4,450
רעדאגירונגען
ק
←מנהגים: הגהה
ק (←מקור און טעם: הגהה) |
ק (←מנהגים: הגהה) |
||
| (איין צווישנדיגע ווערסיע פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 15: | שורה 15: | ||
*צו טרייסטן דאס קינד'ס נשמה וואס טרויערט אויף די פאקט אז זי איז אראפּגעקומען אויף דעם וועלט וואס איז אזוי פיל מיט שלעכטס און טומאה{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי שלמה קלוגער|חכמת התורה|194274|page=17|באנד=כז (תזריע יב, ב)|שנת הוצאה=תשע"ד|עמ=יב}}}}. | *צו טרייסטן דאס קינד'ס נשמה וואס טרויערט אויף די פאקט אז זי איז אראפּגעקומען אויף דעם וועלט וואס איז אזוי פיל מיט שלעכטס און טומאה{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי שלמה קלוגער|חכמת התורה|194274|page=17|באנד=כז (תזריע יב, ב)|שנת הוצאה=תשע"ד|עמ=יב}}}}. | ||
*צו "דערמאנען" דאס קינד די [[שבועה]] וואס מען האט אים באשוואוירן איידער'ן געבורט{{הערה|שם=נדהל}}: "תהי צדיק ואל תהי רשע"{{הערה|שם=ריע}}. | *צו "דערמאנען" דאס קינד די [[שבועה]] וואס מען האט אים באשוואוירן איידער'ן געבורט{{הערה|שם=נדהל}}: "תהי צדיק ואל תהי רשע"{{הערה|שם=ריע}}. | ||
*לויט'ן חז"ל{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|כז|י}}}} אז דאס קינד ווערט פארטיג און גרייט צום [[ברית מילה]] איבער שבת{{הערה|שם=דשה|{{טור|יורה דעה|שה|מפרש=דרישה}}}}{{ביאור|זעט [[רבי ישראל האפשטיין|עבודת ישראל]] [[שית:Avodat_Yisrael,_Sefer_Vayikra,_Emor/2|פרשת אמור]]; {{היברובוקס|2=דרך פקודיך|3=41429|page=53|4=חלק המעשה כ"ו|לינק טעקסט=מצות מילה (ב)}}; און נאך, אז די ענין דערפון איז שבת אויפדערנאכט. אבער זעט | *לויט'ן חז"ל{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|כז|י}}}} אז דאס קינד ווערט פארטיג און גרייט צום [[ברית מילה]] איבער שבת{{הערה|שם=דשה|{{טור|יורה דעה|שה|מפרש=דרישה}}}}{{ביאור|זעט [[רבי ישראל האפשטיין|עבודת ישראל]] [[שית:Avodat_Yisrael,_Sefer_Vayikra,_Emor/2|פרשת אמור]]; {{היברובוקס|2=דרך פקודיך|3=41429|page=53|4=חלק המעשה כ"ו|לינק טעקסט=מצות מילה (ב)}}; און נאך, אז די ענין דערפון איז שבת אויפדערנאכט. אבער זעט דארט, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=41429#p=60 חלק המחשבה] אות י"ב א מנהג און טעם עס צו אפהאלטן בייטאג, "ונהרא נהרא ופשטיה".}}. | ||
*א סעודת מצוה לכבוד די בעפארשטייענדע ערשטע מצוה (ברית מילה) וואס דאס קינד גייט מקיים זיין{{הערה|שם=ריע}}. | *א סעודת מצוה לכבוד די בעפארשטייענדע ערשטע מצוה (ברית מילה) וואס דאס קינד גייט מקיים זיין{{הערה|שם=ריע}}. | ||
*אן אויפנאמע פאר דאס קינד וועלכע איז ריין פון זונד, ווי דער שטייגער צו מקבל פנים זיין אום שבת א צדיק וואס קומט אין שטאט{{הערה|שם=ליפ|{{היברובוקס|רבי שבתי ליפשיץ|שרביט הזהב החדש - ברית אבות|20898|page=31|לינק טעקסט=קונטרס מפתח של חיה אות מ"ג}}}}. | *אן אויפנאמע פאר דאס קינד וועלכע איז ריין פון זונד, ווי דער שטייגער צו מקבל פנים זיין אום שבת א צדיק וואס קומט אין שטאט{{הערה|שם=ליפ|{{היברובוקס|רבי שבתי ליפשיץ|שרביט הזהב החדש - ברית אבות|20898|page=31|לינק טעקסט=קונטרס מפתח של חיה אות מ"ג}}}}. | ||
| שורה 37: | שורה 37: | ||
מען סערווירט לייכטע צובייס און געטראנקען, ווי פירות{{הערה|שם=ערה}}, בונדלעך, [[נוס|ניס]], און ביר{{הערה|שם=זכי}}{{הערה|יהודה שורפין, [https://he.chabad.org/library/article_cdo/aid/4371308 חומוס מבושל ובירה: יודעים מה זה "שלום זכר"?], בית חב"ד}}. עס איז א מנהג צו עסן [[ארבעס]] (דערפאר צומאל גערופן "זכר בונדלעך") און [[לינזן]] צוליב פארשידענע טעמים: וויבאלד בונדלעך איז א "מאכל אבלים"{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טז|ב}}}}, און מען קומט טרייסטן דאס קינד{{הערה|{{היברובוקס|2=אבן ישראל|3=26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א' - סעודת ברית מילה}}}}, און גלייכצייטיג ווייזט עס אויך אויף שמחה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מור ואהלות|3=45208|page=100|4=אהל ברכות והודאות}}; לויט {{מדרש רבה|בראשית|סג|יד}}}}. טייל געבן אן דעם טעם וויבאלד "ארבעס" איז פון לשון הפסוק "{{מנוקד|וְהַרְבָּה 'אַרְבֶּה' אֶת זַרְעֲךָ כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמַיִם}}" ({{תנ"ך|בראשית|כב|יז}}){{הערה|[[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]] '''שפע חיים''' מכתבים, חלק א' עמוד קע"ה}}. אויך ווערט אנגעוויזן אז ניס ווייזט אויף מילה{{הערה|דארט, לויט {{מדרש רבה|שיר השירים|ו|יא}}|דארט=ברי}}. | מען סערווירט לייכטע צובייס און געטראנקען, ווי פירות{{הערה|שם=ערה}}, בונדלעך, [[נוס|ניס]], און ביר{{הערה|שם=זכי}}{{הערה|יהודה שורפין, [https://he.chabad.org/library/article_cdo/aid/4371308 חומוס מבושל ובירה: יודעים מה זה "שלום זכר"?], בית חב"ד}}. עס איז א מנהג צו עסן [[ארבעס]] (דערפאר צומאל גערופן "זכר בונדלעך") און [[לינזן]] צוליב פארשידענע טעמים: וויבאלד בונדלעך איז א "מאכל אבלים"{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טז|ב}}}}, און מען קומט טרייסטן דאס קינד{{הערה|{{היברובוקס|2=אבן ישראל|3=26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א' - סעודת ברית מילה}}}}, און גלייכצייטיג ווייזט עס אויך אויף שמחה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מור ואהלות|3=45208|page=100|4=אהל ברכות והודאות}}; לויט {{מדרש רבה|בראשית|סג|יד}}}}. טייל געבן אן דעם טעם וויבאלד "ארבעס" איז פון לשון הפסוק "{{מנוקד|וְהַרְבָּה 'אַרְבֶּה' אֶת זַרְעֲךָ כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמַיִם}}" ({{תנ"ך|בראשית|כב|יז}}){{הערה|[[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]] '''שפע חיים''' מכתבים, חלק א' עמוד קע"ה}}. אויך ווערט אנגעוויזן אז ניס ווייזט אויף מילה{{הערה|דארט, לויט {{מדרש רבה|שיר השירים|ו|יא}}|דארט=ברי}}. | ||
דער אריגינעלער מנהג איז צו פּראוון דעם שלום זכר אין הויז פונעם קינד און די יולדת{{הערה|תרומת הדשן, רמ"א}}. טייל שרייבן אז מען עס אפּהאלטן דווקא דארט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל ברוך ברוין|אבן ישראל|26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א', סעודת ברית מילה}}}}, אבער פילע פירן זיך עס אפצוהאלטן אין בית מדרש אד"ג{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אוצר הברית|3=85446|page=128|4=א|לינק טעקסט=פרק ג', סי' ב' ס"ז}}}}. טייל פירן זיך צו ליינען קריאת שמע ביי א שלום זכר{{הערה|אורחות רבינו, חלק ג' עמוד קנט}}. | דער אריגינעלער מנהג איז צו פּראוון דעם שלום זכר אין הויז פונעם קינד און די יולדת{{הערה|תרומת הדשן, רמ"א}}. טייל שרייבן אז מען דארף עס אפּהאלטן דווקא דארט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל ברוך ברוין|אבן ישראל|26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א', סעודת ברית מילה}}}}, אבער פילע פירן זיך עס אפצוהאלטן אין בית מדרש אד"ג{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אוצר הברית|3=85446|page=128|4=א|לינק טעקסט=פרק ג', סי' ב' ס"ז}}}}. טייל פירן זיך צו ליינען קריאת שמע ביי א שלום זכר{{הערה|אורחות רבינו, חלק ג' עמוד קנט}}. | ||
עס איז נישטא דער זעלבער מנהג ביי די געבורט פון א מיידל. אבער עס איז דא וואס זאגן אז דער [[קידוש (שמחה)|קידוש]] וואס מען מאכט אין שול ווען א מיידל ווערט געבוירן איז אנשטאט דעם. עס איז פארהאן א גירסא אין מסכת שמחות (אבל רבתי), וואס ווערט געברענגט אין די ראשונים{{הערה|שם=אח}}{{הערה|{{בבלי|כתובות|יז|א|מפרש=רמב"ן}}}}, וואו עס ווערט דערמאנט א סעודה וואס הייסט "שבוע הבת"{{הערה|זעט [[שאול ליברמן]], [https://tosefta.alhatorah.org/Parshan/Tosefta_Kifshutah/Megillah/3.14 תוספתא כפשוטה, מגילה ג, יד], 47-48}}. | עס איז נישטא דער זעלבער מנהג ביי די געבורט פון א מיידל. אבער עס איז דא וואס זאגן אז דער [[קידוש (שמחה)|קידוש]] וואס מען מאכט אין שול ווען א מיידל ווערט געבוירן איז אנשטאט דעם. עס איז פארהאן א גירסא אין מסכת שמחות (אבל רבתי), וואס ווערט געברענגט אין די ראשונים{{הערה|שם=אח}}{{הערה|{{בבלי|כתובות|יז|א|מפרש=רמב"ן}}}}, וואו עס ווערט דערמאנט א סעודה וואס הייסט "שבוע הבת"{{הערה|זעט [[שאול ליברמן]], [https://tosefta.alhatorah.org/Parshan/Tosefta_Kifshutah/Megillah/3.14 תוספתא כפשוטה, מגילה ג, יד], 47-48}}. | ||