בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
44,308
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 44: | שורה 44: | ||
די חתונה איז פארגעקומען אין יאר תקמ"ג אדער תקמ"ד{{הערה|שם=מאורי}}. מיט איר האט ער געהאט דריי זון און איין טאכטער. נאך וואס זי איז אוועק האט ער חתונה געהאט צו פייגא, א טאכטער פון [[רבי דוד לייקעס]], א תלמיד פון בעל שם טוב, און געהאט מיט איר נאך פינף זון און צוויי טעכטער. | די חתונה איז פארגעקומען אין יאר תקמ"ג אדער תקמ"ד{{הערה|שם=מאורי}}. מיט איר האט ער געהאט דריי זון און איין טאכטער. נאך וואס זי איז אוועק האט ער חתונה געהאט צו פייגא, א טאכטער פון [[רבי דוד לייקעס]], א תלמיד פון בעל שם טוב, און געהאט מיט איר נאך פינף זון און צוויי טעכטער. | ||
נאך די פטירה פון זיין פאטער אין תקנ"ח, האט רבי מאטעלע איבערגענומען זיין ארט, אלס [[מגיד מישרים]] און רבי אין טשערנאביל. רבי מרדכי האט געהאט אסאך חסידים דורכאויס גאנץ [[אוקראינע]] און [[וואהלין]]. ער איז געווען | נאך די פטירה פון זיין פאטער אין תקנ"ח, האט רבי מאטעלע איבערגענומען זיין ארט, אלס [[מגיד מישרים]] און רבי אין טשערנאביל. רבי מרדכי האט געהאט אסאך חסידים דורכאויס גאנץ [[אוקראינע]] און [[וואהלין]]. ער איז געווען זייער באליבט און פארהייליגט ביי די מאסן און פילע שטעט האבן אים באשטימט פאר זייער מגיד מישרים. אויך גדולי התורה זענען געווען צווישן זיינע תלמידים און חסידים, ווי למשל [[רבי ישראל דב פון ווילעדניק]]; [[רבי אברהם דוב אויערבאך]], דער "בת עין"; און רבי ישראל יוסף גינזבורג פון דאוויד-האראדאק {{העב|חסידות קאשיווקא - דויד הורודוק}}. [[רבי שלום רוקח|רבי שלום פון בעלזא]] האט אמאל געזאגט ביים שבת טיש, אז ווען זיי וואוינען ווען אין זעלבן לאנד וואלט ער געפארן פילע פרסאות צו זיין ביי רבי מרדכי{{הערה|{{אוצר החכמה|2=ליקוטי תורה|3=172600|4=אין הסכמה פון רבי יוסף שאול נאטאנזאהן|page=14}}}}. | ||
אנדערש ווי זיין פאטער וואס האט געלעבט אין פשטות און ארעמקייט, האט רבי מרדכי זיך געפירט מיט א ברייטן פארנעם. אין זיין צייט האט מען איינגעפירט "[[מעמדות]]", א יערליכער שטייער וואס א חסיד פלעגט צאלן זיין רבי'ן. רבי מאטעלע פלעגט מאנען פון זיינע חסידים גרויסע סכומים פון געלט. ביי חסידים פלעגט מען זאגן אז דאס געלט האט ער גענוצט אויסצוהאלטן די [[ל"ו צדיקים]], אן אויפגאבע וואס ער האט איבערגענומען פון [[רבי לייב שרה'ס]]{{הערה|{{אוצר החכמה|יוסף ליפשיץ|החכמה מאי"ן|198614|page=83}}}}. זיין ברייטער פירעכץ האט פאראורזאכט א געוויסע רייבעניש צווישן זיינע חסידים און די חסידים פון [[רבי ישראל פון רוזשין]], וואס איז געווען זיין מחותן און פלומעניק (אייניקל פון זיין שוואגער [[רבי אברהם פון קארסטשאוו]]), וואס אויך ער האט זיך געפירט מיט ברייטקייט. | אנדערש ווי זיין פאטער וואס האט געלעבט אין פשטות און ארעמקייט, האט רבי מרדכי זיך געפירט מיט א ברייטן פארנעם. אין זיין צייט האט מען איינגעפירט "[[מעמדות]]", א יערליכער שטייער וואס א חסיד פלעגט צאלן זיין רבי'ן. רבי מאטעלע פלעגט מאנען פון זיינע חסידים גרויסע סכומים פון געלט. ביי חסידים פלעגט מען זאגן אז דאס געלט האט ער גענוצט אויסצוהאלטן די [[ל"ו צדיקים]], אן אויפגאבע וואס ער האט איבערגענומען פון [[רבי לייב שרה'ס]]{{הערה|{{אוצר החכמה|יוסף ליפשיץ|החכמה מאי"ן|198614|page=83}}}}. זיין ברייטער פירעכץ האט פאראורזאכט א געוויסע רייבעניש צווישן זיינע חסידים און די חסידים פון [[רבי ישראל פון רוזשין]], וואס איז געווען זיין מחותן און פלומעניק (אייניקל פון זיין שוואגער [[רבי אברהם פון קארסטשאוו]]), וואס אויך ער האט זיך געפירט מיט ברייטקייט. | ||
ווען צאר ניקאלאי דער ערשטער האט אין יאר תקס"ה פארלאנגט פון די אידן אין דער [[רוסישע אימפעריע]] אז זיי זאלן זיך רופן מיט א פּערמאנענטע [[פאמיליע-נאמען]] האט רבי מאטעלע | ווען צאר ניקאלאי דער ערשטער האט אין יאר תקס"ה פארלאנגט פון די אידן אין דער [[רוסישע אימפעריע]] אז זיי זאלן זיך רופן מיט א פּערמאנענטע [[פאמיליע-נאמען]] האט רבי מאטעלע אויסגעקליבן דעם נאמען "טברי'סקי" נאך דער שטאט [[טבריה]], וואו עס האבן זיך באזעצט די חסידים וואס זענען ארויף קיין ארץ ישראל{{הערה|{{אקדמיה|שמואל גרובער|די משפחה נאמען טווערסקי|101989488|אורות|אייר תשפ"ג}}}}. | ||
צווישן חסידים ווערט פארציילט אז אין יאר תקצ"ד, ווען רבי מרדכי האט נאך געלעבט, האט שוין דער רוזשינער א נאמען געגעבן פאר זיין זון [[רבי מרדכי שרגא פרידמאן|רבי מרדכי שרגא פון הוסיאטין]] נאך זיין פעטער רבי מרדכי, זאגנדיג אז שוין אפאר יאר וואס דער פעטער איז נישט אויף דער וועלט, נאר גאר העכער דערפון. | צווישן חסידים ווערט פארציילט אז אין יאר תקצ"ד, ווען רבי מרדכי האט נאך געלעבט, האט שוין דער רוזשינער א נאמען געגעבן פאר זיין זון [[רבי מרדכי שרגא פרידמאן|רבי מרדכי שרגא פון הוסיאטין]] נאך זיין פעטער רבי מרדכי, זאגנדיג אז שוין אפאר יאר וואס דער פעטער איז נישט אויף דער וועלט, נאר גאר העכער דערפון. | ||
ר' מאטעלע איז אוועק אין [[קיעוו]], אום [[כ' אייר]] תקצ"ז, און איז בערדיגט געווארן אינעם דערנעבנדן דאָרף [[אנאטיווקא]]. חסידים זאגן אז עטליכע יאר פאר זיין פטירה האט ער באשטימט זיין מקום קבורה ביי דעם דאזיגן דארף, ווייל מען האט נישט געהערט דארט דאס קלינגען פון [[קלויסטער]] גלעקער וואס זאל שטערן זיין רו אין קבר. | |||
די דברי תורה וואס ער האט געזאגט זענען פארעפנטליכט געווארן אינעם ספר "ליקוטי תורה", וואס די | פון די דברי תורה וואס ער האט געזאגט זענען פארעפנטליכט געווארן אינעם ספר "ליקוטי תורה", א מועט המחזיק את המרובה וואס ענטהאלט מוסר, פשט, דרש, רמזים אויף תורה און ימים טובים. עס איז ערשינען אין טשערנאוויץ, אין יאר תר"כ{{הערה|{{הספרייה הדיגיטלית|2=ספר ליקוטי תורה|3=990020134220205171|4=טשערנאוויץ תר"כ}}}}, מיט די [[הסכמה|הסכמות]] פון [[רבי אברהם יעקב פרידמאן|רבי אברהם יעקב פון סאדיגער]], [[רבי חיים האלבערשטאם|רבי חיים פון צאנז]], און רבי ישעיה שור פון [[יאס|יאַס]]. אין די נאכפאלגנדע יארן איז עס איבערגעדרוקט געווארן עטליכע מאל. | ||
==פאמיליע== | ==פאמיליע== | ||
פון זיין ערשטע פרוי חיה שרה האט ער געהאט: | זיינע אכט זין זענען געווען בארימטע רביים. פון זיין ערשטע פרוי חיה שרה האט ער געהאט: | ||
*[[רבי אהרן טווערסקי פון טשערנאביל|רבי אהרן]], ממלא מקום פון טאטן אין טשערנאביל | *[[רבי אהרן טווערסקי פון טשערנאביל|רבי אהרן]], ממלא מקום פון טאטן אין טשערנאביל | ||
*[[רבי משה טווערסקי|רבי משה]] | *[[רבי משה טווערסקי|רבי משה]], רבי אין קאריסטשאוו | ||
*[[רבי יעקב ישראל טווערסקי|רבי יעקב ישראל]] | *[[רבי יעקב ישראל טווערסקי|רבי יעקב ישראל]] אין טשערקאס | ||
*מלכה, ווייב פון | *מלכה, ווייב פון רבי יחיאל מיכל פון [[דראהאביטש]], אן אייניקל פון [[רבי יוסף פון יאמפאלא]] | ||
פון זיין צווייטע פרוי פייגא האט ער געהאט: | פון זיין צווייטע פרוי פייגא האט ער געהאט: | ||
*[[רבי מנחם נחום טווערסקי (מאקאראוו)|רבי מנחם נחום]] | *[[רבי מנחם נחום טווערסקי (מאקאראוו)|רבי מנחם נחום]], רבי אין [[מאקארוב (חסידות)|מאקארוב]] | ||
*[[רבי אברהם טווערסקי (טוריסק)|רבי אברהם]], [[טריסק | *[[רבי אברהם טווערסקי (טוריסק)|רבי אברהם]], רבי אין [[טריסק]] | ||
*[[רבי דוד טווערסקי (טאלנא)|רבי דוד]] | *[[רבי דוד טווערסקי (טאלנא)|רבי דוד]], רבי אין וואַסילקאָוו און שפעטער אין [[טאלנא]], מחבר פון מגן דוד און ברכת דוד | ||
*[[רבי יצחק טווערסקי|רבי יצחק]] | *[[רבי יצחק טווערסקי|רבי יצחק]], אין [[סקווירא]] | ||
*[[רבי יוחנן טווערסקי|רבי יוחנן]] | *[[רבי יוחנן טווערסקי|רבי יוחנן]], אין [[ראחמיסטריווקא]] | ||
*חנה חיה ([[ה'תק"ע]]–[[ה'תרנ"ג]]), ווייב פון רבי דוד האראדעצקי, אייניקל פון רבי דוד לייקעס | *חנה חיה ([[ה'תק"ע]]–[[ה'תרנ"ג]]), ווייב פון רבי דוד האראדעצקי, אייניקל פון רבי דוד לייקעס | ||
*שיינדיל ([[ה'תקפ"א]]–[[ה'תרס"א]]), ווייב פון [[רבי דוב בער פרידמאן]] פון [[ליעווא]], זון פון [[רבי ישראל פון רוזשין]] | *שיינדיל ([[ה'תקפ"א]]–[[ה'תרס"א]]), ווייב פון [[רבי דוב בער פרידמאן]] פון [[ליעווא]], זון פון [[רבי ישראל פון רוזשין]] | ||
זייערע קינדער און אייניקלעך פון די "טווערסקי" פאמיליע זענען געווען רבי'ס אין רוסלאנד און [[פוילן]], און צווישן זיי זענען אויך געווען סוחרים און געלערנטע. | זייערע קינדער און אייניקלעך פון די "טווערסקי" פאמיליע זענען געווען רבי'ס אין רוסלאנד און [[פוילן]], און צווישן זיי זענען אויך געווען סוחרים און געלערנטע. | ||
== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*{{אנצ דעת|131}} | *{{אנצ דעת|131}} | ||
*{{אוצר החכמה|נפלאות הצדיקים|נפלאות הרב הקדוש מטשערנאביל|195915|סופיקס=יא}} | *{{אוצר החכמה|נפלאות הצדיקים|נפלאות הרב הקדוש מטשערנאביל|195915|סופיקס=יא}} | ||
*{{אוצר החכמה|אהרן דוד טווערסקי|היחס מטשרנוביל ורוזין|100583|פרק ג'|page=24|סופיקס=יא}} | *{{אוצר החכמה|אהרן דוד טווערסקי|היחס מטשרנוביל ורוזין|100583|פרק ג'|page=24|סופיקס=יא}} | ||
*{{הספרייה הדיגיטלית|ליבעסקינד|נפלאות הרה"ק מטשערנאביל: דער טשערנאבלער מגיד|990003818290205171|ווארשא תרצ"ו}} | |||
*{{היברובוקס|ישעיה וואלף ציקערניק|ספורים ומאמרים יקרים|3804|ווארשא תרסג|סופיקס=יא}} | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
| שורה 88: | שורה 87: | ||
תולדות און עובדות: | תולדות און עובדות: | ||
*{{אייוועלט|4521|רבי מרדכי מטשערנאביל זצ"ל - כ' אייר תקצ"ז}} | *{{אייוועלט|4521|רבי מרדכי מטשערנאביל זצ"ל - כ' אייר תקצ"ז}} | ||
*{{קול הלשון|מנשה ישראל רייזמאן|יארצייט פון רבי מרדכי פון טשערנאביל זי"ע|7354329|בהר בחוקתי תש"פ|וידאו=יא}} | *{{קול הלשון|מנשה ישראל רייזמאן|יארצייט פון רבי מרדכי פון טשערנאביל זי"ע|7354329|בהר בחוקתי תש"פ|וידאו=יא}} | ||
*[https://pnimi.org.il/holidays/רבי-מרדכי-מטשרנוביל-צדקת-הצדיק/ צדקת הצדיק], אויף גל עיני זייטל | *[https://pnimi.org.il/holidays/רבי-מרדכי-מטשרנוביל-צדקת-הצדיק/ צדקת הצדיק], אויף גל עיני זייטל | ||
*[https://www.hidabroot.org/article/76036 תולדות הרה"ק רבי מרדכי מטשערנאביל זצ"ל], אויף הידברות זייטל | *[https://www.hidabroot.org/article/76036 תולדות הרה"ק רבי מרדכי מטשערנאביל זצ"ל], אויף הידברות זייטל | ||