אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:יצחק מאיר לעווין"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
{{באאמטער
{{באאמטער
| נאמען = הרב יצחק מאיר לעווין
| נאמען = הרב איטשע מאיר לעווין
| בילד = Yitzhak Meir Levin.jpg
| בילד = Yitzhak Meir Levin.jpg
| קעפל = הרב יצחק מאיר לעווין, תשי"ב
| קעפל = הרב יצחק מאיר לעווין, תשי"ב
| תאריך לידה עברי = [[ט' טבת]] [[ה'תרנ"ד]]
| תאריך פטירה = [[אויגוסט 7]], [[1971]]
| תאריך פטירה עברי = [[ט"ז אב]] [[ה'תשל"א]]
| תאריך פטירה עברי = [[ט"ז אב]] [[ה'תשל"א]]
| געבורט ארט = [[גער]], [[רוסישער אימפעריע]]
| געבורט ארט = [[גער]], [[רוסישער אימפעריע]]
שורה 11: שורה 13:
| תאריך עלייה = [[1940]]
| תאריך עלייה = [[1940]]
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד=שר הסעד
| אויבערהאר = [[דוד בן-גוריון]]
|למניין=1
| אויבערהאר פאזיציע = [[פרעמיער מיניסטער פון מדינת ישראל|פרעמיער מיניסטער]]
|התחלת כהונה=[[מאי 15]], [[1948]]
| שם התפקיד = שר הסעד
|סיום כהונה=[[סעפטעמבער 18]], [[1952]]
| למניין = 1
|מנהיג דת בתקופה=
| התחלת כהונה = [[מאי 15]], [[1948]]
|מונרך בתקופה=
| סיום כהונה = [[סעפטעמבער 18]], [[1952]]
|הקודם בתפקיד=
| הבא בתפקיד = חיים משה שפירא
|הבא בתפקיד=חיים משה שפירא
|אירועים בתקופתו=
}}
}}
| תפקיד2 = {{תפקיד מנהיג
| תפקיד2 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד=[[חבר הכנסת]]
| כנסות = מועצת המדינה הזמנית, 1 – 7
|למניין=
| שם התפקיד = [[כנסת דעפוטאט]]
|התחלת כהונה=[[פעברואר 14]], [[1949]]
| התחלת כהונה = [[פעברואר 14]], [[1949]]
|סיום כהונה=[[אויגוסט 7]] [[1971]]
| סיום כהונה = [[אויגוסט 7]], [[1971]]
|מנהיג דת בתקופה=
|מונרך בתקופה=
|הקודם בתפקיד=
|הבא בתפקיד=
|אירועים בתקופתו=
|כנסות=מועצת המדינה הזמנית, 1 – 7
}}
}}
| תפקיד3 = {{תפקיד מנהיג
| תפקיד3 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד=תפקידים בולטים
|שם התפקיד=תפקידים בולטים
|פירוט=* יו"ר אגודת ישראל העולמית
|פירוט=* פאָרזיצער פון וועלט אגודת ישראל
}}
}}
| תאריך לידה = [[יאנואר 30]], [[1893]]
| תאריך פטירה = [[אויגוסט 7]], [[1971]]
}}
}}
הרב '''יצחק מאיר לעווין''' (תרנ"ד–תשל"א) איז געווען דער פירער פון דער [[אגודת ישראל]] באוועגונג, און א [[כנסת דעפוטאט]]. ער איז געווען א גערער אייניקל און איידעם.
הרב '''יצחק מאיר הכהן לעווין''' (תרנ"ד–תשל"א) איז געווען דער פירער פון דער [[אגודת ישראל]] באוועגונג, און א [[כנסת דעפוטאט]]. ער איז געווען א גערער אייניקל און איידעם.


==ביאגראפיע==
==ביאגראפיע==
לעווין איז געבוירן געווארן אין [[גער]], פּוילן, י"ט טבת תרנ"ד (1894), צו זיין פאטער, [[רבי חנוך צבי הכהן לעווין]], רב אין קהלת [[בענדין]] אין פוילן, און צו זיין מוטער פייגא, טאכטער ​​פון גערער רבי, [[רבי יהודה אריה לייב אלטער]] ("שפת אמת"). נאכן לערנען אין חדר, האט ער ווייטער געלערנט תורה וחסידות אין ישיבה פון זיין פעטער [[רבי אברהם מרדכי אלתר]] ("אמרי אמת") און געלערנט העברעאיש, פויליש און דייטש{{הערה|שם=תדהר|{{תדהר|4|1804|הרב יצחק מאיר לוין}}-05}}.
איטשע מאיר איז געבוירן געווארן אין [[גער]], פּוילן, י"ט טבת תרנ"ד (1894), צו [[רבי חנוך צבי הכהן לעווין]], רב אין קהלת [[בענדין]] אין פוילן, און צו פייגא, טאכטער ​​פון גערער רבי, [[רבי יהודה אריה לייב אלטער]] ("שפת אמת"). ער האט געלערנט אין ישיבה פון זיין פעטער [[רבי אברהם מרדכי אלטער]] ("אמרי אמת") און געלערנט העברעאיש, פויליש און דייטש{{הערה|שם=תדהר|{{תדהר|4|1804|הרב יצחק מאיר לוין}}-05}}.
 
ער האט געהייראט זיין קוזינע דבורה מאַטיל, טאכטער פון זיין פעטער רבי אברהם מרדכי. אין תרע"ד האט ער זיך באזעצט אין [[ווארשע]] און זיך פארנומען מיט האנדל און [[באנקעריי]] און בעיקר מיט עסקנות. בשעת דער ערשטער וועלט־מלחמה האָט ער אסאך געארבעט צו העלפן די אידישע מלחמה־פּליטים און נאך דער מלחמה, אונטער דער השפּעה פון זיין שווער, האט ער זיך אפּגעגעבן מיט דער גרינדונג און אנפירונג פון דער "אגודת ישראל" ארגאניזאציע אין פּוילן, וועלכע איז געווען באהערשט דורך די [[גור (חסידות)|גערער]] חסידים. אונטער זיין פירערשאפט איז זיך עס צעוואקסן ביז, ביים אויסברוך פון דער צווייטער וועלט-מלחמה, האט די צאל פון אירע מיטגלידער אין פּוילן דערגרייכט 200,000 און זי האט פארמאגט א גרויסע נעץ פון חינוך מוסדות (בערך 600 "בית יעקב" שולעס, תלמוד תורה'ס און ישיבות), צייטונגען און בוך פארלאגן און קובצים. ער האט געשריבן הונדערטער ארטיקלען פארן אגודה אין אירע אויסגאבעס "דער יוד" און "דאס יודישע טאגבלאט" אין ווארשע און צענדליגער פראפאגאנדע בראשורן, און שפעטער אין "דגלנו", "הדרך" און "קול ישראל" אין ירושלים{{הערה|שם=תדהר}}.
 
פון תרפ"ד און ווייטער האט ער פארטרעטן די אגודה אינעם ווארשעווער קהילה־קאמיטע, און אויף דער צווייטער [[כנסייה הגדולה]] פון אגודת־ישראל (וויען, תרפ"ט) איז ער ערוויילט געווארן אלס א מיטגליד פון דער פרעזידענטשאפט פון דער אלטוועלטליכער אגודת ישראל, און אין תר"צ אלס איר פאָרזיצער אין פוילן.  


ער האט חתונה געהאט מיט זיין קוזינע פייגא, טאכטער פון זיין פעטער רבי אברהם מרדכי. אין תרע"ד האט ער זיך באזעצט אין ווארשע און זיך פארנומען מיט האנדל און [[באנקעריי]] און בעיקר מיט עסקנות. בשעת דער ערשטער וועלט־מלחמה האָט ער אסאך געארבעט צו העלפן די אידישע מלחמה־פּליטים און נאך דער מלחמה, אונטער דער השפּעה פון זיין שווער, האט ער זיך אפּגעגעבן מיט דער גרינדונג און אנפירונג פון דער "אגודת ישראל" ארגאניזאציע אין פּוילן, וועלכע איז געווען באהערשט דורך די [[גור (חסידות)|גערער]] חסידים. אונטער זיין פירערשאפט איז זיך עס צעוואקסן ביז, ביים אויסברוך פון דער צווייטער וועלט-מלחמה, האט די צאל פון אירע מיטגלידער אין פּוילן דערגרייכט 200,000 און זי האט פארמאגט א גרויסע נעץ פון חינוך מוסדות (בערך 600 "בית יעקב" שולעס פאר מיידלעך, תלמוד תורה'ס און ישיבות פאר אינגלעך/בחורים), צייטונגען און בוך פארלאגן און קובצים. ער האט געשריבן הונדערטער ארטיקלען פארן אגודה אין אירע אויסגאבעס "דער יוד" און "דאס יודישע טאגבלאט" אין ווארשע און צענדליגער פראפאגאנדע בראשורן, און שפעטער אין "דגלנו", "הדרך" און "קול ישראל" אין ירושלים{{הערה|שם=תדהר}}.
ער האט באגלייט זיין שווער עטליכע מאל ווען ער האט באזוכט ארץ ישראל. אין תרצ"ד האט די פוילישע פאליציי אים ארעסטירט מיט'ן חשד פון האלטן נארקאטיק, ווען אין אמת'ן האט ער געהאלטן א זעקל ערד וואס ער האט געברענגט פונעם אומגעגנט פון [[קבר רחל]] און [[מערת המכפלה]]{{הערה|{{דואר היום||על מה נאסר ראש "אגודת ישראל" בפולין|19331128|24}}}}. אין תרצ"ה האט ער באזוכט פּאלעסטינע אין שפּיץ פון א דעלעגאציע פונעם "אגודת־ישראל־צענטער" אין פּוילן און דארטן רעארגאניזירט די עקזעקוטיוו.


פון תרפ"ד און ווייטער האט ער פארטרעטן די אגודה אינעם [[ווארשע]]ווער קהילה־קאמיטע, און אויף דער צווייטער [[כנסייה הגדולה]] פון אגודת־ישראל (וויען, תרפ"ט) איז ער ערוויילט געווארן אלס א מיטגליד פון דער פרעזידענטשאפט פון דער אלטוועלטליכער אגודת ישראל. און אין תר"צ אלס איר פרעזידענט אין פוילן. אין תרצ"ה האט ער באזוכט פּאלעסטינע אין שפּיץ פון א דעלעגאציע פונעם "אגודת־ישראל־צענטער" אין פּוילן און דארטן רעארגאניזירט די עקזעקוטיוו. אויף דער דריטער כנסייה הגדולה (מאריענבאד, תרצ"ז) איז ער אויסגעקליבן געווארן אלס איינער פון די צוויי דעפוטאט־פרעזידענטן פון דער וועלט־אקציע־קאמיטעט{{מקור}}. ער איז באטראכט געווארן ווי א סוקסעספולער פובליק רעדנער און א מעסיגער און רעאליסטישער כלל-טוער{{הערה|שם=תדהר}}.
אויף דער דריטער כנסייה הגדולה (מאריענבאד, תרצ"ז) איז ער אויסגעקליבן געווארן אלס איינער פון די צוויי דעפוטאט־פרעזידענטן פון דער וועלט־אקציע־קאמיטעט{{מקור}}. ער איז באטראכט געווארן ווי א סוקסעספולער פובליק רעדנער און א מעסיגער און רעאליסטישער כלל-טוער{{הערה|שם=תדהר}}.


ווען די דייטשן האבן איבערגענומען ווארשע, אין הערבסט 1939, איז ער באשטימט געווארן א מיטגליד פון די "[[יודענראט]]" פון ווארשע, וועלכער האט געארבעט אונטער דער אויפזיכט פון די נאציס. נאך בערך א חודש האט ער באשלאסן אז עס איז בעסער צו טון לטובת די פוילישע אידן אינדרויסן פון פוילן, אָן די נאצישע אויפזיכט. ער איז אנטלאפן פון פוילן און אין ת"ש (1940) איז ער אנגעקומען קיין ארץ ישראל און אנגעהויבן זיינע אקטיוויטעטן פאר דער פוילישער גלות. ער האט גערעדט מיט די אנדערע אידישע אינסטיטוציעס אין ארץ ישראל און אין אויסלאנד און זיי אנגעצינדן צו אקציע און אויף זיין איניציאטיוו איז געגרינדעט געווארן דער ועד הצלה פונעם [[ישוב]] און ער איז ערוויילט געווארן אלס מיטגליד פון איר נשיאות. ער האט שווער געארבעט צו ערוועקן דעם דעת הקהל אין ארץ ישראל און אין דער וועלט צו הייבן זייער קול קעגן דער אונטערדריקונג און פארניכטונג פון פוילישער אידנטום. ווען די אידישע געשריי איז געווארן אומבאקוועם פאר די בריטישע פאליסי, איז ער מערערע מאל געווארנט געווארן דורך די מאנדאט אויטאריטעטן אז די אקציע זיינער, וואס סטימולירט דעם דעת הקהל, איז קעגן די נויטפאל געזעצן וואס צילן צו האלטן די פרידן אין לאנד צו פארזיכערן זיג איבער די פיינט, אבער ער האט זיך נישט גערעכנט מיט די ווארנונגען און נישט געלאזט שטיין שטיל אויף זיינע ברידער'ס בלוט. בשעת די ווישי רעזשים אין סיריע, איז ער אהינגעפארן מיט [[משה בלוי|רבי משה בלוי]] , טראץ דער סכנה, און זיי האבן ארגאניזירט די ליפערונג פון עסנווארג פעקלעך צו די אידן פון די געטאס אין פוילן{{הערה|שם=תדהר}}.
ווען די דייטשן האבן איבערגענומען ווארשע, אין הערבסט 1939, איז ער באשטימט געווארן א מיטגליד פון די "[[יודענראט]]" פון ווארשע, וועלכער האט געארבעט אונטער דער אויפזיכט פון די נאציס. נאך בערך א חודש האט ער באשלאסן אז עס איז בעסער צו טון לטובת די פוילישע אידן אינדרויסן פון פוילן, אָן די נאצישע אויפזיכט. ער איז אנטלאפן פון פוילן און אין ת"ש (1940) איז ער אנגעקומען קיין ארץ ישראל און אנגעהויבן זיינע אקטיוויטעטן פאר דער פוילישער גלות. ער האט גערעדט מיט די אנדערע אידישע אינסטיטוציעס אין ארץ ישראל און אין אויסלאנד און זיי אנגעצינדן צו אקציע און אויף זיין איניציאטיוו איז געגרינדעט געווארן דער ועד הצלה פונעם [[ישוב]] און ער איז ערוויילט געווארן אלס מיטגליד פון איר נשיאות. ער האט שווער געארבעט צו ערוועקן דעם דעת הקהל אין ארץ ישראל און אין דער וועלט צו הייבן זייער קול קעגן דער אונטערדריקונג און פארניכטונג פון פוילישער אידנטום. ווען די אידישע געשריי איז געווארן אומבאקוועם פאר די בריטישע פאליסי, איז ער מערערע מאל געווארנט געווארן דורך די מאנדאט אויטאריטעטן אז די אקציע זיינער, וואס סטימולירט דעם דעת הקהל, איז קעגן די נויטפאל געזעצן וואס צילן צו האלטן די פרידן אין לאנד צו פארזיכערן זיג איבער די פיינט, אבער ער האט זיך נישט גערעכנט מיט די ווארנונגען און נישט געלאזט שטיין שטיל אויף זיינע ברידער'ס בלוט. בשעת די ווישי רעזשים אין סיריע, איז ער אהינגעפארן מיט [[משה בלוי|רבי משה בלוי]] , טראץ דער סכנה, און זיי האבן ארגאניזירט די ליפערונג פון עסנווארג פעקלעך צו די אידן פון די געטאס אין פוילן{{הערה|שם=תדהר}}.
שורה 53: שורה 49:
אין ארץ ישראל האט ער געפירט די ביוראען פון דער וועלט-אגודת-ישראל, און ווען דער צענטראל־קאמיטע פון די אגודה האט זיך געטראפן אין [[מאריענבאד]] (1947), איז ער געשטעלט געווארן פאראנטווארטליך אויף דער ארץ־ישראל צווייג פון דער באוועגונג{{מקור}}. ער האט זיך אויפגעטרעטן אין איר נאמען פאר די אנגלא-אמעריקאנער אויספארשונגס קאמיסיעס און דער פעלקער ליגע און האט פעסט און מיט רעספעקט געשטאנען אויף דער אידישער פאדערונג, אָן געבן די פיינט א געלעגנהייט אויסצונוצן אינערליכע חילוקי דעות אין ארץ ישראל צו אפשוואכן דעם סטאטוס פון די אידן בכלל{{הערה|שם=תדהר}}.
אין ארץ ישראל האט ער געפירט די ביוראען פון דער וועלט-אגודת-ישראל, און ווען דער צענטראל־קאמיטע פון די אגודה האט זיך געטראפן אין [[מאריענבאד]] (1947), איז ער געשטעלט געווארן פאראנטווארטליך אויף דער ארץ־ישראל צווייג פון דער באוועגונג{{מקור}}. ער האט זיך אויפגעטרעטן אין איר נאמען פאר די אנגלא-אמעריקאנער אויספארשונגס קאמיסיעס און דער פעלקער ליגע און האט פעסט און מיט רעספעקט געשטאנען אויף דער אידישער פאדערונג, אָן געבן די פיינט א געלעגנהייט אויסצונוצן אינערליכע חילוקי דעות אין ארץ ישראל צו אפשוואכן דעם סטאטוס פון די אידן בכלל{{הערה|שם=תדהר}}.


ווען [[מדינת ישראל]] איז געגרינדעט געווארן איז לעווין ערוויילט געווארן אלס פארשטייער פון די אגודה אין דער ציייטווייליגער  [[כנסת]], און דערנאך אין דער ערשטער כנסת, און איז געווען מיניסטער פון סאציאלע וואוילשטאנד אין דער ערשטער [[מדינת ישראל רעגירונג]]. ער האט געדינט אין דעם פעאיגקייט ביז 1952, ווען ער האט רעזיגנירט בשעת דער סכסוך איבער עפעס א פארעם פון נאציאנאלן דינסט פאר פרויען. אין דער פערטער כנסייה הגדולה (ירושלים, 1954) איז ער ערוויילט געווארן אלס פרעזידענט פונעם וועלט אקציעס קאמיטע און פארזיצער פון דער וועלט עקזעקוטיוו פון אגודת ישראל.
ווען [[מדינת ישראל]] איז געגרינדעט געווארן איז לעווין ערוויילט געווארן אלס פארשטייער פון די אגודה אין דער ציייטווייליגער  [[כנסת]], און דערנאך אין דער ערשטער כנסת, און איז געווען מיניסטער פון סאציאלע וואוילשטאנד אין דער ערשטער [[מדינת ישראל רעגירונג]]{{הערה|{{פארווערטס||איטשע מאיר לעווין געזונט־מיניסטער|19480309|71.12}}}}. ער האט געדינט אין דעם פעאיגקייט ביז 1952, ווען ער האט רעזיגנירט בשעת דער סכסוך איבער עפעס א פארעם פון נאציאנאלן דינסט פאר פרויען. אין דער פערטער כנסייה הגדולה (ירושלים, 1954) איז ער ערוויילט געווארן אלס פרעזידענט פונעם וועלט אקציעס קאמיטע און פארזיצער פון דער וועלט עקזעקוטיוו פון אגודת ישראל.


זיינע קינדער: רבקה הי"ד וואס האט חתונה געהאט מיט מר' ראפאפארט הי"ד פון ביליץ (ערמארדעט אין פוילן), אריה (מו"ל אין ירושלים), ראזע (אוועק אין איר יוגנט אין פוילן), פנחס יעקב (אוועק אין זיין יוגנט בשעת ער האט געלערנט אין דער "שפת אמת" ישיבה אין ירושלים), מלכה ווייב פון מ. שיינפעלד (ירושלים), פישל{{הערה|שם=תדהר}}.
זיינע קינדער: רבקה הי"ד וואס האט חתונה געהאט מיט מר' ראפאפארט הי"ד פון ביליץ (ערמארדעט אין פוילן), אריה (מו"ל אין ירושלים), ראזע (אוועק אין איר יוגנט אין פוילן), פנחס יעקב (אוועק אין זיין יוגנט בשעת ער האט געלערנט אין דער "שפת אמת" ישיבה אין ירושלים), מלכה ווייב פון מ. שיינפעלד (ירושלים), פישל{{הערה|שם=תדהר}}.


==ביבליאגראפיע==
* {{אוצר החכמה|2=האיש ופעלו|3=160260|4=קיצור תולדות חייו של מנהיג יהדות התורה הרב ר' יצחק מאיר הכהן לוין זצ"ל|סופיקס=יא}}
==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}
{{רעפערענצן}}
[[he:יצחק מאיר לוין]]
[[he:יצחק מאיר לוין]]

רעוויזיע פון 22:23, 9 יאנואר 2025

הרב איטשע מאיר לעווין
הרב יצחק מאיר לעווין, תשי"ב
הרב יצחק מאיר לעווין, תשי"ב
געבורט ט' טבת ה'תרנ"ד
גער, רוסישער אימפעריע
פטירה אויגוסט 7, 1971 (אלט: 77)
ט"ז אב ה'תשל"א
ירושלים
תאריך עלייה 1940
באגרעבעניש ארט אידישע בית עולם פון הר הזיתים
פראקציע אגודת ישראל, החזית הדתית המאוחדת, חזית דתית תורתית אגודת ישראל - פועלי אגודת ישראל
1'טער שר הסעד
מאי 15, 1948סעפטעמבער 18, 1952
פרעמיער מיניסטער דוד בן-גוריון
חיים משה שפירא ←
כנסת דעפוטאט
פעברואר 14, 1949אויגוסט 7, 1971
כנסות מועצת המדינה הזמנית, 1 – 7
תפקידים בולטים
  • פאָרזיצער פון וועלט אגודת ישראל

הרב יצחק מאיר הכהן לעווין (תרנ"ד–תשל"א) איז געווען דער פירער פון דער אגודת ישראל באוועגונג, און א כנסת דעפוטאט. ער איז געווען א גערער אייניקל און איידעם.

ביאגראפיע

איטשע מאיר איז געבוירן געווארן אין גער, פּוילן, י"ט טבת תרנ"ד (1894), צו רבי חנוך צבי הכהן לעווין, רב אין קהלת בענדין אין פוילן, און צו פייגא, טאכטער ​​פון גערער רבי, רבי יהודה אריה לייב אלטער ("שפת אמת"). ער האט געלערנט אין ישיבה פון זיין פעטער רבי אברהם מרדכי אלטער ("אמרי אמת") און געלערנט העברעאיש, פויליש און דייטש[1].

ער האט געהייראט זיין קוזינע דבורה מאַטיל, טאכטער פון זיין פעטער רבי אברהם מרדכי. אין תרע"ד האט ער זיך באזעצט אין ווארשע און זיך פארנומען מיט האנדל און באנקעריי און בעיקר מיט עסקנות. בשעת דער ערשטער וועלט־מלחמה האָט ער אסאך געארבעט צו העלפן די אידישע מלחמה־פּליטים און נאך דער מלחמה, אונטער דער השפּעה פון זיין שווער, האט ער זיך אפּגעגעבן מיט דער גרינדונג און אנפירונג פון דער "אגודת ישראל" ארגאניזאציע אין פּוילן, וועלכע איז געווען באהערשט דורך די גערער חסידים. אונטער זיין פירערשאפט איז זיך עס צעוואקסן ביז, ביים אויסברוך פון דער צווייטער וועלט-מלחמה, האט די צאל פון אירע מיטגלידער אין פּוילן דערגרייכט 200,000 און זי האט פארמאגט א גרויסע נעץ פון חינוך מוסדות (בערך 600 "בית יעקב" שולעס, תלמוד תורה'ס און ישיבות), צייטונגען און בוך פארלאגן און קובצים. ער האט געשריבן הונדערטער ארטיקלען פארן אגודה אין אירע אויסגאבעס "דער יוד" און "דאס יודישע טאגבלאט" אין ווארשע און צענדליגער פראפאגאנדע בראשורן, און שפעטער אין "דגלנו", "הדרך" און "קול ישראל" אין ירושלים[1].

פון תרפ"ד און ווייטער האט ער פארטרעטן די אגודה אינעם ווארשעווער קהילה־קאמיטע, און אויף דער צווייטער כנסייה הגדולה פון אגודת־ישראל (וויען, תרפ"ט) איז ער ערוויילט געווארן אלס א מיטגליד פון דער פרעזידענטשאפט פון דער אלטוועלטליכער אגודת ישראל, און אין תר"צ אלס איר פאָרזיצער אין פוילן.

ער האט באגלייט זיין שווער עטליכע מאל ווען ער האט באזוכט ארץ ישראל. אין תרצ"ד האט די פוילישע פאליציי אים ארעסטירט מיט'ן חשד פון האלטן נארקאטיק, ווען אין אמת'ן האט ער געהאלטן א זעקל ערד וואס ער האט געברענגט פונעם אומגעגנט פון קבר רחל און מערת המכפלה[2]. אין תרצ"ה האט ער באזוכט פּאלעסטינע אין שפּיץ פון א דעלעגאציע פונעם "אגודת־ישראל־צענטער" אין פּוילן און דארטן רעארגאניזירט די עקזעקוטיוו.

אויף דער דריטער כנסייה הגדולה (מאריענבאד, תרצ"ז) איז ער אויסגעקליבן געווארן אלס איינער פון די צוויי דעפוטאט־פרעזידענטן פון דער וועלט־אקציע־קאמיטעט[מקור פארלאנגט]. ער איז באטראכט געווארן ווי א סוקסעספולער פובליק רעדנער און א מעסיגער און רעאליסטישער כלל-טוער[1].

ווען די דייטשן האבן איבערגענומען ווארשע, אין הערבסט 1939, איז ער באשטימט געווארן א מיטגליד פון די "יודענראט" פון ווארשע, וועלכער האט געארבעט אונטער דער אויפזיכט פון די נאציס. נאך בערך א חודש האט ער באשלאסן אז עס איז בעסער צו טון לטובת די פוילישע אידן אינדרויסן פון פוילן, אָן די נאצישע אויפזיכט. ער איז אנטלאפן פון פוילן און אין ת"ש (1940) איז ער אנגעקומען קיין ארץ ישראל און אנגעהויבן זיינע אקטיוויטעטן פאר דער פוילישער גלות. ער האט גערעדט מיט די אנדערע אידישע אינסטיטוציעס אין ארץ ישראל און אין אויסלאנד און זיי אנגעצינדן צו אקציע און אויף זיין איניציאטיוו איז געגרינדעט געווארן דער ועד הצלה פונעם ישוב און ער איז ערוויילט געווארן אלס מיטגליד פון איר נשיאות. ער האט שווער געארבעט צו ערוועקן דעם דעת הקהל אין ארץ ישראל און אין דער וועלט צו הייבן זייער קול קעגן דער אונטערדריקונג און פארניכטונג פון פוילישער אידנטום. ווען די אידישע געשריי איז געווארן אומבאקוועם פאר די בריטישע פאליסי, איז ער מערערע מאל געווארנט געווארן דורך די מאנדאט אויטאריטעטן אז די אקציע זיינער, וואס סטימולירט דעם דעת הקהל, איז קעגן די נויטפאל געזעצן וואס צילן צו האלטן די פרידן אין לאנד צו פארזיכערן זיג איבער די פיינט, אבער ער האט זיך נישט גערעכנט מיט די ווארנונגען און נישט געלאזט שטיין שטיל אויף זיינע ברידער'ס בלוט. בשעת די ווישי רעזשים אין סיריע, איז ער אהינגעפארן מיט רבי משה בלוי , טראץ דער סכנה, און זיי האבן ארגאניזירט די ליפערונג פון עסנווארג פעקלעך צו די אידן פון די געטאס אין פוילן[1].

אין ארץ ישראל האט ער געפירט די ביוראען פון דער וועלט-אגודת-ישראל, און ווען דער צענטראל־קאמיטע פון די אגודה האט זיך געטראפן אין מאריענבאד (1947), איז ער געשטעלט געווארן פאראנטווארטליך אויף דער ארץ־ישראל צווייג פון דער באוועגונג[מקור פארלאנגט]. ער האט זיך אויפגעטרעטן אין איר נאמען פאר די אנגלא-אמעריקאנער אויספארשונגס קאמיסיעס און דער פעלקער ליגע און האט פעסט און מיט רעספעקט געשטאנען אויף דער אידישער פאדערונג, אָן געבן די פיינט א געלעגנהייט אויסצונוצן אינערליכע חילוקי דעות אין ארץ ישראל צו אפשוואכן דעם סטאטוס פון די אידן בכלל[1].

ווען מדינת ישראל איז געגרינדעט געווארן איז לעווין ערוויילט געווארן אלס פארשטייער פון די אגודה אין דער ציייטווייליגער כנסת, און דערנאך אין דער ערשטער כנסת, און איז געווען מיניסטער פון סאציאלע וואוילשטאנד אין דער ערשטער מדינת ישראל רעגירונג[3]. ער האט געדינט אין דעם פעאיגקייט ביז 1952, ווען ער האט רעזיגנירט בשעת דער סכסוך איבער עפעס א פארעם פון נאציאנאלן דינסט פאר פרויען. אין דער פערטער כנסייה הגדולה (ירושלים, 1954) איז ער ערוויילט געווארן אלס פרעזידענט פונעם וועלט אקציעס קאמיטע און פארזיצער פון דער וועלט עקזעקוטיוו פון אגודת ישראל.

זיינע קינדער: רבקה הי"ד וואס האט חתונה געהאט מיט מר' ראפאפארט הי"ד פון ביליץ (ערמארדעט אין פוילן), אריה (מו"ל אין ירושלים), ראזע (אוועק אין איר יוגנט אין פוילן), פנחס יעקב (אוועק אין זיין יוגנט בשעת ער האט געלערנט אין דער "שפת אמת" ישיבה אין ירושלים), מלכה ווייב פון מ. שיינפעלד (ירושלים), פישל[1].

ביבליאגראפיע

רעפערענצן

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 דוד תדהר (רעדאקטאר), "הרב יצחק מאיר לוין", אנציקלופדיה לחלוצי הישוב ובוניו ד (1950), עמ' 1804-05
  2. על מה נאסר ראש "אגודת ישראל" בפולין, דואר היום, נאוועמבער 28, 1933
  3. איטשע מאיר לעווין געזונט־מיניסטער, פארווערטס, מערץ 9, 1948