אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:סאודי אראביע"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט סאודי אראביע צו רוי:סאודי אראביע אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון)
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ")
 
(9 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = country in West Asia|העב=מדינה במערב אסיה|דייטש=Staat in Vorderasien|}}
{{מדינה
{{מדינה
| נאמען =  
| נאמען =  
שורה 29: שורה 30:
}}
}}


'''סאודי אראביע''' אדער '''סאודיע'''{{efn|{{שפראך-ar|{{big|السعودية}}}} ''{{transl|ar|as-Su‘ūdiyyah}}'' or ''{{transl|ar|as-Sa‘ūdiyyah}}''}}  (אפיציעל '''קעניגרייך פון סאודי אראביע'''),{{efn|{{שפראך-ar|{{big|المملكة العربية السعودية}}}} ''{{transl|ar|al-Mamlakah al-‘Arabiyyah as-Su‘ūdiyyah}}'', {{קליין|{{audio|Ar-Kingdom Saudi Arabia.oga|Arabic pronunciation}}}}}} איז אן  [[אראבער|אראביש]] לאנד אין מערב [[אזיע]] וואס נעמט איין דעם גרעסטן טייל פון דעם [[אראבישער האלבאינדזל|אראבישן האלבאינזל]]. דאס לאנד האט א שטח פון 2,150,000 ק"מ<sup>2</sup> און איז מיט דעם דאס גרעסטע לאנד אינעם [[מיטל מזרח]], דאס 5ט-גרעסטע לאנד אין אזיע און דאס 2ט-גרעסטע לאנד אין דער אראבישער וועלט נאך [[אלזשיר]]. סאודי אראביע האט גרעניצן מיט [[ירדן]] און [[איראק]] צו צפון און צפון־מזרח, [[קואווייט]], [[קאטאר]], [[באכריין]] און די [[פאראייניגטע אראבישע עמיראטן]] צו מזרח, [[אמאן]] צו דרום־מזרח, און [[תימן]] צו דרום. דער [[איינגאס פון אקאבע]] טיילט עס פון [[ישראל]] און [[עגיפטן]]. דער [[פערסישער איינגאס]] ליגט צפון־מזרח און דער [[ים סוף]] צו מערב. זי האט א באפעלקערונג געשאצט צו 28 מיליאן, און זי באדעקט א שטח פון 2,149,690 קוואדראט ק"מ. די איינציקע אפיציעלע שפראך איז אראביש.
'''סאודי אראביע''' אדער '''סאודיע'''{{efn|{{שפראך-ar|{{big|السعودية}}}} ''{{transl|ar|as-Su‘ūdiyyah}}'' or ''{{transl|ar|as-Sa‘ūdiyyah}}''}}  (אפיציעל '''קעניגרייך פון סאודי אראביע'''),{{efn|{{שפראך-ar|{{big|المملكة العربية السعودية}}}} ''{{transl|ar|al-Mamlakah al-‘Arabiyyah as-Su‘ūdiyyah}}'', {{קליין|{{audio|Ar-Kingdom Saudi Arabia.oga|Arabic pronunciation}}}}}} איז אן  [[אראבער|אראביש]] לאנד אין מערב [[אזיע]] וואס נעמט איין דעם גרעסטן טייל פון דעם [[אראבישער האלבאינזל|אראבישן האלבאינזל]]. דאס לאנד האט א שטח פון 2,150,000 ק"מ<sup>2</sup> און איז מיט דעם דאס גרעסטע לאנד אינעם [[מיטל מזרח]], דאס 5ט-גרעסטע לאנד אין אזיע און דאס 2ט-גרעסטע לאנד אין דער אראבישער וועלט נאך [[אלזשיר]]. סאודי אראביע האט גרעניצן מיט [[ירדן]] און [[איראק]] צו צפון און צפון־מזרח, [[קואווייט]], [[קאטאר]], [[באכריין]] און די [[פאראייניגטע אראבישע עמיראטן]] צו מזרח, [[אמאן]] צו דרום־מזרח, און [[תימן]] צו דרום. דער [[איינגאס פון אקאבע]] טיילט עס פון [[ישראל]] און [[עגיפטן]]. דער [[פערסישער איינגאס]] ליגט צפון־מזרח און דער [[ים סוף]] צו מערב. זי האט א באפעלקערונג געשאצט צו 28 מיליאן, און זי באדעקט א שטח פון 2,149,690 קוואדראט ק"מ. די איינציקע אפיציעלע שפראך איז אראביש.


די הויפטשטאט איז [[ריאד]].
די הויפטשטאט איז [[ריאד]].
שורה 54: שורה 55:
די הויפט ארבעט מיט וואס סאודי אראביע באשעפטיגט זיך איז [[נאפט]], און דאס לאנד איז איינע פון די רייכסטע לענדער אין מיטל מזרח, און איז פון די גרעסטע נאפט פראדוצירער איבער דער וועלט. סאודי אראביע איז א מיטגליד אין [[אפעק]].  
די הויפט ארבעט מיט וואס סאודי אראביע באשעפטיגט זיך איז [[נאפט]], און דאס לאנד איז איינע פון די רייכסטע לענדער אין מיטל מזרח, און איז פון די גרעסטע נאפט פראדוצירער איבער דער וועלט. סאודי אראביע איז א מיטגליד אין [[אפעק]].  
[[טעקע:KAFD_seen_from_North_east_side_of_Riyadh_City.jpg|טעקסט=|קליין|קעניג אבדולא פינאנץ־צענטער איז איינער פון די גרעסטע אינוועסטירונג צענטערן אין דעם מיטל מזרח. ער געפינט זיך אין ריאד.]]
[[טעקע:KAFD_seen_from_North_east_side_of_Riyadh_City.jpg|טעקסט=|קליין|קעניג אבדולא פינאנץ־צענטער איז איינער פון די גרעסטע אינוועסטירונג צענטערן אין דעם מיטל מזרח. ער געפינט זיך אין ריאד.]]
פון אן אקטאבער 2018, איז סאודי אראביע די גרעסטע עקאנאמיע אין דעם [[מיטל מזרח]]  און די  18ט גרעסטע אין דער וועלט.<ref name="imf2" /> סאודי אראביע האט דער וועלט'ס צווייט־גרעסטע באוואוסטע נאפט רעזערוון און דאס לאנד איז דער גרעסטער עקספארטירער פון נאפט.<ref name="autogenerated1995">{{cite web|url=http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/169.htm|title=Saudi Arabia|publisher=OPEC|date={{ר}}1טן יאנואר 1995|accessdate=28סטן סעפטעמבער 2012}}</ref><ref>[https://www.npr.org/2011/06/08/137065443/opec-decides-not-to-increase-oil-production "OPEC Decides Not To Increase Oil Production"], Jeff Brady. NPR. {{ר}}8טן יוני 2011. דערגרייכט דעם 19טן אויגוסט 2011</ref> אויך האט זי די פינפט־גרעסטע אויפגעוויזענע רעזערוון פון נאטירליכן גאז. סאודי אראביע ווערט גערעכנט אן  "ענערגיע סופערמאכט".<ref name="undp">{{cite web|url=http://arabstates.undp.org/subpage.php?spid=31&sscid=142|title=Saudi Arabia's first step towards clean energy technologies|publisher=[[פאראייניגטע פעלקער אנטוויקלונג פראגראם|UNDP]]|accessdate=5טן פעברואר 2012|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120528085109/http://arabstates.undp.org/subpage.php?spid=31&sscid=142|archivedate=28סטן מאי 2012|df=}}</ref><ref>{{cite journal|title=Global Energy Geopolitics and Iran|journal=Uluslararası İlişkiler|author=Balamir Coşkun, Bezen|volume=5|issue=20|pages=179–201|date=Winter 2009|url=http://www.uidergisi.com/wp-content/uploads/2011/06/Global-Energy-Geopolitics-and-Iran.pdf|deadurl=unfit|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140401102351/http://www.uidergisi.com/wp-content/uploads/2011/06/Global-Energy-Geopolitics-and-Iran.pdf|archivedate=1 April 2014}}</ref> זי האט דעם דריט־העכסטן געשאצטן ווערט פון [[נאטירלעכע רעסורסן]], געשאצט ווי US$34.4 טריליאן אין 2016.<ref>{{cite web|url=http://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090516/10-countries-most-natural-resources.asp|title=10 Countries With The Most Natural Resources|date={{ר}}12טן סעפטעמבער 2016|last=Anthony|first=Craig|website=[[Investopedia]]}}</ref> סאודי אראביע'ס [[Planned economy|פלאנירטע עקאנאמיע]] איז נאפט־באזירט; אומגעפער 63%<ref>{{cite web|author1=By Nayla Razzouk and Claudia Carpenter|title=Saudi Arabia Sees Higher Oil Revenue as OPEC Cuts Boost Prices|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-12-19/saudi-arabia-sees-higher-oil-revenue-as-opec-cuts-boost-prices|website=www.bloomberg.com}}</ref> פון בודזשעט הכנסות און 67%<ref>[https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/sau/: Exports], https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/sau/</ref> פון עקספארט פארדינסטן קומען פון דעם אויל אינדוסטריע. דאס לאנד איז שטארק אפהענגיק אויף פרעמדע ארבעטער, און אומגעפער 80% פון מענטשן באשפעטיקט אין דעם פריוואטן סעקטאר זענען נישט סאודישע בירגער.<ref name="coy-employ">{{cite journal|author=Coy, Peter|title=Online Education Targets Saudi Arabia's Labor Problem, Starting With Women|journal=Bloomberg Businessweek|date=16 July 2014|url=http://www.businessweek.com/articles/2014-07-16/can-online-classes-fix-saudi-arabias-broken-labor-market|quote=Saudi citizens account for two-thirds of employment in the high-paying, comfortable public sector, but only one-fifth of employment in the more dynamic private sector, according to the International Monetary Fund (PDF).}}</ref><ref name="McDowall">Economists "estimate only 30–40 percent of working-age Saudis hold jobs or actively seek work," the official employment rate of around 12 percent notwithstanding: {{cite news|author=Angus McDowall|title=Saudi Arabia doubles private sector jobs in 30-month period|url=http://english.alarabiya.net/en/business/2014/01/20/Saudi-Arabiya-doubles-number-of-citizens-in-private-sector-jobs.html|agency=Reuters|date={{ר}}19טן יאנואר 2014}}</ref>
פון אן אקטאבער 2018, איז סאודי אראביע די גרעסטע עקאנאמיע אין דעם [[מיטל מזרח]]  און די  18ט גרעסטע אין דער וועלט.<ref name="imf2" /> סאודי אראביע האט דער וועלט'ס צווייט־גרעסטע באוואוסטע נאפט רעזערוון און דאס לאנד איז דער גרעסטער עקספארטירער פון נאפט.<ref name="autogenerated1995">{{cite web|url=http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/169.htm|title=Saudi Arabia|publisher=OPEC|date={{ר}}1טן יאנואר 1995|accessdate=28סטן סעפטעמבער 2012}}</ref><ref>[https://www.npr.org/2011/06/08/137065443/opec-decides-not-to-increase-oil-production "OPEC Decides Not To Increase Oil Production"], Jeff Brady. NPR. {{ר}}8טן יוני 2011. דערגרייכט דעם 19טן אויגוסט 2011</ref> אויך האט זי די פינפט־גרעסטע אויפגעוויזענע רעזערוון פון נאטירליכן גאז. סאודי אראביע ווערט גערעכנט אן  "ענערגיע סופערמאכט".<ref name="undp">{{cite web|url=http://arabstates.undp.org/subpage.php?spid=31&sscid=142|title=Saudi Arabia's first step towards clean energy technologies|publisher=[[פאראייניגטע פעלקער אנטוויקלונג פראגראם|UNDP]]|accessdate=5טן פעברואר 2012|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120528085109/http://arabstates.undp.org/subpage.php?spid=31&sscid=142|archivedate=28סטן מאי 2012|df=}}</ref><ref>{{cite journal|title=Global Energy Geopolitics and Iran|journal=Uluslararası İlişkiler|author=Balamir Coşkun, Bezen|volume=5|issue=20|pages=179–201|date=Winter 2009|url=http://www.uidergisi.com/wp-content/uploads/2011/06/Global-Energy-Geopolitics-and-Iran.pdf|deadurl=unfit|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140401102351/http://www.uidergisi.com/wp-content/uploads/2011/06/Global-Energy-Geopolitics-and-Iran.pdf|archivedate=1 April 2014}}</ref> זי האט דעם דריט־העכסטן געשאצטן ווערט פון [[נאטירליכע רעסורסן]], געשאצט ווי US$34.4 טריליאן אין 2016.<ref>{{cite web|url=http://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090516/10-countries-most-natural-resources.asp|title=10 Countries With The Most Natural Resources|date={{ר}}12טן סעפטעמבער 2016|last=Anthony|first=Craig|website=[[Investopedia]]}}</ref> סאודי אראביע'ס [[Planned economy|פלאנירטע עקאנאמיע]] איז נאפט־באזירט; אומגעפער 63%<ref>{{cite web|author1=By Nayla Razzouk and Claudia Carpenter|title=Saudi Arabia Sees Higher Oil Revenue as OPEC Cuts Boost Prices|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-12-19/saudi-arabia-sees-higher-oil-revenue-as-opec-cuts-boost-prices|website=www.bloomberg.com}}</ref> פון בודזשעט הכנסות און 67%<ref>[https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/sau/: Exports], https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/sau/</ref> פון עקספארט פארדינסטן קומען פון דעם אויל אינדוסטריע. דאס לאנד איז שטארק אפהענגיק אויף פרעמדע ארבעטער, און אומגעפער 80% פון מענטשן באשפעטיקט אין דעם פריוואטן סעקטאר זענען נישט סאודישע בירגער.<ref name="coy-employ">{{cite journal|author=Coy, Peter|title=Online Education Targets Saudi Arabia's Labor Problem, Starting With Women|journal=Bloomberg Businessweek|date=16 July 2014|url=http://www.businessweek.com/articles/2014-07-16/can-online-classes-fix-saudi-arabias-broken-labor-market|quote=Saudi citizens account for two-thirds of employment in the high-paying, comfortable public sector, but only one-fifth of employment in the more dynamic private sector, according to the International Monetary Fund (PDF).}}</ref><ref name="McDowall">Economists "estimate only 30–40 percent of working-age Saudis hold jobs or actively seek work," the official employment rate of around 12 percent notwithstanding: {{cite news|author=Angus McDowall|title=Saudi Arabia doubles private sector jobs in 30-month period|url=http://english.alarabiya.net/en/business/2014/01/20/Saudi-Arabiya-doubles-number-of-citizens-in-private-sector-jobs.html|agency=Reuters|date={{ר}}19טן יאנואר 2014}}</ref>


די נאפט אינדוסטריע איז אומגעפער 45% פון סאודי אראביע'ס ברוטא אינלענדישן פראדוקט, אין פארגלייך מיט 40% פונעם פריוואטן סעקטאר (see below). סאודי אראביע האט אפיציעל אומגעפער  260 ביליאן פעסער (4.1×10<sup>10</sup> מ<sup>3</sup>) פון נאפט רעזערוון, וואס באשטייט א פינפטל פון דער וועלט'ס דערוויזענע נאפט רעזערוון.<ref>{{cite web|url=http://www.eia.doe.gov/emeu/international/reserves.html|title=World Proved Reserves of Oil and Natural Gas, Most Recent Estimates|publisher=Eia.doe.gov}}</ref>
די נאפט אינדוסטריע איז אומגעפער 45% פון סאודי אראביע'ס ברוטא אינלענדישן פראדוקט, אין פארגלייך מיט 40% פונעם פריוואטן סעקטאר (see below). סאודי אראביע האט אפיציעל אומגעפער  260 ביליאן פעסער (4.1×10<sup>10</sup> מ<sup>3</sup>) פון נאפט רעזערוון, וואס באשטייט א פינפטל פון דער וועלט'ס דערוויזענע נאפט רעזערוון.<ref>{{cite web|url=http://www.eia.doe.gov/emeu/international/reserves.html|title=World Proved Reserves of Oil and Natural Gas, Most Recent Estimates|publisher=Eia.doe.gov}}</ref>
שורה 82: שורה 83:
=== לאנדווירטשאפט ===
=== לאנדווירטשאפט ===
[[טעקע:Jabal_Al_Qara_Cave_-_Al_Hassa,_Saudi_Arabia_ജബൽ_അൽ_ഖാറ_ഗുഹ,_അൽ_ഹസ,_സൗദി_അറേബ്യ_13.JPG|קליין|[[אל-האסא]] איז באוואוסט פאר זיינע טייטלביימער און טייטלען. אל-האסא האט מער ווי 30 מיליאן טייטלביימער וואס פראדוצירן מער ווי 100 טויזנט טאנען טייטלען יעדע יאר.]]
[[טעקע:Jabal_Al_Qara_Cave_-_Al_Hassa,_Saudi_Arabia_ജബൽ_അൽ_ഖാറ_ഗുഹ,_അൽ_ഹസ,_സൗദി_അറേബ്യ_13.JPG|קליין|[[אל-האסא]] איז באוואוסט פאר זיינע טייטלביימער און טייטלען. אל-האסא האט מער ווי 30 מיליאן טייטלביימער וואס פראדוצירן מער ווי 100 טויזנט טאנען טייטלען יעדע יאר.]]
ערנסטע לאנדווירטשאפט אויף א גרויסארטיקן אופן האט אנגעהוין אין די  1970ער יארן. די רעגירונגן האט געלאזט אין גאנץ א ברייטן פראגראם צו פראמאווירן מאדערנע פארמעריי טעכנאלאגיע; צו גרינדן דארפישע שאסייען, באוואסערונג נעצווערק און שפייכלערן און עקספארט איינארדענונגען; און צו דערמוטן לאנדווירטשאפט־פארשונג און טרענירן אנשטאלטן. א דאנק דערצו איז אויסגעקומען א פענאמענאלישע וואוקס אין דער פראדוקציע פון אלע גרונטלעכע עסנווארגן. סאודי אראביע איז אצינד אינגאנצן גענוגיק פאר זיך אין עטליכע עסנווארגן, איינשליסנדיק פלייש, מילך און אייער. דאס לאנד עקספארטירט ווייץ, טייטלען, מילך פראדוקטן, אייער, פיש, עופות, פרוכט, גרינסן און בלומען צו מארקן ארום דער וועלט. אויך וואקסן סאודישע פארמערס היפשע קוואנטיטעטן פון אנדערע תבואות ווי גערשטן, [[סארגהום]] און הירזש און. אין 2016 האט מען אויפגעהערט פראדוצירן ווייץ כדי צו פרעזערווירן וואסער רעסורסן.<ref>{{cite web|title=Saudi Arabia ends domestic wheat production program|url=https://www.world-grain.com/articles/6275-saudi-arabia-ends-domestic-wheat-production-program|accessdate=8טן אקטאבער 2018}}</ref>
ערנסטע לאנדווירטשאפט אויף א גרויסארטיקן אופן האט אנגעהוין אין די  1970ער יארן. די רעגירונגן האט געלאזט אין גאנץ א ברייטן פראגראם צו פראמאווירן מאדערנע פארמעריי טעכנאלאגיע; צו גרינדן דארפישע שאסייען, באוואסערונג נעצווערק און שפייכלערן און עקספארט איינארדענונגען; און צו דערמוטן לאנדווירטשאפט־פארשונג און טרענירן אנשטאלטן. א דאנק דערצו איז אויסגעקומען א פענאמענאלישע וואוקס אין דער פראדוקציע פון אלע גרונטליכע עסנווארגן. סאודי אראביע איז אצינד אינגאנצן גענוגיק פאר זיך אין עטליכע עסנווארגן, איינשליסנדיק פלייש, מילך און אייער. דאס לאנד עקספארטירט ווייץ, טייטלען, מילך פראדוקטן, אייער, פיש, עופות, פרוכט, גרינסן און בלומען צו מארקן ארום דער וועלט. אויך וואקסן סאודישע פארמערס היפשע קוואנטיטעטן פון אנדערע תבואות ווי גערשטן, [[סארגהום]] און הירזש און. אין 2016 האט מען אויפגעהערט פראדוצירן ווייץ כדי צו פרעזערווירן וואסער רעסורסן.<ref>{{cite web|title=Saudi Arabia ends domestic wheat production program|url=https://www.world-grain.com/articles/6275-saudi-arabia-ends-domestic-wheat-production-program|accessdate=8טן אקטאבער 2018}}</ref>


אזוי אויך האט דאס קעניגרייך פון די מאדערנסטע און גרעסטע מילך־פארמען אין דעם מיטל־מזרח. מילך פראדוקציע איז גאר הויך מיט א יערליכער פראדוקציע פון 6,800 ליטער א קו, איינע פון די העכסטע אין דער וועלט.
אזוי אויך האט דאס קעניגרייך פון די מאדערנסטע און גרעסטע מילך־פארמען אין דעם מיטל־מזרח. מילך פראדוקציע איז גאר הויך מיט א יערליכער פראדוקציע פון 6,800 ליטער א קו, איינע פון די העכסטע אין דער וועלט.
שורה 94: שורה 95:
== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע
{{רעפליסטע
|refs=
|הערות=
<ref name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=86&pr1.y=9&c=456&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</ref>
<ref name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=86&pr1.y=9&c=456&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</ref>
}}
}}
שורה 103: שורה 104:


{{אראבישע ליגע}}
{{אראבישע ליגע}}
{{אזיע-געא-שטומף}}
[[קאטעגאריע:אראבישע ליגע|װ]]
{{שטומף|געאגראפיע פון אזיע}}


[[קאַטעגאָריע:סאודי אראביע|*]]
[[קאַטעגאָריע:סאודי אראביע|*]]
[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]  
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:ערב הסעודית]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 20:05, 26 אקטאבער 2023

קעניגרייך פון סאודי אראביע
פאן
סימבאָל
פאָן הערב
נאַציאָנאַלע זינגליד: לאַנג זאל לעבן דער מלך
אָרט פון
קאָנטינענט אזיע
אָפיציעלע שפּראַך אראביש
הויפּטשטאָט ריאד
רעגירונג קעניגרייך
מלך
פּרעמיער מיניסטער
סאלמאן
גרינדונג דאַטום
פאַרבאַנד פון הידזשאַז און נעדזשד
18טן סעפטעמבער 1932
פלאַך מאָס
וועלט גראַדונג פלאַך
פּראָצענט וואַסער
2,149,690 קוואַדראַט ק"מ
13
0.7
באַפעלקערונג
- צאָל
- וועלט גראַדונג
- ענגקייט

27,136,977
46
12.2 מענטשן פאַר אַ ק"מ
פּראָדוקט ווערדע $622,500 מיליאן (22סט)
וואַלוטע סאודי ריאל
צייט זאָנע 3+
אינטערנעט דאָמען sa, السعودية.
טעלעפאָן קאָד 966+

סאודי אראביע אדער סאודיע[lower-alpha 1] (אפיציעל קעניגרייך פון סאודי אראביע),[lower-alpha 2] איז אן אראביש לאנד אין מערב אזיע וואס נעמט איין דעם גרעסטן טייל פון דעם אראבישן האלבאינזל. דאס לאנד האט א שטח פון 2,150,000 ק"מ2 און איז מיט דעם דאס גרעסטע לאנד אינעם מיטל מזרח, דאס 5ט-גרעסטע לאנד אין אזיע און דאס 2ט-גרעסטע לאנד אין דער אראבישער וועלט נאך אלזשיר. סאודי אראביע האט גרעניצן מיט ירדן און איראק צו צפון און צפון־מזרח, קואווייט, קאטאר, באכריין און די פאראייניגטע אראבישע עמיראטן צו מזרח, אמאן צו דרום־מזרח, און תימן צו דרום. דער איינגאס פון אקאבע טיילט עס פון ישראל און עגיפטן. דער פערסישער איינגאס ליגט צפון־מזרח און דער ים סוף צו מערב. זי האט א באפעלקערונג געשאצט צו 28 מיליאן, און זי באדעקט א שטח פון 2,149,690 קוואדראט ק"מ. די איינציקע אפיציעלע שפראך איז אראביש.

די הויפטשטאט איז ריאד.

היסטאריע

אין 1995 האט דער מלך פאהד געליטן א בלוטשטורץ, און דער קרוין פרינץ, אבדאללא האט איבערגענומען פראקטיש ווי רעגענט.

אין 2005 האט מען געהאלטן צום ערשטן מאל מוניציפאלע וואלן איבערן גאנצן לאנד; פרויען האבן נישט געהאט קיין רעכט צו שטימען.







עקאנאמיע

די הויפט ארבעט מיט וואס סאודי אראביע באשעפטיגט זיך איז נאפט, און דאס לאנד איז איינע פון די רייכסטע לענדער אין מיטל מזרח, און איז פון די גרעסטע נאפט פראדוצירער איבער דער וועלט. סאודי אראביע איז א מיטגליד אין אפעק.

קעניג אבדולא פינאנץ־צענטער איז איינער פון די גרעסטע אינוועסטירונג צענטערן אין דעם מיטל מזרח. ער געפינט זיך אין ריאד.

פון אן אקטאבער 2018, איז סאודי אראביע די גרעסטע עקאנאמיע אין דעם מיטל מזרח און די 18ט גרעסטע אין דער וועלט.[1] סאודי אראביע האט דער וועלט'ס צווייט־גרעסטע באוואוסטע נאפט רעזערוון און דאס לאנד איז דער גרעסטער עקספארטירער פון נאפט.[2][3] אויך האט זי די פינפט־גרעסטע אויפגעוויזענע רעזערוון פון נאטירליכן גאז. סאודי אראביע ווערט גערעכנט אן "ענערגיע סופערמאכט".[4][5] זי האט דעם דריט־העכסטן געשאצטן ווערט פון נאטירליכע רעסורסן, געשאצט ווי US$34.4 טריליאן אין 2016.[6] סאודי אראביע'ס פלאנירטע עקאנאמיע איז נאפט־באזירט; אומגעפער 63%[7] פון בודזשעט הכנסות און 67%[8] פון עקספארט פארדינסטן קומען פון דעם אויל אינדוסטריע. דאס לאנד איז שטארק אפהענגיק אויף פרעמדע ארבעטער, און אומגעפער 80% פון מענטשן באשפעטיקט אין דעם פריוואטן סעקטאר זענען נישט סאודישע בירגער.[9][10]

די נאפט אינדוסטריע איז אומגעפער 45% פון סאודי אראביע'ס ברוטא אינלענדישן פראדוקט, אין פארגלייך מיט 40% פונעם פריוואטן סעקטאר (see below). סאודי אראביע האט אפיציעל אומגעפער 260 ביליאן פעסער (4.1×1010 מ3) פון נאפט רעזערוון, וואס באשטייט א פינפטל פון דער וועלט'ס דערוויזענע נאפט רעזערוון.[11]

חלק פון וועלט'ס בא"פ (קק"פ)[1]
יאר חלק
1980 2.73%
1990 1.64%
2000 1.42%
2010 1.36%
2017 1.40%

לאנדווירטשאפט

אל-האסא איז באוואוסט פאר זיינע טייטלביימער און טייטלען. אל-האסא האט מער ווי 30 מיליאן טייטלביימער וואס פראדוצירן מער ווי 100 טויזנט טאנען טייטלען יעדע יאר.

ערנסטע לאנדווירטשאפט אויף א גרויסארטיקן אופן האט אנגעהוין אין די 1970ער יארן. די רעגירונגן האט געלאזט אין גאנץ א ברייטן פראגראם צו פראמאווירן מאדערנע פארמעריי טעכנאלאגיע; צו גרינדן דארפישע שאסייען, באוואסערונג נעצווערק און שפייכלערן און עקספארט איינארדענונגען; און צו דערמוטן לאנדווירטשאפט־פארשונג און טרענירן אנשטאלטן. א דאנק דערצו איז אויסגעקומען א פענאמענאלישע וואוקס אין דער פראדוקציע פון אלע גרונטליכע עסנווארגן. סאודי אראביע איז אצינד אינגאנצן גענוגיק פאר זיך אין עטליכע עסנווארגן, איינשליסנדיק פלייש, מילך און אייער. דאס לאנד עקספארטירט ווייץ, טייטלען, מילך פראדוקטן, אייער, פיש, עופות, פרוכט, גרינסן און בלומען צו מארקן ארום דער וועלט. אויך וואקסן סאודישע פארמערס היפשע קוואנטיטעטן פון אנדערע תבואות ווי גערשטן, סארגהום און הירזש און. אין 2016 האט מען אויפגעהערט פראדוצירן ווייץ כדי צו פרעזערווירן וואסער רעסורסן.[12]

אזוי אויך האט דאס קעניגרייך פון די מאדערנסטע און גרעסטע מילך־פארמען אין דעם מיטל־מזרח. מילך פראדוקציע איז גאר הויך מיט א יערליכער פראדוקציע פון 6,800 ליטער א קו, איינע פון די העכסטע אין דער וועלט.

וואסער פארזארגונג און רייניגונג

וואסער פארזארגונג און רייניגונג אין סאודי אראביע ווערן כאראקעריזירט דורך אינוועסטירונג אין זאלצוואסער דעסאלינירונג, וואסער פארטיילונג, קאנאליזאציע און אומריין־וואסער באהאנדלונג, וואס ברענגט צו א היפשער פארמערונג אין צוטריט צו טרינקוואסער און רייניגונג איבער די לעצטע יארצענדליגונגען. אומגעפער 50% פון טרינקוואסער קומט פון דעסאלינירונג, 40% פון דעם מינעריי פון נישט־באנייבאר גרונטוואסער און 10% פון אייבערפלאך־וואסער, ספעציעל אין דעם בערגיקן דרום־מערב פון לאנד. די הויפטשטאט ריאד, פלאצירט אין הארץ פון לאנד, ווערט פארזארגט מיט דעסאלינירט וואסער געפאמפט פון דעם פערסישן איינגאס איבער א דיסטאנץ פון 467 ק"מ. אזוי ווי דאס לאנד איז רייך מיט נאפט, פארזארגט מען וואסער כמעט אומזיסט. באדינונג קוואליטעט אבער בלייבט שוורך. צום ביישפיל, אין ריאד איז וואסער געווען צו באקומען נאר איינמאל יעדע 2.5 טעג אין 2011, און אין דזשעדאה נאר איינמאל יעדע 9 טעג.[13] זייט 2000, פארלאזט זיך די רעגירונג מער אויפן פריוואטן סעקטאר צו אפערירן וואסער און רייניגונג אינפראסטרוקטור, אנהייבנדיק מיט דעסאלינירונג און אומריין־וואסער באהאנדלען פאבריקן. זייט 2008, דעלעגירט מען אויך אפעראציע פון שטאטישע וואסער פארטיילונג סיסטעמען ביסלעכווייז צו פריוואטע פירמעס.

הערות

רעפערענצן

  1. 1.0 1.1 "Saudi Arabia". International Monetary Fund.
  2. "Saudi Arabia". OPEC. ‏1טן יאנואר 1995. Retrieved 28סטן סעפטעמבער 2012. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)
  3. "OPEC Decides Not To Increase Oil Production", Jeff Brady. NPR. ‏8טן יוני 2011. דערגרייכט דעם 19טן אויגוסט 2011
  4. "Saudi Arabia's first step towards clean energy technologies". UNDP. Archived from the original on 28סטן מאי 2012. Retrieved 5טן פעברואר 2012. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= and |archivedate= (help); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Balamir Coşkun, Bezen (Winter 2009). "Global Energy Geopolitics and Iran" (PDF). Uluslararası İlişkiler. 5 (20): 179–201. Archived from the original (PDF) on 1 April 2014. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. Anthony, Craig (‏12טן סעפטעמבער 2016). "10 Countries With The Most Natural Resources". Investopedia. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help)
  7. By Nayla Razzouk and Claudia Carpenter. "Saudi Arabia Sees Higher Oil Revenue as OPEC Cuts Boost Prices". www.bloomberg.com.
  8. Exports, https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/sau/
  9. Coy, Peter (16 July 2014). "Online Education Targets Saudi Arabia's Labor Problem, Starting With Women". Bloomberg Businessweek. Saudi citizens account for two-thirds of employment in the high-paying, comfortable public sector, but only one-fifth of employment in the more dynamic private sector, according to the International Monetary Fund (PDF).
  10. Economists "estimate only 30–40 percent of working-age Saudis hold jobs or actively seek work," the official employment rate of around 12 percent notwithstanding: Angus McDowall (‏‏19טן יאנואר 2014). "Saudi Arabia doubles private sector jobs in 30-month period", Reuters. 
  11. "World Proved Reserves of Oil and Natural Gas, Most Recent Estimates". Eia.doe.gov.
  12. "Saudi Arabia ends domestic wheat production program". Retrieved 8טן אקטאבער 2018. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
  13. Global Water Intelligence: Becoming a world-class water utility, April 2011
אַזיע-לענדער 
אוזבעקיסטאן · אזערביידזשאן · אינדאנעזיע · אינדיע · איראק · איראן · אָמאַן · אפגאניסטאן · ארמעניע · בהוטאן · באכריין · באנגלאדעש · ברוניי · גרוזיע · דרום קארעא · וויעטנאם · טאדזשיקיסטאן · טורקמעניסטאן · טיילאנד · טערקיי · יאפאן · ירדן · מדינת ישראל · כינע · לאַאָס · לבנון · מאלדיוון · מאלייזיע · מאנגאליע · מזרח טימאר · מיאנמאר · נעפאל · סאודי אראביע · סיריע · סינגאפור · סרי לאנקא · פאקיסטאן · פאראייניגטע אראבישע עמיראטן · פיליפינען · ציפערן · צפון קארעא · קאזאכסטאן · קאטאר · קאמבאדיע · קואווייט · קירגיזסטאן · רוסלאנד · תימן


LocationAsia.svg דער ארטיקל בנוגע געאגראפיע פון אזיע איז א שטומף. איר זענט געלאדנט עס צו פארברייטערן.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!