אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:רבי אהרן שמעון שפירא"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
(אינטערשפראך לינק)
אין תקציר עריכה
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
'''רבי אהרן שמעון שפירא''' ([[ה'ש"ס]]{{הערה|אויף זיין מצבה איז געשריבן  "ואהרן בן שמונים שנה בעמדו לפני בוראו", מען קען דערפון אויספירן אז ער איז געבוירן געווארן אין דעם יאר}} - [[כ"ט כסלו]] [[ה'ת"מ]]) (אויך גערופן '''הרא"ש''' אדער '''מהר"ש מפראג''') איז געווען אַן [[רב]], [[פוסק]], און [[ראש ישיבה]] אין שטאט [[פראג]].
'''רבי אהרן שמעון שפירא''' ([[ה'ש"ס]]{{הערה|אויף זיין מצבה איז געשריבן  "ואהרן בן שמונים שנה בעמדו לפני בוראו", מען קען דערפון אויספירן אז ער איז געבוירן געווארן אין דעם יאר}} - [[כ"ט כסלו]] [[ה'ת"מ]]) (אויך גערופן '''הרא"ש''' אדער '''מהר"ש מפראג''') איז געווען א רב, [[אב בית דין]], און [[ראש ישיבה]] אין שטאט [[פראג]].


==ביאגראפיע==
==ביאגראפיע==
רבי אהרן שמעון איז געבוירן אין פראג אלץ [[בכור]] צו זיין טאטע רבי בנימין וואלף{{הערה|מ'האט עם גערופן 'רבי וואלף סלאוויש' נאך זיין ווייב}}, דער [[סנדק]] אין זיין [[ברית מילה]] איז געווען דער [[מהר"ל מפראג]]. לויט וואס ווערט דערציילט האט ער געזאגט ביי די ברית אַז "הילד הזה בן יקיר הוא, לגדולות נוצר ולאורו ילכו יהודה וישראל" מ׳האט אים א נאמען געגעבן 'אהרן', אבער צוליב אן [[קרענק]] האט מען עם צוגילייגט 'שמעון' פאר א סגולה. אין זיין יוגנט האט ער געלערנט ביים [[מהר"ל]] מפראג, און שפּעטער ביים של"ה - [[רבי ישעיה הלוי הורוביץ]], און [[רבי שלמה אפרים מלונטשיץ]] - דער "כלי יקר".
רבי אהרן שמעון איז געבוירן אין פראג אלץ [[בכור]] צו זיין טאטע רבי בנימין וואלף (נפ' ה'ש"צ; גערופן 'רבי וואלף סלאווישׂ' נאך זיין ווייב{{הערה|כן כתב ר' שמואל לייב פורית מפראג דיין וספרא דמתא ב[[בומסלא]] בשנת תצ"ד, בתוך: קובץ קרן ישראל, א, עמ' קיב, ומקורו ב: Monatsschrift für Geschichte und Wissenschaft des Judentums, 1911, עמ' 350–351.}}) בן ר' יחיאל מיכל ירושלמי, און צו זיין מאמע חוה, טאכטער פון ר' אשר אנשיל בן מנחם מן, רב אין פראג. זיין פאטער און ביידע זיידעס זענען געווען דיינים אין פראג. דער [[סנדק]] ביי זיין [[ברית מילה|ברית]] איז געווען דער [[מהר"ל מפראג]]. לויט וואס ווערט דערציילט האט ער געזאגט ביי די ברית אז "הילד הזה בן יקיר הוא, לגדולות נוצר ולאורו ילכו יהודה וישראל". מ'האט אים א נאמען געגעבן 'אהרן', אבער צוליב א [[קרענק]] האט מען אים צוגעלייגט 'שמעון'{{מקור}}. אין זיין יוגנט האט ער געלערנט ביים מהר"ל מפראג, און שפּעטער ביי [[רבי ישעיה הלוי הורוביץ]] (של"ה), און [[רבי שלמה אפרים פון לונטשיץ]] ("כלי יקר").


ער האט געדינט אלס רב אין עטליכע קהילות, און אין יאר [[ה'ת']] איז ער געווארן רב אין פראג און און די גאנצע [[באהעמיא]] געגנט, ער האט פארנומען די שטעלע פערציק יאר ביזן טאג פון זיין [[פטירה]]. רבי אהרן שמעון האט געליטן פון רדיפות אין זיין שטאט, און מ'האט אים אפילו געמאלדן פאר די אויטאריטעטן וועלכע האבן אים פארבאטן אויף א קורצע צייט, ביז דער קייסער [[לעאפאלד]] האט אים באפרייט, און אים געגעבן א פארטיידיגונגס בריוו אין זיין נאמען. צוליב די רדיפות, זײנען די מערסטע פון זײנע כתבים געגנבעט געװארן און פארלוירן. זײַן אייניקל [[רבי יעקב ריישער]] פארציילט{{הערה|{{היברובוקס||שבות יעקב - חלק א|19534|עמוד=27}}}}: לויט די שמועות, ווען דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]] איז געבליבן אין דער שטאט פראג, האבן מענטשן פון די רודפים אים געשטעלט א אתרוג מיט א פראגע צי עס ווערט פאררעכנט ווי א אתרוג מורכב, און וויבאלד ער האט נישט געוואוסט אז דער רב פון דער שטאט רבי אהרן שמעון האט שוין געפסקנט קעגן דעם איסור, האט דער ש"ך עס מתיר געווען 'בדוחק'. מען האט געצווינגען דעם חזן צו בענטשן דעם אתרוג הויך, אבער דער אתרוג איז געפאלן און איז געווען פסול. צום סוף פון זיינע טעג, האָט דער ש”ך געשיקט זיין זון צו בעטן מחילה דעם רב.
ער האט געדינט אלס רב אין עטליכע קהילות, און אין יאר ה'ת' איז ער געווארן רב אין פראג און אין גאנץ [[בעהמען]] געגנט, ער האט פארנומען די שטעלע פערציג יאר ביז זיין פטירה. רבי אהרן שמעון האט געליטן פון רדיפות אין זיין שטאט, און מ'האט אים אפילו געמאלדן פאר די אויטאריטעטן וועלכע האבן אים פארבאטן אויף א קורצע צייט, ביז דער קייסער [[לעאפאלד]] האט אים באפרייט, און אים געגעבן א פארטיידיגונגס בריוו אין זיין נאמען. צוליב די רדיפות, זענען מערסטנס פון זיינע כתבים גע'גנב'עט געווארן און פארלוירן. זיין אייניקל [[רבי יעקב ריישער]] פארציילט{{הערה|{{היברובוקס||שבות יעקב - חלק א|19534|עמוד=27}}}}: לויט די שמועות, ווען דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]] איז געבליבן אין דער שטאט פראג, האבן מענטשן פון די רודפים אים געשטעלט א אתרוג מיט א פראגע צי עס ווערט פאררעכנט ווי א אתרוג מורכב, און וויבאלד ער האט נישט געוואוסט אז דער רב פון דער שטאט רבי אהרן שמעון האט שוין גע'פסקנ'ט לאיסור, האט דער ש"ך עס מתיר געווען 'בדוחק'. מען האט געצווינגען דעם חזן צו בענטשן דעם אתרוג הויך, אבער דער אתרוג איז אראפּגעפאלן און איז פסול געווארן. פאר זיין פטירה האט דער ש”ך געשיקט זיין זון צו בעטן מחילה דעם רב.


צווישן זיינע חיבורים צייגט דאָס איבערגעבליבענע ספר '''מראה יחזקאל קטן''' (פּראַג, [[ה'תנ"ה]]){{הערה|{{היברובוקס|קינדלש, יחזקאל בן יצחק|מראה יחזקאל קטן|24172|עמוד=1}}}}). וואס זיין תלמיד רבי יחזקאל קינדלש האט ארויסגעגעבן נאך זיין פטירה.
צווישן זיינע חיבורים איז איבערגעבליבן דעם ספר "מראה יחזקאל קטן" (פּראג, ה'תנ"ה){{הערה|{{היברובוקס|קינדלש, יחזקאל בן יצחק|מראה יחזקאל קטן|24172}}}}). וואס זיין תלמיד רבי יחזקאל קינדלשׂ האט ארויסגעגעבן נאך זיין פטירה.


==זײן פאמיליע==
==זיין פאמיליע==
זיין זון רבי בנימין זאב וואלף שפירא רב פון [[פיהם]] (היינט בוהעמיע).
זיין זון רבי בנימין זאב וואלף שפירא רב פון [[פיהם]] (היינט בעהמען);
זיין אייניקל [[רבי אליה שפירא]] (איידעם פון רבי בנימין זאב), מחבר פון די ספרים '''אליה רבה''' און '''אליה זוטא'''{{הערה|קוק פאר ביישפיל סימן רס"ג, ס"ק י' דאָרט ברענגט ער "בשם זקיני הגאון הרא"ש ז"ל"}}., װעלכער האט אנגעפילט זײן ארט , אין דער רבנות־שטאט .
זיין אייניקל [[רבי אליה שפירא]] (איידעם פון רבי בנימין זאב), מחבר פון די ספרים "אליה רבה" און "אליה זוטא"{{הערה|זעט צום ביישפיל סימן רס"ג, ס"ק י' וואו ער ברענגט "בשם זקיני הגאון הרא"ש ז"ל"}}, וועלכער האט אים איבערגענומען אין דער שטאטס-רבנות;
זיין אייניקל [[רבי דוד אָפנהיים]] (איידעם פון הרב בנימין זאב).
זיין אייניקל [[רבי דוד אפנהיים]] (איידעם פון הרב בנימין זאב);
זיין אייניקל רבי יעקב ריישער , (איידעם פון הרב בנימין זאב) מחבר פון '''עיון יעקב''' און '''שבות יעקב'''.
זיין אייניקל רבי יעקב ריישער, (איידעם פון הרב בנימין זאב) מחבר פון "עיון יעקב" און "שבות יעקב".


==זיינע פסקי דין אין הלכה==
==זיינע פסקים==
זיין אייניקל הרב יעקב ריישער זאגט עדות, אז ער האט געהערט פון אים, אז כאטש ער האט געדינט אלס רב 40 יאר, האט ער קיינמאל נישט גפסק'נט אן נאך קוקן און ספר{{הערה|[[שו"ת]] שבות יעקב, חלק ב', סימן ס"ד}}.
זיין אייניקל הרב יעקב ריישער זאגט עדות, אז ער האט געהערט פון אים, אז כאטש ער האט געדינט אלס רב 40 יאר, האט ער קיינמאל נישט גע'פסק'נט אן נאך קוקן אין ספר{{הערה|[[שו"ת]] שבות יעקב, חלק ב', סימן ס"ד}}.


אין יאָרן פון [[גזירות ת"ח ות"ט]] איז ער געווען פאַרנומען מיט [[היתר עגונות]] {{הערה|שו"ת צמח צדק הקדמון (קרוכמל), שאלה מה, אויך {{היברובוקס|2=עבודת הגרשוני|3=1646|עמוד=65}}}},אויך קען מען לערנען וועגן זיין מלחמה קעגן די [[שבתאים]] פון זיין קארעספאנדענץ מיט [[רבי יעקב ששפורטש]]{{הערה|{{היברובוקס|יעקב ששפורטש|ציצת נובל צבי|42457|עמוד=27}}}}.
אין די צייט פון [[גזירות ת"ח ות"ט]] איז ער געווען פארנומען מיט [[היתר עגונות]]{{הערה|שו"ת צמח צדק הקדמון (קרוכמל), שאלה מה; אויך {{היברובוקס|2=עבודת הגרשוני|3=1646|עמוד=65}}}}, אויך קען מען לערנען וועגן זיין מלחמה קעגן די [[שבתאים]] פון זיין קארעספאנדענץ מיט [[רבי יעקב ששפורטש]]{{הערה|{{היברובוקס|יעקב ששפורטש|ציצת נובל צבי|42457|עמוד=27}}}}.


==זיינע תלמידים==
==זיינע תלמידים==