אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אידישע ארדענונגסדינסט"
ק (החלפות ([[קאטעגאריע), קאטעגאריע) |
ק (הגהה) |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
דאס '''אידישע ארדענונגסדינסט''' איז דער נאמען פון די [[אידישע]] [[פאליציי]] | {{דעסקריפציע|אידישע פאליציי אין די נאצי-געטאס}} | ||
{{Orphan|date=דעצעמבער 2022}} | |||
[[טעקע:Bundesarchiv Bild 101III-Wisniewski-025-08, Polen, Ghetto Litzmannstadt, Bewohner.jpg|קליין|אידישע פאליציאנטן אין [[לאדזשער געטא]], [[1940]]]] | |||
דאס '''אידישע ארדענונגסדינסט''' ({{שפראך-de|Jüdischer Ordnungsdienst}}) אדער '''אידישע געטא פאליציי''' ({{שפראך|de|Jüdische Ghetto-Polizei}}) איז דער נאמען פון די [[אידישע]] [[פאליציי]] אין די [[געטא]]ס וואס די [[נאציס]] האבן אויפגעשטעלט איבער'ן [[אייראפע]]ישן קאנטינענט, ארגאניזירט דורך און אונטערגעווארפן אונטער דעם לאקאלן [[יודענראט]]. | |||
דער [[פוילישער]]-אידישער היסטאריקער [[עמנואל רינגלבלום]] האט געשילדערט דאס אכזריות פון די אידישע געטא פאליציי אלס "צומאל ערגער פון די [[נאצי דייטשלאנד|דייטשן]], די [[אוקראינע]]ר און די [[לעטלאנד|לעטישער]]." | |||
צום סוף האט זיי פאסירט דאס זעלבע ווי עס האט פאסירט זייערע אידישע ברידער פון די געטאס. ווען די געטאס זענען ליקווידירט געווארן ([[1942]]–[[1943]]), זענען זיי אדער גע'הרג'עט געווארן אויפ'ן פלאץ, אדער פארשיקט געווארן צו די [[פארניכטונגס לאגער]]ן{{מקור}}. | |||
מיטגלידער פונעם ארדענונגסדינסט זענען נישט געווען ערלויבט צו טראגן [[פייער-געווער]]. אינעם [[ווארשעווער געטא]] זענען געווען בערך 2,500 מיטגלידער. דער [[לאדזשער געטא]] האט געהאט ארום 1,200, און דער [[לעמבערגער געטא]] האט געהאט 500. | |||
==נאך דער מלחמה== | |||
נאך דער מלחמה זענען אין [[מינכן]] פערציג אידישע פאליציאנטן געפונען געווארן שולדיג צוליב נישט ריכטיגע אויפפירונג. אין [[מדינת ישראל]] זענען עטליכע פאליציאנטן אנגעקלאגט געווארן, אבער רוב פון זיי האט מען באפרייט צוליב דעם שוידערליכן קאנטעקסט, אין וועלכן זיי האבן געמוזט פונקציאנירן בשעת דער מלחמה{{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%206386.pdf|כותרת=Jewish police|שפה=en}}}}. | |||
==רעפערענצן== | |||
{{רעפערענצן}} | |||
{{שטומף}} | {{שטומף}} | ||
[[ | {{דרעפט}} | ||
[[ | |||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אידן]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:חורבן אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פאליציי]] | |||
[[HE:שירות הסדר היהודי]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 16:19, 8 פעברואר 2024
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "אידישע ארדענונגסדינסט".
דאס אידישע ארדענונגסדינסט (דייטש: Jüdischer Ordnungsdienst) אדער אידישע געטא פאליציי (Jüdische Ghetto-Polizei) איז דער נאמען פון די אידישע פאליציי אין די געטאס וואס די נאציס האבן אויפגעשטעלט איבער'ן אייראפעישן קאנטינענט, ארגאניזירט דורך און אונטערגעווארפן אונטער דעם לאקאלן יודענראט.
דער פוילישער-אידישער היסטאריקער עמנואל רינגלבלום האט געשילדערט דאס אכזריות פון די אידישע געטא פאליציי אלס "צומאל ערגער פון די דייטשן, די אוקראינער און די לעטישער."
צום סוף האט זיי פאסירט דאס זעלבע ווי עס האט פאסירט זייערע אידישע ברידער פון די געטאס. ווען די געטאס זענען ליקווידירט געווארן (1942–1943), זענען זיי אדער גע'הרג'עט געווארן אויפ'ן פלאץ, אדער פארשיקט געווארן צו די פארניכטונגס לאגערן[מקור פארלאנגט].
מיטגלידער פונעם ארדענונגסדינסט זענען נישט געווען ערלויבט צו טראגן פייער-געווער. אינעם ווארשעווער געטא זענען געווען בערך 2,500 מיטגלידער. דער לאדזשער געטא האט געהאט ארום 1,200, און דער לעמבערגער געטא האט געהאט 500.
נאך דער מלחמה
נאך דער מלחמה זענען אין מינכן פערציג אידישע פאליציאנטן געפונען געווארן שולדיג צוליב נישט ריכטיגע אויפפירונג. אין מדינת ישראל זענען עטליכע פאליציאנטן אנגעקלאגט געווארן, אבער רוב פון זיי האט מען באפרייט צוליב דעם שוידערליכן קאנטעקסט, אין וועלכן זיי האבן געמוזט פונקציאנירן בשעת דער מלחמה[1].
רעפערענצן
- ↑ Jewish police (ענגליש)
 |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |