בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
44,308
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 49: | שורה 49: | ||
אנדערש ווי זיין פאטער, וועלכער האט פארשפרייט די תורת החסידות בשעת'ן וואנדערן און געלעבט אין פשטות און ארעמקייט, האט רבי מרדכי געוואוינט אין א הערליך הויז און זיך געפירט מיט א ברייטן פארנעם. רבי מאטעלע פלעגט מאנען פון זיינע חסידים גרויסע סכומים פון געלט פאר פדיון{{הערה|זעט צום ביישפיל: {{היברובוקס|אהרן דוד טברסקי|ספר היחס מטשרנוביל ורוזין|3954|page=81|עמ=60}}}}. אין זיין צייט איז אויך איינגעפירט געווארן דאס צאלן "[[מעמדות]]", א יערליכער שטייער וואס יעדער חסיד פלעגט צאלן פארן רבי'נס הויף, געזאמלט דורך שליחים געשיקט פון טשערנאביל. ביי חסידים פלעגט מען זאגן אז דאס געלט האט ער גענוצט אויסצוהאלטן די [[ל"ו צדיקים]], אן אויפגאבע וואס ער האט איבערגענומען פון [[רבי לייב שרה'ס]]{{הערה|{{אוצר החכמה|יוסף ליפשיץ|החכמה מאי"ן|198614|page=83}}}}. דאס ברייטע פיראכץ, וואס האט אויך אנגעהאלטן ביי זיינע זין, האט ארויסגערופן א גרויסע קעגנערשאפט צו זיי מצד משכילים און מתנגדים. | אנדערש ווי זיין פאטער, וועלכער האט פארשפרייט די תורת החסידות בשעת'ן וואנדערן און געלעבט אין פשטות און ארעמקייט, האט רבי מרדכי געוואוינט אין א הערליך הויז און זיך געפירט מיט א ברייטן פארנעם. רבי מאטעלע פלעגט מאנען פון זיינע חסידים גרויסע סכומים פון געלט פאר פדיון{{הערה|זעט צום ביישפיל: {{היברובוקס|אהרן דוד טברסקי|ספר היחס מטשרנוביל ורוזין|3954|page=81|עמ=60}}}}. אין זיין צייט איז אויך איינגעפירט געווארן דאס צאלן "[[מעמדות]]", א יערליכער שטייער וואס יעדער חסיד פלעגט צאלן פארן רבי'נס הויף, געזאמלט דורך שליחים געשיקט פון טשערנאביל. ביי חסידים פלעגט מען זאגן אז דאס געלט האט ער גענוצט אויסצוהאלטן די [[ל"ו צדיקים]], אן אויפגאבע וואס ער האט איבערגענומען פון [[רבי לייב שרה'ס]]{{הערה|{{אוצר החכמה|יוסף ליפשיץ|החכמה מאי"ן|198614|page=83}}}}. דאס ברייטע פיראכץ, וואס האט אויך אנגעהאלטן ביי זיינע זין, האט ארויסגערופן א גרויסע קעגנערשאפט צו זיי מצד משכילים און מתנגדים. | ||
ווען צאר ניקאלאי דער ערשטער האט אין יאר תקס"ה פארלאנגט פון די אידן אין דער [[רוסישע אימפעריע]] אז זיי זאלן זיך רופן מיט א פּערמאנענטע [[פאמיליע-נאמען]] האט רבי מאטעלע אויסגעקליבן דעם נאמען "טברי'סקי" נאך דער שטאט [[טבריה]], וואו עס האבן זיך באזעצט די חסידים וואס זענען ארויף קיין ארץ ישראל{{הערה|{{אקדמיה|שמואל גרובער|די משפחה נאמען טווערסקי|101989488|אורות|אייר תשפ"ג}}}}. | ווען צאר ניקאלאי דער ערשטער האט אין יאר תקס"ה פארלאנגט פון די אידן אין דער [[רוסישע אימפעריע]] אז זיי זאלן זיך רופן מיט א פּערמאנענטע [[פאמיליע-נאמען]] האט רבי מאטעלע, וועלכער איז ביז דאן גערופן געווארן אין לעגאלע דאקומענטן "נחומאוויטש" נאך זיין פאטער{{הערה|[https://www.nli.org.il/en/archives/NNL_CAHJP997011384880405171/NLI#$FL200538071 צענזוס פון 1795 פון אידן פון טשערנאביל], בלאט 406}}, אויסגעקליבן דעם נאמען "טברי'סקי" נאך דער שטאט [[טבריה]], וואו עס האבן זיך באזעצט די חסידים וואס זענען ארויף קיין ארץ ישראל{{הערה|{{אקדמיה|שמואל גרובער|די משפחה נאמען טווערסקי|101989488|אורות|אייר תשפ"ג}}}}. | ||
ווען [[רבי ישראל פון רוזשין]], וואס איז געווען ר' מאטעלע'ס פלומעניק (אייניקל פון זיין שוואגער [[רבי אברהם פון קארסטשאוו]]), האט אין א אינגן עלטער אנגעהויבן פראווען רבי'סטעווע אויף א גאר ברייטע פארנעם, האט דאס געשאפן א געוויסע רייבעניש צווישן זיינע חסידים און די טשערנאבילער חסידים. צווישן חסידים ווערט פארציילט אז אין יאר תקצ"ד, ווען רבי מרדכי האט נאך געלעבט, האט שוין דער רוזשינער א נאמען געגעבן פאר זיין זון [[רבי מרדכי שרגא פרידמאן|רבי מרדכי שרגא פון הוסיאטין]] נאך זיין פעטער רבי מרדכי, זאגנדיג אז שוין אפאר יאר וואס דער פעטער איז נישט אויף דער וועלט, נאר גאר העכער דערפון. | ווען [[רבי ישראל פון רוזשין]], וואס איז געווען ר' מאטעלע'ס פלומעניק (אייניקל פון זיין שוואגער [[רבי אברהם פון קארסטשאוו]]), האט אין א אינגן עלטער אנגעהויבן פראווען רבי'סטעווע אויף א גאר ברייטע פארנעם, האט דאס געשאפן א געוויסע רייבעניש צווישן זיינע חסידים און די טשערנאבילער חסידים. צווישן חסידים ווערט פארציילט אז אין יאר תקצ"ד, ווען רבי מרדכי האט נאך געלעבט, האט שוין דער רוזשינער א נאמען געגעבן פאר זיין זון [[רבי מרדכי שרגא פרידמאן|רבי מרדכי שרגא פון הוסיאטין]] נאך זיין פעטער רבי מרדכי, זאגנדיג אז שוין אפאר יאר וואס דער פעטער איז נישט אויף דער וועלט, נאר גאר העכער דערפון. | ||
| שורה 59: | שורה 59: | ||
ר' מאטעלע האט איינגעפירט צו זאגן אין קדיש "ויקרב '''קץ''' משיחיה", ווייל "צו דעם אנהויב פון ביאת המשיח האבן מיר שוין דערגרייכט און מיר דארפן נאר מתפּלל זיין וועגן דעם קץ פון דער גאולה", דאס האט געגעבן זיינע חסידים א צונאמען "קצניקעס". צוליב דעם זעלבן טעם איז צווישן די טשערנאבילער חסידים פארהאן א מסורה אז דער טשערנאבילער מגיד האט מבטל געווען דעם מנהג פון אפּריכטן חצות, וואס דאס איז צו פארלייכטערן די חבלי משיח, ווייל די חבלי משיח, האט ער געהאלטן, האבן זיך שוין אנגעהויבן. אבער דער טשערנאבילער מגיד אליין האט געהאלטן פון אפּריכטן חצות, און אין זיין ספר "ליקוטי תורה" שרייבט ער, אז מען זאל אויפשטיין צו חצות און זאגן תפילות און לערנען{{הערה|{{היברובוקס|מנשה אונגער|ר' ישראל בעל שם טוב|49156|page=338|מקום הוצאה=ניו יארק|שנת הוצאה=תשכ"ג|עמ=327 און 350}}; {{אוצר החכמה|אהרן ווערטהיים|הלכות והליכות בחסידות|164116|page=67|עמ=66}}}}. | ר' מאטעלע האט איינגעפירט צו זאגן אין קדיש "ויקרב '''קץ''' משיחיה", ווייל "צו דעם אנהויב פון ביאת המשיח האבן מיר שוין דערגרייכט און מיר דארפן נאר מתפּלל זיין וועגן דעם קץ פון דער גאולה", דאס האט געגעבן זיינע חסידים א צונאמען "קצניקעס". צוליב דעם זעלבן טעם איז צווישן די טשערנאבילער חסידים פארהאן א מסורה אז דער טשערנאבילער מגיד האט מבטל געווען דעם מנהג פון אפּריכטן חצות, וואס דאס איז צו פארלייכטערן די חבלי משיח, ווייל די חבלי משיח, האט ער געהאלטן, האבן זיך שוין אנגעהויבן. אבער דער טשערנאבילער מגיד אליין האט געהאלטן פון אפּריכטן חצות, און אין זיין ספר "ליקוטי תורה" שרייבט ער, אז מען זאל אויפשטיין צו חצות און זאגן תפילות און לערנען{{הערה|{{היברובוקס|מנשה אונגער|ר' ישראל בעל שם טוב|49156|page=338|מקום הוצאה=ניו יארק|שנת הוצאה=תשכ"ג|עמ=327 און 350}}; {{אוצר החכמה|אהרן ווערטהיים|הלכות והליכות בחסידות|164116|page=67|עמ=66}}}}. | ||
ער איז געווען פארמישט אין די דרוק אויף רעבעצין חנה רחל, באקאנט אלס די [[לודמירער מויד]], צו חתונה האבן, טראץ איר אומווילן.{{הערה|1={{אוצר החכמה|עקיבא בן עזרא, '''דמויות'''|רחל בת ר' מוניש וורברמאכר|170498|תל אביב תשל"ח, עמ' 81־82 | ער איז געווען פארמישט אין די דרוק אויף רעבעצין חנה רחל, באקאנט אלס די [[לודמירער מויד]], צו חתונה האבן, טראץ איר אומווילן.{{הערה|1={{אוצר החכמה|עקיבא בן עזרא, '''דמויות'''|רחל בת ר' מוניש וורברמאכר|170498|page=78|תל אביב תשל"ח, עמ' 81־82}}}} | ||
==פאמיליע== | ==פאמיליע== | ||