אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:קאלקולוס"

371 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
אין תקציר עריכה
 
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ")
 
(11 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = branch of mathematics|העב=תחום במתמטיקה|דייטש=Technik der Differential- und Integralrechnung|}}
'''קאַלקולוס''' (פון [[לאטיין]] ''calculus'', פשוטער טייטש "קליין שטיינדל מיט וואס מען ציילט")<ref name="oxdic">{{צייגט וועב|title=Calculus|url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/calculus|website=OxfordDictionaries
'''קאַלקולוס''' (פון [[לאטיין]] ''calculus'', פשוטער טייטש "קליין שטיינדל מיט וואס מען ציילט")<ref name="oxdic">{{צייגט וועב|title=Calculus|url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/calculus|website=OxfordDictionaries
|accessdate={{ר}}18טן מערץ 2016}}</ref> איז די [[מאטעמאטיק|מאטעמאטישע]] שטודיע פון ענדערונג, גענוי ווי [[געאמעטריע]] איז די שטודיע פון פֿארעם און [[אלגעברע]] איז די שטודיע פון אפעראציעס און זייערע אנווענדונג צו לייזן גלייכונגען. ער האט צוויי הויפט צווייגן, דיפערענציאל-קאלקולוס (וואס באהאנדלט פארענדערונגען פון פונקציעס און משופעדיקייטן פון קרומעס),<ref>{{צייגט וועב|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/differential%20calculus|title=Differential Calculus - Definition of Differential calculus by Merriam-Webster|publisher=}}</ref> און אינעטגראל-קאלקולוס (וואס באהאנדלט אנקלייבן זיך פון קוואנטיטעטן און די שטחים אונטער און צווישן קרומעס).<ref>{{צייגט וועב|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/integral+calculus?show=0&t=1421520369|title=Integral Calculus - Definition of Integral calculus by Merriam-Webster|publisher=}}</ref> די צוויי צווייגן האבן א שייכות מיט אנאנד דורך דעם פונדאמענטאלן טעארעם פון קאלקולוס. ביידע צווייגן ניצן די פונדאמענטאלע באגריפן פון [[צונויפקום]] פון אומענדלעכע רייען און אומענדלעכע סעריעס צו א גוט-דעפינירטן גרענעץ.
|accessdate={{ר}}18טן מערץ 2016}}</ref> איז די [[מאטעמאטיק|מאטעמאטישע]] שטודיע פון ענדערונג, גענוי ווי [[געאמעטריע]] איז די שטודיע פון פארעם און [[אלגעברע]] איז די שטודיע פון אפעראציעס און זייערע אנווענדונג צו לייזן גלייכונגען. ער האט צוויי הויפט צווייגן, דיפערענציאל-קאלקולוס (וואס באהאנדלט פארענדערונגען פון פונקציעס און משופעדיקייטן פון קרומעס),<ref>{{צייגט וועב|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/differential%20calculus|title=Differential Calculus - Definition of Differential calculus by Merriam-Webster|publisher=}}</ref> און אינעטגראל-קאלקולוס (וואס באהאנדלט אנקלייבן זיך פון קוואנטיטעטן און די שטחים אונטער און צווישן קרומעס).<ref>{{צייגט וועב|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/integral+calculus?show=0&t=1421520369|title=Integral Calculus - Definition of Integral calculus by Merriam-Webster|publisher=}}</ref> די צוויי צווייגן האבן א שייכות מיט אנאנד דורך דעם פונדאמענטאלן טעארעם פון קאלקולוס. ביידע צווייגן ניצן די פונדאמענטאלע באגריפן פון [[צונויפקום]] פון אומענדלעכע רייען און אומענדלעכע סעריעס צו א גוט-דעפינירטן גרעניץ.


אין אלגעמיין איז מאדערנער קאלקולוס גערעכנט צו האבן געווען אנטוויקלט אינעם 17טן יארהונדערט דורך [[אייזיק ניוטאן]] און [[גאטפריד ווילהעלם לייבניץ|גאטפריד לייבניץ]]. היינט האט קאלקולוס פארשפרייטע באניצן אין [[וויסנשאפט]], [[אינזשעניריע]] און [[עקאנאמיק]]<ref>{{צייגט בוך|author=Fisher, Irving|authorlink=Irving Fisher|title=A brief introduction to the infinitesimal calculus|year=1897|location=New York|publisher=The Macmillan Company|url=http://catalog.hathitrust.org/Record/000578981}}</ref> און קען לייזן פילע פראבלעמען וואס [[עלעמענטארע אלגעברע]] קען נישט.
אין אלגעמיין איז מאדערנער קאלקולוס גערעכנט צו האבן געווען אנטוויקלט אינעם 17טן יארהונדערט דורך [[אייזיק ניוטאן]] און [[גאטפריד ווילהעלם לייבניץ|גאטפריד לייבניץ]]. היינט האט קאלקולוס פארשפרייטע באניצן אין [[וויסנשאפט]], [[אינזשעניריע]] און [[עקאנאמיק]]<ref>{{צייגט בוך|author=Fisher, Irving|authorlink=Irving Fisher|title=A brief introduction to the infinitesimal calculus|year=1897|location=New York|publisher=The Macmillan Company|url=http://catalog.hathitrust.org/Record/000578981}}</ref> און קען לייזן פילע פראבלעמען וואס [[עלעמענטארע אלגעברע]] קען נישט.
שורה 26: שורה 27:
ווייל 0x איז גלייך צו 0.
ווייל 0x איז גלייך צו 0.


אין דעם דאזיגן ביישפיל איז די c קענצאל (ענגליש: "coefficient", דײַטש: "Kennzahl") גלייך צו 1.
אין דעם דאזיגן ביישפיל איז די c קענצאל (ענגליש: "coefficient", דייטש: "Kennzahl") גלייך צו 1.


דא איז נאך א ביישפיל פון א פונקציע אבער מיט עלעמענטן אן די x פארענדערליכע (ענגליש: "variable", דײַטש: "Veränderliche"):
דא איז נאך א ביישפיל פון א פונקציע אבער מיט עלעמענטן אן די x פארענדערליכע (ענגליש: "variable", דייטש: "Veränderliche"):


f(x) = 3x<sup>2</sup> - 5
f(x) = 3x<sup>2</sup> - 5
שורה 34: שורה 35:
f'(x) = 6x
f'(x) = 6x


דאס עלעמענט 5 איז א פעסטע גרייס (ענגליש: "constant", דײַטש: "feste Größe"/"feste Grösse") און וועט 0 נאך דער דיפערענצירונג פון דער פונקציע פון x.
דאס עלעמענט 5 איז א פעסטע גרייס (ענגליש: "constant", דייטש: "feste Größe"/"feste Grösse") און וועט 0 נאך דער דיפערענצירונג פון דער פונקציע פון x.
{{-}}
{{-}}


שורה 41: שורה 42:


[[קאַטעגאָריע:מאטעמאטיק]]
[[קאַטעגאָריע:מאטעמאטיק]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:חשבון אינפיניטסימלי]]