אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת תרומה"

1,096 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
(פארברייטערט)
 
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(41 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{פרשת שבוע
{{דעסקריפציע|זיבעטע פרשה פון ספר שמות}}{{פרשת שבוע
| פריער = פרשת משפטים
| פריערדיגע = פרשת משפטים
| קומענדיג = פרשת תצוה
| קומענדיגע = פרשת תצוה
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כה|א|קצר=כן}} - {{תנ"ך|שמות|כז|יט|קצר=כן|ללא=ספר}}
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כה|א}} - {{תנ"ך|שמות|כז|יט|אן=ספר}}
| צאל פסוקים = 96
| צאל פסוקים = 96 (38'סטע)
| אינהאלט = דער באשעפער באפעלט אויף בויען די [[משכן]], באוייזונגען אויף די [[כלי המשכן]] בוי
| צאל ווערטער = 1145 (45'סטע)
| צאל אותיות = 4692 (40'סטע)
| אינהאלט = דער באשעפער באפעלט אויפבויען דעם [[משכן]], אנווייזונגען וויאזוי צו פאבריצירן די [[כלי המשכן]]
| עשה חינוך = [[בנין בית המקדש]], [[לחם הפנים|סידור לחם הפנים]]
| לא תעשה חינוך = [[הסרת בדי הארון]]
| מספר עשה חינוך = 2
| מספר עשה חינוך = 2
| מספר לא תעשה חינוך = 1
| מספר לא תעשה חינוך = 1
| עשה חינוך = [[מצוות בניין בית המקדש|בניין בית המקדש]], [[לחם הפנים|סידור לחם הפנים]]
| הפטורה1 = {{תנ"ך|מלכים א|ה|כו}} – {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|אן=ספר}}
| לא תעשה חינוך = [[איסור הסרת בדי הארון]]
| הפטרה1 = {{תנ"ך|מלכים א|ה|כו|קצר=כן}} – {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|קצר=כן|ללא=ספר}}
| צאל ווערטער = 1145
}}
}}
[[קובץ:Royal Arch Room Ark replica 3.jpg|280px|ממוזער|ריקאַנסטראַקשאַן פון די כלי המקדש]]
[[טעקע:Royal Arch Room Ark replica 3.jpg|280px|ממוזער|רעפליקע פון די כלי המקדש]]
פרשת '''תְּרוּמָה''' איז די זיבעטע [[פרשת השבוע]]אין [[שמות|ספר שמות]]. לויט די אנגענומענע טיילונג אויף קאפיטלען גייט אן פרשת תרומה צווישן {{תנ"ך|שמות|כה|א|ללא=ספר}} און {{תנ"ך|שמות|כז|יט|ללא=ספר}}. די אינהאלט פון פרשה איז די פונקטליכע וייזונגען וואס זענען איבער געגעבן געווארן פאר [[משה רבינו]] איבער די בוי ארבעט פון די [[משכן]] און אזוי אויך פון אירע כלים, און וייזט אויך אן צו נעמען פון כלל ישראל [[תרומות]] פאר די בוי ארבעט.
'''פרשת תְּרוּמָה''' איז די זיבעטע [[פרשת השבוע|פרשה]] אין [[ספר שמות]], און די ניינצנטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|כה|א|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|שמות|כז|יט|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 96 פסוקים און ניין פרשיות - דריי [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און זעקס [[פרשה סתומה|סתומות]].
פרשת תרומה ווערט געליינט צווישן די דאטומ'ס [[א' אדר]]-[[ח' אדר]] (אין א[[איבער יאהר]] אין [[אדר א']]).
 
די פרשה ענטהאלט די פונקטליכע אנווייזונגען וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר [[משה רבינו]] איבער דער בוי-ארבעט פונעם [[משכן]] און זיינע כלים, און הייבט זיך אן מיטן באפעל צו נעמען פון כלל ישראל א "תרומה" (אין [[אידיש]]: '''אן אפשיידונג''') פאר דעם צוועק.
 
פרשת תרומה ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[א' אדר]] און [[ח' אדר]] (אין אן [[עיבור יאר]], [[אדר א']]), און איז די זיבעטע פון די [[שובבי"ם ת"ת]] וואכן אין אן עיבור יאר.


==פרשה אינהאלט==
==פרשה אינהאלט==
[[קובץ:Tabernakel overzicht.png|280px|ממוזער|די [[משכן]] און אירע כלים]]
[[טעקע:Tabernakel overzicht.png|280px|ממוזער|דער [[משכן]] און זיינע כלים. אילוסטראציע]]
די פרשה האנדלט מיט איין טעמע: די בווארענונג פון באשעפער פאר [[משה רבינו]] אויף די [[משכן]] בוי. בתחילה מצווה ה' את משה לאסוף מ[[שבטי ישראל|בני ישראל]] [[תרומה|תרומות]] לבניין המשכן. ביחס לכל אחד מן הכלים מפורטים החומרים מהם יש לבנות את הכלי ומידות הכלי. התורה מצווה על איסוף חומרים רבים, בהם: [[זהב]], [[כסף (יסוד)|כסף]] ו[[נחושת]], עורות וצבעים שונים, אבנים טובות בשמים ושמן. מביאים הוראות מדויקות לבנייתם של המשכן וכליו, בסדר זה:
די פרשה באציט זיך צו איין טעמע: דער באפעל פונעם באשעפער פאר [[משה רבינו]] אז מ'זאל בויען דעם [[משכן]] און זיינע כלים. אין אנהייב הייסט אים דער באשעפער אנצוזאגן די אידן זיי זאלן ביישטייערן א "תרומה" פארן אייבערשטן, אנווייזנדיג דערביי די גענויע מאטעריאלן וואס זיי זאלן אפשיידן: [[גאלד]], [[זילבער]], [[קופער]], שטאפן פון עטליכע סארטן און פארבן, געוויסע סארטן לעדער, טענענהאלץ, דיאמאנט שטיינער, [[שמן זית|אויל]] און פארשידענע [[בשמים]]. דערנאך פארברייטערט דער פסוק איבער יעדער פון די כלי המשכן באזונדער, פונקטליך וואס און וויאזוי מ'זאל עס בויען, אויפן פאלגנדן סדר:
# [[ארון הברית]],
* [[ארון הברית]]
# ה[[כפורת]],
* [[כפורת]]
# [[הכרובים]],
* [[כרובים]]
# [[שולחן הפנים|שולחן]] [[לחם הפנים]],
* [[שולחן הפנים|שולחן]] און [[לחם הפנים]]
# [[מנורת שבעת הקנים|המנורה]],
* [[מנורה]]
# [[יריעות המשכן]],
* [[יריעות המשכן]]
# [[קרשי המשכן]],
* [[קרשים]]
# [[אדני המשכן|האדנים]],
* [[אדני המשכן|אדנים]]
# [[הפרוכת]],
* [[פרוכת]]
# [[מזבח הנחושת]],
* [[מזבח הנחושת]]
# [[קלעי החצר|קלעי חצר המשכן]].
* "קלעים" פארן [[חצר המשכן]].


== מצוות בפרשה ==
==מצוות אין דער פרשה==
על פי ספר החינוך, בפרשה ישנן שלוש מצוות:
לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]]{{הערה|{{ספר החינוך|צה|צז}}.}} זענען פארהאן דריי מצוות אין דער פרשה:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+
|+
!המצוות
!די מצוות
!מקור
!מקור
!המצווה נוהגת בזמן הזה
!די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן
!המחויבים
!די וואס זענען באפוילן
|-
|-
|[[מצוות בניין בית המקדש]].
|[[בנין בית המקדש|בויען א בית המקדש]]
|וְעָשׂוּ לִי מִקְדָּשׁ וְשָׁכַנְתִּי בְּתוֹכָם.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כה|ח}}}}
|וְעָשׂוּ לִי מִקְדָּשׁ ({{תנ"ך|שמות|כה|ח|אן=ספר}})
|לא
|ניין
|הציבור (ולא היחיד)
|דער גאנצער ציבור (נישט דער יחיד)
|-
|-
|[[איסור הסרת בדי הארון|שלא להסיר את בדי הארון מהטבעות]].
|[[הסרת בדי הארון|נישט ארויסנעמען די שטאנגען פון די רינגען פונעם ארון]]
|בְּטַבְּעֹת הָאָרֹן יִהְיוּ הַבַּדִּים לֹא יָסֻרוּ מִמֶּנּוּ.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כה|טו}}}}
|בְּטַבְּעֹת הָאָרֹן יִהְיוּ הַבַּדִּים לֹא יָסֻרוּ מִמֶּנּוּ ({{תנ"ך|שמות|כה|טו|אן=ספר}})
|לא
|ניין
|
|
|-
|-
|שתמיד יהיה בבית המקדש [[לחם הפנים]] ולבונה.
|אנגרייטן אויפן שולחן [[לחם הפנים]] און [[לבונה]]
|וְנָתַתָּ עַל הַשֻּׁלְחָן לֶחֶם פָּנִים לְפָנַי תָּמִיד.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כה|ל}}}}
|וְנָתַתָּ עַל הַשֻּׁלְחָן לֶחֶם פָּנִים לְפָנַי תָּמִיד ({{תנ"ך|שמות|כה|ל|אן=ספר}})
|לא
|ניין
|כהנים זכרים
|כהנים-מענער
|}
|}


==תאריכי הקריאה==
==דאטומען==
השבת בה קוראים את פרשת תרומה יכולה לחול בעשרה תאריכים שונים:
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין צען אנדערע דאטומען, ווי פאלגנד:
*[[שנת השא]] - [[א' באדר]]
*[[השא יאר]] - [[א' אדר]]
*[[שנת הכז]] - [[ב' באדר]]
*[[הכז יאר]] - [[ב' אדר]]
*[[שנת גכה]] ו[[שנת בשה]] - [[ד' באדר]]
*[[גכה יאר]] און [[בשה יאר]] - [[ד' אדר]]
*[[שנת בחג]] ו[[שנת זשג]] - [[ו' באדר]]
*[[בחג יאר]] און [[זשג יאר]] - [[ו' אדר]]
*[[שנת זחא]] - [[ח' באדר]]
*[[זחא יאר]] - [[ח' אדר]]
*[[שנת השג]] - [[א' באדר א']]
*[[השג יאר]] - [[א' אדר א']]
*[[שנת החא]] - [[ג' באדר א']]
*[[החא יאר]] - [[ג' אדר א']]
*[[שנת גכז]] ו[[שנת בשז]] - [[ד' באדר א']]
*[[גכז יאר]] און [[בשז יאר]] - [[ד' אדר א']]
*[[שנת בחה]] ו[[שנת זשה]] - [[ו' באדר א']]
*[[בחה יאר]] און [[זשה יאר]] - [[ו' אדר א']]
*[[שנת זחג]] - [[ח' באדר א']]
*[[זחג יאר]] - [[ח' אדר א']]
 
==מפטיר והפטרה==
* ברוב השנים [[הפטרה|מפטירים]] ברוב הקהילות ב[[ספר מלכים]], בתיאור [[בית המקדש]] שבנה [[שלמה המלך]]: מלכים א', מ{{תנ"ך|מלכים א|ה|כו|ללא=ספר}} עד {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|ללא=ספר}}. ב[[נוסח רומניא]] הפטירו בשבת כזו {{תנ"ך|ישעיהו|ס|יז}} עד {{תנ"ך|ישעיהו|סב|ג|ללא=ספר}}.
* בשנים מסוג [[שנת השא|השא]], פרשת תרומה נקראת ב[[ראש חודש]] [[אדר]] וקוראים בה את [[פרשת שקלים]] ואת ההפטרה של שבת שקלים.
* בשנים מסוג [[שנת זחא|זחא]] פרשת תרומה נקראת בשבת הסמוכה ל[[פורים]], ואז קוראים בה את [[פרשת זכור]], ומפטירים בהפטרה המיוחדת של פרשת זכור.
* ב[[שנה מעוברת|שנים מעוברות]] מסוג [[שנת השג|השג]] פרשת תרומה נקראת ב[[ראש חודש]] אדר א' וקוראים בה את הפטרת "השמים כסאי". ובנוסח רומניא, הפטירו כבכל [[שבת ראש חודש]] ב{{תנ"ך|יחזקאל|מו|א}} עד {{תנ"ך|יחזקאל|מו|יח|ללא=פרק}}.


==קישורים חיצוניים==
==הפטורה==
{{מיזמים|ויקיטקסט=פרשת תרומה}}
* רוב יארן ליינט מען די [[הפטורה]] פון [[ספר מלכים]], וואס רעדט איבערן [[בית המקדש]] וואס [[שלמה המלך]] האט געבויט: פון {{תנ"ך|מלכים א|ה|כו|לאנג=יא|אן=ספר}}, ביז {{תנ"ך|מלכים א|ו|יג|אן=ספר|לאנג=יא}}. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאָטן]] ליינט מען פון {{תנ"ך|ישעיהו|ס|יז}}, ביז {{תנ"ך|ישעיהו|סב|ג|אן=ספר}}.
{{קישורי פרשה|פרשה=תרומה|ממרא=0207|תורת אמת ספר=00761|תורת אמת פרשה=0006|נחמה=19|בית חב"ד=477640|ישיבה=32|בינינו=7398|אתר פרשת השבוע=2011/01/truma|בר-אילן=teruma}}
* אין א [[השא יאר]] ווערט פרשת תרומה געליינט [[ראש חודש]] [[אדר]], ווען מ'ליינט אויך [[פרשת שקלים]], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת שקלים|שבת שקלים]].
* אין א [[זחא יאר]] ווערט פרשת תרומה געליינט אינעם שבת פאר [[פורים]], ווען מ'ליינט [[פרשת זכור]], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]].
* אין אן עיבור-יאר וואס איז א [[השג יאר]], ווערט פרשת תרומה געליינט [[ראש חודש]] [[אדר א']], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ראש חודש#שבת ראש חודש|שבת ראש חודש]], "השמים כסאי", ד.ה. {{תנ"ך|ישעיה|סו|א|כד}}; אזוי אויך ביי די ראָמאַניאָטן ליינט מען די הפטורה פון שבת ראש חודש אין {{תנ"ך|יחזקאל|מו|א|יח}}.


==הערות שוליים==
==דרויסנדיגע לינקס==
{{הערות שוליים}}
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=477640|בינינו=7398|אתר פרשת השבוע=2011/01/truma}}


==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}
{{פרשיות השבוע}}
{{פרשיות השבוע}}
{{ספר שמות}}


[[קטגוריה:פרשות ספר שמות|תרומה]]
[[קאַטעגאָריע:פרשת תרומה|*]]
[[קטגוריה:פרשת תרומה|*]]
[[קאַטעגאָריע:פרשיות ספר שמות|תרומה]]
{{וח}}
[[קאַטעגאָריע:אדר]]
{{מיון ויקיפדיה|דף=פרשת תרומה|גרסה=34565810|פריט=Q1860936}}
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[he:פרשת תרומה]]
{{קרד}}