס אלס גובערנאטארן פון ירושלים און גליל. אנטיפטר איז דער'הרג'עט געווארן אין יאר 43 פצ”ר; אבער זיינע זין האבן באוויזן צו האלטן די לייצעס פון דער מאכט, און זענען דערהויבן געווארן צום ראנג פון טעטרארכן אין יאר 41 פצ”ר דורך מארקוס אנטאניוס<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|last=Flader|first=Fr John|date=2020-06-17|title=Which Herod was which? Sorting out the five Herods|url=https://www.catholicweekly.com.au/which-herod-was-which-sorting-out-the-five-herods/|access-date=2020-09-18|website=The Catholic Weekly|language=en-AU}}</ref>.
===העראדיאנער קעניגרייך===
===העראדיאנער קעניגרייך===