בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,382
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 10: | שורה 10: | ||
| וויקיטעקסט = [[s:אורחות צדיקים|אורחות צדיקים]] | | וויקיטעקסט = [[s:אורחות צדיקים|אורחות צדיקים]] | ||
}} | }} | ||
'''אורחות צדיקים''' (אריגינעל '''ספר המדות''') איז א בארימטע [[מוסר]] ספר, וואס דער אידענטיטעט פונעם מחבר איז אומבאוואוסט, און איז פארפאסט געווארן אין די ערשטע 200 יאר פון אלף השישי (אין [[14טער יארהונדערט]]). | '''אורחות צדיקים''' (אריגינעל '''ספר המדות''') איז א בארימטע [[מוסר]] ספר, וואס דער אידענטיטעט פונעם מחבר איז אומבאוואוסט, און איז פארפאסט געווארן אין די ערשטע 200 יאר פון אלף השישי (אין [[14טער יארהונדערט]]). דער הויפט נושא פונעם ספר'ס 28 שערים (פרקים) איז די עבודה פון תיקון המדות, וויאזוי דער מענטש זאל מתקן זיין אלע זיינע מדות אויפ'ן גלייכן און באלאנסירטן וועג, אלס א יסוד פון שמירת התורה והמצוות, און צום סוף זענען דא עטליכע שערים אויף יסודות'דיגע ענינים ווי לימוד התורה, יראת שמים און תשובה. | ||
דער הויפט נושא פונעם ספר איז די עבודה פון תיקון המדות, וויאזוי דער מענטש זאל מתקן זיין אלע זיינע מדות אויפ'ן גלייכן און באלאנסירטן וועג, אלס א יסוד פון שמירת התורה והמצוות | |||
==מחבר און צייט== | ==מחבר און צייט== | ||
"אורחות צדיקים" איז שטענדיג פארעפנטליכט געווארן אנאנים, און במשך די דורות זענען געשריבן געווארן פארשידענע שפעקולאציעס איבער דער אידענטיטעט פונעם מחבר. עס איז זיכער געשריבן געווארן שוין אין אלף השישי; דאס זעט מען פון דעם וואס דער מחבר ערווענט אינעם ספר דער ארויסטרייבונג פון די אידן פון [[פראנקרייך]] אלס אן היסטארישער פאקט{{הערה|שער התורה: "עד שנתגלגל שנתגרשו מצרפת, אשר שם היו מחזיקים בתורה והיו לומדים בעסק גדול … אבל מיום שנתגרשו מצרפת נתמעט הלמוד מאוד מאוד"}}, זיך | "אורחות צדיקים" איז שטענדיג פארעפנטליכט געווארן אנאנים, און במשך די דורות זענען געשריבן געווארן פארשידענע שפעקולאציעס איבער דער אידענטיטעט פונעם מחבר. עס איז זיכער געשריבן געווארן שוין אין אלף השישי; דאס זעט מען פון דעם וואס דער מחבר ערווענט אינעם ספר דער ארויסטרייבונג פון די אידן פון [[פראנקרייך]] אלס אן היסטארישער פאקט{{הערה|שער התורה: "עד שנתגלגל שנתגרשו מצרפת, אשר שם היו מחזיקים בתורה והיו לומדים בעסק גדול … אבל מיום שנתגרשו מצרפת נתמעט הלמוד מאוד מאוד"}}, ווארשיינליך זיך באציענדיג צום גירוש פון ה'ס"ו{{הערה|{{קישור כללי|שרייבער=Gil Student|קעפל=The Mystery of Orechos Tzadikim|זייטל=Torah Musings|דאטום=סעפטעמבער 25, 2016|אדרעס=https://www.torahmusings.com/2016/09/mystery-orechos-tzadikim/}}; זעט אויך [[S:ויקיטקסט:ספר המידות (אורחות צדיקים)#דורו של המחבר ע"פ כתי"א|דורו של המחבר ע"פ כתי"א]] אויף [[וויקיטעקסט]]}}. אויך דערמאנט ער דעם [[ספר הרוקח]], רבי אליעזר ממיץ, אבי העזרי, און דעם [[אור זרוע]]{{הערה|אורחות צדיקים, שער התורה: "וכן כל אחד ואחד עשה ספר לפי מה שראה ענייני הדור שהיה בו. וכן חיברו רבנים רבים פסקות, כגון: הרוקח, ורבי אליעזר ממיץ, ואבי העזרי, ואור זרוע."}} (די פיר מחברים זענען נפטר געווארן צווישן די יארן ד'תתק"פ–ה'י'). | ||
עס זענען געווען וואס האבן צוגעשריבן דעם ספר צום רבי'ן פון [[ר"י מיגאש]], דער [[רמב"ם]]'ס רבי{{הערה|אויפן דעקל פון אורחות צדיקים, [https://www.nli.org.il/he/books/NNL_ALEPH990018328620205171/NLI פולנאה תקס"ב אויפלאגע], איז געשטאנען בשם דעם [[סדר הדורות]] אז דער ספר ווערט אנגערופן "ספר המדות", וועם דער רמב"ם דערמאנט אין מסכת אבות און "כפי הנשמע המחברו הוא רביה דרביה דהרמב"ם"}}, אבער דער [[רבי חיים חזקיהו מדיני|שדי חמד]] וואונדערט זיך שוין דערויף{{הערה|שם=שדח}}. [[רבי הלל ליכטנשטיין|רבי הלל קאלאמייער]] שרייבט אז דער ספר איז "מיוחס צום [[רבינו יונה גירונדי|רבינו יונה]]" (נפ' ה'כ"ד){{הערה|{{היברובוקס|רבי הילל ליכטנשטיין|תשובות בית הילל|1749|page=114|סי קכג}}}}. | |||
עס איז אויך געווען א פארזוך צו אידענטיפיצירן דעם מחבר מיטן פּאלעמיקער, [[רבי יום טוב ליפמאן מילהויזן]] (נפ' ה'קפ"א){{הערה|שם=גידמאן|{{צ-בוך|מחבר=[[משה גידמאן]]|נאמען=געשיכטע דעס ערציאונגסוועזנס|שנת הוצאה=1888|עמ=223 און ווייטער|כרך=3|קישור=https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/freimann/content/pageview/1040879|שפראך=דייטש}}; שער בלאט פון אורחות צדיקים, ווילנא תרע"ד}}, אבער די באהויפטונג שיינט אויך צו זיין אומבאגרינדעט{{הערה|{{אוצר החכמה|יהודה קויפמאן|ר' יום טוב ליפמן מיהלהויזן: בעל הנצחון החוקר והמקובל|596|page=89|מקום הוצאה=ניו יארק|שנת הוצאה=תרפ"ז|עמ=85–86}}}}. | עס איז אויך געווען א פארזוך צו אידענטיפיצירן דעם מחבר מיטן פּאלעמיקער, [[רבי יום טוב ליפמאן מילהויזן]] (נפ' ה'קפ"א){{הערה|שם=גידמאן|{{צ-בוך|מחבר=[[משה גידמאן]]|נאמען=געשיכטע דעס ערציאונגסוועזנס|שנת הוצאה=1888|עמ=223 און ווייטער|כרך=3|קישור=https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/freimann/content/pageview/1040879|שפראך=דייטש}}; שער בלאט פון אורחות צדיקים, ווילנא תרע"ד}}, אבער די באהויפטונג שיינט אויך צו זיין אומבאגרינדעט{{הערה|{{אוצר החכמה|יהודה קויפמאן|ר' יום טוב ליפמן מיהלהויזן: בעל הנצחון החוקר והמקובל|596|page=89|מקום הוצאה=ניו יארק|שנת הוצאה=תרפ"ז|עמ=85–86}}}}. | ||