אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דאנערשטאג"

[[טעקע:Nuremberg chronicles - f 4v.png|קליין|לינקס|אין דאנערשטאג זענען באשאפן געווארן די פישן און פייגלען.]]

'''דאנערשטאג''' איז דער פינפטער [[טאג]] אין [[וואך]], ציילנדיג צו [[שבת]].

די אידן וועלכע זענען געווען פון די [[מעמדות]] ווען דער בית המקדש איז געשטאנען פלעגן [[תענית|פאסטן]] אין דעם טאג אויף די מעוברות און מיניקות{{הערה|{{בבלי|תענית|כז|ב}}}}.

מען פירט זיך צו [[קריאת התורה|ליינען אין דער תורה]] יעדן [[מאנטאג]] און דאנערשטאג ביי שחרית, כדי עס זאל נישט אריבערגיין דריי טעג פון וואך אן [[תורה]]{{הערה|{{רמב"ם|תפלה|יב|א}}}}. דאס איז איינגעפירט געווארן דורך [[משה רבינו]]{{הערה|{{רמב"ם|תפלה|יב|א}}; ספר הפרדס, מהדורת עהרענרייך עמוד של"ח.}}, אדער דורך [[עזרא|עזרא הסופר]]{{הערה|{{ירושלמי|מגילה|ד|א}}; [[מסכת סופרים]], פרק עשירי.}}. מען האט באשטימט דווקא מאנטאג און דאנערשטאג, ווייל משה רבינו איז ארויפגעגאנגען באקומען די [[לוחות הברית|צווייטע לוחות]] אין דאנערשטאג און אראפגעקומען אין מאנטאג, און די טעג זענען דעריבער ימי רצון{{הערה|{{בבלי|בבא קמא|פב|א|מפרש=תוספות|ד"ה=כדי}}; לבוש, אורח חיים סימן קל"ד סעיף א'.}}.

וויבאלד מאנטאג און דאנערשטאג זענען ימי רצון, זענען איינגעפירט געווארן פארשידענע [[תענית]]ים אין די טעג{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|קלד|א|מפרש=רמ"א}}. זעט אויך {{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנב|יא}} און די נושאי כלים}}. ווען עס האט נישט [[רעגן|גערעגנט]] אין צייט, האבן די יחידים אנגעהויבן פאסטן מאנטאג און דאנערשטאג{{הערה|{{בבלי|תענית|י|א}}}}. אין [[אשכנזים|אשכנז]] און צרפת האט מען זיך געפירט צו פאסטן [[בה"ב|תענית בה"ב]] נאך די ימים טובים{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תצב}}}}. אין די [[ישיבות המקובלים]] פירן זיך טייל צו פאסטן און אפרעכטן פארשידענע תיקונים אין מאנטאג און דאנערשטאג פון די [[שובבי"ם]] וואכן. פארהאן ווער עס זאגט אז מען האט גוזר געווען צו פאסטן יעדן מאנטאג און דאנערשטאג, אויפן [[חורבן בית המקדש]] און [[חילול השם]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקפ|ג}}. זעט אויך תמים דעים סימן רמ"ה, אז [[מר בריה דרבינא]] האט געפאסט יעדן מאנטאג און דאנערשטאג פון יאר.}}. א [[קריסטנטום|קריסטליכער]] טעקסט פון [[1'טער יארהונדערט|ערשטן יארהונדערט]] ווארנט מען זאל נישט פאסטן אין מאנטאג אדער דאנערשטאג, אן אנערקענטער אידישער מנהג{{הערה|[[wikisource:Didache_(Lightfoot_translation)#Chapter_8|Didache, Chapter 8]]|כיוון=שמאל}}.

געוויסע [[סופר]]ים זענען מדקדק צו שרייבן [[מזוזה|מזוזות]] און [[תפילין]] און [[קמיע|קמיעות]] נאר אין באשטימטע שעות אין מאנטאג און דאנערשטאג, ווייל דאס וואס ווערט געשריבן אין יענע צייטן איז מצליח{{הערה|סידור רש"י, אות תנ"ה}}.

וויבאלד בית דין זיצט אין מאנטאג און דאנערשטאג זענען זיי טעג פון דין, און עס פאדערט מער זכותים צו ווערן געראטעוועט פון געפאר{{הערה|{{בבלי|שבת|קכט|ב}}}}.

געוויסע האבן זיך געפירט צו גיין אין [[מקוה]] יעדן מאנטאג און דאנערשטאג{{הערה|מגיד מישרים, פרשת בהר; זכרון לבני ישראל, עמוד נ"ח}}.

==אין אלגעמיינע קולטורן==

אין [[מדינת ישראל]] איז דאנערשטאג דער לעצטער טאג פון דער [[ארבעט]]-וואך, חוץ פון פלעצער וואו עס איז איינגעפירט צו ארבעטן [[פרייטאג]].

אין [[אויסטראליע]] און אין [[נארוועגיע]] זענען די [[געשעפט]]ן אפן דאנערשטאג ביז שפעטער ווי געווענליך.

אין די [[פאראייניגטע קעניגרייך]], זענען אלע אלגעמיינע וואלן זינט 1935 אפגעהאלטן געווארן אין א דאנערשטאג. דאס איז אנגענומען געווארן אלס טראדיציע, כאטש לויטן געזעץ קענען די וואלן פארקומען אין אלע טעג פון וואך חוץ פון שבת און זונטאג{{הערה|1={{cite act| title = Representation of the People Act 1983| article = 1| articletype = Schedule| date = 1996| year = 1996| url = http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1983/2/schedule/1/part/I/1996-11-01| access-date = 3 November 2016}}|כיוון=שמאל}}. אויך לאקאלע וואלן ווערן געווענליך אויסגעפירט אין דער ערשטער דאנערשטאג פון [[מאי]]{{הערה|1={{Cite web |title=General elections - UK Parliament |url=https://www.parliament.uk/about/how/elections-and-voting/general/}}|כיוון=שמאל}}.

[[טענקסגיווינג דעי]] איז אן אמעריקאנער ציווילער האלידעי וואס ווערט אלעמאל אפגעראכטן אין דער פערטער דאנערשטאג פון [[נאוועמבער]].

==רעפערענצן==

[[קאַטעגאָריע:טעג|5]]

[[HE:יום חמישי]]