אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:רבי דוד טעביל דיינאווסקי"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 9: שורה 9:
ער איז געווען א מגיד שיעור ("ראש ישיבה") אין פּיאָנטניצע, א שטעטל ביי לאמזשע{{הערה|1=לאמזשע: 60}}.
ער איז געווען א מגיד שיעור ("ראש ישיבה") אין פּיאָנטניצע, א שטעטל ביי לאמזשע{{הערה|1=לאמזשע: 60}}.


ער איז געווען דער חפץ חיימ’ס שוואָגער, און איז אומגעקומען אין לאַגער פון זאַמבראָוו אין יאַנואַר 1943{{הערה|לאמזשע: 270}}.
ער איז געווען דער חפץ חיימ’ס שוואָגער{{הערה|לאמזשע: 270}}.


דער נייער בית־עלמין אין מאַלטש (בריסקער גובערניע) איז באַנייט געוואָרן אין יאָר 1914, פאַר ראש־השנה, שוין אין דער צייט פון דער ערשטער וועלט־מלחמה. די ערשטע „קבורה“ איז געווען פון די ייִדישע „שמות“. מען האָט צונויפגעקליבן די צעריסענע ספרים און אָפּגענוצטע סידורים און מחזורים פון שטאָט און איינגעפּאַקט אין פיר קאַסטנס. מען האָט געמאַכט אַ לוויה און זיי מקבר געווען אין אַלע 4 ווינקלען פון בית־עולם. דער רב ר’ דוד־טעבל דיינאָווסקי האָט געהאַלטן אַ רירנדיקן הספּד אין גרויסן בית־המדרש און גאַנץ שטאָט האָט ביטער געוויינט{{הערה|1={{צ-בוך|מחבר=שמואל עפּעלבוים|נאמען=פנקס מחמש קהילות חרבות|שנת הוצאה=1958|עמ=470}}}}.
דער נייער בית־עלמין אין מאַלטש (בריסקער גובערניע) איז באַנייט געוואָרן אין יאָר 1914, פאַר ראש־השנה, שוין אין דער צייט פון דער ערשטער וועלט־מלחמה. די ערשטע „קבורה“ איז געווען פון די ייִדישע „שמות“. מען האָט צונויפגעקליבן די צעריסענע ספרים און אָפּגענוצטע סידורים און מחזורים פון שטאָט און איינגעפּאַקט אין פיר קאַסטנס. מען האָט געמאַכט אַ לוויה און זיי מקבר געווען אין אַלע 4 ווינקלען פון בית־עולם. דער רב ר’ דוד־טעבל דיינאָווסקי האָט געהאַלטן אַ רירנדיקן הספּד אין גרויסן בית־המדרש און גאַנץ שטאָט האָט ביטער געוויינט{{הערה|1={{צ-בוך|מחבר=שמואל עפּעלבוים|נאמען=פנקס מחמש קהילות חרבות|שנת הוצאה=1958|עמ=470}}}}.
שורה 28: שורה 28:
זיין בית־דין־צימער (אַ היפּשער סאַלאָן) איז געווען אַ ריזיקע ביבליאָטעק אָנגעפּאַקט מיט ספרים. אַלע ווענט — פון פּאָל ביזן סופיט — פּאָליצעס מיט ספרים. געוועזן איז ער אויך אַ גרויסער משכיל, גוט געקענט העברעיִש. טאָג און נאַכט איז ער געזעסן איבער אַ ספר. עס ווערט פון אים דערציילט אַזאַ מין עפּיזאָד:
זיין בית־דין־צימער (אַ היפּשער סאַלאָן) איז געווען אַ ריזיקע ביבליאָטעק אָנגעפּאַקט מיט ספרים. אַלע ווענט — פון פּאָל ביזן סופיט — פּאָליצעס מיט ספרים. געוועזן איז ער אויך אַ גרויסער משכיל, גוט געקענט העברעיִש. טאָג און נאַכט איז ער געזעסן איבער אַ ספר. עס ווערט פון אים דערציילט אַזאַ מין עפּיזאָד:


אין איינער אַ ווינטערדיקער פראָסטיקער נאַכט, גאָר שפּעט, איז געגאַנגען אַ פּאַוולאָוויטשער פּוי־
אין איינער אַ ווינטערדיקער פראָסטיקער נאַכט, גאָר שפּעט, איז געגאַנגען אַ פּאַוולאָוויטשער פּויער פון פּרוזשענע און איז פאַרפרוירן געוואָרן. איז אַלע הייזער איז שוין געוועזן פינצטער, נאָר ביים רב האָט זיך געלויכטן (ער האָט שוין דעמאָלט געוואוינט ביי ברוך דעם פּאָטשטער אין דער נייער גרויסער שטוב). דער גוי האָט געקלאַפּט מיטן קאָפ אין טיר, מיט די פאַרפרוירענע הענט האָט ער שוין נישט געקענט רירן. דער רב האָט אים געעפנט און מען האָט אים אָפּגעראַטעוועט{{הערה|עפלבוים: 473–474}}.
ער פון פּרוזשענע און איז פאַרפרוירן געוואָרן. איז
אַלע הייזער איז שוין געוועזן פינצטער, נאָר ביים
רב האָט זיך געלויכטן (ער האָט שוין דעמאָלט
געוואוינט ביי ברוך דעם פּאָטשטער אין דער נייער
גרויסער שטוב). דער גוי האָט געקלאַפּט מיטן
קאָפ אין טיר, מיט די פאַרפרוירענע הענט האָט
ער שוין נישט געקענט רירן. דער רב האָט אים
געעפנט און מען האָט אים אָפּגעראַטעוועט.


אין דער ישיבה איז גאָר גיך באַקאַנט געוואָרן
אין דער ישיבה איז גאָר גיך באַקאַנט געוואָרן
שורה 44: שורה 36:
וואָך, אַזוי, אַז די מאַלטשער ישיבה האָט געהאַט
וואָך, אַזוי, אַז די מאַלטשער ישיבה האָט געהאַט
2 ראשי־ישיבות, חוץ דעם משגיח, וועלכער פלעגט
2 ראשי־ישיבות, חוץ דעם משגיח, וועלכער פלעגט
פון צייט צו צייט זאָגן „מוסר“.
פון צייט צו צייט זאָגן „מוסר“{{הערה|עפלבוים: 473–474}}.


די ישיבה האָט עקסיסטירט ביז יולי 1914, ווען
די ישיבה האָט עקסיסטירט ביז יולי 1914, ווען עס איז אויסגעבראָכן די [[ערשטע וועלט-מלחמה|ערשטע וועלט־מלחמה]], די תלמידים זענען צוליב דער מלחמה זיך צעפאָרן אין זייערע היימען. פאַרן אָנקומען פון די דייטשן איז דעם רבס משפּחה אַוועק קיין מינסק. געבליבן איז נאָר דער רב און די רביצין. דעם רבס זעלטענער ספרים־אוצר איז פאַרניכטעט געוואָרן. נאָך דער מלחמה, שוין אין דער צייט פון דער נייער פּוילישער הערשאַפט אין 1924, האָט ר’ דוד־טעבל צוריק פאַרנומען דעם כסא־הרבנות אין פּיאָנטניצע, ביי לאָמזשע{{הערה|עפלבוים: 473–474}}.
עס איז אויסגעבראָכן די [[ערשטע וועלט-מלחמה|ערשטע וועלט־מלחמה]],
די תלמידים זענען צוליב דער מלחמה זיך צעפאָרן
אין זייערע היימען. פאַרן אָנקומען פון די דייטשן
איז דעם רבס משפּחה אַוועק קיין מינסק. געבליבן
איז נאָר דער רב און די רביצין. דעם רבס זעלטענער ספרים־אוצר איז פאַרניכטעט געוואָרן.
נאָך דער מלחמה, שוין אין דער צייט פון דער
נייער פּוילישער הערשאַפט אין 1924, האָט ר’ דוד־טעבל
צוריק פאַרנומען דעם כסא־הרבנות אין פּיאָנטניצע, ביי לאָמזשע.


דער גראָדנער רב מעיון, וואָס איז דאָ געווען
ר' דוד־טעבל דיינאָווסקי איז אומגעקומען על־קידוש־השם צוזאַמען מיט זיין עדה{{הערה|עפלבוים: 473–474}},  אין לאַגער פון זאַמבראָוו אין יאַנואַר 1943{{הערה|לאמזשע: 270}}
פון ישראל, האָט מיר דערציילט, אַז הרב רב דוד־טעבל דיינאָווסקי איז אומגעקומען על־קידוש־השם צוזאַמען מיט זיין עדה{{הערה|עפלבוים: 473–474}}.


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==