אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יוכבד"

יוכבד (זעט מקור)

רעוויזיע פון 21:22, 23 יאנואר 2025

2,110 בייטן אראפגענומען , פֿאַר 10 חדשים

ק

הגהה

וויזועלוויקיטעקסט

עברי אנכי

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, אספקלריה רעדאקטארן

4,450

רעדאגירונגען

@@ שורה 5: / שורה 5: @@
 | געבורט ארט = [[אוראלט מצרים]]
 | פטירה ארט = [[כנען]]
-| מקום קבורה = [[קבר האמהות]]
+| מקום קבורה = [[קבר האמהות]]{{ש}}{{coord|32.802|35.522611}}
 | טאטע = לוי
 | בן זוג = עמרם
@@ שורה 21: / שורה 21: @@
 ==נאמען==
-די באדייט פונעם נאמען איז מעגליך צעטיילט אין צוויי: די ערטשע טייל, 'יו' געפינט מען אין אסאך נעמען אין תנ"ך אלס פארקירצונג פונעם [[שמות הקודש|שם ה']]. 'כבד' איז א געווען א פארשפרייטע [[סעמיטישע]] נאמען יענע צייט, מיינענדיג 'מכובד'{{הערה|אנציקלופדיה מקראית, כרך ג'}}.
+אין [[מדרש הגדול]] שטייט: ולמה נקרא שמה יוכבד, שהיו פניה דומין לזיו הכבוד{{הערה|שם=מדהג|{{היברובוקס|2=מדרש הגדול|3=33185|page=18|לינק טעקסט=שמות ב, א}}}}.
+אן אנדערע טעאריע איבער'ן נאמען איז אז עס איז מעגליך צעטיילט אין צוויי: די ערשטע טייל, 'יו' געפינט מען אין אסאך נעמען אין תנ"ך אלס פארקירצונג פונעם [[שמות הקודש|שם ה']]. 'כבד' איז א געווען א פארשפרייטע [[סעמיטישע]] נאמען יענע צייט, מיינענדיג 'מכובד'{{הערה|אנציקלופדיה מקראית, כרך ג'}}.
 == ביאגראפיע ==
-יוכבד איז געבוירן געווארן צו לוי, דער זון פון [[יעקב]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|נט}}}}, גראד ביים אריינקומען קיין [[אוראלט מצרים|מצרים]]{{הערה|{{בבלי|סוטה|יב|א}}; {{בבלי|בבא בתרא|קכג|ב}}}}{{הערה|אין [[#צוה|צוואת השבטים]] שטייט אז זי איז געבוירן זעכצן יאר נאכ'ן אראפגיין קיין מצרים, ווען לוי איז געווען 64 יאר אלט.}}. אין תורה ווערט נישט דערמאנט די נאמען פון איר מאמע, אבער אין די מדרשים ווערן אנגעגעבן עטליכע נעמען: אוֹתָהּ{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|נט|מפרש=דעת זקנים}}, לויט'ן פסוק {{מנוקד|וְשֵׁם אֵשֶׁת עַמְרָם יוֹכֶבֶד בַּת לֵוִי אֲשֶׁר יָלְדָה "'''אֹתָהּ'''" לְלֵוִי בְּמִצְרָיִם}}.}}; עדינה - טאכטער פון יובב דער זון פון [[יקטן]]{{הערה|{{ספר הישר|וישב|כ}}}}; אדער מילכה, אן אפשטאמלינג פון [[תרח]]{{הערה|[[ספר היובלים]], לד, כח; {{אנקער|צוה}}[[צוואת השבטים]] ([[s:צוואות_השבטים#פרק_יא|צוואת לוי]]).}}.
+יוכבד איז געבוירן געווארן צו לוי, דער זון פון [[יעקב]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|נט}}}}, גראד ביים אריינקומען קיין [[אוראלט מצרים|מצרים]]{{הערה|שם=סוטה|{{בבלי|סוטה|יב|א}}}}{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|קכג|ב}}}}{{הערה|אין [[#צוה|צוואת השבטים]] שטייט אז זי איז געבוירן זעכצן יאר נאכ'ן אראפגיין קיין מצרים, ווען לוי איז געווען 64 יאר אלט.}}. אין תורה ווערט נישט דערמאנט די נאמען פון איר מאמע, אבער אין פארשידענע מקורות ווערן אנגעגעבן עטליכע נעמען: אוֹתָהּ{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|נט|מפרש=דעת זקנים}}, לויט'ן פסוק {{מנוקד|וְשֵׁם אֵשֶׁת עַמְרָם יוֹכֶבֶד בַּת לֵוִי אֲשֶׁר יָלְדָה "'''אֹתָהּ'''" לְלֵוִי בְּמִצְרָיִם}}.}}; עדינה - טאכטער פון יובב דער זון פון [[יקטן]]{{הערה|{{ספר הישר|וישב|כ}}}}; אדער מילכה, אן אפשטאמלינג פון [[תרח]]{{הערה|[[ספר היובלים]], לד, כח; {{אנקער|צוה}}[[צוואת השבטים]] ([[s:צוואות_השבטים#פרק_יא|צוואת לוי]]).}}.
 זי האט חתונה געהאט מיט איר פלימעניק, דער "גדול הדור" [[עמרם]] דער זון פון איר ברודער [[קהת]], און געבוירן מיט אים [[מרים]], און [[אהרן]]. ווען [[פרעה]] האט ארויסגעגעבן די גזירה אריינצואווארפן די ניי-געבוירענע אינגלעך אין טייך, האט עמרם גע'גט זיין פרוי, זייענדיג אין די דריטע חודש פון די שוואנגערשאפט פון משה, זאגנדיג אז "אונזער מי איז פאר גארנישט". ווען אלע האבן אים נאכגעטון און גע'גט זייערע ווייבער, האט זיין טאכטער מרים אים איבערצייגט צוריקצונעמען זיין פרוי.
-משה איז געבוירן זעקס חדשים נאך זייער ווידער-פאראייניגונג, ווען יוכבד איז געווען 130 יאר אלט. די מצריים וועלכע האבן נאכגעפאלגט די אידישע פרויען, האבן זיך פאררעכנט, און געציילט די ניין חדשים פון ווען עמרם און יוכבד האבן זיך צוריק פאראייניגט, אבער נאך דריי חדשים אים באהאלטן, האבן די מצריים אים געזאלט אנדעקן, און דערפאר האט יוכבד אריינגעלייגט [[משה אינעם קאסטן|משה אין א קאסטן]] באשיצט פון וואסער, און דאס אריינגעשטעלט אינעם טייך. [[בתיה]], די טאכטער פון פרעה האט אפגעפינען דאס קינד וויינענדיג ביים זיך באדן אין טייך, און פארשטאנען אז דאס איז א אידיש קינד, און זי האט רחמנות באקומען אויף אים. מרים וועלכע איז געשטאנען פונדערווייטנס און נאכגעפאלגט די פאסירונגען, האט איר פארגעשלאגן צו ברענגען א אידישע זייגערין צו זייגן דאס קינד, און געברענגט זיין מאמע יוכבד צו זיין די זייגערין, ביז ער איז עווענטועל איבערגעגעבן געווארן צו בתיה וועלכע האט אים אדאפטירט אין פרעה'ס הויז.
+משה איז געבוירן זעקס חדשים נאך זייער ווידער-פאראייניגונג, ווען יוכבד איז געווען 130 יאר אלט{{הערה|שם=סוטה}}. די מצריים וועלכע האבן נאכגעפאלגט די אידישע פרויען, האבן זיך פאררעכנט, און געציילט די ניין חדשים פון ווען עמרם און יוכבד האבן זיך צוריק פאראייניגט, אבער נאך דריי חדשים אים באהאלטן, האבן די מצריים אים געזאלט אנדעקן, און דערפאר האט יוכבד אריינגעלייגט [[משה אינעם קאסטן|משה אין א קאסטן]] באשיצט פון וואסער, און דאס אריינגעשטעלט אינעם טייך. [[בתיה]], די טאכטער פון פרעה האט ביים זיך גיין באדן אין טייך אפגעפינען דאס קינד וויינענדיג, און פארשטאנען אז דאס איז א אידיש קינד, און זי האט רחמנות באקומען אויף אים. מרים וועלכע איז געשטאנען פונדערווייטנס און נאכגעפאלגט די פאסירונגען, האט איר פארגעשלאגן צו ברענגען א אידישע זייגערין צו זייגן דאס קינד, און געברענגט זיין מאמע יוכבד צו זיין די געדינגענע זייגערין, ביז ער איז עווענטועל איבערגעגעבן געווארן צו בתיה וועלכע האט אים אדאפטירט אין פרעה'ס הויז{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ב|א|י}}}}.
-יוכבד און מרים זענען געווען הייבאמס, און פרעה האט זיי באפוילן צו הרג'ענען די אידישע קינדער איידער זייער געבורט. זיי האבן צוריקגעוויזן דעם באפעל, און דער אויבערשטער האט זיי דערפאר געבענטשט, "{{מנוקד|ויעש להם בתים}}".
+יוכבד און מרים זענען געווען הייבאמס, און פרעה האט זיי באפוילן צו הרג'ענען די אידישע קינדער איידער זייער געבורט. זיי האבן צוריקגעוויזן דעם באפעל, און דער אויבערשטער האט זיי געבענטשט פאר זייער [[יראת שמים]], "{{מנוקד|וַיַּעַשׂ לָהֶם בָּתִּים}}".
-אין [[סדר עולם]] און אין [[של"ה]] ווערט געברענגט אז זי איז ארויפגעגאנגען מיט די אידן קיין ארץ ישראל אין עלטער פון 250 יאר, און לויט די שפעטערע מסורה איז באערדיגט געווארן אין [[קבר האמהות]] אין [[טבריה]], אינאיינעם מיט [[בלהה]] און [[זלפה]]; [[צפורה]] אשת משה; אלישבע בת עמינדב; און [[רחל בת כלבא שבוע|רחל]] אשת רבי עקיבא.
+אין [[סדר עולם]] ווערט געברענגט אז זי איז ארויפגעגאנגען מיט די אידן קיין ארץ ישראל אין עלטער פון 250 יאר{{הערה|{{סדר עולם|רבא|ט}}}}, און דער [[רבי ישעיה הלוי הורוויץ|של"ה]] שרייבט ענליך{{הערה|'''אגרת רבי ישעיה הלוי הורוביץ''' דף רפב}}. לויט די שפעטערע מסורה איז זי באערדיגט געווארן אין [[קבר האמהות]] אין [[טבריה]], אינאיינעם מיט מרים, [[צפורה]] און נאך פרויען{{הערה|ווערט ערשט דערמאנט אין די {{היברובוקס|2=ספר המסע|3=36832|page=57}} פון [[יעקב בן נתנאל הכהן]], א תלמיד פונעם רמב"ן.}}.
 == אין די תורה און חז"ל ==
-אמו של משה מופיעה לראשונה עם תחילת סיפורו של משה רבינו, ב{{תנ"ך|שמות|ב}}:
+יוכבד ווערט די ערשטע מאל דערמאנט אין {{תנ"ך|שמות|א|לאנג=יא}} אינאיינעם מיט מרים ביי די געשיכטע פון פרעה און די אידישע הייבאמס, וואו זיי ווערן אנגערופן "שפרה און פועה", און חז"ל ערקלערן אז דאס זענען יוכבד און איר טאכטער מרים (אדער איר שנור [[אלישבע בת עמינדב]]){{הערה|{{מדרש רבה|שמות|א|יג}}}}{{הערה|שם=סוטה}}{{ביאור|דער [[בני יששכר]]{{הערה|[[שית:Bnei_Yissaschar,_Nisan/4|חודש ניסן, מאמר ד']]}} ערקלערט אז פרעה איז געווען דער וואס האט געטוישט זייערע נעמען צו מצרי'שע נעמען, האלטנדיג אז דאס וועט זיי אריבערשלעפן צו זיין זייט.}}.
-{{ציטוט|מרכאות=כן|תוכן=וַיֵּלֶךְ אִישׁ מִבֵּית לֵוִי וַיִּקַּח אֶת-בַּת-לֵוִי. וַתַּהַר הָאִשָּׁה וַתֵּלֶד בֵּן וַתֵּרֶא אֹתוֹ כִּי-טוֹב הוּא וַתִּצְפְּנֵהוּ שְׁלֹשָׁה יְרָחִים. וְלֹא-יָכְלָה עוֹד הַצְּפִינוֹ וַתִּקַּח-לוֹ [[תיבת גומא|תֵּבַת גֹּמֶא]] וַתַּחְמְרָה בַחֵמָר וּבַזָּפֶת וַתָּשֶׂם בָּהּ אֶת-הַיֶּלֶד וַתָּשֶׂם בַּסּוּף עַל-שְׂפַת הַיְאֹר.}}
-הסיפור עוסק בקשר שבין אם לתינוקה, שנולד בצל גזירות חמורות המורות להרוג אותו עם לידתו. מדרש [[שמות רבה]]{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|א|כ}}.}} שואל כיצד למרות הגזרות החמורות לא נתגלו ההריון והלידה ודורש כי הלידה הייתה קלה מאוד, ללא כאב, ולכן גם השומרים המצרים לא הרגישו בהתרחשותה{{הערה|[[יאיר זקוביץ]], [[אביגדור שנאן]], '''לא כך כתוב בתנ"ך''', פרק יח: איך הייתה לידתו של משה?, עמ' 155.}}. על פי ה[[תרגום המיוחס ליונתן]], יוכבד ילדה את משה בסוף החודש השישי להריון. [[מדרש הגדול]] לאותו פסוק קבע שמשך ההריון היה שישה חודשים ושני ימים בלבד.
-על פי התלמוד{{הערה|שם, יב א}}, בעלה של יוכבד, עמרם, התגרש ממנה לנוכח הגזירות על מנת למנוע את הסיטואציה הנוראה שבה יש להרוג תינוקות. ביתו, מרים שכנעה אותו לשאת את אימה מחדש כשהיא טוענת כלפיו: "פרעה גזר רק על הזכרים ואתה גוזר בין על הזכרים ובין על הנקבות". הוא נשא אותה מחדש ובהמשך נולד משה.
-יוכבד, אימו של הילד עשתה כל שביכולתה לשמור עליו, עד שלא היה עוד ביכולתה לשמור את דבר קיומו בסוד. על מנת שלא להתמודד עם ההכרח להרוג את בנה, היא מצאה פתרון ביניים - היא הניחה את הילד בתיבה בנהר וקוותה לטוב. לאחר ש[[בתיה בת פרעה|בת פרעה]] מצאה את התיבה, מרים, אחותו של משה, הציעה לקרוא ל[[מינקת]] עבריה, והביאה בעצם את יוכבד{{הערה|שמות ב', ד'-ח'}}. בת פרעה מסרה את הילד לידיה של יוכבד וביקשה ממנה להניק אותו תמורת שכר. רק לאחר שהילד גדל ולא היה צריך לינוק, יוכבד מסרה אותו לבת פרעה, שהעניקה לו אז את השם "משה" וגידלה אותו כבן. על פי [[מדרש רבה]], ניתנו למשה עשרה שמות, והשם שנתנה לו יוכבד היה יקותיאל{{הערה|ספר הישר, פרק כ"ה}}.
-חז"ל נדרשו לסוגיית ריבוי הדמויות הנשיות בסיפור; על פי התלמוד{{הערה|{{בבלי|סוטה|יא|ב}}}} יוכבד היא [[שפרה ופועה|שפרה]], אחת משתי ה[[מיילדת|מיילדות]] העבריות שסירבו להרוג את תינוקות בני ישראל על אף דרישתו של מלך מצרים, והיא נקראה כך על שום שמשפרת את הולד.
+דאן אין {{תנ"ך|שמות|ב|לאנג=יא}} ווערט דערציילט איבער משה'ס עלטערן, אבער אן אידענטעפעצירן זייער נעמען: {{מנוקד|וַיֵּלֶךְ אִישׁ מִבֵּית לֵוִי וַיִּקַּח אֶת-בַּת-לֵוִי}}. נאר שפעטער אין [[פרשת וארא]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כ}}}} און [[פרשת פינחס]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|נט}}}} ווערט דערמאנט זייערע נעמען ביים אויסרעכענען די ייחוס פון די דורות.
-==מדרשים נוספים לסיפורה==
+אין פרשת פינחס שטייט אז יוכבד איז געבוירן צו לוי אין מצרים, אבער טייל שיטות אין חז"ל רעכענען יוכבד פון די 33 אפשטאמלינגען פון [[לאה]] וואס שטעלן צוזאם די 70 [[יורדי מצרים]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מו|כז}}}}, וויבאלד זי איז געבוירן צווישן די מויערן ביים אריינקומען אין מצרים{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|קכג|ב}}, געברענגט אין {{תנ"ך|בראשית|מו|טו|מפרש=רש"י}}}}.
-בניסיון להרחיב את המעט הידוע על יוכבד, עסקו פרשנים לאורך הדורות בסוגיות שונות העולות מהכתוב.
-===כרונולוגיה===
+אין די מדרשים ווערט געשילדערט אז די שוואנגערשאפט און געבורט פון משה זענען געווען לייכט אן ווייטאג{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|א|כ}}}}. לויט איין שיטה האט שוואנגערשאפט פאסירט נאך איידער עמרם און יוכבד האבן זיך צעטיילט, און אנגעהאלטן גאנצע ניין חדשים{{הערה|שם=סוטה}}, די תרגום יונתן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ב|ב|מפרש=תרגום יונתן}}}}, און אין מדרש הגדול שטייט אז עס איז געווען 6 חדשים און צוויי טעג{{הערה|דארט, פסוק ב'|דארט=מדהג}}. דער [[ספר הישר]] שרייבט אז דער נאמען וואס יוכבד האט געגעבן משה'ן (א נאמען וואס בתיה האט אים געשאנקען{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ב|י}}}}) איז "יקותיאל"{{הערה|{{ספר הישר|וישב|כא}}}}.
-ב[[ספר במדבר]] נאמר: "...יוֹכֶבֶד בַּת-לֵוִי אֲשֶׁר יָלְדָה אֹתָהּ לְלֵוִי בְּמִצְרָיִם..." (כ"ו, נ"ט) מכאן שיוכבד נולדה ב[[מצרים]]. המדרש מסביר כיצד ייתכן שהיא נכללת בין שמות בני ישראל הבאים מצרימה{{הערה|שהיו 33 בני [[לאה אימנו]] ומופיעים ברשימה רק 32 שמות}}, ויוצא מכך שהיא נמנתה אף על פי שעדיין לא נולדה. ב[[מסכת סוטה]] נמצאנו למדים: "לידתה במצרים ואין הורתה במצרים" (י"ב, א').
-לפי [[צוואות השבטים|צוואת לוי]] בארמית שנמצאה ב[[גניזת קהיר]], נולדה 16 שנה אחרי [[ירידת יעקב למצרים]], כאשר אביה היה בן 64. תאריך הלידה הוא באחד לחודש השביעי{{הערה|[https://cudl.lib.cam.ac.uk/view/MS-TS-00016-00094/2 צילום הקטע]}}, שהוא [[ראש השנה|יום הזכרון]], שחל ב[[הלוח העברי|לוח העברי]] ב[[א' בתשרי]], וב[[לוח השנה במגילות קומראן]] אמור לחול ב[[נקודת השוויון|יום השוויון]] של ה[[סתיו]].
+אין [[ילקוט שמעוני]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|במדבר|תרצ|ג}}}} שטייט אז די אידן זענען אויסגעלייזט געווארן אין זכות פון עמרם און יוכבד.
 ===גילה של יוכבד===
@@ שורה 64: / שורה 57: @@
 ה[[אבן עזרא]] חולק על חישוב זה, ודוחה את הפירוש שיוכבד נולדה בירידה למצרים. לדעתו יוכבד נולדה מאוחר יותר ואין כל סיבה לומר שילדה בגיל כה מבוגר. טענתו היא שאם אכן ילדה בגיל 130 היה על התורה לציין זאת, שהרי זהו נס שגדול אף מהנס של שרה שילדה בת 90.
-ה[[רבי ישעיה הלוי הורוביץ|של"ה]] כותב כי יוכבד האריכה ימים ואף נכנסה לארץ ישראל<ref>'''אגרת רבי ישעיה הלוי הורוביץ''' דף רפב</ref>.
 ==מגלות לתשועה==
@@ שורה 71: / שורה 63: @@
 עם ירידתם של ישראל למצרים, כבר הוכנה יציאתם ממנה, באמצעות לידתה של יוכבד, אמו של משה. ולא בכדי נוהגים לקרוא כהפטרה ל[[פרשת ויגש]] את הכתובים המעודדים ב[[ספר יחזקאל]]: "ודבר אליהם כה אמר ה' אלהים הנה אני לקח את בני ישראל מבין הגוים אשר הלכו שם וקבצתי אתם מסביב והבאתי אותם אל אדמתם"{{הערה|{{תנך|יחזקאל|לז|כא}}.}}.
-==קברה==
+==זעט אויך==
-[[קובץ:Matriarch graves 1.jpg|שמאל|ממוזער|250px|מתחם קבר האמהות בטבריה בו טמונה, על פי מסורת מאוחרת, יוכבד לצד [[מרים הנביאה|מרים]] ו[[צפורה]]]]
+* [[מוסטער:משפחה בוים פון תרח ביז שלמה המלך|משפחה בוים פון תנ"ך פערזענליכקייטן]] - פון [[תרח]] ביז [[שלמה]].
-{{ערך מורחב|קבר האמהות}}
-מקום קבורת יוכבד אינו נזכר ב[[תנ"ך]], אך על פי מסורת יהודית מאוחרת (כ-2500 שנה אחרי מותה) המופיעה לראשונה בספר המסע של תלמיד [[הרמב"ן]] 'תוצאות ארץ ישראל' יוכבד קבורה לצד [[מרים הנביאה|מרים]] ו[[צפורה]] ב[[טבריה]].
-==ראו גם==
-{{קישורי פורטל|תנ"ך}}
-*[[עץ משפחה של אישים מהתנ"ך]] - מ[[תרח]] ועד [[שלמה]]
 ==לקריאה נוספת==
 *גלפז-פלר, פנינה, '''ויולד –יחסי הורים בסיפור ובחוק המקראי''' . ירושלים: כרמל, 2006. עמ' 202–206.
-==קישורים חיצוניים==
+==דרויסנדיגע לינקס==
 {{ויקישיתוף בשורה|Category:Jochebed}}
-*[http://www.daat.ac.il/encyclopedia/value.asp?id1=3900 יוכבד] באנציקלופדיה היהודית באתר [[דעת (אתר אינטרנט)|דעת]]
+*{{אנצ דעת|3900|יוכבד}}
 *[http://www.benyehuda.org/letteris/ugav_062.html "יוכבד אם משה"], מאת [[מאיר הלוי לטריס]], באתר [[פרויקט בן-יהודה]]
 *[https://www.kolech.org.il/he/beit-midrash-he/859-yocheved-miriam-batya-and-tzipora-would-they-join-to-kolech.html יוכבד, מרים, בתיה וציפורה - האם היו מצטרפות ל"קולך"?] מאת הילה אונא, באתר [https://www.kolech.org.il/he/ קולך - פורום נשים דתיות]
-==הערות שוליים==
+==רעפערענצן==
-{{הערות שוליים}}
+{{ביאורים}}
+{{רעפערענצן}}
 {{ספר שמות}}
-{{בקרת זהויות}}
-[[קטגוריה:אישים בספר שמות]]
+[[:קאטעגאריע:פערזאנען אין ספר שמות]]
-[[קטגוריה:נשים בתורה]]
+[[:קאַטעגאָריע:פרויען אין דער תורה]]
-[[קטגוריה:לוויים בתנ"ך]]
+[[:קאטעגאריע:לוויים בתנ"ך]]
-[[קטגוריה:אישים בפרשת שמות]]
+[[:קאטעגאריע:פרשת שמות]]
-[[קטגוריה:יורדי מצרים]]
+[[:קאטעגאריע:יורדי מצרים]]
-[[קטגוריה:אישים בתנ"ך שהגיעו לגיל 110]]
+[[:קאטעגאריע:אישים בתנ"ך שהגיעו לגיל 110]]
-[[קטגוריה:קברי צדיקים בטבריה]]
+[[:קאטעגאריע:קברי צדיקים בטבריה]]
 {{וח}}
 {{מיון ויקיפדיה|דף=יוכבד|גרסה=35310028|פריט=Q594805}}
-==רעפערענצן==
-{{רעפערענצן}}
 [[HE:יוכבד]]