בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שלום זכר"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
אויסער די אויבנדערמאנטע ווערן אנגעגעבן נאך טעמים פאר'ן סעודה, און פארוואס מען האלט דאס אפ אום שבת: | אויסער די אויבנדערמאנטע ווערן אנגעגעבן נאך טעמים פאר'ן סעודה, און פארוואס מען האלט דאס אפ אום שבת: | ||
*צו טרייסטן דאס קינד אויף דעם וואס ער האט פארגעסן די גאנצע תורה געלערנט איידער'ן געבורט, ווען די מלאך האט אים געקלאפט אויפ'ן מויל{{הערה|{{טור|יורה דעה|רסד|מפרש=דרישה}}}}, ווי געברענגט אין חז"ל{{הערה|שם=נדהל|{{בבלי|נדה|ל|ב}}}}. דערפאר הייסט די סעודה "זכר", א לשון פון זכרון - געדענקען, און מען האלט עס אפ שבת ווייל עס שטייט דערביי "זכור"{{הערה|שם=ריע|{{אוצר החכמה|[[רבי יעקב עמדין]]|בירת מגדל עוז|618470|page=17|ברכות שמיים, תעלת הברכה העליונה}}}}, און וויבאלד אום שבת איז געגעבן געווארן די תורה{{הערה|מהרי"ד, פרשת תזריע; "דכולי עלמא בשבת ניתנה תורה" ({{בבלי|שבת|פו|ב}}).}}. | *צו טרייסטן דאס קינד אויף דעם וואס ער האט פארגעסן די גאנצע תורה געלערנט איידער'ן געבורט, ווען די מלאך האט אים געקלאפט אויפ'ן מויל{{הערה|{{טור|יורה דעה|רסד|מפרש=דרישה}}}}, ווי געברענגט אין חז"ל{{הערה|שם=נדהל|{{בבלי|נדה|ל|ב}}}}. דערפאר הייסט די סעודה "זכר", א לשון פון זכרון - געדענקען, און מען האלט עס אפ שבת ווייל עס שטייט דערביי "זכור"{{הערה|שם=ריע|{{אוצר החכמה|[[רבי יעקב עמדין]]|בירת מגדל עוז|618470|page=17|ברכות שמיים, תעלת הברכה העליונה}}}}, און וויבאלד אום שבת איז געגעבן געווארן די תורה{{הערה|מהרי"ד, פרשת תזריע; "דכולי עלמא בשבת ניתנה תורה" ({{בבלי|שבת|פו|ב}}).}}. | ||
*לויט'ן חז"ל{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|כז|י}}}} אז דאס קינד ווערט פארטיג און גרייט צום [[ברית מילה]] איבער שבת{{הערה|שם=דשה|{{טור|יורה דעה|שה|מפרש=דרישה}}}}{{ביאור|זעט [[רבי ישראל האפשטיין|עבודת ישראל]] [[שית:Avodat_Yisrael,_Sefer_Vayikra,_Emor/2|פרשת אמור]]; {{היברובוקס|2=דרך פקודיך|3=41429|page=53|4=חלק המעשה כ"ו|לינק טעקסט=מצות מילה (ב)}}; און נאך, אז די ענין דערפון איז שבת אויפדערנאכט. אבער זעט אין | *לויט'ן חז"ל{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|כז|י}}}} אז דאס קינד ווערט פארטיג און גרייט צום [[ברית מילה]] איבער שבת{{הערה|שם=דשה|{{טור|יורה דעה|שה|מפרש=דרישה}}}}{{ביאור|זעט [[רבי ישראל האפשטיין|עבודת ישראל]] [[שית:Avodat_Yisrael,_Sefer_Vayikra,_Emor/2|פרשת אמור]]; {{היברובוקס|2=דרך פקודיך|3=41429|page=53|4=חלק המעשה כ"ו|לינק טעקסט=מצות מילה (ב)}}; און נאך, אז די ענין דערפון איז שבת אויפדערנאכט. אבער זעט אין דארט, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=41429#p=60 חלק המחשבה] אות י"ב א מנהג און טעם עס צו אפהאלטן בייטאג, "ונהרא נהרא ופשטיה".}}. | ||
*צו "דערמאנען" דאס קינד די [[שבועה]] וואס מען האט אים באשוואוירן איידער'ן געבורט{{הערה|שם=נדהל}}: "תהי צדיק ואל תהי רשע"{{הערה|שם=ריע}}. | *צו "דערמאנען" דאס קינד די [[שבועה]] וואס מען האט אים באשוואוירן איידער'ן געבורט{{הערה|שם=נדהל}}: "תהי צדיק ואל תהי רשע"{{הערה|שם=ריע}}. | ||
*א סעודת מצוה לכבוד די בעפארשטייענדע ערשטע מצוה (ברית מילה) וואס דאס קינד גייט מקיים זיין{{הערה|שם=ריע}}. | *א סעודת מצוה לכבוד די בעפארשטייענדע ערשטע מצוה (ברית מילה) וואס דאס קינד גייט מקיים זיין{{הערה|שם=ריע}}. | ||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
די סעודה איז היינט באקאנט אלס "שלום זכר". דאס איז א שפּעטערדיגע נאמען, אזוי אויך איז די נאמען "בן זכר". דער אריגינעלער נאמען איז געווען "זכר", ווי מען זעט אין "מינקת רבקה" פון [[רבקה טיקטינער]] (–שס"ה){{הערה|מנקת רבקה, קראקא, שע"ח, שער חמישי}} און נאך מקורות, פריערע און שפּעטערע{{הערה|ווי אין די תקנות "סדר בגדים" פון פראנקפורט, תע"ה, סימן יוד (J, .J ,Schudt, [https://www.digitale-sammlungen.de/de/view/bsb11215569?page=909 Judische Mercktviirdigkeiten] IV, 1718, C. III, p. 89); און אין די פּראגער בריוו ([https://www.google.com/books/edition/Jüdische_Privatbriefe_aus_dem_Jahre_161/_0cLAAAAIAAJ?hl=en&gbpv=1&pg=PT21&printsec=frontcover Jüdische Privatbriefe aus dem Jahre 1619], 1911, ז' 41, שורה 2, אידישער טייל}}. אין פּוילן האט מען נאך ביזן קריג אויסגערופן אין שול: "דער בעל־ברית לאזט בעטן דעם עולם אויפן זכר"{{הערה|יהודה אלזט, "[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015035788440&seq=376 ממנהגי ישראל]", '''רשומות''', א, תרפ"ה, ז' 364}}. | די סעודה איז היינט באקאנט אלס "שלום זכר". דאס איז א שפּעטערדיגע נאמען, אזוי אויך איז די נאמען "בן זכר". דער אריגינעלער נאמען איז געווען "זכר", ווי מען זעט אין "מינקת רבקה" פון [[רבקה טיקטינער]] (–שס"ה){{הערה|מנקת רבקה, קראקא, שע"ח, שער חמישי}} און נאך מקורות, פריערע און שפּעטערע{{הערה|ווי אין די תקנות "סדר בגדים" פון פראנקפורט, תע"ה, סימן יוד (J, .J ,Schudt, [https://www.digitale-sammlungen.de/de/view/bsb11215569?page=909 Judische Mercktviirdigkeiten] IV, 1718, C. III, p. 89); און אין די פּראגער בריוו ([https://www.google.com/books/edition/Jüdische_Privatbriefe_aus_dem_Jahre_161/_0cLAAAAIAAJ?hl=en&gbpv=1&pg=PT21&printsec=frontcover Jüdische Privatbriefe aus dem Jahre 1619], 1911, ז' 41, שורה 2, אידישער טייל}}. אין פּוילן האט מען נאך ביזן קריג אויסגערופן אין שול: "דער בעל־ברית לאזט בעטן דעם עולם אויפן זכר"{{הערה|יהודה אלזט, "[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015035788440&seq=376 ממנהגי ישראל]", '''רשומות''', א, תרפ"ה, ז' 364}}. | ||
ווי שפּעטער ווערט אלץ אפטער 'בן זכר'{{הערה|[[רבי שניאור זלמן פון לאדי]], לוח ברכת הנהנין ג, טו; {{היברובוקס|ר' יעקב לעווין, שו"ב|חותם קדש|8150|page=97|מקום הוצאה=קראקא|שנת הוצאה=תרנ"ב|עמ=נג}}}} און 'שלום זכר'. פון די תקנות פון "קהל יהודי פוילן" (תל"ב) ווייזט אויס אז | ווי שפּעטער ווערט אלץ אפטער 'בן זכר'{{הערה|[[רבי שניאור זלמן פון לאדי]], לוח ברכת הנהנין ג, טו; {{היברובוקס|ר' יעקב לעווין, שו"ב|חותם קדש|8150|page=97|מקום הוצאה=קראקא|שנת הוצאה=תרנ"ב|עמ=נג}}}} און 'שלום זכר'. אין שו"ת חוות יאיר (תמ"א) ווערט דער שלום זכר אנגערופן "ליל שבת של בן זכר"{{הערה|שם=חוות|[[רבי יאיר חיים בכרך]], שו"ת חוות יאיר, [[שית:Havot_Yair/70|סימן ע']]}}. פון די תקנות פון "קהל יהודי פוילן" (תל"ב) ווייזט אויס אז פרייטאג-צו-נאכטס איז געווען א סעודה גערופן "בן זכר", און שבת אינדערפרי — א "שלם זכר"{{הערה|1=[https://www.nli.org.il/he/books/NNL_ALEPH990012978540205171/NLI ציונים: קובץ לזכרונו של י. נ. שמחוני ז"ל], בערלין, תרפ"ט, [https://rosetta.nli.org.il/delivery/DeliveryManagerServlet?dps_func=stream&dps_pid=FL223273239&scale=4&rotate=0 ז' 176, סימן ס"ט]; דאס זעלבע אין די וויטעבסקער תקנות פון תר"ה ([https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yizkor-books/yzk-nybc314077/aronson-gregor-vitebsk-amol-geshikhte-zikhroynes-hurbn וויטעבסק אמאל], 44), נאר דארט איז עס "שלום" מיט א ו'.}}, אדער "שלם בן זכר"{{הערה|1=זעט יוסף-שמחה גינזבורג, "[https://www.chabad.org.il/Magazines/Article.asp?ArticleID=8199&CategoryID=1576 בירורי הלכה ומנהג]", '''התקשרות''' 903, וירא תשע"ב; יצחק יהודה רוזן, "[http://www.chabad.org.il/Magazines/Article.asp?ArticleID=8338&CategoryID=1594 תגובות והערות]", '''התקשרות''' 911, ויחי תשע"ב}}; ווידעראום א. דרויאנוב שרייבט, אז "בן זכר" האט מען גערופן אין ליטע דעם סעודה פון שבת בייטאג{{הערה|[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015035788440&seq=355 '''רשומות'''] א, ז' 343, הערה 1}}. | ||
אויף | פארשידענע ערקלערונגען זענען געגעבן געווארן אויף דעם ווארט 'שלום' אינעם נאמען: די געבורט פון א אינגל ברענגט שלום צווישן מאן און ווייב; שבת ווערט אנגערופן "שלום"{{הערה|{{היברובוקס|רבי יצחק ליפיץ|ספר מטעמים|22486|page=77|מקום הוצאה=ווארשא|שנת הוצאה=תר"נ|עמ=76|לינק טעקסט=ערך מילה}}}}; [[אברהם אליעזר הירשאוויץ|הירשאוויץ]] ברענגט דעם אורחות חיים אז די סעודה איז צו מאכן שלום מיט די פיינט; ער ציטירט אויך דעם חז"ל{{הערה|שם=נדה|{{בבלי|נדה|לא|ב}}}}: "כיון שבא זכר בעולם בא שלום בעולם"{{הערה|{{היברובוקס|אברהם אליעזר הירשאוויץ|אוצר כל מנהגי ישרון|2604|page=102|מקום הוצאה=סט. לואיס|שנת הוצאה=תרע"ח|עמ=64|לינק טעקסט=סימן כז - יולדת}}}}. | ||
== מנהגים == | == מנהגים == | ||
| שורה 37: | שורה 37: | ||
==אין הלכה== | ==אין הלכה== | ||
עס ווערט גע'פסק'נט אז דער שלום זכר סעודה ווערט פאררעכנט אלס א [[סעודת מצוה]]{{ביאור|באזירט אויף דעם וואס רב האט געפּלאנט צו גיין צום ישוע הבן, און מיר ווייסן פון אַן אנדער גמרא{{הערה|{{בבלי|חולין|צה|ב}}}} אז רב וואלט נישט אנטייל גענועמען אין א סעודת רשות.}}{{הערה|תרומת הדשן, א, רסט; לבוש רסה, יב; מהרש"ל אין ים של שלמה בבא קמא לז; רמ"א יו"ד רסה, יב.}}. אבער, עס זענען פארהאן מיינונגען וואס האלטן אז דער שלום זכר איז נישט קיין סעודת מצוה{{ביאור|טענה'נדיג אז רב'ס אנוועזנהייט ביים שלום זכר באווייזט נישט אז עס איז א סעודת מצוה, ווייל מיר ווייסן נישט צי ער האט דארט געגעסן. אפשר איז ער בלויז געווען, אבער נישט געגעסן}}{{הערה| | עס ווערט גע'פסק'נט אז דער שלום זכר סעודה ווערט פאררעכנט אלס א [[סעודת מצוה]]{{ביאור|באזירט אויף דעם וואס רב האט געפּלאנט צו גיין צום ישוע הבן, און מיר ווייסן פון אַן אנדער גמרא{{הערה|{{בבלי|חולין|צה|ב}}}} אז רב וואלט נישט אנטייל גענועמען אין א סעודת רשות.}}{{הערה|תרומת הדשן, א, רסט; לבוש רסה, יב; מהרש"ל אין ים של שלמה בבא קמא לז; רמ"א יו"ד רסה, יב.}}. אבער, עס זענען פארהאן מיינונגען וואס האלטן אז דער שלום זכר איז נישט קיין סעודת מצוה{{ביאור|טענה'נדיג אז רב'ס אנוועזנהייט ביים שלום זכר באווייזט נישט אז עס איז א סעודת מצוה, ווייל מיר ווייסן נישט צי ער האט דארט געגעסן. אפשר איז ער בלויז געווען, אבער נישט געגעסן}}{{הערה|שם=חוות}}. | ||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
* [[וואכנאכט]] | * [[וואכנאכט]] | ||
== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*Yehuda Shurpin, [https://www.lubavitchhouse.com/library/article_cdo/aid/4232286/jewish/Why-Chickpeas-Beer-at-a-Shalom-Zachar.htm Why Chickpeas & Beer at a Shalom Zachar?], lubavitchhouse.com | *Yehuda Shurpin, [https://www.lubavitchhouse.com/library/article_cdo/aid/4232286/jewish/Why-Chickpeas-Beer-at-a-Shalom-Zachar.htm Why Chickpeas & Beer at a Shalom Zachar?], lubavitchhouse.com | ||
*[https://daf-yomi.com/Data/UploadedFiles/DY_Item/1359-sFile.pdf שלום זכר], daf-yomi.com | |||
==ביאורים== | ==ביאורים== | ||
{{ביאורים}} | {{ביאורים}} | ||