בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,374
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|קריסטליכער פיגור}} | {{דעסקריפציע|קריסטליכער פיגור}} | ||
'''שמעון כיפא'''(כיפא פון אראמיש, טייטש "שטיין"), אויך באקאנט אלס '''פּעטרוס''' (גריכיש: Πέτρος, לאטייניש: Petrus, | '''שמעון כיפא'''(כיפא פון אראמיש, טייטש "שטיין"), אויך באקאנט אלס '''פּעטרוס''' (גריכיש: Πέτρος, לאטייניש: Petrus, וואס טייטשן אויך "שטיין"), איז א געשטאלט וואס ווערט דערמאנט אין די קריסטליכע כתבים און אין פארשידענע אידישע מקורות. אין דער קריסטליכער טראדיציע ווערט ער גערעכנט ווי איינער פון די צוועלף שליחים פון יאָשקע און דער ערשטער פירער פון דער פריער קירכע. אבער אין אידישע מקורות, בפרט אין דעם קאנטראווערסיאלן ווערק [[תולדות ישו]], ווערט זיין געשטאלט פארשידנארטיג געטייטשט, פון א צדיק וואס האט געדינט די אידן צו א פאררעטער אדער א שליח געשיקט דורך די חכמים צו שפּאלטן די קריסטן פון די אידן. | ||
לויט פארשידענע קריסליכע טראדיציעס זענען געווען מער ווי איין שמעון אין די פריע קריסטנטום, און ס'הערשט א שרעקליכע צעמישעניש און אומקלארקייט. | לויט פארשידענע קריסליכע טראדיציעס זענען געווען מער ווי איין שמעון אין די פריע קריסטנטום, און ס'הערשט א שרעקליכע צעמישעניש און אומקלארקייט. | ||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
אין די גאספּעלן ווערט שמעון כיפא אפט דערמאנט ווי דער פּראמינענטסטער פון יאשקע'ס תלמידים. ער איז דער ערשטער וואס האט דערקלערט אז יאשקע איז דער משיח. לויט מתי האט יאשקע אים געגעבן די שליסלען פון הימל און די מאכט צו בינדן און צו לאזן. אבער, אין די גאָספּעלן ווערט אויך געוויזן אַז יאשקע האט אים געטשעפּעט פאר זיין מאנגל אין אמונה און פאלשן קנאות, ווי אויך פאר זיין מורא אין דער קריטישער שעה. | אין די גאספּעלן ווערט שמעון כיפא אפט דערמאנט ווי דער פּראמינענטסטער פון יאשקע'ס תלמידים. ער איז דער ערשטער וואס האט דערקלערט אז יאשקע איז דער משיח. לויט מתי האט יאשקע אים געגעבן די שליסלען פון הימל און די מאכט צו בינדן און צו לאזן. אבער, אין די גאָספּעלן ווערט אויך געוויזן אַז יאשקע האט אים געטשעפּעט פאר זיין מאנגל אין אמונה און פאלשן קנאות, ווי אויך פאר זיין מורא אין דער קריטישער שעה. | ||
נאך דער | נאך דער קרייצונג פון יאשקע ווערט פּעטרוס דערמאנט אין פריערדיגע טראדיציעס ווי דער ערשטער פון די תלמידים וואס האט געזען דעם אויפגעשטאנענעם משיח. אין די "מעשים פון די שליחים" ווערט ער געוויזן ווי דער פירער פון דער קירכע אין ירושלים און האט געהאט א באשטימענדן איינפלוס אויף איר כאראקטער און ארגאניזאציע. | ||
שמעון האט באקומען וויכטיגע מיסיעס נאכדעם וואס ער האט זיך אנגעשלאסן אין די נוצרים אין נצרת, אריינגערעכנט די מיסיע צו געפינען א פארטרעטער פאר יהודה איש קריות, וואס האט פארראטן ישוע צום סנהדרין. ער איז געפארן אויף מיסיאנערישע רייזעס פאר ישוע אין לוד, יפו און קיסריה. שפעטער האט דער סנהדרין צוויי מאל גע'משפט שמעון בן יונה — כיפא — פּעטרוס (אבער דער תלמוד בבלי דערמאנט דאס נישט). | |||
פּעטרוס איז אנטלאפן קיין רוים נאך דער הינריכטונג פון ישוע. ער איז געווארן דער ערשטער בישאף פון רוים, וואס האט אים אויטאמאטיש געמאכט דעם ערשטן פּויפּסט לויט די רוימישע קאטויליקן, און ער איז באקאנט געוואָרן אלס "הייליגער פּעטרוס", איינער פון די גרינדער פון דער פריער קירכע. | |||
זיין טויט איז איינגעהילט אין מיסטעריע. לויט קריסטליכע היסטאריקער, האָבן די רוימער ארעסטירט שמעון כיפא — פּעטער — אין 67 פאר דער ציווילער רעכענונג און אים געקרייציגט. אין יעדן פאל, באטראכט די רוימיש-קאטוילישע קירכע אלע פּויפּסטן ווי יורשים פון פּעטער, פון וועמען זיי באַקומען זייער אויטאריטעט און רעכט. אין עהרע פון פּעטער'ס באַשעפטיגונג איידער ער איז געווארן אַן אַפּאסטל, טראגן די פּויפּסטן דעם פישער-רינגל, וואס טראגט א בילד פון דעם שמייליגן וואס ווארפט זיינע נעצן פון א פישער-שיפל{{הערה|שם=משפחה|{{אוצר החכמה|משה אייזיק, בלוי אליהו לוין|קולמוס|176213|page=10|קעפל=שמעון כיפא: צדיק או משומד?|באנד=34|שנת הוצאה=שבט תשס"ו|עמ=10–13}};{{ש}}{{לינק|שרייבער=Rav Eliyahu Levin and Rav Moshe Eizek Blau|קעפל=Shrouded in Mystery|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=יוני 14, 2013|אדרעס=https://mishpacha.com/shrouded-in-mystery/}}}}. | |||
==אין אידישע מקורות== | ==אין אידישע מקורות== | ||
אין אידישע מקורות געפינען זיך פארשידענע מעשיות און מיינונגען וועגן שמעון כיפא. אין דער [[תולדות ישו]], וואס איז א זאמלונג פון אידישע פאלקס־דערציילונגען און פּאלעמישע טעקסטן געשריבן | שמעון ווערט נישט דערמאנט אין די צענזורירטע גמרא אין סנהדרין אלס איינע פון די פינף תלמידים פון ישו וועלכע זענען גע'הרג'עט געווארן, מעגליך וויבאלד אים האבן די חכמים געלאזט לעבן. | ||
אין אידישע מקורות געפינען זיך פארשידענע מעשיות און מיינונגען וועגן שמעון כיפא. איין זייער אַלטע און פארשפּרייטע אידישע לעגענדע איז אין דער [[תולדות ישו]], וואס איז א זאמלונג פון אידישע פאלקס־דערציילונגען און פּאלעמישע טעקסטן געשריבן אלס אַן אלטערנאטיווע רעאקציע צו דער קריסטליכער געשיכטע פון ישו. לויט דער לעגענדע, שפּילט שמעון כיפא (אדער שמעון הקלפוס) אפט אַן אנדער ראלע ווי דער געטרייער תלמיד וואס ווערט געזען אין די [[נייער טעסטאמענט|ניו טעסטאמענט]]. | |||
עטליכע מאטיוון און ראלעס וואס ווערן אים צוגעשריבן זענען: | |||
*אַן אַגענט פאַר די אידן: אין עטליכע ווערסיעס פון דער תולדות ישו, ווערט שמעון כיפא געזען ווי א איד וואס האנדלט אונטערגעשטעלט צו פארשטערן די אויפטוען פון ישו און זיינע תלמידים. ער קען ווערן געשיקט דורך די אידישע חכמים צו אינפילטרירן די גרופּע פון ישו אדער צו פארפירן די קריסטן. | *אַן אַגענט פאַר די אידן: אין עטליכע ווערסיעס פון דער תולדות ישו, ווערט שמעון כיפא געזען ווי א איד וואס האנדלט אונטערגעשטעלט צו פארשטערן די אויפטוען פון ישו און זיינע תלמידים. ער קען ווערן געשיקט דורך די אידישע חכמים צו אינפילטרירן די גרופּע פון ישו אדער צו פארפירן די קריסטן. | ||
*אַ קאָמפּאָניסט פון ליטורגישע תפילות: עטליכע אידישע טעקסטן טענה'ן אז שמעון כיפא האט קאָמפּאָנירט וויכטיגע עלעמענטן אין דער אידישער ליטורגיע, אריינגערעכנט די נשמת תפילה און א הימען פאר יום־כיפּור. די דאזיגע טענה איז א טייל פון א ברייטערן נאראטיוו אין די טעקסטן וואס צילט צו ווייזן אז די פריע קריסטליכע פירער האבן געהאנדלט צום נוצן פון אידן, אומצוקערענדיג זיך מיט ישו כדי אים צו פארשווערן. | *אַ קאָמפּאָניסט פון ליטורגישע תפילות: עטליכע אידישע טעקסטן טענה'ן אז שמעון כיפא האט קאָמפּאָנירט וויכטיגע עלעמענטן אין דער אידישער ליטורגיע, אריינגערעכנט די נשמת תפילה און א הימען פאר יום־כיפּור. די דאזיגע טענה איז א טייל פון א ברייטערן נאראטיוו אין די טעקסטן וואס צילט צו ווייזן אז די פריע קריסטליכע פירער האבן געהאנדלט צום נוצן פון אידן, אומצוקערענדיג זיך מיט ישו כדי אים צו פארשווערן. | ||
| שורה 76: | שורה 86: | ||
==צוויי שמעון'ס== | ==צוויי שמעון'ס== | ||
אייניקע פארשלאגן אַז עס זענען געווען צוויי שמעונים, איינער (שמעון כיפא) איז געוואָרן סט. פּעטרוס און דער אנדערער (שמעון הקלפוס) האָט געקעמפט צו צעטיילן די נוצרים (ערשטע קריסטן) פון אידישן פאָלק{{הערה|קוואדראט}}{{הערה| | אייניקע פארשלאגן אַז עס זענען געווען צוויי שמעונים, איינער (שמעון כיפא) איז געוואָרן סט. פּעטרוס און דער אנדערער (שמעון הקלפוס) האָט געקעמפט צו צעטיילן די נוצרים (ערשטע קריסטן) פון אידישן פאָלק{{הערה|קוואדראט}}{{הערה|שם=משפחה}}. | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||