אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:אריוך"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(געשאַפן בלאַט מיט '220px|ממוזער|שמאל|[[אברהם זיגט די פיר קעניגן , מאלעריי פון אנטוניו טמפסטה יארע 1613]] '''אַרְיוֹךְ''', קעניג פון אֶלָּסָר ווערט דעמאנט אין תנ"ך {{תנ"ך|בראשית|יד}} ווי איינער פון די מלחמה פון די פיר קעניגן מיט די פינף|...')
 
ק (מכלוליזאציע)
 
(8 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
[[קובץ:Tempesta Abraham Makes the Enemies Flee Who Hold His Nephew.jpg|220px|ממוזער|שמאל|[[אברהם]] זיגט די פיר קעניגן , מאלעריי פון אנטוניו טמפסטה יארע [[1613]]]]
{{דרעפט
'''אַרְיוֹךְ''', [[קעניג]] פון אֶלָּסָר ווערט דעמאנט אין [[תנ"ך]] {{תנ"ך|בראשית|יד}} ווי איינער פון די [[מלחמה פון די פיר קעניגן מיט די פינף|קאליציע פון די פיר קעניגן]] וואס איז געגרינדעט געווארן צוזאמען מיט [[אמרפל]] קעניג פון [[שנער]], [[כדרלעמר]] קעניג פון [[עילם]] און [[תדעל]] קעניג פון גוים, מיטן ציל צו דערדריקן די [[אויפשטאנד]] פון די פינף קעניגן פון [[כיכר הירדן]], וואס האבן געמאכט א [[בונד]] צו ווידערשפעניגן אין די קעניגן פון [[מעסאפאטאמיא]].  
| געענדיגט = יא
 
}}{{דעסקריפציע|קעניג פון אֶלָּסָר, פון די פיר קעניגן קעגן אברהם}}[[טעקע:Tempesta Abraham Makes the Enemies Flee Who Hold His Nephew.jpg|220px|ממוזער|שמאל|[[אברהם]] באזיגט די פיר קעניגן, אילוסטראציע פון [[אנטאניא טעמפעסטא]], יאר 1613]]
'''אַרְיוֹךְ''', איז א [[קעניג]] פון אֶלָּסָר דערמאנט אין {{תנ"ך|בראשית|יד}} אלס [[מלחמת המלכים|אליאירט מיט דריי אנדערע קעניגן]], אונטעררדריקנדיג אן [[אויפשטאנד]] פון פינף קעניגן פון [[כיכר הירדן]] וואס האבן געמאכט א בונד צו ווידערשפעניגן אין די קעניגן פון [[מעסאפאטאמיע]], אין די צייטן פון [[אברהם אבינו]].
==זיין נאמען און אפשטאם==
==זיין נאמען און אפשטאם==
די מקור פון נאמען אריוך איז א [[חורים|חורי]]שער, און ער ענדלט צו די נעמען וואס ערשיינען אין די פאפירן פון [[מארי]]. דאס נאמען איז נישט טרעפליך אין ערשיינט אפאר מאל אין [[כתב יתדות]]{{הערה|שם=hebrewRTL-a|[[פנחס ארצי]], '''עולם התנ"ך: בראשית''', תל אביב, דוידזון עתי, [[1993]], ע"מ 103.}}. די נאמען [[אריוך (דניאל)|אריוך]] ערשיינט אויך אין [[דניאל]] און זיין שטעלע איז דער הויפט קעכער פון [[נבוכדנאצר (2)|נבוכדנאצר]]. פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן אריוך מיט [[וארד-סין]], ברודער פון [[רים-סין דער ערשטער]], וואס איז אויך באקאנט אלס '''ארי-אקו''' (Eri-aku){{הערה|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}.  
די מקור פון נאמען אריוך איז א [[חורים|חורי]]שער, און ער ענדלט צו די נעמען וואס ערשיינען אין די פאפירן פון [[מארי]]. דאס נאמען איז נישט טרעפליך אין ערשיינט אפאר מאל אין [[כתב יתדות]]{{הערה|שם=hebrewRTL-a|[[פנחס ארצי]], '''עולם התנ"ך: בראשית''', תל אביב, דוידזון עתי, [[1993]], עמ' 103.}}. די נאמען [[אריוך (דניאל)|אריוך]] ערשיינט אויך אין [[דניאל]] און זיין שטעלע איז דער הויפט קעכער פון [[נבוכדנאצר (2)|נבוכדנאצר]]. פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן אריוך מיט [[וארד-סין]], ברודער פון [[רים-סין דער ערשטער]], וואס איז אויך באקאנט אלס '''ארי-אקו''' (Eri-aku){{הערה|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}.  


לויט רן צדוק איז די מקור פונעם נאמאן אן [[איראן|איראנישער]]{{הערה|שם=hebrewRTL-b|רן צדוק, '''עולם התנ"ך:דניאל''', תל אביב, דוידזון עתי, [[1997]], ע"מ 33.}}.
לויט רן צדוק איז די מקור פונעם נאמען אן [[איראן|איראנישער]]{{הערה|שם=hebrewRTL-b|רן צדוק, '''עולם התנ"ך: דניאל''', תל אביב, דוידזון עתי, [[1997]], עמ' 33.}}.


מאנכע אידענטיפיצירן אֶלָּסָר מיט [[לרסה]], א קעניגרייך וואס האט עקזיסטירט אין די שטאט אנפאנג די [[2'טע יארטויזנט בעפ"צ]] און געפינט זיך אין די דרום טייל פון מעסאפאטאמיא, אנדערע אידענטיפיצירן אלסר מיט [[אל-נצורה]] וואס איז נאנט צו [[חרן]]{{הערה|שם=hebrewRTL-c|[[פנחס ארצי]], '''עולם התנ"ך: בראשית''', תל אביב, דוידזון עתי, 1993, ע"מ 104.}}.
מאנכע אידענטיפיצירן אֶלָּסָר מיט [[לרסה]], א קעניגרייך וואס האט עקזיסטירט אין די שטאט אנפאנג די [[2'טע יארטויזנט בעפ"צ]] און געפינט זיך אין די דרום טייל פון מעסאפאטאמיא, אנדערע אידענטיפיצירן אלסר מיט [[אל-נצורה]] וואס איז נאנט צו [[חרן]]{{הערה|שם=hebrewRTL-c|[[פנחס ארצי]], '''עולם התנ"ך: בראשית''', תל אביב, דוידזון עתי, 1993, עמ' 104.}}.


דער [[רמב"ן]] אין זיין פירוש אויף בראשית י"ד ערקלערט אז {{ציטוטון|אריוך מלך אלסר, זו מדי}}, ווידעראום [[יוסף בן מתיתיהו]] אין זיין ספר [[קדמוניות היהודים]] צייכנט אז אריוך איז געווען איינער פון די מיליטער מיניסטערס פון די [[אשור]]ים. יוסף בן מתיתיהו שילדערט וויאזוי די פיר מיליטער מיניסטערס האבן גערויבט [[סיריע]] און זיי זענען אנגעקומען צום געגנט פון [[סדום]], כדי צו קעמפן מיט די קעניגן פון כיכר הירדן, וואס האבן [[ווידערשטאנד|ווידערגעשפעניגט]] אין אשור{{הערה|שם=hebrewRTL-d|יוסף בן מתיתיהו, '''קדמוניות היהודים''', ירושלים, מוסד ביאליק, [[2002]], ע"מ 19.}}.
דער [[רמב"ן]] אין זיין פירוש אויף בראשית י"ד ערקלערט אז {{ציטוטון|אריוך מלך אלסר, זו מדי}}, ווידעראום [[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אין זיין ספר "[[קדמוניות היהודים]]", אז אריוך איז געווען אן [[אשור]]'ישער קריגס-מיניסטער וועלכער איז געשיקט געווארן מיט דריי אנדערע קריגס-מיניסטארן פאר א שטראף קאמפיין אין כנען; צוזאמען האבן זיי בארויבט [[סיריע]] און אונטערטעניגט די קעניגן פון [[סדום]] און אומגעגנט וועלכע האבן ווידערשפעניגט אין אשור{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}}}.


==זעט אויך==
==זעט אויך==
שורה 17: שורה 18:


==צו ליינען מער ==
==צו ליינען מער ==
* צבי אדר, '''ספר בראשית: מבוא לעולם המקראי''', תל אביב, ב. צ'יריקובר-מוציא לאור, 1971, ע"מ 47 - 44.
* צבי אדר, '''ספר בראשית: מבוא לעולם המקראי''', תל אביב, ב. צ'יריקובר-מוציא לאור, 1971, עמ' 47 - 44.


==רעפערענצן==
==רעפערענצן==

יעצטיגע רעוויזיע זינט 22:39, 19 דעצעמבער 2023

אברהם באזיגט די פיר קעניגן, אילוסטראציע פון אנטאניא טעמפעסטא, יאר 1613

אַרְיוֹךְ, איז א קעניג פון אֶלָּסָר דערמאנט אין בראשית יד אלס אליאירט מיט דריי אנדערע קעניגן, אונטעררדריקנדיג אן אויפשטאנד פון פינף קעניגן פון כיכר הירדן וואס האבן געמאכט א בונד צו ווידערשפעניגן אין די קעניגן פון מעסאפאטאמיע, אין די צייטן פון אברהם אבינו.

זיין נאמען און אפשטאם

די מקור פון נאמען אריוך איז א חורישער, און ער ענדלט צו די נעמען וואס ערשיינען אין די פאפירן פון מארי. דאס נאמען איז נישט טרעפליך אין ערשיינט אפאר מאל אין כתב יתדות[1]. די נאמען אריוך ערשיינט אויך אין דניאל און זיין שטעלע איז דער הויפט קעכער פון נבוכדנאצר. פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן אריוך מיט וארד-סין, ברודער פון רים-סין דער ערשטער, וואס איז אויך באקאנט אלס ארי-אקו (Eri-aku)[2].

לויט רן צדוק איז די מקור פונעם נאמען אן איראנישער[3].

מאנכע אידענטיפיצירן אֶלָּסָר מיט לרסה, א קעניגרייך וואס האט עקזיסטירט אין די שטאט אנפאנג די 2'טע יארטויזנט בעפ"צ און געפינט זיך אין די דרום טייל פון מעסאפאטאמיא, אנדערע אידענטיפיצירן אלסר מיט אל-נצורה וואס איז נאנט צו חרן[4].

דער רמב"ן אין זיין פירוש אויף בראשית י"ד ערקלערט אז ”אריוך מלך אלסר, זו מדי”, ווידעראום יוסף בן מתתיהו שרייבט אין זיין ספר "קדמוניות היהודים", אז אריוך איז געווען אן אשור'ישער קריגס-מיניסטער וועלכער איז געשיקט געווארן מיט דריי אנדערע קריגס-מיניסטארן פאר א שטראף קאמפיין אין כנען; צוזאמען האבן זיי בארויבט סיריע און אונטערטעניגט די קעניגן פון סדום און אומגעגנט וועלכע האבן ווידערשפעניגט אין אשור[5].

זעט אויך

צו ליינען מער

  • צבי אדר, ספר בראשית: מבוא לעולם המקראי, תל אביב, ב. צ'יריקובר-מוציא לאור, 1971, עמ' 47 - 44.

רעפערענצן

  1. פנחס ארצי, עולם התנ"ך: בראשית, תל אביב, דוידזון עתי, 1993, עמ' 103.
  2. Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia.
  3. רן צדוק, עולם התנ"ך: דניאל, תל אביב, דוידזון עתי, 1997, עמ' 33.
  4. פנחס ארצי, עולם התנ"ך: בראשית, תל אביב, דוידזון עתי, 1993, עמ' 104.
  5. יוסף בן מתתיהו, קדמוניות היהודים, ספר א, פרק ט