4,450
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "באַניצער:יצחק/ויכוח הרמב"ן"
בילדער
יצחק (שמועס | ביישטייערונגען) (פארברייטערט, צוגעלייגט מקור) |
(בילדער) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט}} | {{דרעפט}} | ||
{{פעלט מקורות}} | {{פעלט מקורות}} | ||
[[טעקע:Beit HaTfutzot 20162029-438.jpg|קליין|אילוסטראציע פונעם ויכוח, אינעם [[בית התפוצות|אנו - מוזעאום פון אידישן פאלק]]]] | |||
[[טעקע:Nahmanides painting.jpg|קליין|מאלעריי פון רמב"ן]] | [[טעקע:Nahmanides painting.jpg|קליין|מאלעריי פון רמב"ן]] | ||
'''ויכוח הרמב"ן''', וואס איז אויך באוואוסט מיט'ן נאמען '''ויכוח בארצעלאנע''', איז א דעבאטע וואס איז אפגעהאלטן געווארן דורכ'ן [[רמב"ן]] מיט'ן משומד פאבלאו קריסטיאני, וועם דער רמב"ן רופט פראי פול, אין פאלאץ פון דזשעימס דער ערשטער (אויף שפאניש: Jaime I de Aragón), קעניג פון [[קאטאלאניע]] און [[אראגאן]] (היסטארישע געביטן אין היינטיגן שפאניע), אין יאר [[ה'כ"ג]] ([[1263]]). | '''ויכוח הרמב"ן''', וואס איז אויך באוואוסט מיט'ן נאמען '''ויכוח בארצעלאנע''', איז א דעבאטע וואס איז אפגעהאלטן געווארן דורכ'ן [[רמב"ן]] מיט'ן משומד פאבלאו קריסטיאני, וועם דער רמב"ן רופט פראי פול, אין פאלאץ פון דזשעימס דער ערשטער (אויף שפאניש: Jaime I de Aragón), קעניג פון [[קאטאלאניע]] און [[אראגאן]] (היסטארישע געביטן אין היינטיגן שפאניע), אין יאר [[ה'כ"ג]] ([[1263]]). | ||
| שורה 7: | שורה 8: | ||
דער רמב"ן אליינס באשרייבט דעם גאנצן ויכוח אין זיין "ספר הויכוח", וואס איז דער הויפט מקור איבער דעם ויכוח. | דער רמב"ן אליינס באשרייבט דעם גאנצן ויכוח אין זיין "ספר הויכוח", וואס איז דער הויפט מקור איבער דעם ויכוח. | ||
==הינטערגרונד== | ==הינטערגרונד== | ||
אין יענער תקופה האט געהערשט א שטארקע פארדאכט און האס צווישן די קריסטליכע באפעלקערונג איבער דעם אידישן [[גמרא|תלמוד]], ווי עס איז אויך געקומען צום אויסדרוק מיט 23 יאר פריער ביים [[משפט פאריז]], וואס האט זיך געענדיגט מיט'ן [[שריפת התלמוד]] אויף די גאסן פון [[פאריז]]. אנדערש ווי ביים משפט פאריז וואס איז געווען ווייניגער א ויכוח און מער א משפט, האט דער רמב"ן דא באקומען דעם פולן רעכט פונעם קעניג אויפצוברענגען סיי-וואס ער שפירט אז עס וועט אים העלפן אין דער ויכוח. | אין יענער תקופה האט געהערשט א שטארקע פארדאכט און האס צווישן די קריסטליכע באפעלקערונג איבער דעם אידישן [[גמרא|תלמוד]], ווי עס איז אויך געקומען צום אויסדרוק מיט 23 יאר פריער ביים [[משפט פאריז]], וואס האט זיך געענדיגט מיט'ן [[שריפת התלמוד]] אויף די גאסן פון [[פאריז]]. אנדערש ווי ביים משפט פאריז וואס איז געווען ווייניגער א ויכוח און מער א משפט, האט דער רמב"ן דא באקומען דעם פולן רעכט פונעם קעניג אויפצוברענגען סיי-וואס ער שפירט אז עס וועט אים העלפן אין דער ויכוח. | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
דער פוסק ביים ויכוח איז געווען דער קעניג אליינס, וועלכער האט געגעבן רשות פאר'ן רמב"ן זיך אויסצודרוקן וויאזוי ער וויל. אבער ער האט בלויז געמעגט ענטפערן וואס מען פרעגט אים, און נישט שטעלן קעגן-פראגעס צו זיין קעגנער. | דער פוסק ביים ויכוח איז געווען דער קעניג אליינס, וועלכער האט געגעבן רשות פאר'ן רמב"ן זיך אויסצודרוקן וויאזוי ער וויל. אבער ער האט בלויז געמעגט ענטפערן וואס מען פרעגט אים, און נישט שטעלן קעגן-פראגעס צו זיין קעגנער. | ||
==דער ויכוח== | ==דער ויכוח== | ||
[[טעקע:Salo Tinell 20120309 14.JPG|קליין|דער זאַל אין פאלאו רעיאל מעזשאו פאלאץ, וואו דער ויכוח איז אפגעהאלטן געווארן]] | |||
===דער ערשטער טאג=== | ===דער ערשטער טאג=== | ||
אינעם ערשטן טאג האט פראי פול אויסגערופן אז ער האט ראיות פונעם תלמוד זעלבסט און פון די מדרשים אז משיח איז שוין געקומען. דער רמב"ן האט אים גלייך געווארנט אז ער נעמט זיך דא אונטער א שווערע אונטערנעמונג, ווייל דער פאקט אז די חכמים זענען געבליבן מיט די אידישע רעליגיע און זיך נישט געטויפט ווי דער משומד האט געטון צייגט קלאר אז זיי האבן נישט געקלערט ווי אים, און ממילא איז אוממעגליך דאס וואס ער פראקלאמירט, אפגעזען וואס ער וועט אלץ ברענגען אלס ראיה. | אינעם ערשטן טאג האט פראי פול אויסגערופן אז ער האט ראיות פונעם תלמוד זעלבסט און פון די מדרשים אז משיח איז שוין געקומען. דער רמב"ן האט אים גלייך געווארנט אז ער נעמט זיך דא אונטער א שווערע אונטערנעמונג, ווייל דער פאקט אז די חכמים זענען געבליבן מיט די אידישע רעליגיע און זיך נישט געטויפט ווי דער משומד האט געטון צייגט קלאר אז זיי האבן נישט געקלערט ווי אים, און ממילא איז אוממעגליך דאס וואס ער פראקלאמירט, אפגעזען וואס ער וועט אלץ ברענגען אלס ראיה. | ||
| שורה 28: | שורה 31: | ||
===דער צווייטער טאג=== | ===דער צווייטער טאג=== | ||
דעם צווייטן טאג איז דער ויכוח אפגעראכטן געווארן אין זייער "קלישטרויש" (געבעט הויז), וואו עס זענען זיך צוזאממגעקומען דער גאנצער שטאט, אידן און גוים. דער משומד האט ווייטער געברענגט ראיות פון מדרשים, און דער רמב"ן האט געגעבן א גאנצע ערקלערונג וויאזוי צו פארשטיין מדרשים פון חז"ל. | דעם צווייטן טאג איז דער ויכוח אפגעראכטן געווארן אין זייער "קלישטרויש" (געבעט הויז), וואו עס זענען זיך צוזאממגעקומען דער גאנצער שטאט, אידן און גוים. דער משומד האט ווייטער געברענגט ראיות פון מדרשים, און דער רמב"ן האט געגעבן א גאנצע ערקלערונג וויאזוי צו פארשטיין מדרשים פון חז"ל. | ||