אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ליטאני טייך"

229 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 7 חדשים
ק
החלפת טקסט – "יידן" ב־"אידן"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע)
ק (החלפת טקסט – "יידן" ב־"אידן")
 
(15 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = river in Lebanon|העב=נהר בלבנון|דייטש=Fluss im Libanon|}}
{{טייך
{{טייך
| באשרייבונג = דער ליטאַני נאָנט צום גרענעץ מיט ישראל
| באשרייבונג = דער ליטאַני נאָנט צום גרעניץ מיט ישראל
| אויסגאס = 29
| אויסגאס = 29
| קוואל = באלבעק
| קוואל = באלבעק
שורה 6: שורה 7:
|נאמען= ליטאַני
|נאמען= ליטאַני
|בילד=  South litani river.JPG
|בילד=  South litani river.JPG
|אונטערטיטל= דער ליטאני נאנט צום גרענעץ מיט ישראל
|אונטערטיטל= דער ליטאני נאנט צום גרעניץ מיט ישראל
|לענדער= [[לבנון]]
|לענדער= [[לבנון]]
|לענג=170
|לענג=170
שורה 16: שורה 17:
|מאפע= Lebanese rivers litani.jpg
|מאפע= Lebanese rivers litani.jpg
}}-->
}}-->
די '''ליטאני''' איז א [[טייך]] אין [[לבנון]], וואס לויפט אין [[לבנון טאל]], און אין דרום טייל פון [[לאנד]]. זי איז לאנג 170 [[קילאמעטער]], און דינט אלס איינע פון די וויכטיקסטע זיסע [[וואסער]] קוועלער אין לבנון. ווען דער טייך קומט אן צו דרום לבנון, דרייט זי זיך צו מערב, וואו זי פליסט אריין אין [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]], צפון פון [[צור]]. דער טייך קומט אן פיר [[קילאמעטער]] ווייט פון [[ישראל]], אויף די נאנסטע טייל, צפון פון [[קרית שמונה]] און [[מטולה]], אויף דער לעבאנעזער זייט, אין א [[שטאט]] וואס הייסט [[מארזש איון]], דארט דרייט זיך די ליטאני; דער דריי ווערט גערופן די [[קני]].
די '''ליטאני''' איז א [[טייך]] אין [[לבנון]], וואס לויפט אין [[לבנון טאל]], און אין דרום טייל פון [[לאנד]]. זי איז לאנג 170 [[קילאמעטער]], און דינט אלס איינע פון די וויכטיגסטע זיסע [[וואסער]] קוועלער אין לבנון. ווען דער טייך קומט אן צו דרום לבנון, דרייט זי זיך צו מערב, וואו זי פליסט אריין אין [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]], צפון פון [[צור]]. דער טייך קומט אן פיר [[קילאמעטער]] ווייט פון [[ישראל]], אויף די נאנסטע טייל, צפון פון [[קרית שמונה]] און [[מטולה]], אויף דער לעבאנעזער זייט, אין א [[שטאט]] וואס הייסט [[מארזש איון]], דארט דרייט זיך די ליטאני; דער דריי ווערט גערופן די [[קני]].


די לבנונע האבן אויפגעשטעלט א [[רעזערוואר]], און א וואסער [[דאמבע]], אין דער ענדע 1950ער יארן, אנהייב 1960ער יארן פארן באנוץ פון דעם וואסער. דאס איז אין דעם טאל, ווען עס קומט אן צום "קני", לעבן [[באפאר]] פעסטונג. אין דרום לבנון ווי עס לויפט צום [[ים]], איז עס ווייט געווענליך 29 קילאמעטער, פון די [[גרענעץ]] מיט ישראל. אין [[אראביש]] ווערט די דרום טייל גערופן על קאסמיע.
די לבנונע האבן אויפגעשטעלט א [[רעזערוואר]], און א וואסער [[דאמבע]], אין דער ענדע 1950ער יארן, אנהייב 1960ער יארן פארן באנוץ פון דעם וואסער. דאס איז אין דעם טאל, ווען עס קומט אן צום "קני", לעבן [[באפאר]] פעסטונג. אין דרום לבנון ווי עס לויפט צום [[ים]], איז עס ווייט געווענליך 29 קילאמעטער, פון די [[גרעניץ]] מיט ישראל. אין [[אראביש]] ווערט די דרום טייל גערופן על קאסמיע.


== אין היסטארישע צייטן ==
== אין היסטארישע צייטן ==
עס זענען פארהאן פארשידענע מיינונגען, אויב [[יידן]] אין די צייטן פון [[יהושע בן נון]], זענען אנגעקומען צו דעם טייך, די יידן פון צור האבן זיך געהאלטן אלס טייל פון [[ארץ ישראל]], און האבן געהאלטן בלויז איין טאג [[יום טוב]].
עס זענען פארהאן פארשידענע מיינונגען, אויב אידן אין די צייטן פון [[יהושע בן נון]], זענען אנגעקומען צו דעם טייך, די אידן פון צור האבן זיך געהאלטן אלס טייל פון [[ארץ ישראל]], און האבן געהאלטן בלויז איין טאג [[יום טוב]].


[[דער בריטישער מאנדאט]] האט ביי דער [[ערשטער וועלט מלחמה]] פארשפראכן אין [[באלפורס דעקלאראציע]] צו געבן פאר די יידן א נאציאנאל היימלאנד. די [[סייקס-פיקא פארשטענדעניש]], האט אבער געגעבן ברייטע טעריטאריעס פאר [[פראנקרייך]], אין [[גליל]], און דער טייך איז אריבער צום [[פראנצויזישער מאנדאט|פראנצויזישן מאנדאט]].
[[דער בריטישער מאנדאט]] האט ביי דער [[ערשטער וועלט מלחמה]] פארשפראכן אין [[באלפורס דעקלעראציע]] צו געבן פאר די אידן א נאציאנאל היימלאנד. די [[סייקס-פיקא פארשטענדעניש]], האט אבער געגעבן ברייטע טעריטאריעס פאר [[פראנקרייך]], אין [[גליל]], און דער טייך איז אריבער צום [[פראנצויזישער מאנדאט|פראנצויזישן מאנדאט]].


איבער די יארן צווישן דער ערשטער וועלט מלחמה און דער [[צווייטער וועלט מלחמה]], זענען געווען מערערע פלענער, איבער אריינרעכענען דעם טייך אינערהאלב ארץ ישראל גרענעצן. די [[ציונים|ציוניסטישע]] באוועגונג, מיט [[חיים ווייצמאן]] בראש, האבן פארגעשלאגן זייער [[פלאן]] פאר [[בריטאניע]], אז די [[יידישע מדינה]] וועט אריינרעכענען די טייך אין אירע גרענעצן.
איבער די יארן צווישן דער ערשטער וועלט מלחמה און דער [[צווייטער וועלט מלחמה]], זענען געווען מערערע פלענער, איבער אריינרעכענען דעם טייך אינערהאלב ארץ ישראל גרעניצן. די [[ציונים|ציוניסטישע]] באוועגונג, מיט [[חיים ווייצמאן]] בראש, האבן פארגעשלאגן זייער [[פלאן]] פאר [[בריטאניע]], אז די [[יידישע מדינה]] וועט אריינרעכענען די טייך אין אירע גרעניצן.


[[לויד דזשארדזש]], [[פרעמיער מיניסטער]] פון [[בריטאניע]], האט באשלאסן צו גיין לויטן [[תנ"ך]], וואס רעכנט די ישראל גרענעצן פון דן ביז [[באר שבע]], און די טייך איז געווארן אויסגעשלאסן פון ישראל.
[[לויד דזשארדזש]], [[פרעמיער מיניסטער]] פון [[בריטאניע]], האט באשלאסן צו גיין לויטן [[תנ"ך]], וואס רעכנט די ישראל גרעניצן פון דן ביז [[באר שבע]], און די טייך איז געווארן אויסגעשלאסן פון מדינת ישראל.


== נאכן זעלבסטשטענדיקייט פון ישראל ==
== נאכן זעלבסטשטענדיגקייט פון מדינת ישראל ==
[[דוד בן גוריון]], און [[משה דיין]], האבן געהאט פלענער איינצונעמען דעם טייך, וואס האבן זיך קיינמאל נישט אויסגעארבעט.
[[דוד בן גוריון]], און [[משה דיין]], האבן געהאט פלענער איינצונעמען דעם טייך, וואס האבן זיך קיינמאל נישט אויסגעארבעט.


שורה 35: שורה 36:
דער פלאן איז אויסגערינען, און גארנישט איז פון דעם געווארן.
דער פלאן איז אויסגערינען, און גארנישט איז פון דעם געווארן.


ביי דער [[ליטאני אקציע]], איז ישראל אנגעקומען צום טייך, פארטרייבענדיק די [[פאלעסטין באפרייונג ארגאניזאציע]] צו דער אנדערער זייט טייך, און דערנאך איבערגעגעבן קאנטראל אין דער [[געגנט]] צו די [[קריסטליכע]] [[מיליציעס]].
ביי דער [[ליטאני אקציע]], איז ישראל אנגעקומען צום טייך, פארטרייבענדיק די [[פאלעסטין באפרייאונג ארגאניזאציע]] צו דער אנדערער זייט טייך, און דערנאך איבערגעגעבן קאנטראל אין דער [[געגנט]] צו די [[קריסטליכע]] [[מיליציעס]].


אין דער [[ערשטער לבנון מלחמה]], האט ישראל איינגענומען דעם טייך, אריינרעכנדיק די רעזערוואר, און ביז 1985, האט [[צה"ל]] געהאט גאנצע קאנטראל אויפן טייך, אבער דערנאך האט [[צה"ל]] צוריקגעצויגן, צו דער [[זיכערהייט זאנע]], און נאר די געגנט פון דעם "קני" אין מארזש איון, זענען געווען אונטער צה"ל אויפזיכט. [[צד"ל]] איז געווען פאראנטווארטלעך פאר דער זיכערהייט אין די געגנט.
אין דער [[ערשטער לבנון מלחמה]], האט ישראל איינגענומען דעם טייך, אריינרעכנדיק די רעזערוואר, און ביז 1985, האט [[צה"ל]] געהאט גאנצע קאנטראל אויפן טייך, אבער דערנאך האט [[צה"ל]] צוריקגעצויגן, צו דער [[זיכערהייט זאנע]], און נאר די געגנט פון דעם "קני" אין מארזש איון, זענען געווען אונטער צה"ל אויפזיכט. [[צד"ל]] איז געווען פאראנטווארטלעך פאר דער זיכערהייט אין די געגנט.
שורה 43: שורה 44:
[[קאַטעגאָריע:לבנון]]
[[קאַטעגאָריע:לבנון]]
[[קאַטעגאָריע:טייכן אין אזיע]]
[[קאַטעגאָריע:טייכן אין אזיע]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:ליטני]]