אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שלשת ימי הגבלה"

172 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
אין תקציר עריכה
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(6 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|דריי טעג בעפאר מתן תורה (שבועות), ווען אידן האבן זיך געגרייט צו קבלת התורה}}
[[טעקע:MountSinai1723.jpg|שמאל|ממוזער|מעמד הר סיני, א קריצונג פון ה'תפ"ג]]
[[טעקע:MountSinai1723.jpg|שמאל|ממוזער|מעמד הר סיני, א קריצונג פון ה'תפ"ג]]
די '''שלושת ימי הגבלה''' זענען די דריי טעג בעפאר [[מעמד הר סיני|מתן תורה]] (יום טוב [[שבועות]]), אין וועלכע די אידן האָבן זיך צוגעגרייט צום קבלת התורה ביים [[בארג סיני]]. די טעג ווערן אנגערופן "ימי הגבלה" צוליב די ספעציעלע איסורים און באגרעניצונגען וואס זענען אנגעגאנגען אין די טעג אויפן באפעל פון באשעפער צו [[משה]], ווי עס שטייט: {{ציטוטון|והיו נכונים ליום השלישי... והגבלת את העם סביב|{{תנ"ך|שמות|יט|יא|יב}}}}.
די '''שלושת ימי הגבלה''' זענען די דריי טעג בעפאר [[מעמד הר סיני|מתן תורה]] (יום טוב [[שבועות]]), אין וועלכע די אידן האָבן זיך צוגעגרייט צום קבלת התורה ביים [[בארג סיני]]. די טעג ווערן אנגערופן "ימי הגבלה" צוליב די ספעציעלע איסורים און באגרעניצונגען וואס זענען אנגעגאנגען אין די טעג אויפן באפעל פון באשעפער צו [[משה]], ווי עס שטייט: {{ציטוטון|והיו נכונים ליום השלישי... והגבלת את העם סביב|{{תנ"ך|שמות|יט|יא|יב}}}}.
שורה 12: שורה 13:
משה רבינו האט זיי צוגעפלייסט, זיי זאלן זיך היטן נישט בלויז פון טומאה, נאר אויך פון [[גניבה]] און אנדערע עבירות און פון סיי וועלכע דבר מכוער, אז זיי זאלן זיין לויטער ווען זיי באקומען די תורה{{הערה|{{תנא דבי אליהו|רבא|יח|ח}}}}. זיי האבן זיך געהייליגט אויך אינערליך, מיט רייניגן די געדאנקען און אויפוועקן די כוונה צו די רייד פון השי"ת וואס זיי גייען הערן{{הערה|ספר הכוזרי, מאמר א' אות פ"ז; פירוש {{תנ"ך|שמות|יט|י|מפרש=רבינו אברהם בן הרמב"ם}}}}. אין די טעג האבן זיי זיך אפגעשיידט פון אלע וועלטליכע געשעפטן, זיי זענען נאר געזעסן בעפאר די [[זקנים]] צו הערן [[מוסר]] און פארבעסערן זייערע [[מידות]]{{הערה|ילקוט מעם לועז, פרשת יתרו עמוד תס"ח; אברבנאל אויף {{תנ"ך|שמות|יט}}}}. אידן האבן [[תענית|געפאסט]] די דריי טעג{{הערה|טור ברקת, הלכות מגילה סימן תרפ"ו, בשם [[פרקי דרבי אליעזר]]; געברענגט אין זכר דוד מאמר ג', תענית אסתר; מהרי"ד (בעלזא) פורים עמוד קצ"ד. דער [[תשב"ץ קטן]], סימן תס"ה שטעלט דאס צו אלס טעם צום תענית פון א חתן איידער זיין [[חתונה]]}}, און מעגליך אז זיי האבן געטון נאך הכנות צו [[נבואה]] וואס מיר ווייסן נישט זייערע דעטאלן{{הערה|פירוש רבינו אברהם בן הרמב"ם און עקידת יצחק אויף {{תנ"ך|שמות|יט|י}}}}. די [[רימאנאוו]]ע רבי'ס האבן געזאגט אז די אידן האבן אין די טעג [[דאווענען|געדאוונט]] "אהבה רבה"{{הערה|ילקוט מנחם (רימנוב), דף ר"צ}}, "והאר עינינו בתורתך ודבק לבנו במצותיך"{{הערה|[[רבי צבי הירש פון רימאנאוו]], בארות המים, לשבועות}}.
משה רבינו האט זיי צוגעפלייסט, זיי זאלן זיך היטן נישט בלויז פון טומאה, נאר אויך פון [[גניבה]] און אנדערע עבירות און פון סיי וועלכע דבר מכוער, אז זיי זאלן זיין לויטער ווען זיי באקומען די תורה{{הערה|{{תנא דבי אליהו|רבא|יח|ח}}}}. זיי האבן זיך געהייליגט אויך אינערליך, מיט רייניגן די געדאנקען און אויפוועקן די כוונה צו די רייד פון השי"ת וואס זיי גייען הערן{{הערה|ספר הכוזרי, מאמר א' אות פ"ז; פירוש {{תנ"ך|שמות|יט|י|מפרש=רבינו אברהם בן הרמב"ם}}}}. אין די טעג האבן זיי זיך אפגעשיידט פון אלע וועלטליכע געשעפטן, זיי זענען נאר געזעסן בעפאר די [[זקנים]] צו הערן [[מוסר]] און פארבעסערן זייערע [[מידות]]{{הערה|ילקוט מעם לועז, פרשת יתרו עמוד תס"ח; אברבנאל אויף {{תנ"ך|שמות|יט}}}}. אידן האבן [[תענית|געפאסט]] די דריי טעג{{הערה|טור ברקת, הלכות מגילה סימן תרפ"ו, בשם [[פרקי דרבי אליעזר]]; געברענגט אין זכר דוד מאמר ג', תענית אסתר; מהרי"ד (בעלזא) פורים עמוד קצ"ד. דער [[תשב"ץ קטן]], סימן תס"ה שטעלט דאס צו אלס טעם צום תענית פון א חתן איידער זיין [[חתונה]]}}, און מעגליך אז זיי האבן געטון נאך הכנות צו [[נבואה]] וואס מיר ווייסן נישט זייערע דעטאלן{{הערה|פירוש רבינו אברהם בן הרמב"ם און עקידת יצחק אויף {{תנ"ך|שמות|יט|י}}}}. די [[רימאנאוו]]ע רבי'ס האבן געזאגט אז די אידן האבן אין די טעג [[דאווענען|געדאוונט]] "אהבה רבה"{{הערה|ילקוט מנחם (רימנוב), דף ר"צ}}, "והאר עינינו בתורתך ודבק לבנו במצותיך"{{הערה|[[רבי צבי הירש פון רימאנאוו]], בארות המים, לשבועות}}.


לויט עטליכע מקורות, זענען אין די טעג איבערגעגעבן געווארן פאר אידן די [[קבלה|סודות התורה]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי יעקב אנטולי (ד'תתקנ"ד–ה'ט"ז)|מלמד התלמידים|43014|מתן תורה, דף קכב|עמוד=263}}; געברענגט אין {{היברובוקס|[[רבי דוד בן לוי מנרבונה]]|ספר המכתם אויף פסחים|40609|צט, ב|עמוד=446}} וואס ערקלערט דערמיט דעם שטיקל אין [[דיינו]], "אילו קרבנו לפני הר סיני ולא נתן לנו את התורה דיינו".}}, [[מעשה בראשית]] און [[מעשה מרכבה]] דורך משה רבינו{{הערה|נר ישראל (רוזשין) בשם ספר הזוהר}}.
לויט עטליכע מקורות, זענען אין די טעג איבערגעגעבן געווארן פאר אידן די [[קבלה|סודות התורה]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי יעקב אנטולי (ד'תתקנ"ד–ה'ט"ז)|מלמד התלמידים|43014|מתן תורה, דף קכב|page=263}}; געברענגט אין {{היברובוקס|[[רבי דוד בן לוי מנרבונה]]|ספר המכתם אויף פסחים|40609|צט, ב|page=446}} וואס ערקלערט דערמיט דעם שטיקל אין [[דיינו]], "אילו קרבנו לפני הר סיני ולא נתן לנו את התורה דיינו".}}, [[מעשה בראשית]] און [[מעשה מרכבה]] דורך משה רבינו{{הערה|נר ישראל (רוזשין) בשם ספר הזוהר}}.


== הגבלה ==
== הגבלה ==
שורה 18: שורה 19:
אין די צייט פון מתן תורה האט מען נישט געטארט ארויפגיין אויפ'ן בארג סיני. דאס איז געווען א [[לא תעשה]], און אידן זענען באפוילן געווארן צו [[התראה|ווארענען]] איינער דעם אנדערן דערוועגן{{הערה|שם=מכילתא|מכילתא אויף {{תנ"ך|שמות|יט|יב}}}}; עס ווערט אבער נישט גערעכנט צווישן די [[תרי"ג מצוות]], וויבאלד דער איסור גייט נישט אן אין שפעטערדיגע דורות{{הערה|{{ספר המצוות|שורש|ג}}}}. דער איסור האט אריינגערעכנט אויך ארויפגיין אויף א וואגן אן צו בארירן דעם בארג, אדער אנרירן דעם בארג מיט די האנט אן ארויפצוגיין{{הערה|שם=מכילתא}}, אבער בארירן דורך אן אנדערע זאך איז נישט געווען אסור{{הערה|[[מכילתא דרשב"י]]  [https://shitufta.org.il/Mekhilta_DeRabbi_Shimon_Bar_Yochai/19?selectedunittext=12 פרק יט, יג]}}.
אין די צייט פון מתן תורה האט מען נישט געטארט ארויפגיין אויפ'ן בארג סיני. דאס איז געווען א [[לא תעשה]], און אידן זענען באפוילן געווארן צו [[התראה|ווארענען]] איינער דעם אנדערן דערוועגן{{הערה|שם=מכילתא|מכילתא אויף {{תנ"ך|שמות|יט|יב}}}}; עס ווערט אבער נישט גערעכנט צווישן די [[תרי"ג מצוות]], וויבאלד דער איסור גייט נישט אן אין שפעטערדיגע דורות{{הערה|{{ספר המצוות|שורש|ג}}}}. דער איסור האט אריינגערעכנט אויך ארויפגיין אויף א וואגן אן צו בארירן דעם בארג, אדער אנרירן דעם בארג מיט די האנט אן ארויפצוגיין{{הערה|שם=מכילתא}}, אבער בארירן דורך אן אנדערע זאך איז נישט געווען אסור{{הערה|[[מכילתא דרשב"י]]  [https://shitufta.org.il/Mekhilta_DeRabbi_Shimon_Bar_Yochai/19?selectedunittext=12 פרק יט, יג]}}.


משה רבינו האט זיי באשטימט א גרעניץ אלס סימן, זיי זאלן זיך נישט דערנענטערן מער ווי דער גרעניץ{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יט|יב|מפרש=רש"י}}}}. לויט טייל מקורות, איז דער גרעניץ געווען ארום [[תחום שבת|צוויי טויזנט אמה]] ווייט פון בארג{{הערה|פירוש רבינו אברהם בן הרמב"ם און {{תנ"ך|שמות|יט|יב|מפרש=רבנו בחיי}}. אין {{תנ"ך|שמות|לד|ג|מפרש=רמב"ן}} ווייזט אבער אויס אז ביי מתן תורה האט מען געמעגט צוגיין ביז צום בארג}}.
משה רבינו האט זיי באשטימט א גרעניץ אלס סימן, זיי זאלן זיך נישט דערנענטערן מער ווי דער גרעניץ{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יט|יב|מפרש=רש"י}}}}. לויט טייל מקורות, איז דער גרעניץ געווען ארום [[תחום שבת|צוויי טויזנט אמה]] ווייט פון בארג{{הערה|פירוש רבינו אברהם בן הרמב"ם און {{תנ"ך|שמות|יט|יב|מפרש=רבינו בחיי}}. אין {{תנ"ך|שמות|לד|ג|מפרש=רמב"ן}} ווייזט אבער אויס אז ביי מתן תורה האט מען געמעגט צוגיין ביז צום בארג}}.


משה רבינו האט יא געמעגט ארויפגיין, ווי אויך [[אהרן הכהן]] אין אן אפטיילונג פאר זיך, ווייניגער אריין ווי משה{{הערה|שם=מכורשי|[https://shitufta.org.il/Mekhilta_d'Rabbi_Yishmael/19?selectedunittext=23 מכילתא] און {{תנ"ך|שמות|יט|כד|מפרש=רש"י}}}}; אבער די כהנים - וואס האט דאן באדייט די [[בכור]]ים אדער [[נדב און אביהוא]]{{הערה|א מחלוקת צווישן [[רבי יהושע בן קרחה]] און [[רבי יהודה הנשיא]] אין {{בבלי|זבחים|קטו|ב}}}} - האבן נישט געטארט ארויפגיין{{הערה|שם=מכורשי}}.
משה רבינו האט יא געמעגט ארויפגיין, ווי אויך [[אהרן הכהן]] אין אן אפטיילונג פאר זיך, ווייניגער אריין ווי משה{{הערה|שם=מכורשי|[https://shitufta.org.il/Mekhilta_d'Rabbi_Yishmael/19?selectedunittext=23 מכילתא] און {{תנ"ך|שמות|יט|כד|מפרש=רש"י}}}}; אבער די כהנים - וואס האט דאן באדייט די [[בכור]]ים אדער [[נדב און אביהוא]]{{הערה|א מחלוקת צווישן [[רבי יהושע בן קרחה]] און [[רבי יהודה הנשיא]] אין {{בבלי|זבחים|קטו|ב}}}} - האבן נישט געטארט ארויפגיין{{הערה|שם=מכורשי}}.
שורה 38: שורה 39:
אין די טעג זאגט מען נישט קיין [[תחנון]] ביים [[תפילה|דאווענען]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצג|ג|מפרש=רמ"א}}}}. טייל פון די וואס פירן זיך מנהגי [[אבל|אבילות]] פון די [[ספירת העומר|ספירה טעג]] אויך נאך [[ל"ג בעומר]], ביז נאנט צו [[שבועות]], האלטן עס שוין נישט אן אין די טעג און ערלויבן שוין זיך שערן די האר{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצג|מפרש=מגן אברהם}}, סעיף קטן ה'; חק יעקב אות ט'; {{שוע הרב|אורח חיים|תצג|ו}}}} און [[חתונה]] האבן{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצג|מפרש=מגן אברהם}}, סעיף קטן ה'; חק יעקב אות ט'; {{שוע הרב|אורח חיים|תצג|ו}}; שאלות ותשובות חתם סופר, אורח חיים סימן קמ"ב. אבער זעט קונטרס עזר מקודש, אז [[רבי שלום רוקח|רבי שלום פון בעלזא]] האט געזאגט מען זאל נישט חתונה מאכן אין די שלשת ימי הגבלה, כדי נישט צו פעדערן די חופה פון א יחיד צו די חופה פון השי"ת}}.
אין די טעג זאגט מען נישט קיין [[תחנון]] ביים [[תפילה|דאווענען]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצג|ג|מפרש=רמ"א}}}}. טייל פון די וואס פירן זיך מנהגי [[אבל|אבילות]] פון די [[ספירת העומר|ספירה טעג]] אויך נאך [[ל"ג בעומר]], ביז נאנט צו [[שבועות]], האלטן עס שוין נישט אן אין די טעג און ערלויבן שוין זיך שערן די האר{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצג|מפרש=מגן אברהם}}, סעיף קטן ה'; חק יעקב אות ט'; {{שוע הרב|אורח חיים|תצג|ו}}}} און [[חתונה]] האבן{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצג|מפרש=מגן אברהם}}, סעיף קטן ה'; חק יעקב אות ט'; {{שוע הרב|אורח חיים|תצג|ו}}; שאלות ותשובות חתם סופר, אורח חיים סימן קמ"ב. אבער זעט קונטרס עזר מקודש, אז [[רבי שלום רוקח|רבי שלום פון בעלזא]] האט געזאגט מען זאל נישט חתונה מאכן אין די שלשת ימי הגבלה, כדי נישט צו פעדערן די חופה פון א יחיד צו די חופה פון השי"ת}}.


די ספרים שרייבן אז פון די טעג און ווייטער איז דער צייט הייליג, געאייגנט זיך צו רייניגן און איינקויפן די מידות פון [[ענוה]] און [[שלום|אחדות]], און פארשטיין תורה{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי חיים יוסף דוד אזולאי]]|לב דוד|41691|פרק ל"א|עמוד=126}}; צרור החיים (בערלין תק"ל), עמוד ל"ב}}. עס זענען פארהאן וואס פרובירן אין די טעג זיך צו שטארקן און אויסמיידן פון דיבורים אסורים, ווי [[לשון הרע]] און [[רכילות]] און אפילו דברים בטלים, און צו פארמערן מיט [[לערנען|לימוד תורה]], כדי זיך צו גרייטן צו דעם טאג פון קבלת התורה{{הערה|[[רבי יוסף יצחק שניאורסאהן]], אגרות קודש חלק ה', עמוד פ"ו; ספר התודעה, סיון וחג השבועות}}.
די ספרים שרייבן אז פון די טעג און ווייטער איז דער צייט הייליג, געאייגנט זיך צו רייניגן און איינקויפן די מידות פון [[ענוה]] און [[שלום|אחדות]], און פארשטיין תורה{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי חיים יוסף דוד אזולאי]]|לב דוד|41691|פרק ל"א|page=126}}; צרור החיים (בערלין תק"ל), עמוד ל"ב}}. עס זענען פארהאן וואס פרובירן אין די טעג זיך צו שטארקן און אויסמיידן פון דיבורים אסורים, ווי [[לשון הרע]] און [[רכילות]] און אפילו דברים בטלים, און צו פארמערן מיט [[לערנען|לימוד תורה]], כדי זיך צו גרייטן צו דעם טאג פון קבלת התורה{{הערה|[[רבי יוסף יצחק שניאורסאהן]], אגרות קודש חלק ה', עמוד פ"ו; ספר התודעה, סיון וחג השבועות}}.


==יום המיוחס==
==יום המיוחס==
שורה 45: שורה 46:


==צו ליינען מער==
==צו ליינען מער==
* {{אוצר החכמה|צבי הירש ווייס|מעמד הנבחר|637229|פרק ט"ז|עמוד=349}} און {{אוצר החכמה|2=פרק י"ח|3=637229|סופיקס=יא|עמוד=376}}
* {{אוצר החכמה|צבי הירש ווייס|מעמד הנבחר|637229|פרק ט"ז|page=349}} און {{אוצר החכמה|2=פרק י"ח|3=637229|סופיקס=יא|page=376}}


== דרויסנדע לינקס ==
== דרויסנדיגע לינקס ==
* {{מרחב|ימי הגבלה"OR"והגבלת את העם|ימי הגבלה}}
* {{מרחב|ימי הגבלה"OR"והגבלת את העם|ימי הגבלה}}


שורה 63: שורה 64:
{{אבן הפינה ארטיקל}}
{{אבן הפינה ארטיקל}}
[[HE:שלושת ימי ההגבלה]]
[[HE:שלושת ימי ההגבלה]]
{{הבהרה הלכתית}}