מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
←פערטע קרייצוגלער: אזוי קוקט מען אויס ווען מ'קען נישט רעכענען
(קרדיט + קטגוריות) |
(←פערטע קרייצוגלער: אזוי קוקט מען אויס ווען מ'קען נישט רעכענען) |
||
| (10 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = religious wars of the High Middle Ages|העב=סדרת מערכות צבאיות של הצלבנים לכיבוש ארץ ישראל והאזורים הסמוכים לה|דייטש=von der Kirche geforderte Kriege gegen Muslime vom 11. bis zum 13. Jahrhundert, um Macht über das Heilige Land zu erlangen|}} | |||
[[טעקע:Gustave_dore_crusades_entry_of_the_crusaders_into_constantinople.jpg|left|250px]] | [[טעקע:Gustave_dore_crusades_entry_of_the_crusaders_into_constantinople.jpg|left|250px]] | ||
די '''קרייצצוגן''' זענען געווען קעמפערישע אקציעס אונטערגענומען דורך [[קריסט]]ליכע [[מדינה|מדינות]] און געשטיצט דורך די [[פויבסט]]ן. די מלחמות | די '''קרייצצוגן''' זענען געווען קעמפערישע אקציעס אונטערגענומען דורך [[קריסט]]ליכע [[מדינה|מדינות]] און געשטיצט דורך די [[פויבסט]]ן. די מלחמות זענען פארגעקומען אין דעם [[מיטל אלטער]] צווישן דעם [[11טער י"ה|11טן י"ה]] און [[13טער י"ה|13טן י"ה]]. | ||
דאס ווארט קרייצצוג איז לכאורה א צוזאמנשטעל פון צוויי ווערטער, "קרייץ" און "צוג", די מאסן קעמפער וועלכע האבן זיך באטייליגט אין די אקציעס האבן געפארעמט וואס האט אויסגעקוקט ווי א פארנדיגער "צוג", און דער "קרייץ" איז געווען זייער [[פאן]] אונטער וואס זיי האבן מארשירט און אין וועמענ'ס נאמען זיי האבן בארעכטיגט זייערע טהאטן. | דאס ווארט קרייצצוג איז לכאורה א צוזאמנשטעל פון צוויי ווערטער, "קרייץ" און "צוג", די מאסן קעמפער וועלכע האבן זיך באטייליגט אין די אקציעס האבן געפארעמט וואס האט אויסגעקוקט ווי א פארנדיגער "צוג", און דער "קרייץ" איז געווען זייער [[פאן]] אונטער וואס זיי האבן מארשירט און אין וועמענ'ס נאמען זיי האבן בארעכטיגט זייערע טהאטן. | ||
| שורה 15: | שורה 16: | ||
א שארפער מוסלומענער אקט קעגן קריסטן האט אויך שטארק צוגעגעבן צו די שטימונג. אין יאר [[ד'תשס"ט]] (1009) האט דער קאליף פון [[מצרים]] אל-חכים בי-אמר צושטערט די הויפט קריסטליכע [[קלויסטער]] אין [[אלט שטאט]] [[ירושלים]] ווי לויט די קריסטליכע גלייבונג איז דארט [[יוזל]] געשטארבען און באגראבן געווארן, דאס האט געמיינט אז קריסטן האבן מער נישט געקענט [[עולה רגל]] זיין צו זייער פארהייליגסטן אפגאט פלאץ. כאטש דער קאליף'ס נאכפאלגער האט אונטער גאר שווערע אומשטענדען ערלויבט מען זאל צוריק איבערבויען דעם קלויסטער און קריסטען האבן ווידער אנגעהויבן דארט צו באזוכען, האבן זיך אבער פארשפרייט שמועות אין די קריסטליכע וועלט אז די [[מוסלומענער]] זענען זייער גרויזאם צו די קריסטען. דאס האט צוגעגאסן אויל צום פייער און געפירט צו די צוזאמענשטעל פון די קרייצוג. | א שארפער מוסלומענער אקט קעגן קריסטן האט אויך שטארק צוגעגעבן צו די שטימונג. אין יאר [[ד'תשס"ט]] (1009) האט דער קאליף פון [[מצרים]] אל-חכים בי-אמר צושטערט די הויפט קריסטליכע [[קלויסטער]] אין [[אלט שטאט]] [[ירושלים]] ווי לויט די קריסטליכע גלייבונג איז דארט [[יוזל]] געשטארבען און באגראבן געווארן, דאס האט געמיינט אז קריסטן האבן מער נישט געקענט [[עולה רגל]] זיין צו זייער פארהייליגסטן אפגאט פלאץ. כאטש דער קאליף'ס נאכפאלגער האט אונטער גאר שווערע אומשטענדען ערלויבט מען זאל צוריק איבערבויען דעם קלויסטער און קריסטען האבן ווידער אנגעהויבן דארט צו באזוכען, האבן זיך אבער פארשפרייט שמועות אין די קריסטליכע וועלט אז די [[מוסלומענער]] זענען זייער גרויזאם צו די קריסטען. דאס האט צוגעגאסן אויל צום פייער און געפירט צו די צוזאמענשטעל פון די קרייצוג. | ||
ביי ענדע פון [[11טער י"ה|11טן י"ה]] | ביי ענדע פון [[11טער י"ה|11טן י"ה]] זענען די קריסטן געווען פארמישט אין א מלחמה מיט די אראבער ארום [[טערקיי]], די מלחמה פירער האבן דאן געבעטן הילף פונעם פויבסט. דער פויבסט'ס ענטפער איז געווען אסאך א גרעסערער אבער זונלאזער, נישט נאר האט ער געשטיצט די מלחמה אין טערקיי, נאר אויך באפוילן צו גיין איינעמען [[ירושלים]]. אזוי האט זיך אנגעהויבן דער ערשטער פון די קרייצוגען. | ||
== די קרייצצוגן == | == די קרייצצוגן == | ||
עס | עס זענען געווען אסאך קרייצוגען, אבער נישט אלע האבן באקומען אפציעלע נומערן וויבאלד זיי זענען נישט געווען גענוג וויכטיג. | ||
דער ציל פון רוב קרייצצוגן איז געווען איינצונעמען ירושלים, אבער אסאך זענען אויך געווען סתם מלחמות קעגן נישט קריסטען און פערזענליכע פיינט פון די פויבסט. | דער ציל פון רוב קרייצצוגן איז געווען איינצונעמען ירושלים, אבער אסאך זענען אויך געווען סתם מלחמות קעגן נישט קריסטען און פערזענליכע פיינט פון די פויבסט. | ||
| שורה 25: | שורה 26: | ||
=== ערשטע קרייצצוג === | === ערשטע קרייצצוג === | ||
נאכדעם ווי די קריסטן האבן געבעטן הילף פון די פויבסטן, האט ער געבעטן די מאסן אין [[ד'תתי"ט]] (1095) צו גיין העלפן אין די פארעם פון די קרייצוגלער אין די מלמחה אנטקעגן די [[טערקיי|טערקן]], ווען די קרייצוגלער האבן שטארק געווונען, | נאכדעם ווי די קריסטן האבן געבעטן הילף פון די פויבסטן, האט ער געבעטן די מאסן אין [[ד'תתי"ט]] (1095) צו גיין העלפן אין די פארעם פון די קרייצוגלער אין די מלמחה אנטקעגן די [[טערקיי|טערקן]], ווען די קרייצוגלער האבן שטארק געווונען, זענען זיי ארויס געגאנגען אויף ירושלים, און האבן איר איינגענומען פון די מוסולמענער הענט אין יאר [[ד'תתנ"ט]] (1099). דורך אויס די מלחמה האבן זיי אויסגע'הרגעט אלע איינוואויאנער אויך אידן, און זיי פאברענט אין זייערע [[שול]]ן. | ||
=== צווייטע קרייצוגלער === | === צווייטע קרייצוגלער === | ||
| שורה 34: | שורה 35: | ||
=== פערטע קרייצוגלער === | === פערטע קרייצוגלער === | ||
די פערטע קרייצוג האט זיך אנגעהויבן ביי [[דער דריטער אינאקענט]] [[פויבסט]] אין יאר | די פערטע קרייצוג האט זיך אנגעהויבן ביי [[דער דריטער אינאקענט]] [[פויבסט]] אין אקטאבער 1202 (אנהייב יאר ד'תתקס"ג), מיטן געדאנק צו אטאקטירן די הייליגע לאנד [[ירושלים]] פון די [[איסלאם|מוסלעמענער]] די [[כופר]]ים. אבער די [[ווענעדיג]]ע האבן פארענדערט דאס ציל פון די קרייצוג, און האבן אריבער צו [[איסטאמבול|קאנסטאנטינאפעל]] (וואס הייסט היינט "איסטאמבול") וואו זיי האבן געפרובט באזעצן א ביזאנטינער אויפן קעניגס שטול. נאך א סעריע פון אויסבראכס, איז קאנסטאנטינאפעל געווארן גערויבט אין יאר [[ד'תתקס"ד]] (1204). די קרייצוג איז דורכגעפאלן, וויל צום ענדע איז זי נישט אנגעקומען אין ארץ ישראל. | ||
=== אלביגענזער קרייצצוגלער === | === אלביגענזער קרייצצוגלער === | ||
| שורה 63: | שורה 64: | ||
=== אידן === | === אידן === | ||
פיל | פיל אידן זענען געמארדעט געווארן ביי די קרייצוג אין יאר תתנ"ו. אזעלכע האבן זיך גענומען זייער לעבן אויף [[קידוש השם]], אויך האבן פילע אידן אליינס געשחטן זייערע אייגענע ווייבער און קינדער{{מקור}} כדי זיי זאלן זיך נישט [[שמד|שמד'ן]] צו די קריסטן. דאס איז איינע פון די סיבות וואס מען פירט זיך מיט מנהגי אבלות אין די [[ספירת העומר]], ווייל די קרייצוג האט זיך אנגעפאנגען אין די תקופה. | ||
=== די קאקויסעס === | === די קאקויסעס === | ||
| שורה 70: | שורה 71: | ||
[[קאַטעגאָריע:מלחמות]] | [[קאַטעגאָריע:מלחמות]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:מסעי הצלב]] | |||