בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,371
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 8: | שורה 8: | ||
דער ערשטער מקור צו א סעודה פרייטאג-צו-נאכטס איז פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]], א ראשון פון פרובאנס פראנקרייך, וועלכער שרייבט אז "מען פירט זיך אין אלע אונזערע מקומות אז ווער עס מל'עט זיין זון, אדער ווער עס ברענגט זיין זון אדער טאכטער אונטער די חופה, מאכט שלום מיט אלע זיינע פיינט און רופט צונויף יעדן צו עסן און זיך פרייען מיט אים, כדי מען זאל אים בענטשן און נישט שעלטן, און די גאנצע געמיינדע קומט זיך צוזאם, זקנים ונשים וטף, שבת אויפדערנאכט און די נאכט פארן אכטן טאג"{{הערה|שם=אח|{{היברובוקס|רבי אהרן הכהן מלוניל|אורחות חיים|31445|page=64|באנד=ב|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרס"ב|עמ=14|לינק טעקסט=הלכות מילה}}}}. | דער ערשטער מקור צו א סעודה פרייטאג-צו-נאכטס איז פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]], א ראשון פון פרובאנס פראנקרייך, וועלכער שרייבט אז "מען פירט זיך אין אלע אונזערע מקומות אז ווער עס מל'עט זיין זון, אדער ווער עס ברענגט זיין זון אדער טאכטער אונטער די חופה, מאכט שלום מיט אלע זיינע פיינט און רופט צונויף יעדן צו עסן און זיך פרייען מיט אים, כדי מען זאל אים בענטשן און נישט שעלטן, און די גאנצע געמיינדע קומט זיך צוזאם, זקנים ונשים וטף, שבת אויפדערנאכט און די נאכט פארן אכטן טאג"{{הערה|שם=אח|{{היברובוקס|רבי אהרן הכהן מלוניל|אורחות חיים|31445|page=64|באנד=ב|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרס"ב|עמ=14|לינק טעקסט=הלכות מילה}}}}. | ||
דער '[[רבי ישראל איסרלין|תרומת הדשן]]' ברענגט פון "אחד מהגדולים… וואס האט געוואלט זאגן, אז דאס וואס מיר פירן זיך היינט נאכן געבורט פון א זכר צו אריינגיין און טועם זיין אינעם ערשטן שבת דערויף, דאס ווערט גערעכנט אלס א סעודת מצוה, און דאס איז אט דער סעודת ''''ישוע הבן''''" פונעם אויבנדערמאנטן רבינו חננאל (ד.ה. אז ער לערנט דאס אפּ אז דאס איז ווי א [[סעודת הודאה]] צו מפרסם זיין דעם נס אז דער זכר איז געראטעוועט געווארן{{ביאור|[[רבי יחזקאל לאנדא]] פרעגט{{הערה|{{היברובוקס|2=דגול מרבבה|3=45389|page=73|לינק טעקסט=סימן קע"ח}}}} אויף די שיטה פונעם תרומת הדשן, אז לויט אים וואלט מען אויך געדארפט אפהאלטן א סעודה פאר די געבורט פון א מיידל, און דערפאר ערקלערט ער די שיטה פון תוספות אז עס איז די סעודה [[וואכנאכט|א נאכט פאר'ן ברית]] | דער '[[רבי ישראל איסרלין|תרומת הדשן]]' ברענגט פון "אחד מהגדולים… וואס האט געוואלט זאגן, אז דאס וואס מיר פירן זיך היינט נאכן געבורט פון א זכר צו אריינגיין און טועם זיין אינעם ערשטן שבת דערויף, דאס ווערט גערעכנט אלס א סעודת מצוה, און דאס איז אט דער סעודת ''''ישוע הבן''''" פונעם אויבנדערמאנטן רבינו חננאל (ד.ה. אז ער לערנט דאס אפּ אז דאס איז ווי א [[סעודת הודאה]] צו מפרסם זיין דעם נס אז דער זכר איז געראטעוועט געווארן{{ביאור|[[רבי יחזקאל לאנדא]] פרעגט{{הערה|{{היברובוקס|2=דגול מרבבה|3=45389|page=73|לינק טעקסט=סימן קע"ח}}}} אויף די שיטה פונעם תרומת הדשן, אז לויט אים וואלט מען אויך געדארפט אפהאלטן א סעודה פאר די געבורט פון א מיידל, און דערפאר ערקלערט ער די שיטה פון תוספות אז עס איז די סעודה [[וואכנאכט|א נאכט פאר'ן ברית]]. זעט מער אין כהן, בית אהרן וישראל.}}), "און מען האט עס קובע געווען אום שבת אויפדערנאכט, וואס דאן געפינען זיך אלע אינדערהיים"{{הערה|תרומת הדשן {{שיתופתא|Terumat_HaDeshen%2C_Part_I.269.2|סימן רסט}}; ווי ערקלערט אין [[s:ים של שלמה/בבא קמא/ז/לז|ים של שלמה, בבא קמא, סי' לז]].}}. אנדערע ווילן זאגן אז דאס איז דער סעודה פון "'''שבוע הבן'''"{{הערה|שם=ריע}}. דער [[תרומת הדשן]] ווערט געברענגט אין רמ"א: "נהגו לעשות סעודה ומשתה בליל שבת לאחר שנולד זכר נכנסים אצל התינוק לטעום שם, והוא ג"כ סעודת מצוה".{{הערה|שם=רמא|{{שלחן ערוך|יורה דעה|רסה|יב|מפרש=רמ"א}}}}. | ||
===נאך טעמים=== | ===נאך טעמים=== | ||
אויסער די אויבנדערמאנטע ווערן אנגעגעבן נאך טעמים פאר'ן סעודה, און פארוואס מען האלט דאס אפ אום שבת: | אויסער די אויבנדערמאנטע ווערן אנגעגעבן נאך טעמים פאר'ן סעודה, און פארוואס מען האלט דאס אפ אום שבת: | ||
*צו טרייסטן דאס קינד | *צו טרייסטן דאס קינד וואס איז ווי אן אבל ווייל ער האט פארגעסן די גאנצע תורה וואס ער האט געלערנט איידער'ן געבורט, ווען די מלאך האט אים געקלאפט אויפ'ן מויל{{הערה|[https://tablet.otzar.org/#/book/151129/p/41/t/1234/fs/0/start/0/end/0/c הגהות מהרש"ל אויף טור יורה דעה] סי' רסה; {{טור|יורה דעה|רסד|אן=חלק|מפרש=דרישה}}; געברענגט אין {{שלחן ערוך|יורה דעה|רסה|יב|מפרש=טורי זהב|אן=חלק}}. זעט כהן, בית אהרן וישראל.}}, ווי געברענגט אין חז"ל{{הערה|שם=נדהל|{{בבלי|נדה|ל|ב}}}}. מען האלט עס אפּ אום שבת וויבאלד אום שבת איז געגעבן געווארן די תורה{{הערה|מהרי"ד פון בעלזא, פרשת תזריע; לויט די גמרא "דכולי עלמא בשבת ניתנה תורה" ({{בבלי|שבת|פו|ב}}).}}. | ||
*צו "דערמאנען" דאס קינד די [[שבועה]] וואס מען האט אים באשוואוירן איידער'ן געבורט{{הערה|שם=נדהל}}: "תהי צדיק ואל תהי רשע"{{הערה|שם=ריע}}. | *צו "דערמאנען" דאס קינד די [[שבועה]] וואס מען האט אים באשוואוירן איידער'ן געבורט{{הערה|שם=נדהל}}: "תהי צדיק ואל תהי רשע"{{הערה|שם=ריע}}. | ||
*לויט'ן חז"ל{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|כז|י}}}} אז דאס קינד ווערט פארטיג און גרייט צום [[ברית מילה]] איבער שבת{{הערה|שם=דשה|{{טור|יורה דעה|שה|מפרש=דרישה}}}}{{ביאור|זעט [[רבי ישראל האפשטיין|עבודת ישראל]] [[שית:Avodat_Yisrael,_Sefer_Vayikra,_Emor/2|פרשת אמור]]; {{היברובוקס|2=דרך פקודיך|3=41429|page=53|4=חלק המעשה כ"ו|לינק טעקסט=מצות מילה (ב)}}; און נאך, אז די ענין דערפון איז שבת אויפדערנאכט. אבער זעט אין דארט, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=41429#p=60 חלק המחשבה] אות י"ב א מנהג און טעם עס צו אפהאלטן בייטאג, "ונהרא נהרא ופשטיה".}}. | *לויט'ן חז"ל{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|כז|י}}}} אז דאס קינד ווערט פארטיג און גרייט צום [[ברית מילה]] איבער שבת{{הערה|שם=דשה|{{טור|יורה דעה|שה|מפרש=דרישה}}}}{{ביאור|זעט [[רבי ישראל האפשטיין|עבודת ישראל]] [[שית:Avodat_Yisrael,_Sefer_Vayikra,_Emor/2|פרשת אמור]]; {{היברובוקס|2=דרך פקודיך|3=41429|page=53|4=חלק המעשה כ"ו|לינק טעקסט=מצות מילה (ב)}}; און נאך, אז די ענין דערפון איז שבת אויפדערנאכט. אבער זעט אין דארט, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=41429#p=60 חלק המחשבה] אות י"ב א מנהג און טעם עס צו אפהאלטן בייטאג, "ונהרא נהרא ופשטיה".}}. | ||
*א סעודת מצוה לכבוד די בעפארשטייענדע ערשטע מצוה (ברית מילה) וואס דאס קינד גייט מקיים זיין{{הערה|שם=ריע}}. | *א סעודת מצוה לכבוד די בעפארשטייענדע ערשטע מצוה (ברית מילה) וואס דאס קינד גייט מקיים זיין{{הערה|שם=ריע}}. | ||
*אן אויפנאמע פאר דאס קינד וועלכע איז ריין פון זונד, ווי דער שטייגער צו מקבל פנים זיין אום שבת א צדיק וואס קומט אין שטאט{{הערה|שם=ליפ|{{היברובוקס| | *אן אויפנאמע פאר דאס קינד וועלכע איז ריין פון זונד, ווי דער שטייגער צו מקבל פנים זיין אום שבת א צדיק וואס קומט אין שטאט{{הערה|שם=ליפ|{{היברובוקס|רבי שבתי ליפשיץ|שרביט הזהב החדש - ברית אבות|20898|page=31|לינק טעקסט=קונטרס מפתח של חיה אות מ"ג}}}}. | ||
==נאמען== | ==נאמען== | ||
| שורה 37: | שורה 37: | ||
דער אריגינעלער מנהג איז צו פּראוון דעם שלום זכר אין הויז פונעם קינד און די יולדת{{הערה|תרומת הדשן, רמ"א}}. טייל שרייבן אז מען עס אפּהאלטן דווקא דארט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל ברוך ברוין|אבן ישראל|26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א', סעודת ברית מילה}}}}, אבער פילע פירן זיך עס אפצוהאלטן אין בית מדרש אד"ג{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אוצר הברית|3=85446|page=128|4=א|לינק טעקסט=פרק ג', סי' ב' ס"ז}}}}. טייל פירן זיך צו ליינען קריאת שמע ביי א שלום זכר{{הערה|אורחות רבינו, חלק ג' עמוד קנט}}. | דער אריגינעלער מנהג איז צו פּראוון דעם שלום זכר אין הויז פונעם קינד און די יולדת{{הערה|תרומת הדשן, רמ"א}}. טייל שרייבן אז מען עס אפּהאלטן דווקא דארט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל ברוך ברוין|אבן ישראל|26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א', סעודת ברית מילה}}}}, אבער פילע פירן זיך עס אפצוהאלטן אין בית מדרש אד"ג{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אוצר הברית|3=85446|page=128|4=א|לינק טעקסט=פרק ג', סי' ב' ס"ז}}}}. טייל פירן זיך צו ליינען קריאת שמע ביי א שלום זכר{{הערה|אורחות רבינו, חלק ג' עמוד קנט}}. | ||
עס איז נישטא דער זעלבער מנהג ביי די געבורט פון א מיידל. אבער עס איז דא וואס זאגן אז דער קידוש וואס מען מאכט אין שול ווען א מיידל ווערט געבוירן איז אנשטאט דעם. אין מסכת שמחות (אבל רבתי) ווערט דערמאנט א סעודה וואס הייסט "שבוע הבת"{{הערה|{{מסכת קטנה|שמחות|ג|ב}}}}. | |||
==אין הלכה== | ==אין הלכה== | ||
| שורה 45: | שורה 47: | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*{{היברובוקס|הרב ישראל יעקב כהן|קובץ בית אהרן וישראל|13540|page=114|באנד=עה|שנת הוצאה=שבט-אדר תשנ"ח|לינק טעקסט=מנהג עריכת "שלום זכר" ומקורותיו}} | |||
*Yehuda Shurpin, [https://www.lubavitchhouse.com/library/article_cdo/aid/4232286/jewish/Why-Chickpeas-Beer-at-a-Shalom-Zachar.htm Why Chickpeas & Beer at a Shalom Zachar?], lubavitchhouse.com | *Yehuda Shurpin, [https://www.lubavitchhouse.com/library/article_cdo/aid/4232286/jewish/Why-Chickpeas-Beer-at-a-Shalom-Zachar.htm Why Chickpeas & Beer at a Shalom Zachar?], lubavitchhouse.com | ||
*[https://daf-yomi.com/Data/UploadedFiles/DY_Item/1359-sFile.pdf שלום זכר], daf-yomi.com | *[https://daf-yomi.com/Data/UploadedFiles/DY_Item/1359-sFile.pdf שלום זכר], daf-yomi.com | ||
*{{פרויקט בן-יהודה|זיהוי=55903|שם=יהודה ברגמן|שם היצירה=שבוע הבן, שבעת ימי המשתה ושבעת ימי האבל}} | |||
*Preß, Jesajas. “[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/cm/periodical/pageview/2838073 Zu Schebua Ha-Ben.]” ''Monatsschrift Für Geschichte Und Wissenschaft Des Judentums'' 76 (N. F. 40), no. 6 (1932): 575–77. | |||
==ביאורים== | ==ביאורים== | ||
{{ביאורים}} | {{ביאורים}} | ||