אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת תרומה"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(אידיש)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(40 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{פרשת שבוע
{{דעסקריפציע|זיבעטע פרשה פון ספר שמות}}{{פרשת שבוע
| פריער = פרשת משפטים
| פריערדיגע = פרשת משפטים
| קומענדיג = פרשת תצוה
| קומענדיגע = פרשת תצוה
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כה|א|קצר=כן}} - {{תנ"ך|שמות|כז|יט|קצר=כן|ללא=ספר}}
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כה|א}} - {{תנ"ך|שמות|כז|יט|אן=ספר}}
| צאל פסוקים = 96
| צאל פסוקים = 96 (38'סטע)
| אינהאלט = דער באשעפער באפעלט אויף בויען די [[משכן]], באוייזונגען אויף די [[כלי המשכן]] בוי
| צאל ווערטער = 1145 (45'סטע)
| צאל אותיות = 4692 (40'סטע)
| אינהאלט = דער באשעפער באפעלט אויפבויען דעם [[משכן]], אנווייזונגען וויאזוי צו פאבריצירן די [[כלי המשכן]]
| עשה חינוך = [[בנין בית המקדש]], [[לחם הפנים|סידור לחם הפנים]]
| לא תעשה חינוך = [[הסרת בדי הארון]]
| מספר עשה חינוך = 2
| מספר עשה חינוך = 2
| מספר לא תעשה חינוך = 1
| מספר לא תעשה חינוך = 1
| עשה חינוך = [[מצוות בניין בית המקדש|בניין בית המקדש]], [[לחם הפנים|סידור לחם הפנים]]
| הפטורה1 = {{תנ"ך|מלכים א|ה|כו}} – {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|אן=ספר}}
| לא תעשה חינוך = [[איסור הסרת בדי הארון]]
| הפטרה1 = {{תנ"ך|מלכים א|ה|כו|קצר=כן}} – {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|קצר=כן|ללא=ספר}}
| צאל ווערטער = 1145
}}
}}
[[קובץ:Royal Arch Room Ark replica 3.jpg|280px|ממוזער|רעפליקע פון די כלי המקדש]]
[[טעקע:Royal Arch Room Ark replica 3.jpg|280px|ממוזער|רעפליקע פון די כלי המקדש]]
פרשת '''תְּרוּמָה''' איז די זיבעטע [[פרשת השבוע]]אין [[שמות|ספר שמות]]. לויט די אנגענומענע טיילונג אויף קאפיטלען גייט אן פרשת תרומה צווישן {{תנ"ך|שמות|כה|א|ללא=ספר}} און {{תנ"ך|שמות|כז|יט|ללא=ספר}}. די אינהאלט פון פרשה איז די פונקטליכע וייזונגען וואס זענען איבער געגעבן געווארן פאר [[משה רבינו]] איבער די בוי ארבעט פון די [[משכן]] און אזוי אויך פון אירע כלים, און וייזט אויך אן צו נעמען פון כלל ישראל [[תרומות]] פאר די בוי ארבעט.
'''פרשת תְּרוּמָה''' איז די זיבעטע [[פרשת השבוע|פרשה]] אין [[ספר שמות]], און די ניינצנטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|כה|א|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|שמות|כז|יט|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 96 פסוקים און ניין פרשיות - דריי [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און זעקס [[פרשה סתומה|סתומות]].
פרשת תרומה ווערט געליינט צווישן די דאטומ'ס [[א' אדר]]-[[ח' אדר]] (אין א[[איבער יאהר]] אין [[אדר א']]).
 
די פרשה ענטהאלט די פונקטליכע אנווייזונגען וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר [[משה רבינו]] איבער דער בוי-ארבעט פונעם [[משכן]] און זיינע כלים, און הייבט זיך אן מיטן באפעל צו נעמען פון כלל ישראל א "תרומה" (אין [[אידיש]]: '''אן אפשיידונג''') פאר דעם צוועק.
 
פרשת תרומה ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[א' אדר]] און [[ח' אדר]] (אין אן [[עיבור יאר]], [[אדר א']]), און איז די זיבעטע פון די [[שובבי"ם ת"ת]] וואכן אין אן עיבור יאר.


==פרשה אינהאלט==
==פרשה אינהאלט==
[[קובץ:Tabernakel overzicht.png|280px|ממוזער|די [[משכן]] און אירע כלים]]
[[טעקע:Tabernakel overzicht.png|280px|ממוזער|דער [[משכן]] און זיינע כלים. אילוסטראציע]]
די פרשה האנדלט מיט איין טעמע: די בווארענונג פון באשעפער פאר [[משה רבינו]] אויף די [[משכן]] בוי. בתחילה מצווה ה' את משה לאסוף מ[[שבטי ישראל|בני ישראל]] [[תרומה|תרומות]] לבניין המשכן. ביחס לכל אחד מן הכלים מפורטים החומרים מהם יש לבנות את הכלי ומידות הכלי. התורה מצווה על איסוף חומרים רבים, בהם: [[זהב]], [[כסף (יסוד)|כסף]] ו[[נחושת]], עורות וצבעים שונים, אבנים טובות בשמים ושמן. מביאים הוראות מדויקות לבנייתם של המשכן וכליו, בסדר זה:
די פרשה באציט זיך צו איין טעמע: דער באפעל פונעם באשעפער פאר [[משה רבינו]] אז מ'זאל בויען דעם [[משכן]] און זיינע כלים. אין אנהייב הייסט אים דער באשעפער אנצוזאגן די אידן זיי זאלן ביישטייערן א "תרומה" פארן אייבערשטן, אנווייזנדיג דערביי די גענויע מאטעריאלן וואס זיי זאלן אפשיידן: [[גאלד]], [[זילבער]], [[קופער]], שטאפן פון עטליכע סארטן און פארבן, געוויסע סארטן לעדער, טענענהאלץ, דיאמאנט שטיינער, [[שמן זית|אויל]] און פארשידענע [[בשמים]]. דערנאך פארברייטערט דער פסוק איבער יעדער פון די כלי המשכן באזונדער, פונקטליך וואס און וויאזוי מ'זאל עס בויען, אויפן פאלגנדן סדר:
# [[ארון הברית]],
* [[ארון הברית]]
# ה[[כפורת]],
* [[כפורת]]
# [[הכרובים]],
* [[כרובים]]
# [[שולחן הפנים|שולחן]] [[לחם הפנים]],
* [[שולחן הפנים|שולחן]] און [[לחם הפנים]]
# [[מנורת שבעת הקנים|המנורה]],
* [[מנורה]]
# [[יריעות המשכן]],
* [[יריעות המשכן]]
# [[קרשי המשכן]],
* [[קרשים]]
# [[אדני המשכן|האדנים]],
* [[אדני המשכן|אדנים]]
# [[הפרוכת]],
* [[פרוכת]]
# [[מזבח הנחושת]],
* [[מזבח הנחושת]]
# [[קלעי החצר|קלעי חצר המשכן]].
* "קלעים" פארן [[חצר המשכן]].


== מצוות בפרשה ==
==מצוות אין דער פרשה==
על פי ספר החינוך, בפרשה ישנן שלוש מצוות:
לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]]{{הערה|{{ספר החינוך|צה|צז}}.}} זענען פארהאן דריי מצוות אין דער פרשה:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+
|+
!המצוות
!די מצוות
!מקור
!מקור
!המצווה נוהגת בזמן הזה
!די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן
!המחויבים
!די וואס זענען באפוילן
|-
|-
|[[מצוות בניין בית המקדש]].
|[[בנין בית המקדש|בויען א בית המקדש]]
|וְעָשׂוּ לִי מִקְדָּשׁ וְשָׁכַנְתִּי בְּתוֹכָם.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כה|ח}}}}
|וְעָשׂוּ לִי מִקְדָּשׁ ({{תנ"ך|שמות|כה|ח|אן=ספר}})
|לא
|ניין
|הציבור (ולא היחיד)
|דער גאנצער ציבור (נישט דער יחיד)
|-
|-
|[[איסור הסרת בדי הארון|שלא להסיר את בדי הארון מהטבעות]].
|[[הסרת בדי הארון|נישט ארויסנעמען די שטאנגען פון די רינגען פונעם ארון]]
|בְּטַבְּעֹת הָאָרֹן יִהְיוּ הַבַּדִּים לֹא יָסֻרוּ מִמֶּנּוּ.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כה|טו}}}}
|בְּטַבְּעֹת הָאָרֹן יִהְיוּ הַבַּדִּים לֹא יָסֻרוּ מִמֶּנּוּ ({{תנ"ך|שמות|כה|טו|אן=ספר}})
|לא
|ניין
|
|
|-
|-
|שתמיד יהיה בבית המקדש [[לחם הפנים]] ולבונה.
|אנגרייטן אויפן שולחן [[לחם הפנים]] און [[לבונה]]
|וְנָתַתָּ עַל הַשֻּׁלְחָן לֶחֶם פָּנִים לְפָנַי תָּמִיד.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כה|ל}}}}
|וְנָתַתָּ עַל הַשֻּׁלְחָן לֶחֶם פָּנִים לְפָנַי תָּמִיד ({{תנ"ך|שמות|כה|ל|אן=ספר}})
|לא
|ניין
|כהנים זכרים
|כהנים-מענער
|}
|}


==תאריכי הקריאה==
==דאטומען==
השבת בה קוראים את פרשת תרומה יכולה לחול בעשרה תאריכים שונים:
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין צען אנדערע דאטומען, ווי פאלגנד:
*[[שנת השא]] - [[א' באדר]]
*[[השא יאר]] - [[א' אדר]]
*[[שנת הכז]] - [[ב' באדר]]
*[[הכז יאר]] - [[ב' אדר]]
*[[שנת גכה]] ו[[שנת בשה]] - [[ד' באדר]]
*[[גכה יאר]] און [[בשה יאר]] - [[ד' אדר]]
*[[שנת בחג]] ו[[שנת זשג]] - [[ו' באדר]]
*[[בחג יאר]] און [[זשג יאר]] - [[ו' אדר]]
*[[שנת זחא]] - [[ח' באדר]]
*[[זחא יאר]] - [[ח' אדר]]
*[[שנת השג]] - [[א' באדר א']]
*[[השג יאר]] - [[א' אדר א']]
*[[שנת החא]] - [[ג' באדר א']]
*[[החא יאר]] - [[ג' אדר א']]
*[[שנת גכז]] ו[[שנת בשז]] - [[ד' באדר א']]
*[[גכז יאר]] און [[בשז יאר]] - [[ד' אדר א']]
*[[שנת בחה]] ו[[שנת זשה]] - [[ו' באדר א']]
*[[בחה יאר]] און [[זשה יאר]] - [[ו' אדר א']]
*[[שנת זחג]] - [[ח' באדר א']]
*[[זחג יאר]] - [[ח' אדר א']]
 
==מפטיר והפטרה==
* ברוב השנים [[הפטרה|מפטירים]] ברוב הקהילות ב[[ספר מלכים]], בתיאור [[בית המקדש]] שבנה [[שלמה המלך]]: מלכים א', מ{{תנ"ך|מלכים א|ה|כו|ללא=ספר}} עד {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|ללא=ספר}}. ב[[נוסח רומניא]] הפטירו בשבת כזו {{תנ"ך|ישעיהו|ס|יז}} עד {{תנ"ך|ישעיהו|סב|ג|ללא=ספר}}.
* בשנים מסוג [[שנת השא|השא]], פרשת תרומה נקראת ב[[ראש חודש]] [[אדר]] וקוראים בה את [[פרשת שקלים]] ואת ההפטרה של שבת שקלים.
* בשנים מסוג [[שנת זחא|זחא]] פרשת תרומה נקראת בשבת הסמוכה ל[[פורים]], ואז קוראים בה את [[פרשת זכור]], ומפטירים בהפטרה המיוחדת של פרשת זכור.
* ב[[שנה מעוברת|שנים מעוברות]] מסוג [[שנת השג|השג]] פרשת תרומה נקראת ב[[ראש חודש]] אדר א' וקוראים בה את הפטרת "השמים כסאי". ובנוסח רומניא, הפטירו כבכל [[שבת ראש חודש]] ב{{תנ"ך|יחזקאל|מו|א}} עד {{תנ"ך|יחזקאל|מו|יח|ללא=פרק}}.


==קישורים חיצוניים==
==הפטורה==
{{מיזמים|ויקיטקסט=פרשת תרומה}}
* רוב יארן ליינט מען די [[הפטורה]] פון [[ספר מלכים]], וואס רעדט איבערן [[בית המקדש]] וואס [[שלמה המלך]] האט געבויט: פון {{תנ"ך|מלכים א|ה|כו|לאנג=יא|אן=ספר}}, ביז {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|אן=ספר|לאנג=יא}}. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאָטן]] ליינט מען פון {{תנ"ך|ישעיהו|ס|יז}}, ביז {{תנ"ך|ישעיהו|סב|ג|אן=ספר}}.
{{קישורי פרשה|פרשה=תרומה|ממרא=0207|תורת אמת ספר=00761|תורת אמת פרשה=0006|נחמה=19|בית חב"ד=477640|ישיבה=32|בינינו=7398|אתר פרשת השבוע=2011/01/truma|בר-אילן=teruma}}
* אין א [[השא יאר]] ווערט פרשת תרומה געליינט [[ראש חודש]] [[אדר]], ווען מ'ליינט אויך [[פרשת שקלים]], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת שקלים|שבת שקלים]].
* אין א [[זחא יאר]] ווערט פרשת תרומה געליינט אינעם שבת פאר [[פורים]], ווען מ'ליינט [[פרשת זכור]], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]].
* אין אן עיבור-יאר וואס איז א [[השג יאר]], ווערט פרשת תרומה געליינט [[ראש חודש]] [[אדר א']], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ראש חודש#שבת ראש חודש|שבת ראש חודש]], "השמים כסאי", ד.ה. {{תנ"ך|ישעיה|סו|א|כד}}; אזוי אויך ביי די ראָמאַניאָטן ליינט מען די הפטורה פון שבת ראש חודש אין {{תנ"ך|יחזקאל|מו|א|יח}}.


==הערות שוליים==
==דרויסנדיגע לינקס==
{{הערות שוליים}}
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=477640|בינינו=7398|אתר פרשת השבוע=2011/01/truma}}


==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}
{{פרשיות השבוע}}
{{פרשיות השבוע}}
{{ספר שמות}}


[[קטגוריה:פרשות ספר שמות|תרומה]]
[[קאַטעגאָריע:פרשת תרומה|*]]
[[קטגוריה:פרשת תרומה|*]]
[[קאַטעגאָריע:פרשיות ספר שמות|תרומה]]
{{וח}}
[[קאַטעגאָריע:אדר]]
{{מיון ויקיפדיה|דף=פרשת תרומה|גרסה=34565810|פריט=Q1860936}}
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[he:פרשת תרומה]]
{{קרד}}

יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:21, 8 יולי 2024

Arrow r.svg תרומה Arrow l.svg
פסוקים שמות כה, א - כז, יט
צאל פסוקים 96 (38'סטע)
צאל ווערטער 1145 (45'סטע)
צאל אותיות 4692 (40'סטע)
אינהאלט דער באשעפער באפעלט אויפבויען דעם משכן, אנווייזונגען וויאזוי צו פאבריצירן די כלי המשכן
מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך
עשה (2)  לא תעשה (1)
בנין בית המקדש, סידור לחם הפנים הסרת בדי הארון
הפטורה
מלכים א' ה, כוו, יג
רעפליקע פון די כלי המקדש

פרשת תְּרוּמָה איז די זיבעטע פרשה אין ספר שמות, און די ניינצנטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון קאַפּיטל כ"ה, פסוק א', ביז קאַפּיטל כ"ז, פסוק י"ט, לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, פארמאגנדיג אינאיינעם 96 פסוקים און ניין פרשיות - דריי פתוחות און זעקס סתומות.

די פרשה ענטהאלט די פונקטליכע אנווייזונגען וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר משה רבינו איבער דער בוי-ארבעט פונעם משכן און זיינע כלים, און הייבט זיך אן מיטן באפעל צו נעמען פון כלל ישראל א "תרומה" (אין אידיש: אן אפשיידונג) פאר דעם צוועק.

פרשת תרומה ווערט געליינט צווישן די דאטומען א' אדר און ח' אדר (אין אן עיבור יאר, אדר א'), און איז די זיבעטע פון די שובבי"ם ת"ת וואכן אין אן עיבור יאר.

פרשה אינהאלט

דער משכן און זיינע כלים. אילוסטראציע

די פרשה באציט זיך צו איין טעמע: דער באפעל פונעם באשעפער פאר משה רבינו אז מ'זאל בויען דעם משכן און זיינע כלים. אין אנהייב הייסט אים דער באשעפער אנצוזאגן די אידן זיי זאלן ביישטייערן א "תרומה" פארן אייבערשטן, אנווייזנדיג דערביי די גענויע מאטעריאלן וואס זיי זאלן אפשיידן: גאלד, זילבער, קופער, שטאפן פון עטליכע סארטן און פארבן, געוויסע סארטן לעדער, טענענהאלץ, דיאמאנט שטיינער, אויל און פארשידענע בשמים. דערנאך פארברייטערט דער פסוק איבער יעדער פון די כלי המשכן באזונדער, פונקטליך וואס און וויאזוי מ'זאל עס בויען, אויפן פאלגנדן סדר:

מצוות אין דער פרשה

לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם ספר החינוך[1] זענען פארהאן דריי מצוות אין דער פרשה:

די מצוות מקור די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן די וואס זענען באפוילן
בויען א בית המקדש וְעָשׂוּ לִי מִקְדָּשׁ (כה, ח) ניין דער גאנצער ציבור (נישט דער יחיד)
נישט ארויסנעמען די שטאנגען פון די רינגען פונעם ארון בְּטַבְּעֹת הָאָרֹן יִהְיוּ הַבַּדִּים לֹא יָסֻרוּ מִמֶּנּוּ (כה, טו) ניין
אנגרייטן אויפן שולחן לחם הפנים און לבונה וְנָתַתָּ עַל הַשֻּׁלְחָן לֶחֶם פָּנִים לְפָנַי תָּמִיד (כה, ל) ניין כהנים-מענער

דאטומען

דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין צען אנדערע דאטומען, ווי פאלגנד:

הפטורה

דרויסנדיגע לינקס

טעקסט:

טייטש

  • מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת תרומה", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד

פארברייטערונג:

רעפערענצן

  1. ספר החינוך, מצוות צהצז.
טיילן פון דער ארטיקל זענען מעגליך איבערגעזעצט פון העברעאישער וויקיפעדיע
cc-by-sa 3.0 ערלויבענישאריגינעלער בלאטביישטייערער