אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:יצחק מאיר לעווין"

דרעפט:יצחק מאיר לעווין (זעט מקור)

רעוויזיע פון 07:13, 12 יאנואר 2025

1,243 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 10 חדשים

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,367

רעדאגירונגען

@@ שורה 35: / שורה 35: @@
 ==ביאגראפיע==
-איטשע מאיר איז געבוירן געווארן אין [[גער]], פּוילן, י"ט טבת תרנ"ד (1894), צו [[רבי חנוך צבי הכהן לעווין]], רב אין קהלת [[בענדין]] אין פוילן, און צו פייגא, טאכטער פון גערער רבי, [[רבי יהודה אריה לייב אלטער]] ("שפת אמת"). ער האט געלערנט אין ישיבה פון זיין פעטער [[רבי אברהם מרדכי אלטער]] ("אמרי אמת") און געלערנט העברעאיש, פויליש און דייטש{{הערה|שם=תדהר|{{תדהר|4|1804|הרב יצחק מאיר לוין}}-05}}.
+איטשע מאיר איז געבוירן אין [[גער]], פּוילן ט' טבת תרנ"ד (1894), אלס בכור צו [[רבי חנוך צבי הכהן לעווין|רבי הירש העניך לעווין]], שפעטער רב אין [[בענדין]], און צו פייגל'ה, טאכטער פון גערער רבי, [[רבי יהודה אריה לייב אלטער]] ("שפת אמת"). די קינדערישע יארן האט ער פארבראכט אונטערן אויפזיכט פון זיין זיידן, דער שפת אמת (נפטר תרס"ה), און דערנאך זיין פעטער [[רבי אברהם מרדכי אלטער]] ("אמרי אמת").
-ער האט געהייראט זיין קוזינע דבורה מאַטיל, טאכטער פון זיין פעטער רבי אברהם מרדכי. אין תרע"ד האט ער זיך באזעצט אין [[ווארשע]] און זיך פארנומען מיט האנדל און [[באנקעריי]] און בעיקר מיט עסקנות. בשעת דער ערשטער וועלט־מלחמה האט ער אסאך געארבעט צו העלפן די אידישע מלחמה־פּליטים און נאך דער מלחמה, אונטער דער השפּעה פון זיין שווער, האט ער זיך אפּגעגעבן מיט דער גרינדונג און אנפירונג פון דער "אגודת ישראל" ארגאניזאציע אין פּוילן, וועלכע איז געווען באהערשט דורך די [[גור (חסידות)|גערער]] חסידים. אונטער זיין פירערשאפט איז זיך עס צעוואקסן ביז, ביים אויסברוך פון דער צווייטער וועלט-מלחמה, האט די צאל פון אירע מיטגלידער אין פּוילן דערגרייכט 200,000 און זי האט פארמאגט א גרויסע נעץ פון חינוך מוסדות (בערך 600 "[[בית יעקב]]" שולעס, חדרים און ישיבות), צייטונגען און בוך פארלאגן און קובצים. ער האט געשריבן הונדערטער ארטיקלען פארן אגודה אין אירע אויסגאבעס "דער יוד" און "דאס יודישע טאגבלאט" אין ווארשע און צענדליגער פראפאגאנדע בראשורן, און שפעטער אין "דגלנו", "הדרך" און "קול ישראל" אין ירושלים{{הערה|שם=תדהר}}.
+נאך זיין בר מצוה איז איטשע מאיר א חתן געווארן צו זיין קוזינע דבורה מאַטיל, טאכטער פון רבי אברהם מרדכי, און די חתונה איז פארגעקומען י"ט סיון תרס"ט.
+שפעטער האט איטשע מאיר געלערנט אין ישיבה פון זיין פעטער און געלערנט העברעאיש, פויליש און דייטש{{הערה|שם=תדהר|{{תדהר|4|1804|הרב יצחק מאיר לוין}}-05}}.
+אין תרע"ד האט ער זיך באזעצט אין [[ווארשע]] און זיך פארנומען מיט האנדל און [[באנקעריי]] און בעיקר מיט עסקנות. בשעת דער ערשטער וועלט־מלחמה האט ער אסאך געארבעט צו העלפן די אידישע מלחמה־פּליטים און נאך דער מלחמה, אונטער דער השפּעה פון זיין שווער, האט ער זיך אפּגעגעבן מיט דער גרינדונג און אנפירונג פון דער "אגודת ישראל" ארגאניזאציע אין פּוילן, וועלכע איז געווען באהערשט דורך די [[גור (חסידות)|גערער]] חסידים. אונטער זיין פירערשאפט איז זיך עס צעוואקסן ביז, ביים אויסברוך פון דער צווייטער וועלט-מלחמה, האט די צאל פון אירע מיטגלידער אין פּוילן דערגרייכט 200,000 און זי האט פארמאגט א גרויסע נעץ פון חינוך מוסדות (בערך 600 "[[בית יעקב]]" שולעס, חדרים און ישיבות), צייטונגען און בוך פארלאגן און קובצים. ער האט געשריבן הונדערטער ארטיקלען פארן אגודה אין אירע אויסגאבעס "דער יוד" און "דאס יודישע טאגבלאט" אין ווארשע און צענדליגער פראפאגאנדע בראשורן, און שפעטער אין "דגלנו", "הדרך" און "קול ישראל" אין ירושלים{{הערה|שם=תדהר}}.
 פון תרפ"ד און ווייטער האט ער פארטרעטן די אגודה אינעם ווארשעווער קהילה־קאמיטע, און אויף דער צווייטער [[כנסייה הגדולה]] פון אגודת־ישראל (וויען, תרפ"ט) איז ער ערוויילט געווארן אלס א מיטגליד פון דער פרעזידענטשאפט פון דער אלטוועלטליכער אגודת ישראל, און אין תר"צ אלס איר פאָרזיצער אין פוילן.
-ער האט באגלייט זיין שווער עטליכע מאל ווען ער האט באזוכט ארץ ישראל. (אין תרצ"ד האט די פוילישע פאליציי אים ארעסטירט מיט'ן חשד פון האלטן נארקאטיק, ווען אין אמת'ן האט ער געהאלטן א זעקל ערד וואס ער האט געברענגט פונעם אומגעגנט פון [[קבר רחל]] און [[מערת המכפלה]]{{הערה|{{דואר היום||על מה נאסר ראש "אגודת ישראל" בפולין|19331128|24}}}}.) אין תרצ"ה האט ער באזוכט פּאלעסטינע, אין שפּיץ פון א דעלעגאציע פונעם "אגודת־ישראל־צענטער" אין פּוילן, און דארטן רעארגאניזירט די עקזעקוטיוו.
+ער האט באגלייט זיין שווער עטליכע מאל ווען ער האט באזוכט ארץ ישראל. (אין תרצ"ד האט די פוילישע פאליציי אים ארעסטירט מיט'ן חשד פון האלטן נארקאטיק, ווען אין אמת'ן האט ער געהאלטן א זעקל ערד וואס ער האט געברענגט פונעם אומגעגנט פון [[קבר רחל]] און [[מערת המכפלה]]{{הערה|{{עיתונות יהודית היסטורית|לובלינער טאגבלאט|lubtog||ארעסטירט און באלד בעפרייט ר' איטשע מאיר לעווין|19331120|4}};{{ש}}{{עיתונות יהודית היסטורית|דאס יודישע טאגבלאט|dosyudishetogblat||ענדגילטיג ליקווידירט דאס מיספארשטענדעניש מיט ר' איטשע מאיר לעווין|19331121|48}};{{ש}}{{דואר היום||על מה נאסר ראש "אגודת ישראל" בפולין|19331128|24}}}}.) אין תרצ"ה האט ער באזוכט פּאלעסטינע, אין שפּיץ פון א דעלעגאציע פונעם "אגודת־ישראל־צענטער" אין פּוילן, און דארטן רעארגאניזירט די עקזעקוטיוו.
 אויף דער דריטער כנסייה הגדולה (מאריענבאד, תרצ"ז) איז ער אויסגעקליבן געווארן אלס מיטגליד אינעם "ועד הפועל המצומצם" פון אגודת ישראל{{הערה|{{דבר||בגמר הכנסיה של אגודת ישראל|19370827|58}}}}, און אלס איינער פון די צוויי דעפוטאט־פרעזידענטן פון דער וועלטס־וועד הפועל{{מקור}}. ער איז באטראכט געווארן ווי א סוקסעספולער פובליק רעדנער און א מעסיגער און רעאליסטישער כלל-טוער{{הערה|שם=תדהר}}.
@@ שורה 47: / שורה 51: @@
 ווען די דייטשן האבן איבערגענומען ווארשע, אין הערבסט 1939, איז ער באשטימט געווארן דורך [[אדאם טשערניאקאוו]] אלס א מיטגליד פון די "[[יודענראט]]" פון ווארשע, וועלכער האט געארבעט אונטער דער אויפזיכט פון די נאציס. נאך בערך א חודש האט ער באשלאסן אז עס איז בעסער צו טון לטובת די פוילישע אידן אינדרויסן פון פוילן, אָן די נאצישע אויפזיכט, און איז אנטלאפן פון פוילן.
-אין אייר ת"ש (1940) איז ער אנגעקומען קיין ארץ ישראל{{הערה|{{הבוקר||עולים חשובים|19400517|72}}}} און אנגעהויבן זיינע אקטיוויטעטן פאר דער פוילישער גלות. ער האט גערעדט מיט די ציוניסטישע אינסטיטוציעס אין ארץ ישראל און אין אויסלאנד און שווער געארבעט צו ערוועקן דעם דעת הקהל צו הייבן זייער קול קעגן דער אונטערדריקונג און פארניכטונג פון פוילישער אידנטום.
+אין אייר ת"ש (1940) איז ער אנגעקומען קיין ארץ ישראל{{הערה|{{עיתונות יהודית היסטורית|הבקר{{!}}הַבֹּקֶר|HBKR||עולים חשובים|19400517|72}}}} און אנגעהויבן זיינע אקטיוויטעטן פאר דער פוילישער גלות. ער האט גערעדט מיט די ציוניסטישע אינסטיטוציעס אין ארץ ישראל און אין אויסלאנד און שווער געארבעט צו ערוועקן דעם דעת הקהל צו הייבן זייער קול קעגן דער אונטערדריקונג און פארניכטונג פון פוילישער אידנטום.
 יצחק גרינבוים, דער פארזיצער פון די סוכנות, האט דאן געזאגט אז "ר' איטשע מאיר מיטשעט מיר שוין חדשים צו נוצן אונזערע געלטער צו ראטעווען די פוילישע אידנטום, אבער איך האלט אז ציונות איז העכער אלץ"{{הערה|תום שגב, '''המיליון השביעי: הישראלים והשואה''', תל אביב, 1991}}. ענדליך איז אים געלונגען זיי אנצוצינדן צו טון, און אויף זיין איניציאטיוו איז געגרינדעט געווארן דער ועד הצלה פונעם [[ישוב]] און ער איז ערוויילט געווארן אלס מיטגליד פון איר נשיאות.
@@ שורה 54: / שורה 58: @@
 אין ארץ ישראל האט ער געפירט די ביוראען פון דער וועלט-אגודת-ישראל, און ווען דער צענטראל־קאמיטע פון די אגודה האט זיך געטראפן אין [[מאריענבאד]] (1947), איז ער געשטעלט געווארן פאראנטווארטליך אויף דער ארץ־ישראל צווייג פון דער באוועגונג{{מקור}}. ער האט זיך אויפגעטרעטן אין איר נאמען פאר די אנגלא-אמעריקאנער אויספארשונגס קאמיסיעס און דער פעלקער ליגע און האט פעסט און מיט רעספעקט געשטאנען אויף דער אידישער פאדערונג, אָן געבן די פיינט א געלעגנהייט אויסצונוצן אינערליכע חילוקי דעות אין ארץ ישראל צו אפשוואכן דעם סטאטוס פון די אידן בכלל{{הערה|שם=תדהר}}.
-ווען [[מדינת ישראל]] איז געגרינדעט געווארן איז לעווין ערוויילט געווארן אלס פארשטייער פון די אגודה אין דער צייטווייליגער [[כנסת]], און דערנאך אין דער ערשטער כנסת, און איז געווען מיניסטער פון סאציאלע וואוילשטאנד אין דער ערשטער [[מדינת ישראל רעגירונג]]{{הערה|{{פארווערטס||איטשע מאיר לעווין געזונט־מיניסטער|19480309|71.12}}}}. ער האט געדינט אין דעם פעאיגקייט ביז 1952, ווען ער האט רעזיגנירט בשעת דער סכסוך איבער עפעס א פארעם פון נאציאנאלן דינסט פאר פרויען. אין דער פערטער כנסייה הגדולה (ירושלים, 1954) איז ער ערוויילט געווארן אלס פרעזידענט פונעם וועלט אקציעס קאמיטע און פארזיצער פון דער וועלט עקזעקוטיוו פון אגודת ישראל.
+ווען [[מדינת ישראל]] איז געגרינדעט געווארן איז לעווין ערוויילט געווארן אלס פארשטייער פון די אגודה אין דער צייטווייליגער [[כנסת]], און דערנאך אין דער ערשטער כנסת, און איז געווען מיניסטער פאר סאציאלע הילף אין דער ערשטער [[מדינת ישראל רעגירונג]]{{הערה|{{עיתונות יהודית היסטורית|דער נייער מאמענט|dernayermoment||הרב איטשע מאיר לעווין ז"ל - זיין לאיאליטעט צו דער ישראל־רעגירונג|19710823|28}}}}. ער האט געדינט אין דעם פעאיגקייט ביז 1952, ווען ער האט רעזיגנירט בשעת דער סכסוך איבער עפעס א פארעם פון נאציאנאלן דינסט פאר פרויען. אין דער פערטער כנסייה הגדולה (ירושלים, 1954) איז ער ערוויילט געווארן אלס פרעזידענט פונעם וועלט אקציעס קאמיטע און פארזיצער פון דער וועלט עקזעקוטיוו פון אגודת ישראל, און ווידער אין 1965{{הערה|{{פארווערטס||הרב איטשע מאיר לעווין איז ווידער הויפט פון אגודת ישראל; וויל שלום צווישן די רעליגיעזע פראקציעס|19650819|54}}}}.
 זיינע קינדער: רבקה ראפאפארט הי"ד פון ביליץ (ערמארדעט ביים חורבן אין פוילן){{הערה|שם=תדהר}}, אריה (מו"ל אין ירושלים), ראזע (אוועק אין איר יוגנט אין פוילן), פנחס יעקב (אוועק תשמ"א אלס בחור אין דער "שפת אמת" ישיבה אין ירושלים){{הערה|{{הצופה||פנחס יעקב הכהן לווין ז"ל|19410129|46}}}}, מלכה ווייב פון משה שיינפעלד (אגודת ישראל אקטיוויסט אין תל אביב), פישל (אראפ פון וועג){{הערה|{{nrg|קובי אריאלי|מה יש לך, אדון לוין?|757/939|יולי 12, 2008|1|1}}}}.