אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אורחות צדיקים"

5 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 11 חדשים
ק
ק (הגהה)
שורה 26: שורה 26:
אורחות צדיקים איז אין גרויס טייל א צוזאמשטעל פון פריערדיגע מוסר ווערק, געוויסע וואס ער האט קאפּירט ווארט-ביי-ווארט אָן אנגעבן א מקור, אן אנגענומענע זאך אין יענע צייטן. די סטרוקטור פונעם ספר שיינט צו זיין באזירט אויפ'ן ספר "תיקון מידות הנפש" פון [[רבי שלמה אבן גבירול]], וועלכע שטעלט אויס פּאָרן פון מדות (געווענליך קעגנזייטיג), און פון '[[מבחר הפנינים]]', אויך א חיבור צוגעשריבן צו אבן גבירול. אויך די שפּראך און סטיל איז בעיקר נאכגעמאכט דער מיטלאלטערליכער פילאזאפישער מוסר-גאנג פון שפּאניע, שרייבנדיג צומאל כלליות'דיג און צעטיילט דאן יעדער טעמע אין אפטיילונגען און סוב-אפטיילונגען.
אורחות צדיקים איז אין גרויס טייל א צוזאמשטעל פון פריערדיגע מוסר ווערק, געוויסע וואס ער האט קאפּירט ווארט-ביי-ווארט אָן אנגעבן א מקור, אן אנגענומענע זאך אין יענע צייטן. די סטרוקטור פונעם ספר שיינט צו זיין באזירט אויפ'ן ספר "תיקון מידות הנפש" פון [[רבי שלמה אבן גבירול]], וועלכע שטעלט אויס פּאָרן פון מדות (געווענליך קעגנזייטיג), און פון '[[מבחר הפנינים]]', אויך א חיבור צוגעשריבן צו אבן גבירול. אויך די שפּראך און סטיל איז בעיקר נאכגעמאכט דער מיטלאלטערליכער פילאזאפישער מוסר-גאנג פון שפּאניע, שרייבנדיג צומאל כלליות'דיג און צעטיילט דאן יעדער טעמע אין אפטיילונגען און סוב-אפטיילונגען.


דער לעצטער שער פון אורחות צדיקים שטיצט זיך אויספירליך אויף דעם באגריף פון [[רב סעדיה גאון]] וועגן דער געוואונטשענעם הארמאניע צווישן די פארשידענע מידות אין 'אמונות ודעות'. אויך זעט זיך אן דער איינפלוס פון די מוסר ווערק פונעם [[רמב"ם]] און דער מחבר ציטירט צומאל גאנצע שטיקלעך ווארט-ביי-ווארט. ער האט אויך קאפּירט טיילן פון 'מעלות המדות', א מוסר ספר פון [[רבי יחיאל בן יקותיאל]] עניו פון [[רוים]]. "[[חובות הלבבות]]" פון רבינו בחיי אבן פקודה, דאס קלאסישע מוסר ספר, איז איינע פון די הויפּט־קוועלער פון אורחות צדיקים, סיי אין אירע יסודות, סיי אין די פיל שפּריכווערטער און משלים, וואס דער מחבר האט דערפון ארויסגענומען. אורחות צדיקים האט, מער ווי יעדע אנדערע מיטלאלטערישע מוסר אפּהאנדלונג, גענוצט שפּריכווערטער און משלים פאר ערקלערונג. דער מחבר שפינט אויך אריין אין זיינע ווערטער שטיקלעך פונעם [[שערי תשובה]], און פון די שריפטן פון [[רבי יחיאל בן אורי|רבי יחיאל]], דער טאטע פון [[רא"ש]]{{הערה|שם=שמריה|{{אוצר החכמה|שמריה קאהן|ארחות צדיקים|610830|page=8|מבוא {{ענגליש}}}}}}.
דער לעצטער שער פון אורחות צדיקים שטיצט זיך אויספירליך אויף דעם באגריף פון [[רב סעדיה גאון]] וועגן דער געוואונטשענעם הארמאניע צווישן די פארשידענע מידות אין 'אמונות ודעות'. אויך זעט זיך אן דער איינפלוס פון די מוסר ווערק פונעם [[רמב"ם]] און דער מחבר ציטירט צומאל גאנצע שטיקלעך ווארט-ביי-ווארט. ער האט אויך קאפּירט טיילן פון 'מעלות המדות', א מוסר ספר פון [[רבי יחיאל בן יקותיאל]] עניו פון [[רוים]]. "[[חובות הלבבות]]" פון רבינו בחיי אבן פקודה, דער קלאסישער מוסר ספר, איז איינע פון די הויפּט קוועלער פון אורחות צדיקים, סיי אין אירע יסודות, סיי אין די פיל שפּריכווערטער און משלים וואס דער מחבר האט דערפון ארויסגענומען. אורחות צדיקים האט אסאך גענוצט שפּריכווערטער און משלים פאר ערקלערונג, מער ווי אנדערע מיטלאלטערישע מוסר אפּהאנדלונגען. דער מחבר שפינט אויך אריין אין זיינע ווערטער שטיקלעך פונעם [[שערי תשובה]], און פון די שריפטן פון [[רבי יחיאל בן אורי|רבי יחיאל]], דער טאטע פון [[רא"ש]]{{הערה|שם=שמריה|{{אוצר החכמה|שמריה קאהן|ארחות צדיקים|610830|page=8|מבוא {{ענגליש}}}}}}.


אין השקפה גייט דער ספר אין גאנג פון די חסידי אשכנז, ספר חסידים און ספר הרוקח פון [[רבי ​​אלעזר פון ווארמס]], און באפאסט זיך איבערהויפּט מיט די פּראקטישע און למעשה'דיגע אפּטייטש פון די מידות. דאס לעצטע שער באשרייבט, וויאזוי מען קען פארווירקליכן א פולן ערליך אידיש לעבן{{הערה|שם=שמריה}}. די פארווירקליכונג ווערט נישט דורכ'ן קונה זיין חכמה, אדער דביקות בה' דורך אהבה, ווי עס איז פארשפרייט אין דער פילאזאפיש-עטישער ליטעראטור, נאר אין דער יראת שמים און קבלת עול, די העכסטע אייגנשאפט וואס די חסידי אשכנז שטעלן מיט זיך פאָר.
אין השקפה גייט דער ספר אין גאנג פון די חסידי אשכנז, ספר חסידים און ספר הרוקח פון [[רבי ​​אלעזר פון ווארמס]], און באפאסט זיך איבערהויפּט מיט דער פּראקטישער און למעשה'דיגער אפּטייטש פון די מידות. דער לעצטע שער באשרייבט, וויאזוי מען קען פארווירקליכן א פולן ערליך אידיש לעבן{{הערה|שם=שמריה}}. די פארווירקליכונג ווערט נישט דורכ'ן קונה זיין חכמה, אדער דביקות בה' דורך אהבה, ווי עס איז פארשפרייט אין דער פילאזאפיש-עטישער ליטעראטור, נאר אין ד יראת שמים און קבלת עול, די העכסטע אייגנשאפט וואס די חסידי אשכנז שטעלן מיט זיך פאָר.


אין דער הקדמה גיט דער מחבר א טעארעטישן און אנטראפּאלאגישן יסוד פאר זיין שיטה אין מוסר. דער מחבר איז מסביר די וויכטיגקייט פון דעם ספר אויך פאר תלמידי חכמים מיט א משל: פונקט ווי א פאס פון גוטע וויין וואס האט א לאך וועט די גאנצע וויין ארויסרינען דורך דעם לאך, אזוי איז א תלמיד חכם וועלכער האט נישט קיין גוטע מדות, וועט זיין גאנצע תורה פארלוירן ווערן.
אין דער הקדמה גיט דער מחבר א טעארעטישן און אנטראפּאלאגישן יסוד פאר זיין שיטה אין מוסר. דער מחבר איז מסביר די וויכטיגקייט פון דעם ספר אויך פאר תלמידי חכמים מיט א משל: פונקט ווי א פאס פון גוטע וויין וואס האט א לאך וועט די גאנצע וויין ארויסרינען דורך דעם לאך, אזוי איז א תלמיד חכם וועלכער האט נישט קיין גוטע מדות, וועט זיין גאנצע תורה פארלוירן ווערן.