רוי:אשר

אָשֵׁר

אשר, 1640–1645 מאלעריי
געבורט	פדן ארם
פטירה	אוראלט מצרים
מקום קבורה	קדש נפתלי - 33°06′44″N 35°31′49″E
טאטע	יעקב
מאמע	זלפה
בת זוג	עדון (זיווג ראשון) הדורה (זיווג שני)
קינדער	שרח, ישוי, ימנה, ישוה, בריעה

אָשֵׁר איז דער אכטער זון (אין סדר פון געבורט) פון יעקב אבינו, און דער פּאטריארך פון שבט אשר פון די צוועלף שבטים. ער איז פארגעשטעלט אלס דער יונגערער ברודער פון גד; וועלכע זענען ביידע די זין פון זִלפָּה, די דינסט פון לאה. פיר זין און איין טאכטער זענען געבוירן געווארן צו אשר אין כנען, וועלכע זענען אראפגעגאנגען מיט אים קיין מצרים.

נאמען

לויט די פסוק איז אשר א לשון פון "גליק" אדער "ברכה". די תורה דערציילט וואס לאה האט אויסגערופן ביי זיין געבורט:

וַתֹּאמֶר לֵאָה בְּאָשְׁרִי, כִּי אִשְּׁרוּנִי בָּנוֹת; וַתִּקְרָא אֶת-שְׁמוֹ, אָשֵׁר

— בראשית ל, יג

דהיינו אז ווייבער וואס האבן געקענט פאר לאה אויף א אומגליקלאכע ווייב צוליב איר עקרות האבן געזאגט 'אשריה', און דערפאר האט זי אן גערופן דער קינד 'אשר'^{[מקור פארלאנגט]}.

דער מדרש טייטשט דעם פסוק, "וואויל איז דער וואס האט זוכה געווען דערצו". די מענטשן פון שבט אשר האבן אייביג געוואוינט אין באזונדערע גרויסע פאלאצן, און זענען קיינמאל ארומגעפארן נעכטיגן אין אכסניות. זיינע טעכטער זענען געווען שיינע, און זענען געווען פארהייראט צו כהנים גדולים אדער מלכים.

ביאגראפיע

אשר איז געבוירן געווארן צו זלפה די שפחה פון לאה נאך זיבן חדשים פון שוואנגער אום ב' אדער כ' שבט ב'קצ"ח אין פדן ארם. לויט דער גר"א איז ער געבוירן כסלו ב'קצ"ז.

לויט דער ספר הישר איז ער געווען חתונה געהאט צו עדון בת אפלל אבער זי איז געשטארבן אן קיין קינדער, און דערנאך האט ער חתונה געהאט צו הדורה בת אבימאל, אייניקל פון עבר און פון איר האט ער געהאט זיינע קינדער יִמְנָה, יִשְׁוָה, יִשְׁוִי, און בְרִיעָה, און ער האט אויך אדאפטירט איר קינד, שֶׂרַח. זיינע קינדער ווערן אויסגערעכנט אין די תורה, און אין דברי הימים ווערן אראפ געברענגט די קומענדיגע גענעראציעס פון אשר.

ער איז נפטר געווארן אין מצרים אום כ' שבט ב'שכ"א אין עלטער פון 123 יאר און זיינע ביינער זענען ארויפגעטראגן געווארן דורך זיין שבט ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים, און נאך וואס זיי האב געענדיגט אייננעמען ארץ ישראל אין יאר ב'תצ"ה זענען זיי באערדיגט געווארן דארט.

קבר אשר ונפתלי די קינדער פון יעקב אין קדש נפתלי

אין ספר הישר ווערט דערציילט: "ויקברו את ארונות מטות אבותיהם... ואת נפתלי ואשר קברו אותם בקדש נפתלי איש איש במקומו אשר ניתן לבניו". היינט איז זיין קבר באצייכנט ביי כביש 899 אנקעגן 'תל קדש נפתלי'. צו די קבר איז דא אסאך מקורות פון די ה'ת' יארן און ווייטער^{[מקור פארלאנגט]}.

אין מדרש

ער איז געווען פון די פינף ברידער וואס יוסף האט געצייגט פאר פרעה.

סימבאל

די שטיין פון אשר אויפ'ן חושן איז געווען א תרשיש. אין מדרש תלפיות שטייט:

אשר על תרשיש, ונקרא קריאוליק. וגונה כגטו השמן. וסגלתה לעכל המאכל, וכל שכן למי ששוחקה ומערבה במאכלו, ונעשה בזה עב ושמן שנאמר מאשר שמנה לחמו.

^{[אויסקלארונג פארלאנגט]}

— הרב אליהו הכהן, מדרש תלפיות

ברכות פון יעקב און משה

אין די ברכות וואס יעקב האט געבענטשט זיינע קינדער פארן שטארבן האט ער אים צוגעזאגט אז ער וועט האבן א גוטע נחלה וואס וועט געבן 'מעדני מלך': ”מֵאָשֵׁר, שְׁמֵנָה לַחְמוֹ; וְהוּא יִתֵּן, מַעֲדַנֵּי-מֶלֶךְ” (בראשית מט, כ). די טייטש פון די ווארט 'לחמו' מיינט אויך 'מאכלו'.

משה האט געבענטשט אשר: "וּלְאָשֵׁר אָמַר בָּרוּךְ מִבָּנִים אָשֵׁר יְהִי רְצוּי אֶחָיו וְטֹבֵל בַּשֶּׁמֶן רַגְלוֹ׃". דאס הייסט אז אשר איז געווען די מערסטע געבענטשט מיט זין פון אלע שבטים. ער האט פארגינט זיינע ברידער מיט אנפיקנון אויל, און זיי האבן אין מיט תבואה. ווען ראובן האט געטון וואס ער האט געטון האט אשר דערציילט פאר זיינע ברידער איבער דעם, און זיינע ברידער האבן אים פארשריגן. אבער ווען ראובן האט מודה געווען האבן זיי זיך איבערגעבעטן. יעדער פון די ברידער האט אלע גע'טענה'ט אז די לויה קומט פאר אים, אבער אשר האט זיי אלע בארואיגט. וכו' וכו' וכו'.