4,450
רעדאגירונגען
←הפטורה: פארברייטערט, אידיש
ק ((diffedit)) |
(←הפטורה: פארברייטערט, אידיש) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 58: | שורה 58: | ||
==הפטורה== | ==הפטורה== | ||
די [[הפטורה]] פון פרשת שמות איז אומגעווענליך, דערמיט וואס יעדע פון די צענטראלע ליינען מסורות פון די פארשידענע געמיינדעס ליינט אין אן אנדערע פון די ספרי הנביאים{{הערה|{{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/14|[[רבי דוד אבודרהם|אבודרהם]], סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות}}.}}: | |||
* די | * די תימנ'ער, איראקער, טוניזיער און ליביער קהילות, ליינען די הפטורה אין {{תנ"ך|יחזקאל|טז|א|יד|לאנג=יא}}, אין די נבואה פון יחזקאל ווי ער שילדערט דאס שוואנגערשאפט און געבורט פונעם אידישן פאלק און ווי דער אויבערשטער האט זיי אויפגעצויגן און געפלעגט – ווי א משל פאר שעבוד מצרים און יציאת מצרים. | ||
* די [[אשכנזים]] און | * די [[אשכנזים]] און טייל [[מאראקא]]נער ליינען די נבואה "הבאים ישרש יעקב", וואס דערמאנט די נסים פון [[יציאת מצרים]]{{הערה|זעט {{מדרש אגדה|שמות|א|א}}.}}, אין ספר [[ישעיהו]], פון {{תנ"ך|ישעיהו|כז|ו|אן=ספר|לאנג=יא}}{{הערה|אדער פון {{תנ"ך|ישעיהו|כז|ו|אן=פרק|לאנג=יא}}, "אוֹ יַחֲזֵק בְּמָעוּזִּי" (אבודרהם).}} ביז {{תנ"ך|ישעיהו|כח|יג|אן=ספר|לאנג=יא}}, און לייגן צו די {{תנ"ך|ישעיהו|כט|כב|כג|אן=פרק|לאנג=יא}} אין {{תנ"ך|ישעיהו|כט|אן=ספר|לאנג=יא}}. אויך די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] האבן געליינט די זעלבע הפטורה, נאר מען האט נישט צוגעלייגט די פסוקים פון קאפיטל כ"ט. | ||
* | * רוב [[ספרדים|ספרד]]'ישע קהילות זענען מפטיר אין ספר [[ירמיהו]], פון אנהויב ביז {{תנ"ך|ירמיהו|ב|ג|אן=ספר|לאנג=יא}}, דארט ווערט געשילדערט דאס מקדיש זיין ירמיה אלס נביא - אין א וועג וואס דערמאנט דאס מקדיש זיין משה אין אונזער פרשה. אזוי פירן זיך אויך די [[איטאליע]]נער, נאר ענדיגן {{תנ"ך|ירמיהו|א|יט|אן=ספר|לאנג=יא}}{{הערה|זעט נאך וואריאציעס אין [https://alhatorah.org/Haftarat_Shemot/0/he הפטורת שמות], אויפ'ן על התורה זייטל.}}. | ||
דער אומגעווענליכער צעטיילונג קומט צוליב דעם וואס דער אריגינעלער בבלי'שער הפטורה פון פרשת שמות, געשריבן אין די ספרי ה[[גאונים]], און אין [[משנה תורה]] פונעם [[רמב"ם]]{{הערה|{{רמב"ם|סדר התפילה|ה|ד|נאמען=ניין}}.}}, איז דער הפטורה פון יחזקאל, וועלכע די תימנ'ער און א קליין חלק פון די ספרדים ליינען היינט. די הפטורה - "הודע את ירושלים", איז א חלק פון די שטראף-רייד נבואה פון יחזקאל, וועלכע [[רבי אליעזר]] אין די משנה אסר'ט צו ליינען{{הערה|{{בבלי|מגילה|כה}}.}}. כאטש וואס די הלכה איז נישט ווי רבי אליעזר{{הערה|{{רי"ף|מגילה|טז|ב}}, {{בבלי|מגילה|כה|א|מפרש=רא"ש}}.}} האט מען אין פילע קהילות דאך זיך צוריקגעהאלטן פון דאס ליינען{{הערה|די פוסקים שרייבן אזוי ביי די הפטורה פון [[פרשת אחרי]]-[[פרשת קדושים|קדושים]] ווען עס גייט אינאיינעם, זעט אין "מרדכי", מגילה כט. ד"ה ר"ח ר"ח טבת שחל להיות בשבת כו', וועלכע ווערט אראפגעברענגט אין [[רמ"א]], {{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ח}}. זעט אויך אין {{היברובוקס|רבי מרדכי יפה|לבוש החור|9223|page=159|סימן תצ"ג, סעיף ד' אין הגהה}}, אז מען פירט זיך ווי רבי אליעזר נאר ביי די ספעציפישע הפטורה פון הודע את ירושלים.}}. די אשכנים האבן אויסגעקליבן אלס אלטערנאטיוו די הפטורה פון די ארץ ישראל'דיגער מנהג פון קריאת התורה {{העב|הפטרה#הפטרות_שנהגו_בארץ_ישראל_במחזור_הקריאה_התלת-שנתי}}, און אנדערע האבן געוועלט די הפטורה פון ירמיה{{הערה|יוסף עופר, "[https://yosefofer.com/papers/Ofer-ShabatHagadol.pdf הפטרת שבת הגדול]", פון '''קובץ המעין''' לו [ג] (ניסן תשנ"ו), ב' 19–20.}}. | |||
==דרויסנדע לינקס== | ==דרויסנדע לינקס== | ||
{{פרשה לינקס|פרשה=שמות|אידיש=174|ממרא=0201|תורת אמת ספר=00761|תורת אמת פרשה=0000|נחמה=13|בית חב"ד=462281|ישיבה=26|אתר פרשת השבוע=2010/12/shemot|בר-אילן=shemoth}} | {{פרשה לינקס|פרשה=שמות|אידיש=174|ממרא=0201|תורת אמת ספר=00761|תורת אמת פרשה=0000|נחמה=13|בית חב"ד=462281|ישיבה=26|אתר פרשת השבוע=2010/12/shemot|בר-אילן=shemoth}} | ||