מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
(←אריינפיר: טס) |
ק (←קעניגרייך: הגהה, אויסדרוק) |
||
| שורה 35: | שורה 35: | ||
==קעניגרייך== | ==קעניגרייך== | ||
[[טעקע:Jacopo del sellaio, banchetto di assuero, uffizi.jpg|קליין|דער באַנקעט פון אחשורוש. צירקע 1485 דורך Jacopo del Sellaio (1442 – 1493). פון די אופיצי גאלעריעס, צימער 26.]] | [[טעקע:Jacopo del sellaio, banchetto di assuero, uffizi.jpg|קליין|דער באַנקעט פון אחשורוש. צירקע 1485 דורך Jacopo del Sellaio (1442 – 1493). פון די אופיצי גאלעריעס, צימער 26.]] | ||
אחשוורוש | חז"ל זאגן אחשוורוש האט נישט לעגיטים גע'ירשנ'ט די מלוכה; צי ווייל ער איז נישט געווען פון די קעניגליכע משפחה, צי ווייל לויט דער אפמאך צווישן פרס ומדי וואלט נאך כורש פון פרס געדארפט קעניגן איינער פון מדי{{הערה|שם=ווייסא}}. אין די גמרא איז דא צוויי וועגן וויאזוי ער איז געקומען צום טראָן, אדער אז ער האט עס געקויפט מיט געלט, אדער ווייל קיין פאסיגער ווי אים איז נישט געווען{{הערה|נאמען=מגילהיא|{{בבלי|מגילה|יא|א}}}}. ער האט זיך אויך באניצט מיט פארשידענע טאקטיקן אונטערצודריקן זיינע קעגנער{{הערה|פירוש המיוחס להרמב"ם אויף מגילת אסתר אויפ'ן פסוק (אסתר, א, א) "המולך מהודו ועוד כוש"}}. | ||
ווען אחשוורש האט אנגעהויבן קעניגן איז די קעניגרייך געווען א קליינע, און ער האט צוביסלעך איינגענומען מער און מער לענדער ביז ער האט געקעניגט אויף | ווען אחשוורש האט אנגעהויבן קעניגן איז די קעניגרייך געווען א קליינע, און ער האט צוביסלעך איינגענומען מער און מער לענדער ביז ער האט געקעניגט אויף דער גאנצער וועלט{{הערה|פאר אן אויספירליכע ליקוט איבער די גרויסקייט פון אחשוורוש'ס קעניגרייך זעט: {{אוצר החכמה|צבי הירש ווייס|פרסומי ניסא|169908|אין "אוצר המנוצר" אות ט', ניו יארק תשע"ה|page=28}}}}, 127 מדינות. אין מדרש ווערן געברענגט טייל פון זיינע סטראטעגיעס: ער פלעגט ניצן די מיליטער פון די איינגענומענע לענדער איינצונעמען נאך, און ער האט איינגענומען ווייטע לענדער ארומצורינגלען די נאנטע{{הערה|רבי שלמה אלקבץ, '''מנות הלוי''', אסתר פרק א פסוק א בשם מדרש רבתי דאחשוורוש}}. עס זענען דא וואס זאגן אז די 127 מדינות דערמאנט אין די מגילה זענען די וואס ער האט אליין איינגענומען, דערצו האט ער געקעניגט אויף נאך 125 וואס ער האט גע'ירש'נט פון כורש{{הערה|רבי רפאל חייא פונטרימולי, '''ילקוט מעם לועז''', אסתר א, א}}. אין מגילה שטייט אז ער האט געקעניגט "פון הודו ביז כוש", אן אויסדרוק וואס ברענגט ארויס די גרויסקייט און שטאנדהאפטיגקייט פון זיין קעניגרייך{{הערה|שם=מגילהיב|{{בבלי|מגילה|יב|א}}}}. | ||
אחשוורוש האט פארמאגט אן אויסטערלישן רייכטום, מער ווי אנדערע קעניגן פון מדי ופרס{{הערה|און אויף אים גייט ארויף דער פסוק ({{תנ"ך|דניאל|יא|ב}}) "וְהָרְבִיעִי יַעֲשִׁיר עֹשֶׁר גָּדוֹל מִכֹּל". (פרקי דרבי אליעזר פרק מט)}}. פאר זיין טויט האט נבוכדנצר אריינגעלייגט אלע אוצרות פון דער וועלט וואס ער האט גערויבט אין א שיף, און עס איינגעזונקען אין [[פרת]] כדי צו פארמיידן | אחשוורוש האט פארמאגט אן אויסטערלישן רייכטום, מער ווי אנדערע קעניגן פון מדי ופרס{{הערה|און אויף אים גייט ארויף דער פסוק ({{תנ"ך|דניאל|יא|ב}}) "וְהָרְבִיעִי יַעֲשִׁיר עֹשֶׁר גָּדוֹל מִכֹּל". (פרקי דרבי אליעזר פרק מט)}}. פאר זיין טויט האט נבוכדנצר אריינגעלייגט אלע אוצרות פון דער וועלט וואס ער האט גערויבט אין א שיף, און ער האט עס איינגעזונקען אין דער [[פרת]] כדי צו פארמיידן פון איינעם עס צו טרעפן. דער באשעפער האט אבער אנטפלעקט זייער ארט צו כורש ווען ער האט פארארדנט אז די בית המקדש זאל ווידער אויפגעבויט ווערן. דער גרויסער רייכטום פון אחשורוש האט צווישן אנדערע געשטאמט פון דעם אוצר{{הערה|{{רבה|אסתר|ב}}, [https://www.sefaria.org.il/Sifrei_Aggadah_on_Esther%2C_Midrash_Abba_Guryon.1.5 מדרש אבא גוריון א, ד]; תרגום ראשון, [https://mg.alhatorah.org/Parshan/First_Targum_of_Megillat_Esther/Esther/1.4 אסתר א, ד]}}. ער האט פארמאגט אלעס אינאיינעם 1080 אוצרות{{הערה|ווי מען זעט אין די גמרא {{בבלי|מגילה|יא|א}}}}. עס איז אים אבער נישט געלונגען צו זיצן אויפן שלמה המלך'ס שטול און אויך נישט צו בויען אן ענליכע{{הערה|[https://www.sefaria.org.il/Sifrei_Aggadah_on_Esther%2C_Midrash_Abba_Guryon.1.3 מדרש אבא גוריון א, ב]}}. | ||
אינעם ערשטן יאר פון אחשוורוש'ס קעניגרייך האבן עזרא און זיינע העלפער אנגעהויבן בויען דעם בית המקדש, מיינענדיג אז די זיבעציג יאר פון גלות בבל האבן זיך שוין געענדיגט. די גוים וואס האבן געוואוינט ארום ירושלים האבן אים געשיקט א בריוו צו ווארענען אז די אידן בויען א שטאט, ירושלים, וואס האט אלעמאל ווידערגעשפעניגט אין אירע האַרן. אין רעאקציע צום בריוו האט ארתחששתא{{הבהרה}} געהייסן אפשטעלן דאס בויען, און אזוי איז עס געשטאנען פון זיין ערשטע יאר, {{לינק צו אידיש יאר|3393}}, ביז דעם צווייטן יאר פון [[דריווש הפרסי]], שנת {{לינק צו אידיש יאר|3409}}{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ד}}; סדר עולם רבה פרק כט}}. | אינעם ערשטן יאר פון אחשוורוש'ס קעניגרייך האבן עזרא און זיינע העלפער אנגעהויבן בויען דעם בית המקדש, מיינענדיג אז די זיבעציג יאר פון גלות בבל האבן זיך שוין געענדיגט. די גוים וואס האבן געוואוינט ארום ירושלים האבן אים געשיקט א בריוו צו ווארענען אז די אידן בויען א שטאט, ירושלים, וואס האט אלעמאל ווידערגעשפעניגט אין אירע האַרן. אין רעאקציע צום בריוו האט ארתחששתא{{הבהרה}} געהייסן אפשטעלן דאס בויען, און אזוי איז עס געשטאנען פון זיין ערשטע יאר, {{לינק צו אידיש יאר|3393}}, ביז דעם צווייטן יאר פון [[דריווש הפרסי]], שנת {{לינק צו אידיש יאר|3409}}{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ד}}; סדר עולם רבה פרק כט}}. | ||
רעדאגירונגען