בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,367
רעדאגירונגען
ראזמארין
(ראזמארין) |
(ראזמארין) |
||
| שורה 29: | שורה 29: | ||
פון זיינע טעכטער האט ער געהאט בארימטע אייניקלעך, די ערשטע בעלי תוספות, [[רשב"ם|רבי שמואל בן מאיר]] (רשב"ם), [[רבינו תם|רבנו יעקב תם]] און אנדערע. יוכבד האט געבוירן ר' שמואל'ן ב"ר מאיר בארימט אלס [[רשב"ם]], און ר' יעקב באַוויסט אלס "[[רבינו תם]]", איינער פון די בארימטסטע בעלי התוספות, וועמענס גרויס און טיף וויסן האט שטארק באאיינפלוסט דאס אידישע לעבן און געזעץ. ר' יוסף ב"ר מאיר, באוויסט אלס ריב"ם, (און ר' שלמה ?). אט אזוי איז רש"י'ס פאמיליע געווארן די פאָרשטייערין פון לומדות אין פראנקרייך. | פון זיינע טעכטער האט ער געהאט בארימטע אייניקלעך, די ערשטע בעלי תוספות, [[רשב"ם|רבי שמואל בן מאיר]] (רשב"ם), [[רבינו תם|רבנו יעקב תם]] און אנדערע. יוכבד האט געבוירן ר' שמואל'ן ב"ר מאיר בארימט אלס [[רשב"ם]], און ר' יעקב באַוויסט אלס "[[רבינו תם]]", איינער פון די בארימטסטע בעלי התוספות, וועמענס גרויס און טיף וויסן האט שטארק באאיינפלוסט דאס אידישע לעבן און געזעץ. ר' יוסף ב"ר מאיר, באוויסט אלס ריב"ם, (און ר' שלמה ?). אט אזוי איז רש"י'ס פאמיליע געווארן די פאָרשטייערין פון לומדות אין פראנקרייך. | ||
צו פינף און צוואנציג יאר האט רש"י פארלאזט זיינע רביים מיט וועלכע ער איז געשטאנען שטענדיג אין קאנטאקט, אין די פריינדליכסטע באציאונגען, און ער האט אומגעקערט זיך קיין טראָי. ער איז שוין דענצמאל געווען באקאנט אין דער לומד'ישער וועלט. זיין אומקערן זיך קיין טראָי האט סיגנאלירט דעם אויפקום פון א נייער עפּאכע אין דער לומד'ישער וועלט. ווייל פון איצט אָן האבן די תלמוד אקאדעמיעס אין פראנקרייך איבער גענומען די אויטאריטעט פון די ישיבות אין די רהיין פּראווינצן. | |||
אין דעם יאָר 1070 האָט רש"י געגרינדעט זיין אייגענע ישיבה, וועלכע האט צוגעצויגן פילע תלמידים. ער האָט אָנגעהאלטן אויך א כסא הרבנות, אבער ער האט אפּגעזאגט שכירות, געהאלט. ער האט געצויגן פּרנסה פון זיין וויין גארטן. | |||
רש"י האט שטארק מורא געהאט טאמער וועלן דער תנ"ך און דער תלמוד ווערן "פארשלאסענע ספרים" פאר די מאַסן. זייענדיג "דעמאָקראַטיש", א פאָלקס מענטש פון נאטור, איז ער געווען אייפעריג צו באקענען דעם פּשוט'ן איד, "עמך", מיט אונזערע רייכע גייסטיגע אוצרות. ער האט געוואלט אז יעדער איד זאל פארשטיין דעם תנ"ך ווי אונזערע חכמים ז"ל טייטשן אים אויס. האט ער גענומען שרייבן פּירושים אויף תנ"ך און אויף גמרא. און זיין אונטערנעמונג איז אים געלונגען אויסערגעווענליך. ווייל זיינע אויסטייטשונגען און פארטייטשונגען מאכן קלאר דעם תנ"ך און ש"ס פארן פּשוט'ן אידן און פארן תלמיד חכם, פאַר יונג און אלט. | |||
די לעצטע יאָרן פון רש"י זענען געווען פאַרוואָלקנט דורך די שרעקלעכע גזרות פון תתנ"ו, [[קרייצצוג|קרייץ־פאָרער]], נוסעי הצלב, וועלכע האָבן אויסגעשאָכטן פיל יידישע קהלות. | די לעצטע יאָרן פון רש"י זענען געווען פאַרוואָלקנט דורך די שרעקלעכע גזרות פון תתנ"ו, [[קרייצצוג|קרייץ־פאָרער]], נוסעי הצלב, וועלכע האָבן אויסגעשאָכטן פיל יידישע קהלות. | ||
| שורה 47: | שורה 53: | ||
רבי ישעיה הורוויץ אין של"ה שרייבט, אַז רש"י האָט מחבר געווען זיין פּירוש מיט רוח הקודש און מען דאַרף דעריבער מדקדק זיין אין יעדן וואָרט זיינס. | רבי ישעיה הורוויץ אין של"ה שרייבט, אַז רש"י האָט מחבר געווען זיין פּירוש מיט רוח הקודש און מען דאַרף דעריבער מדקדק זיין אין יעדן וואָרט זיינס. | ||
וועגן | ==ביבליאגראפיע== | ||
וועגן רש"י זענען געשריבן געווארן פיל וויסנשאפטליכע אפּהאנדלונגען. אין העברעאיש איז די בעסטע ארבעט פון א. מ. ליפשיץ, "רש"י". | |||
{{קרד/פאלקס-ענצ}} | {{קרד/פאלקס-ענצ}} | ||
[[HE:רש"י]] | [[HE:רש"י]] | ||