אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אליסף בן דעואל"

2,760 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 11 חדשים

ק

←‏רעפערענצן: מכלוליזאציע

וויזועלוויקיטעקסט

האט'ס אמונה

אספקלריה רעדאקטארן

1,340

רעדאגירונגען

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
-'''אֶלְיָסָף בֶּן דְעוּאֵל''' (או: '''רְעוּאֵל'''{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד}}.}}) היה [[נשיאי שבטי ישראל|נשיאו]] של [[שבט גד]] בעת [[נדודי בני ישראל במדבר]]. נזכר ב[[תורה]] כמי שהקריב את קרבנו של השבט בעת [[חנוכת המשכן]].
+{{דעסקריפציע|נשיא פון שבט גד}}
+{{אישיות תנ"כית
+| תמונה =
+| כיתוב =
+| געבורט ארט = [[מצרים]]
+| אב = דעואל
+| קינדער =
+| תקופה = יציאת מצרים, דור המדבר
+| בתנ"ך = {{תנ"ך|במדבר|א|יד}}; {{תנ"ך|במדבר|ב|יד|אן=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|ז|מב|אן=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|י|כ|אן=ספר}}
+}}
+'''אֶלְיָסָף בֶּן דְעוּאֵל''' (אדער: '''רְעוּאֵל'''{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד}}.}}) איז געווען דער [[נשיא]] פון [[שבט גד]], אין די צייט פון נאך [[יציאת מצרים]].
-==דמותו==
+== לעבן און שאפן ==
-כשאר הנשיאים, מינה ה' את אליסף לפקוד את שבטו יחד עם משה ואהרן במפקד השני של ישראל במדבר. הם מתוארים כ{{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}.}}}}.{{ש}}
+ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט אליסף בן דעואל צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי {{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}}}. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין [[סנהדרין]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=מלבי"ם}}}}, וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=רש"י}}}}.
-ב[[ספרי]]{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, מובא גם ברש"י {{תנ"ך|במדבר|ז|ב}}.}} מובא שהנשיאים היו השוטרים שמינו המצרים על בני ישראל במצרים, שהוכו על שלא מלאו בני ישראל את מכסתם{{הערה|ראו {{תנ"ך|שמות|ה|יד}}.}}.{{ש}}
-בחז"ל מובא{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}, וכן ב[[מדרש תנחומא]] בובר קרח ה, מובא גם ברש"י במדבר טז א}} שהנשיאים היו ממאתיים וחמישים מקטירי הקטורת ב[[מחלוקת קרח ועדתו]], ולפי זה מתו בשנה השנייה ליציאת מצרים{{הערה|לפי דעת [[הרמב"ן]] ({{תנך|במדבר|טז|א|קצר=כן}}) וסיעתו; לדעת [[האבן עזרא]] שם היה זה לאחר חנוכת המשכן.}} באש שיצאה מאת ה' ושרפה את מקטירי הקטורת.
-==תרומותיו==
+לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין [[מצרים]], וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ז|ב|מפרש=רש"י}}}}. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי יהונתן אייבשיץ]]|תפארת יהונתן|21286|יאזעפאף תרל"ג|page=188}}}}.
-יחד עם שאר הנשיאים, תרם אליסף את אבני ה[[אפוד]] ו[[החושן]] ל[[משכן]], ואת השמן והבשמים ל[[שמן המשחה]] [[שמן המאור]] ו[[קטורת הסמים|הקטורת]].{{ש}}
-לכבוד [[חנוכת המשכן]] תרם בשותפות עם נשיא נוסף עגלה ל[[עבודת הלווים]] וכל אחד מהם תרם שור לנשיאת העגלה.
-==קרבנו בקרבנות הנשיאים==
+דורכאויס די [[מסעות|וואנדערונגען אין מדבר]] האט אליסף געפירט זיין שבט דער דריטער, נאך [[שלומיאל בן צורישדי]], אונטער'ן "דגל מחנה [[שבט ראובן|ראובן]]"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|י|כ}}}}. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין [[פאן]] געווען געפארבט נישט אינגאנצן שווארץ און נישט אינגאנצן ווייס נאר ביידע געמישט, און א לאגער געצייכנט דערויף{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ב|ז}}}}.
-אליסף הקריב את קרבנו ביום השישי ל[[חנוכת המשכן]] [[ו' בניסן]] לאחר [[שלמיאל בן צורישדי]] נשיא שבט שמעון, כסדר חניית השבטים סביב המשכן{{הערה|הכתוב ב{{תנ"ך|במדבר|ז}}, וכך פירש רבנו בחיי (במדבר ב ב).}}. טעם נוסף למיקומו בסדר ההקרבה לאחר שבט שמעון ביאר המדרש{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יג|כ}}.}}: מפני ששניהם יצאו חלוצים למלחמות, שמעון למלחמה בשכם על [[מעשה דינה]], ושבט גד יצאו חלוצים ל[[התנחלות השבטים|מלחמת כיבוש הארץ]].
-===ביאור קרבנותיו בחז"ל===
-המדרש מבאר שקרבנותיו של אליסף סובבים כנגד [[יציאת מצרים]]{{הערה|המדרש שם מבאר מפני מה דווקא קרבנותיו של שבט גד ולא של שבטים אחרים.}}.
-==המרומז בשמו==
+אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט [[קטורת]] ביים [[מחלוקת קורח ועדתו]]{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}; [[מדרש תנחומא]] באבער קרח ה. זעט אויך {{תנ"ך|במדבר|טז|א|מפרש=רש"י}}}}. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת.
-חז"ל{{הערה|מדרש אגדה במדבר א}} דורשים את שמו על ה[[מזבח]] שבנו בני ראובן וגד וחצי שבט מנשה מ[[עבר הירדן|עבר לירדן]], שחשדו [[יהושע בן נון|יהושע]] והעם שנבנה לעבודה זרה{{הערה|כמסופר ב{{תנ"ך|יהושע|כב}}.}} וכך נדרש שמו: '''אל-יסף''' - שלא הוסיפו דבר על התורה, '''בן דעו-אל''' - אלא בנו המזבח כעדות. דרשה נוספת על השם דעואל מביא המדרש, על כך שקיימו בני ראובן וגד וחצי שבט מנשה את תנאו של משה למגוריהם מחוץ לארץ ישראל, ונלחמו יחד עם שאר השבטים במלחמת כיבוש הארץ, והיו צועקים להשם במלחמה והיה מושיעם, ונדרש כדרשה הראשונה – '''דעו-אל''' שידעו שבטו את הא-ל.{{ש}}
-האור החיים{{הערה|על {{תנ"ך|במדבר|ז|מב}}.}} מבאר גם הוא את שמו על ירושת נחלתו בעבר הירדן אך בצורה שונה, '''אל-יסף''' – שנאספו לעריהם תחילה לכל השבטים{{הערה|מלבד יוצאי הצבא, שכאמור הלכו להילחם עם שאר השבטים.}} (מיד לאחר מלחמת סיחון ועוג) על פי השם. פירוש נוסף מבאר האור החיים על פי הנאמר בספרי{{הערה|ספרי דברים פיסקא רצ"ט.}} שעבר הירדן לא היה בכלל הבטחת השם לאברהם, אבל לאחר שירשוהו בני גד וראובן, יש לו דין ארץ ישראל{{הערה|בחלק מן הדברים}} ובשמו מרומז שהוסיף ליטול יותר ממתנת השם, והסכים השם עימו{{הערה|את השם בן דעואל מבאר האור החיים כמדרש אגדה המובא למעלה.}}.
-==ראו גם==
+== קרבנות הנשיאים ==
-*[[נשיאי שבטי ישראל]]
+ביי די [[קרבנות הנשיאים]], האט אליסף בן דעואל מקריב געווען זיין [[קרבן]] אום [[ו' ניסן]] פון צווייטן יאָר צו [[יציאת מצרים]] ({{לינק צו אידיש יאר|2449}}). ער איז געווען דער זעקסטער אין די רייע צו מקריב זיין, נאך שלומיאל בן צורישדי פון [[שבט שמעון]], לויט דער סדר ווי די שבטים האבן גערוט ארום דעם משכן און ווי זיי האבן זיך געצויגן ביי די מסעות{{הערה|{{ילקוט שמעוני|[[פרשת נשא]]|תשטו}}; {{תנ"ך|במדבר|ב|ב|מפרש=רבינו בחיי}}}}. נאך א טעם שטייט אין מדרש אויף דעם וואס ער האט מקריב געווען גלייך נאך דער נשיא פון שבט שמעון, ווייל [[שמעון]] איז ארויס אין מלחמה מיט [[שכם]] ביי די מעשה מיט [[דינה]], און שבט גד האט זיך אנגעטראגן צו גיין פאראויס און האלטן מלחמה ביים אייננעמען [[ארץ ישראל]]{{הערה|שם=רבה-נשא|{{מדרש רבה|במדבר|יג|כ}}}}.
-*[[קרבנות הנשיאים]]
-==הערות שוליים==
+דער מדרש ערקלערט אז די קרבנות פון אליסף האבן מרמז געווען קעגן [[יציאת מצרים]], אנגעהויבן פון ווען [[יעקב אבינו]] איז אראפ קיין [[מצרים]]{{הערה|שם=רבה-נשא}}.
-{{הערות שוליים}}
-[[קטגוריה:נשיאי שבטי ישראל]]
+== זיין נאמען ==
-[[קטגוריה:המכלול: ערכים שנוצרו במכלול]]
+אין מדרש שטייט אז זיין נאמען גייט ארויף אויפ'ן [[מזבח]] וואס בני ראובן און בני גָד און אַ האַלבן [[שבט מנשה]] פון [[עבר הירדן]] האבן דארט אויפגעשטעלט, וואָס [[יהושע בן נון]] און דאָס פאָלק האבן חושד געווען אז זיי האבן דאס געבויט פאַר [[עבודה זרה]]{{הערה|ווי דערציילט אין דעם {{תנ"ך|יהושע|כב}}.}}, אבער '''אל-יסף''', זיי האבן גאָרנישט צוגעלייגט צו דער [[תורה]], '''בן דעו אל''', נאר געבויט דעם מזבח אלס עדות{{הערה|{{מדרש אגדה|במדבר|א|יד}}}}.
-[[קטגוריה:שבט גד]]
+אין [[אור החיים]] ווערט ערקלערט אז עס איז מרמז אויף דעם וואס זיי האבן זיך פארזאמלט און אנגעקומען צו זייער נחלה פריער ווי די אנדערע שבטים, און השי"ת האט מיט זיי מסכים געווען צוצולייגן אויך עבר הירדן צו די מתנה פון ארץ ישראל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ז|מב|מפרש=אור החיים}}}}.
+זיין טאטע ווערט אנגערופן אמאל '''דעואל'''{{הערה|ווי צום ביישפיל ביי די קרבנות הנשיאים}}, און צומאל '''רעואל'''{{הערה|ווי צום ביישפיל אין {{תנ"ך|במדבר|ב|יד}}}}. טייל ראשונים ערקלערן אז אותיות [[ד]] און [[ר]] קענען זיך אויפטוישן{{הערה|{{היברובוקס|בעלי התוס'|מושב זקנים|20791|לאנדאן תשי"ט|page=436|קעפל=במדבר, א, יד}}; {{תנ"ך|יחזקאל|י|יד|מפרש=רד"ק}}}}. אן אנדערן הסבר דערצו שטייט אין [[רמב"ן]], אז דאס זענען צוויי נעמען מיט'ן זעלבן באדייט: {{ציטוטון|נקרא דעואל, שידע את הא-ל, רעואל, ששם רעיון לבו בא-ל. והיו קוראים האיש ההוא בשני שמות, ולכך תזכרנו התורה בשניהם}}{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד|מפרש=רמב"ן}}. ענליך שטייט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ב|יד|מפרש=רבינו בחיי}}, אז די ביידע נעמען זענען איין ענין}}. לויט איין ערקלערונג האט מען אים גערופן 'רעואל' ווען ער איז ארויף א מדריגה{{הערה|אמרי נועם אויף בראשית ל, יא. זעט אויך רבי חיים פלטיאל אויף במדבר ב, יד און [[שית:Chomat_Anakh_on_Torah,_Numbers/2|חומת אנך דארט]]}}.
+== רעפערענצן ==
+{{רעפערענצן}}
+{{ספר במדבר}}
+[[קאטעגאריע:נשיאי שבטי ישראל]]
+[[קאטעגאריע:שבט גד]]
+[[קאַטעגאָריע:דור המדבר: פערזאנען]]
+[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין ספר במדבר]]
+[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
+[[HE:אליסף בן דעואל]]
+[[קאַטעגאָריע:קרבנות הנשיאים]]

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אליסף בן דעואל"

אליסף בן דעואל (זעט מקור)

רעוויזיע פון 16:33, 26 נאוועמבער 2023