מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
(←ביאגראפיע: הגהה, פארברייטערט) |
ק (הגהה המשך, עטוואס פארברייטערט) |
||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
==ביאגראפיע== | ==ביאגראפיע== | ||
הבל איז געווען דער צווייטער זון פון [[אדם הראשון]] און [[חוה]]. לויט טייל איז ער געווען א [[צווילינג]] ברודער פון [[קין]], וועלכער איז געבוירן געווארן אין [[פרייטאג]], די זעקסטע טאג פונעם [[בריאה]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ב}}}} | הבל איז געווען דער צווייטער זון פון [[אדם הראשון]] און [[חוה]]. לויט טייל איז ער געווען א [[צווילינג]] ברודער פון [[קין]], וועלכער איז געבוירן געווארן אין [[פרייטאג]], די זעקסטע טאג פונעם [[בריאה]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ב}}}}, יאר {{לינק צו אידיש יאר|1}} לאדם{{ביאור|דאס הייסט, לויט'ן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע, וועלכע הייבן אן פון טאג ווען [[אדם הראשון]] איז באשאפן געווארן, אין צווייטן יאר לבריאת העולם (דער ערשטער יאר לבריאת העולם, גערופן "שנת תוהו", האט אנטהאלטן בלויז פינף טעג). לויט די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז {{תאריך עברי נוכחי|xhxjY}}), וואס הייבט זיך אן פון ערשטן טאג צום [[בריאת העולם]], דארף מען צולייגן איין יאר צום חשבון.}}. לויט אנדערע איז ער נישט געווען קיין צווילינג{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|לח|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=וירדו}}, לויט די גמרא דארט}}, און ער איז געבוירן געווארן צוויי וואכן שפעטער, אין [[ט"ו תשרי]] אדער [[ט"ו ניסן]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ד}}, זעט דארט [[רבי זאב וואלף איינהארן|פירוש מהרז"ו]] און ביאור מהרי"פ בשם נזר הקודש.}}. צוזאמען מיט הבל זענען געבוירן געווארן נאך צוויי שוועסטערס{{הערה|שם=א|{{מדרש אגדה|בראשית|ד|ב}}}}. | ||
אין [[ספר הישר (אגדה)|ספר הישר]] שטייט אז חוה האט אים גערופן "הבל" ווייל זי האט געזאגט: {{ציטוטון|בהבל באנו בארץ ובהבל נוקח ממנה}}{{הערה|{{היברובוקס||ספר הישר|44477|עמוד=17}}}}; ענליך שרייבט דער [[רמב"ן]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ב|מפרש=רמב"ן}}}}, אז זי האט אים אזוי גערופן ווייל {{ציטוטון|אדם להבל דמה}}{{הערה|{{תנ"ך|תהילים|קמד|ד}}}}. אנדערע ערקלערן אז ער האט געהייסן הבל ווייל ער האט געלעבט ווייניג, און אדם אדער חוה האבן אים געגעבן דעם נאמען מיט [[רוח הקודש]]{{הערה|רלב"ג און ר"ן אויף בראשית ד, ב}}, אדער האט ער באקומען דעם נאמען נאכן שטארבן{{הערה|שד"ל}}; אדער האט זי אים אזוי גערופן ווייל ער איז געווען [[קארליק|קליין אין געוואוקס]] קעגן קין וועלכער איז געבוירן געווארן גרויס ווי אן ערוואקסענער{{הערה|רבינו אפרים און רלב"ג אויף בראשית ד, ב}}; אדער אלס אנדענק צו דעם וואס זיי זענען פארטריבן געווארן פון [[גן עדן]]{{הערה|בכור שור און רד"ק אויף בראשית ד, ב}}. טייל זאגן אז די תורה געבט אים דעם נאמען ווייל ער האט געיאגט נאך [[כבוד]], וואס איז הבל{{הערה|[[רבי יצחק אברבנאל]] אויף בראשית ד}}; אדער האבן אים מענטשן אזוי גערופן, ווייל זיין פאך איז ביי זיי געווען אראפגעקוקט קעגן קין'ס פעלד ארבעט{{הערה|מלבי"ם אויף בראשית ד, ב}}. | אין [[ספר הישר (אגדה)|ספר הישר]] שטייט אז חוה האט אים גערופן "הבל" ווייל זי האט געזאגט: {{ציטוטון|בהבל באנו בארץ ובהבל נוקח ממנה}}{{הערה|{{היברובוקס||ספר הישר|44477|עמוד=17}}}}; ענליך שרייבט דער [[רמב"ן]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ב|מפרש=רמב"ן}}}}, אז זי האט אים אזוי גערופן ווייל {{ציטוטון|אדם להבל דמה}}{{הערה|{{תנ"ך|תהילים|קמד|ד}}}}. אנדערע ערקלערן אז ער האט געהייסן הבל ווייל ער האט געלעבט ווייניג, און אדם אדער חוה האבן אים געגעבן דעם נאמען מיט [[רוח הקודש]]{{הערה|רלב"ג און ר"ן אויף בראשית ד, ב}}, אדער האט ער באקומען דעם נאמען נאכן שטארבן{{הערה|שד"ל}}; אדער האט זי אים אזוי גערופן ווייל ער איז געווען [[קארליק|קליין אין געוואוקס]] קעגן קין וועלכער איז געבוירן געווארן גרויס ווי אן ערוואקסענער{{הערה|רבינו אפרים און רלב"ג אויף בראשית ד, ב}}; אדער אלס אנדענק צו דעם וואס זיי זענען פארטריבן געווארן פון [[גן עדן]]{{הערה|בכור שור און רד"ק אויף בראשית ד, ב}}. טייל זאגן אז די תורה געבט אים דעם נאמען ווייל ער האט געיאגט נאך [[כבוד]], וואס איז הבל{{הערה|[[רבי יצחק אברבנאל]] אויף בראשית ד}}; אדער האבן אים מענטשן אזוי גערופן, ווייל זיין פאך איז ביי זיי געווען אראפגעקוקט קעגן קין'ס פעלד ארבעט{{הערה|מלבי"ם אויף בראשית ד, ב}}. | ||
וויבאלד די [[ערד]] איז | וויבאלד די [[ערד]] איז געשאלטן געווארן נאך וואס אדם האט געגעסן פונעם [[עץ הדעת]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ג|יז}}}}, האט ער נישט געוואלט ארבעטן מיט די ערד, און האט געארבעט אלס א [[פאסטוך]] פון [[שאף]] און [[רינדער]]{{הערה|שם=א}}, אן ארבעט וואס פאדערט מער חכמה ווי ערד ארבעט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ב|מפרש=ספורנו}}}}. | ||
ער האט | ער האט געהייראט איינע פון זיינע צוויי צווילינג שוועסטער. טייל זאגן אז זי האט געהייסן בלבירא{{הערה|{{היברובוקס||אברבנאל|14387|עמוד=124}} אין נאמען פון די ספרי האומות.}}. | ||
==די קרבן== | ==די קרבן== | ||
רעדאגירונגען