בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (תנא קמא האט אריבערגעפירט בלאט רוי:ליפא פרידמאן צו ליפא פריעדמאן אן לאזן א ווייטערפירונג) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 34: | שורה 34: | ||
ר' ליפא איז איז געווען פאראנטווארטליך פארן אויפשטעלן די חדר און ישיבה "תורה ויראה" דסאטמאר און די [[מיידל שולע]] "בית רחל", און איז געווארן דער געטרייער מנהל המוסדות פון סאטמאר. אונטער זיין פירערשאפט זענען די אינסטיטוציעס שטארק געוואקסן און געווארן די גרעסטע אידישע פריוואטע חינוך סיסטעם אין אמעריקע. רבי ליפא האט געהאט א שטארקע פארבינדונג מיט'ן סאטמארער רבי'ן, און האט געדינט אלס זיין רעכטע האנט אין אלע ענינים פון די מוסדות{{הערה|{{אוצר החכמה|2=דברי יואל - מכתבים|3=172301|page=55|באנד=ב|שנת הוצאה=תש"מ|עמ=נז|4=א בריוו פון סאטמאר רבי'ן מיט א שליחות צו רבי ליפא}}}}. ער האט געפירט זיין ארבעט מיט מסירת נפש, ארבעטנדיג אפטמאל ביז שפעט אין די נאכט. ער האט זיך אויך אפגעגעבן מיט שרייבן די תורות פונעם סאטמארער רבי'ן{{הערה|זעט {{אוצר החכמה|2=ליקוטי אורה|3=616506|page=8|קעפל=מילין זעירין|באנד=שבועות|שנת הוצאה=תשע"ו|עמ=ו}}}}. | ר' ליפא איז איז געווען פאראנטווארטליך פארן אויפשטעלן די חדר און ישיבה "תורה ויראה" דסאטמאר און די [[מיידל שולע]] "בית רחל", און איז געווארן דער געטרייער מנהל המוסדות פון סאטמאר. אונטער זיין פירערשאפט זענען די אינסטיטוציעס שטארק געוואקסן און געווארן די גרעסטע אידישע פריוואטע חינוך סיסטעם אין אמעריקע. רבי ליפא האט געהאט א שטארקע פארבינדונג מיט'ן סאטמארער רבי'ן, און האט געדינט אלס זיין רעכטע האנט אין אלע ענינים פון די מוסדות{{הערה|{{אוצר החכמה|2=דברי יואל - מכתבים|3=172301|page=55|באנד=ב|שנת הוצאה=תש"מ|עמ=נז|4=א בריוו פון סאטמאר רבי'ן מיט א שליחות צו רבי ליפא}}}}. ער האט געפירט זיין ארבעט מיט מסירת נפש, ארבעטנדיג אפטמאל ביז שפעט אין די נאכט. ער האט זיך אויך אפגעגעבן מיט שרייבן די תורות פונעם סאטמארער רבי'ן{{הערה|זעט {{אוצר החכמה|2=ליקוטי אורה|3=616506|page=8|קעפל=מילין זעירין|באנד=שבועות|שנת הוצאה=תשע"ו|עמ=ו}}}}. | ||
אויסער זיין ראלע אין די מוסדות, איז רבי ליפא געווען ווי דער "אויסערן מיניסטער" פון סאטמאר; ער איז געווען אריינגעמישט אין פיל עסקנות אויפן לעגאלן פראנט, און איז געווען א וויכטיגע פארבינדונג צווישן די סאטמארער קהילה און דער אמעריקאנער רעגירונג. ער האט געהאט א פירנדע ראלע אין די "פאראייניגטע אידישע ארגאניזאציעס" פון וויליאמסבורג (UJO), און ער האט געארבעט מיט פארשידענע פאליטיקאנטן און רעגירונגס באאמטע, אריינגערעכנט [[ריטשארד ניקסאן|פרעזידענט ניקסאן]], צו העלפן די מוסדות און די אידישע געמיינדע{{הערה|{{NYT| | אויסער זיין ראלע אין די מוסדות, איז רבי ליפא געווען ווי דער "אויסערן מיניסטער" פון סאטמאר; ער איז געווען אריינגעמישט אין פיל עסקנות אויפן לעגאלן פראנט, און איז געווען א וויכטיגע פארבינדונג צווישן די סאטמארער קהילה און דער אמעריקאנער רעגירונג{{הערה|Stephen Price, “The Effect of Federal Anti-Poverty Programs and Policies of the Hasidic and Puerto Communities of Williamsburg” (PhD diss., Brandeis University, 1979), 157}}. אויסער אוועקשטעלן די חסידישע חינוך סיסטעם, איז ער געווארן קרעדיטירט מיטן גרינדן פרייע-הלוואות סאסייעטיס פאר אידן און אנטוויקלען דריי גאנץ-נאכט מעדיצינישע קליניקס איבער ברוקלין{{הערה|שם=NYT}}. ער האט געהאט א פירנדע ראלע אין די "פאראייניגטע אידישע ארגאניזאציעס" פון וויליאמסבורג (UJO) זינט איר גרינדונג{{הערה|{{Cite book|url=https://dokumen.pub/a-fortress-in-brooklyn-race-real-estate-and-the-making-of-hasidic-williamsburg-9780300258370.html|title=A Fortress in Brooklyn: Race, Real Estate, and the Making of Hasidic Williamsburg|pages=63, 80–81}}}}, און ער האט געארבעט מיט פארשידענע פאליטיקאנטן און רעגירונגס באאמטע, אריינגערעכנט [[ריטשארד ניקסאן|פרעזידענט ניקסאן]], צו העלפן די מוסדות און די אידישע געמיינדע{{הערה|{{NYT|Ari L. Goldman|Hasidim Flexing Political Muscle|1972/10/08/archives/hasidim-flexing-political-muscle-hasidim-are-flexing-political.html|אקטאבער 8, 1972}}}}. | ||
ער האט זיך מתחילה קענגעגשטעלט דאס אויפבויען א שטעטל פאר סאטמאר. אבער טראץ וואס ער פלעגט זיך צומאל קענען דינגען מיט סאטמארער רבי'ן איבער געוויסע ענינים פון די קהילה, האט ער עס געטון מיט אן הכנעה און בלויז ווען דער רבי האט געוואלט הערן זיין מיינונג{{הערה|{{אוצר החכמה|ישיבת תורה ויראה ובית רחל דרבינו יואל|ונבנתה עיר|624657|page=139}}}}. אין זיינע לעצטע יארן האט ער יא צוגעהאלפן דאס גרינדן די סאטמארער קהילה אין [[קרית יואל]]{{הערה|{{אוצר החכמה|שמואל שלמה טעללער|קרית מלך רב|642890|page=114|קעפל=ר׳ ליפא׳ס מסירות נפש פארן רבי׳נס שטעטל}}; זעט אויך דעם {{אוצר החכמה|2=אין חלק ב'|3=642891|page=16|קעפל=הערת המחבר}}}}, | ער האט זיך מתחילה קענגעגשטעלט דאס אויפבויען א שטעטל פאר סאטמאר. אבער טראץ וואס ער פלעגט זיך צומאל קענען דינגען מיט סאטמארער רבי'ן איבער געוויסע ענינים פון די קהילה, האט ער עס געטון מיט אן הכנעה און בלויז ווען דער רבי האט געוואלט הערן זיין מיינונג{{הערה|{{אוצר החכמה|ישיבת תורה ויראה ובית רחל דרבינו יואל|ונבנתה עיר|624657|page=139}}}}. אין זיינע לעצטע יארן האט ער יא צוגעהאלפן דאס גרינדן די סאטמארער קהילה אין [[קרית יואל]]{{הערה|{{אוצר החכמה|שמואל שלמה טעללער|קרית מלך רב|642890|page=114|קעפל=ר׳ ליפא׳ס מסירות נפש פארן רבי׳נס שטעטל}}; זעט אויך דעם {{אוצר החכמה|2=אין חלק ב'|3=642891|page=16|קעפל=הערת המחבר}}}}, | ||
וואו עס איז שפעטער געווידמעט געווארן א געסל, "ליפא פרידמאן לעין", אויף זיין נאמען{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://maps.app.goo.gl/Bx3UWpeFTihJMAxG6|קעפל=ליפא פרידמאן לעין|זייטל=גוגל מאפעס}}}}. | וואו עס איז שפעטער געווידמעט געווארן א געסל, "ליפא פרידמאן לעין", אויף זיין נאמען{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://maps.app.goo.gl/Bx3UWpeFTihJMAxG6|קעפל=ליפא פרידמאן לעין|זייטל=גוגל מאפעס}}}}. ביי זיין לויה האט זיך באטייליגט ניו יארק סיטי מעיאר דזשאן לינדזי{{הערה|שם=NYT|{{NYT|2=Rabbi Leopold Friedman Dies; Leader of Hasidic Movement|3=1972/10/30/archives/rabbileopold-friedman-dies-leader-of-hasidic-movement.html|4=אקטאבער 30, 1972}}}}. | ||
==משפחה== | ==משפחה== | ||
| שורה 45: | שורה 45: | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
* {{אוצר החכמה|2=דורות|3=675209|page=17|קעפל=הגנרל|באנד=606|שנת הוצאה=תשפ"ג|מו"ל=בטאון העדה}} | * {{אוצר החכמה|2=דורות|3=675209|page=17|קעפל=הגנרל|באנד=606|שנת הוצאה=תשפ"ג|מו"ל=בטאון העדה}} | ||
*{{אוצר החכמה|אברהם יעקב גלאנצער|אגם מים|10679|page=405|קעפל=איש חסיד היה|שנת הוצאה=תשל"ה | *{{אוצר החכמה|אברהם יעקב גלאנצער|אגם מים|10679|page=405|קעפל=איש חסיד היה|שנת הוצאה=תשל"ה|עמ=שעה}} | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||