אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ליפא פריעדמאן"

==ביאגראפיע==

ליפא פרידמאן איז געבוירן געווארן אין א קליין אונגארישן דערפל, אניק, נעבן דער שטאט [[סעליש]], צו זיין פאטער רבי אברהם, א תלמיד פונעם סיגוטער רב [[רבי חנניה יום-טוב ליפא טייטלבוים]] דער "קדושת יום טוב", נאך וועמען ער האט גערופן זיין זון. יונגערהייט האט ער ארויסגעשטארצט מיט זיינע כשרונות, און ער האט געלערנט אין עטליכע ישיבות, אריינגערעכנט אין [[אונסדארף]] אונטער [[רבי יוסף יונה צבי הלוי הורוויץ]]. אלס בחור איז ער שוין געווען טעטיג אין כלל ענינים.

ביי דער [[צווייטער וועלט קריג]], איז ער מיט זיין ווייב און זיבן קינדער פארשיקט געווארן קיין [[אוישוויץ]]. נאר ער מיט זיין בכור [[בערל פרידמאן|בערל]] זענען געבליבן לעבן. אין אוישוויץ האט ער געשפילט א ראלע אין אפהיטן אידישקייט, געהאלפן אנדערע אידן לייגן תפילין, און געהאלטן חשבון ווען ס'איז געווען שבת און יום טוב. אויך האט ער געהאלטן א חשבון פון די יארצייטן פון די פארשטארבענע, כדי די קרובים זאלן קענען וויסן ווען זיי זאלן צינדן ליכט.

נאכן חורבן אייראפע, האט ער זיך צוריקגעקערט קיין סעליש, און שפעטער האט ער אימיגרירט קיין [[טשעכאסלאוואקיי]], וואו ער איז געווארן דער מנהיג פון א פליטים קהילה אין דער שטאט כאמטוב, און געדינט אלס רב הקהילה. ער האט אויך אנגעהויבן טעטיג זיין אין אויפבויען מוסדות און קהילות פאר די פליטים, און ער האט אנגעהויבן ארבעטן אינאיינעם מיטן סאטמארער רבי'ן, אויפצובויען א חסיד'ישע אימפעריע אין אמעריקע. ער איז געווען אקטיוו אין שאפן פילע וויזעס פאר זיינע באקאנטע, זיי זאלן קענען אימיגרירן קיין אמעריקע, וואו ער האט זיך אויך באזעצט אין יאר תש"ז.

אויסער זיין ראלע אין די מוסדות, איז רבי ליפא געווען א וויכטיגע פארבינדונג צווישן די סאטמארער קהילה און די אמעריקאנער רעגירונג. ער האט געארבעט מיט פארשידענע פאליטיקער און רעגירונגס באאמטע, אריינגערעכנט [[ריטשארד ניקסאן|פרעזידענט ניקסאן]], צו העלפן די מוסדות און די אידישע געמיינדע.

אין זיינע לעצטע יארן האט ער זיך אפגעגעבן מיט אויפבויען די סאטמארער קהילה אין [[קרית יואל]], און מיט שרייבן די תורות פונעם סאטמארער רבי'ן. ער איז נפטר געווארן כ' חשוון תשל"ג, און ער ליגט אין דעם סאטמארער בית החיים אין קרית יואל.

==משפחה און אנדענק==

רבי ליפא'ס עלטסטער זון, [[בערל פרידמאן]] איז דער היינטיגער [[ראש הקהל]] ביי קהילת [[רבי אהרן טייטלבוים]], און זיין צווייטער זון, [[אברהם פרידמאן]], איז רעדאקטאר פון [[די צייטונג]]. אין [[קרית יואל]] איז דא א געסל, "ליפא פרידמאן דרייוו", געווידמעט לזכרו.

==דרויסנדיגע לינקס==