בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,371
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
== מקור און טעם == | == מקור און טעם == | ||
אין גמרא{{הערה|שם=בקפ|{{בבלי|בבא קמא|פ|א}}. זעט אויך {{בבלי|סנהדרין|לב|ב}}.}} ווערט דערמאנט איבער א סעודה "בי שבוע הבן" (דאס הויז פון דער וואך פונעם זון) אדער "בי ישוע הבן" (דאס הויז פון דער ישועה פונעם זון). [[רש"י]] ערקלערט אז שבוע הבן איז די סעודת ברית און ישוע הבן איז די סעודה פון [[פדיון הבן]]; אבער תוספות ערקלערט בשם [[רבינו | אין גמרא{{הערה|שם=בקפ|{{בבלי|בבא קמא|פ|א}}. זעט אויך {{בבלי|סנהדרין|לב|ב}}.}} ווערט דערמאנט איבער א סעודה "בי שבוע הבן" (דאס הויז פון דער וואך פונעם זון) אדער "בי ישוע הבן" (דאס הויז פון דער ישועה פונעם זון). [[רש"י]] ערקלערט אז שבוע הבן איז די סעודת ברית און ישוע הבן איז די סעודה פון [[פדיון הבן]]; אבער תוספות ערקלערט בשם [[רבינו חננאל]]{{ביאור|אין די תוספות פאר אונז שטייט "ר"ת", און אזוי איז עס ציטירט געווארן אין די פוסקים, אבער עס איז א טעות סופר און עס דארף שטיין ר"ח, ווי עס איז אין תוספות רבינו פרץ, ווי אויך אין די אויבנדערמאנטע תרומת הדשן, ווי אויך די נוסח אין די שונצינער ש"ס, און אין די כתבי יד.}} אז ישוע הבן איז א סעודה וואס זיי האבן אפגעהאלטן אויף דעם וואס דער אינגל איז געראטעוועט געווארן ביים געבורט פון זיין מאמע'ס געדערים, לויט'ן פסוק: "{{מנוקד|וְהִמְלִיטָה זָכָר}}"{{הערה|{{תנ"ך|ישעיהו|סו|ז}}}}. דער [[רבינו חננאל]] ערקלערט אז עס איז געווארן אפגעהאלטן אין טאג פון אינגל'ס געבורט, צו איבערגעבן פאר'ן פאטער די גוטע בשורה{{הערה|1=געברענגט אין [[ספר הערוך|ערוך]], {{ספריא|2=ערך שבע|3=Sefer_HeArukh%2C_Letter_Shin.44}}}}{{ביאור|[[רבי יחזקאל לאנדא]] פרעגט{{הערה|{{היברובוקס|2=דגול מרבבה|3=45389|page=73|לינק טעקסט=סימן קע"ח}}}} אויף די שיטה פונעם תרומת הדשן, אז לויט אים וואלט מען אויך געדארפט אפהאלטן א סעודה פאר די געבורט פון א מיידל, און דערפאר ערקלערט ער די שיטה פון תוספות אז עס איז די סעודה א נאכט פאר'ן ברית{{הערה|שם=קובץ|זעט מער פון {{היברובוקס|הרב ישראל יעקב כהן|קובץ בית אהרן וישראל|13540|page=114|באנד=עה|שנת הוצאה=שבט-אדר תשנ"ח|לינק טעקסט=מנהג עריכת "שלום זכר" ומקורותיו}}}}.}}. תוספות ברענגט דער מנהג אלס זאך פון דער פארגאנגענהייט, וואס מען האט זיך געפירט בזמן התלמוד, פון וואס עס ווייזט אויס אז מען האט זיך נישט אזוי געפירט אין זיינער צייט. | ||
די ערשטע מקור נאכדעם איז אין אורחות חיים פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]], א ראשון פון פרובאנס פראנקרייך, וועלכער שרייבט אז "מען פירט זיך אין אלע אונזערע מקומות אז ווער עס מל'עט זיין זון… מאכט שלום מיט אלע זיינע פיינט און רופט צונויף יעדן צו עסן און זיך פרייען מיט אים כדי מען זאל אים בענטשן און נישט שעלטן, און די גאנצע געמיינדע קומט זיך צוזאם, זקנים ונשים וטף, שבת אויפדערנאכט…"{{הערה|שם=אח|{{היברובוקס|רבי אהרן הכהן מלוניל|אורחות חיים|31445|page=64|באנד=ב|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרס"ב|עמ=14|לינק טעקסט=הלכות מילה}}}}. [[רבי ישראל איסרלין]], דער תרומת הדשן, זאגט אז מען פירט זיך צו טון די סעודה פון ישוע הבן, און מען האלט עס אפ אום שבת אויפדערנאכט וויבאלד דאן געפינען זיך אלע אינדערהיים{{הערה|[[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]] {{שיתופתא|Terumat_HaDeshen%2C_Part_I.269.2|סימן רסט}}}}. דער מנהג ווערט געברענגט אין רמ"א בשם דעם [[תרומת הדשן]]{{הערה|שם=רמא|{{שלחן ערוך|יורה דעה|רסה|יב|מפרש=רמ"א}}}}. | די ערשטע מקור נאכדעם איז אין אורחות חיים פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]], א ראשון פון פרובאנס פראנקרייך, וועלכער שרייבט אז "מען פירט זיך אין אלע אונזערע מקומות אז ווער עס מל'עט זיין זון… מאכט שלום מיט אלע זיינע פיינט און רופט צונויף יעדן צו עסן און זיך פרייען מיט אים כדי מען זאל אים בענטשן און נישט שעלטן, און די גאנצע געמיינדע קומט זיך צוזאם, זקנים ונשים וטף, שבת אויפדערנאכט…"{{הערה|שם=אח|{{היברובוקס|רבי אהרן הכהן מלוניל|אורחות חיים|31445|page=64|באנד=ב|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרס"ב|עמ=14|לינק טעקסט=הלכות מילה}}}}. [[רבי ישראל איסרלין]], דער תרומת הדשן, זאגט אז מען פירט זיך צו טון די סעודה פון ישוע הבן, און מען האלט עס אפ אום שבת אויפדערנאכט וויבאלד דאן געפינען זיך אלע אינדערהיים{{הערה|[[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]] {{שיתופתא|Terumat_HaDeshen%2C_Part_I.269.2|סימן רסט}}}}. דער מנהג ווערט געברענגט אין רמ"א בשם דעם [[תרומת הדשן]]{{הערה|שם=רמא|{{שלחן ערוך|יורה דעה|רסה|יב|מפרש=רמ"א}}}}. | ||
| שורה 32: | שורה 32: | ||
מען סערווירט לייכטע צובייס און געטראנקען, ווי פירות{{הערה|שם=ערה}}, בונדלעך, [[נוס|ניס]], און ביר{{הערה|שם=זכי}}. עס איז א מנהג צו עסן [[ארבעס]] (דערפאר צומאל גערופן "זכר בונדלעך") און [[לינזן]] צוליב פארשידענע טעמים: וויבאלד דאס איז א "מאכל אבלים"{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טז|ב}}}}, און מען קומט טרייסטן דאס קינד{{הערה|{{היברובוקס|2=אבן ישראל|3=26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א' - סעודת ברית מילה}}}}, און גלייכצייטיג ווייזט עס אויך אויף שמחה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מור ואהלות|3=45208|page=100|4=אהל ברכות והודאות}}; לויט {{מדרש רבה|בראשית|סג|יד}}}}. טייל געבן אן דעם טעם וויבאלד "ארבעס" איז פון לשון הפסוק "{{מנוקד|וְהַרְבָּה 'אַרְבֶּה' אֶת זַרְעֲךָ כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמַיִם}}" ({{תנ"ך|בראשית|כב|יז}}){{הערה|[[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]] '''שפע חיים''' מכתבים, חלק א' עמוד קע"ה}}. אויך ווערט אנגעוויזן אז ניס ווייזט אויף מילה{{הערה|דארט, לויט {{מדרש רבה|שיר השירים|ו|יא}}|דארט=ברי}}. | מען סערווירט לייכטע צובייס און געטראנקען, ווי פירות{{הערה|שם=ערה}}, בונדלעך, [[נוס|ניס]], און ביר{{הערה|שם=זכי}}. עס איז א מנהג צו עסן [[ארבעס]] (דערפאר צומאל גערופן "זכר בונדלעך") און [[לינזן]] צוליב פארשידענע טעמים: וויבאלד דאס איז א "מאכל אבלים"{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טז|ב}}}}, און מען קומט טרייסטן דאס קינד{{הערה|{{היברובוקס|2=אבן ישראל|3=26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א' - סעודת ברית מילה}}}}, און גלייכצייטיג ווייזט עס אויך אויף שמחה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מור ואהלות|3=45208|page=100|4=אהל ברכות והודאות}}; לויט {{מדרש רבה|בראשית|סג|יד}}}}. טייל געבן אן דעם טעם וויבאלד "ארבעס" איז פון לשון הפסוק "{{מנוקד|וְהַרְבָּה 'אַרְבֶּה' אֶת זַרְעֲךָ כְּכוֹכְבֵי הַשָּׁמַיִם}}" ({{תנ"ך|בראשית|כב|יז}}){{הערה|[[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]] '''שפע חיים''' מכתבים, חלק א' עמוד קע"ה}}. אויך ווערט אנגעוויזן אז ניס ווייזט אויף מילה{{הערה|דארט, לויט {{מדרש רבה|שיר השירים|ו|יא}}|דארט=ברי}}. | ||
טייל שרייבן אז מען | דער אריגינעלער מנהג איז צו פּראוון דעם שלום זכר אין הויז פונעם קינד און די יולדת{{הערה|תרומת הדשן, רמ"א}}. טייל שרייבן אז מען עס אפּהאלטן דווקא דארט{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל ברוך ברוין|אבן ישראל|26905|page=5|באנד=חלק ב|לינק טעקסט=שער א', סעודת ברית מילה}}}}, אבער פילע פירן זיך עס אפצוהאלטן אין בית מדרש אד"ג{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אוצר הברית|3=85446|page=128|4=א|לינק טעקסט=פרק ג', סי' ב' ס"ז}}}}. טייל פירן זיך צו ליינען קריאת שמע ביי א שלום זכר{{הערה|אורחות רבינו, חלק ג' עמוד קנט}}. | ||
==אין הלכה== | ==אין הלכה== | ||
דער שלום זכר סעודה ווערט פאררעכנט אלס א [[סעודת מצוה]]{{ביאור|באזירט אויף דעם וואס רב האט געפּלאנט צו גיין צום ישוע הבן, און מיר ווייסן פון אַן אנדער גמרא{{הערה|{{בבלי|חולין|צה|ב}}}} אז רב וואלט נישט אנטייל גענועמען אין א סעודת רשות.}}{{הערה|תרומת הדשן, א, רסט; לבוש רסה, יב; מהרש"ל אין ים של שלמה בבא קמא לז; רמ"א יו"ד רסה, יב.}}. אבער, עס זענען פארהאן מיינונגען וואס האלטן אז דער שלום זכר איז נישט קיין סעודת מצוה{{ביאור|טענה'נדיג אז רב'ס אנוועזנהייט ביים שלום זכר באווייזט נישט אז עס איז א סעודת מצוה, ווייל מיר ווייסן נישט צי ער האט דארט געגעסן. אפשר איז ער בלויז געווען, אבער נישט געגעסן}}{{הערה|[[רבי יאיר חיים בכרך]], שו"ת חוות יאיר, [[שית:Havot_Yair/70|סימן ע']]}}. | עס ווערט גע'פסק'נט אז דער שלום זכר סעודה ווערט פאררעכנט אלס א [[סעודת מצוה]]{{ביאור|באזירט אויף דעם וואס רב האט געפּלאנט צו גיין צום ישוע הבן, און מיר ווייסן פון אַן אנדער גמרא{{הערה|{{בבלי|חולין|צה|ב}}}} אז רב וואלט נישט אנטייל גענועמען אין א סעודת רשות.}}{{הערה|תרומת הדשן, א, רסט; לבוש רסה, יב; מהרש"ל אין ים של שלמה בבא קמא לז; רמ"א יו"ד רסה, יב.}}. אבער, עס זענען פארהאן מיינונגען וואס האלטן אז דער שלום זכר איז נישט קיין סעודת מצוה{{ביאור|טענה'נדיג אז רב'ס אנוועזנהייט ביים שלום זכר באווייזט נישט אז עס איז א סעודת מצוה, ווייל מיר ווייסן נישט צי ער האט דארט געגעסן. אפשר איז ער בלויז געווען, אבער נישט געגעסן}}{{הערה|[[רבי יאיר חיים בכרך]], שו"ת חוות יאיר, [[שית:Havot_Yair/70|סימן ע']]}}. | ||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||