מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
(קרדיט + קטגוריות) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (13 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = occurrences and people in Canada throughout history|דייטש=Vergangenheit des Landes|}} | |||
{{רעקאמענדירטער ארטיקל}} | {{רעקאמענדירטער ארטיקל}} | ||
'''קאנאדע''' איז א לאנד פון 32 מיליאן איינוואוינער אין דער צפונ'דיגן טייל פון דער [[צפון אמעריקע]] קאנטינענט, זייענדיג דער וועלט'ס [[ליסטע פון לענדער לויט פלאך מאס|צווייטע גרעסטע לאנד לויט פלאך מאס]].<ref name="statscan_population_clock">{{cite web |author=Statistics Canada |authorlink=Statistics Canada |publisher= Statistics Canada |url=http://www.statcan.ca/english/edu/clock/population.htm |title=Canada's population clock|date=[[2006-02-14]]|accessdate=2006-05-14}}</ref> | '''קאנאדע''' איז א לאנד פון 32 מיליאן איינוואוינער אין דער צפונ'דיגן טייל פון דער [[צפון אמעריקע]] קאנטינענט, זייענדיג דער וועלט'ס [[ליסטע פון לענדער לויט פלאך מאס|צווייטע גרעסטע לאנד לויט פלאך מאס]].<ref name="statscan_population_clock">{{cite web |author=Statistics Canada |authorlink=Statistics Canada |publisher= Statistics Canada |url=http://www.statcan.ca/english/edu/clock/population.htm |title=Canada's population clock|date=[[2006-02-14]]|accessdate=2006-05-14}}</ref> | ||
| שורה 4: | שורה 5: | ||
== | == אייראפעאישער קאנטאקט == | ||
קאנאדע'ס היסטאריע הויבט זיך אן נאך מיט הונדערטער יארן צוריק, ווען די אייראפעאישע האבן אנגעהויבן באזעצן די קאנאדער טעריטאריע וועלכע האט נאכגעפאלגט מיט א פינעף הונדערט יעריגער געפעכט צווישן די פריער באזעצטע אלט-געזעסענע איינוואוינער און די ניי געקומענע אייראפעאישע. דער ריכטיגער שטראם קיין קאנאדע האט זיך ערשט אנגעהויבן אין 876' ווען סיי די בריטישע און סיי די פראנצויזן האבן געשיקט טויזנטער מענטשן צו באזעצן און איבערנעמען די נארד אמעריקאנער טעריטאריע וועלכע געפינט זיך צפון צו די פאראייניגטע שטאטן. און ביז אין דעם צוואנציגסטן יאר-הונדערט האט זיך קאנאדע אויפגעבויט צו ווערן איינע פון די וועלט'ס קליינע גרופע פון רייכע, שטארק אינדוסטריאליזירטע, טעכנאלאגיש פארגעשריטענע, און געזונטע ארגאניזירטע דעמאקראטיעס. אין גרויסן טייל האט קאנאדע זיך אזוי שנעל | קאנאדע'ס היסטאריע הויבט זיך אן נאך מיט הונדערטער יארן צוריק, ווען די אייראפעאישע האבן אנגעהויבן באזעצן די קאנאדער טעריטאריע וועלכע האט נאכגעפאלגט מיט א פינעף הונדערט יעריגער געפעכט צווישן די פריער באזעצטע אלט-געזעסענע איינוואוינער און די ניי געקומענע אייראפעאישע. דער ריכטיגער שטראם קיין קאנאדע האט זיך ערשט אנגעהויבן אין 876' ווען סיי די בריטישע און סיי די פראנצויזן האבן געשיקט טויזנטער מענטשן צו באזעצן און איבערנעמען די נארד אמעריקאנער טעריטאריע וועלכע געפינט זיך צפון צו די פאראייניגטע שטאטן. און ביז אין דעם צוואנציגסטן יאר-הונדערט האט זיך קאנאדע אויפגעבויט צו ווערן איינע פון די וועלט'ס קליינע גרופע פון רייכע, שטארק אינדוסטריאליזירטע, טעכנאלאגיש פארגעשריטענע, און געזונטע ארגאניזירטע דעמאקראטיעס. אין גרויסן טייל האט קאנאדע זיך אזוי שנעל געבויט א דאנק איר מאכטפולן שכן די פאראייניגטע שטאטן, מיט וועלכע זי פירט דורך ביליאנען דאלארן האנדל טאג טעגליך. די אנוועזנהייט פון די [[פאראייניגטע שטאטן]] איז אויך די סיבה פארוואס קאנאדע איז פון די באוואוסטסע דעמאקראטיעס אין דער וועלט, וועמענס פאליטישע פאראייניגונג און קולטוראלע אינדענטיטעט איז שטארק באוואוסט. | ||
די אלט-געזעסענע מענטשן האבן שוין געוואוינט אין קאנאדע נאך אפשר מיט טויזנטער יארן צוריק. קיינער ווייסט נישט פונקטליך ווען זיי זענען אנגעקומען אבער זיי זאגן אז זיי זענען שוין דא זייט קאנאדע איז באשאפן געווארן... די אלט-געזעסענע זענען באשטאנען פון מינימום 11 באזונדערע גרויסע גרופעס מיט הונדערטער אינדיווידועלע שפראכן און וועגן פון לעבן. די משונה'דיגע בריות האבן געציילט ווייניגסטענס 300,000 ווען די אייראפעאישע האבן באטראטן די נארט אמעריקאנער ערד מיט 500 יאר צוריק. זיי האבן געוואוינט צוטיילט צו צוויי ראיאנען: דרום אנטאריא און די ווייט פאציפישע שטעט, אבער טראץ די ווייטקייט - פון א מהלך פון עטליכע וואכן אין יענע צייטן - וואס האט אפגעטיילט צווישן די צוויי ראיאנען האבן זיי אנגעהאלטן א שטארקע נאנטשאפט און האנדל. זיי האבן געלעבט פון נאטורליכע אוצרות ווי פיש, בהמות, אלע ערליי פלאנצונגען, און האלץ צום הייצן. | די אלט-געזעסענע מענטשן האבן שוין געוואוינט אין קאנאדע נאך אפשר מיט טויזנטער יארן צוריק. קיינער ווייסט נישט פונקטליך ווען זיי זענען אנגעקומען אבער זיי זאגן אז זיי זענען שוין דא זייט קאנאדע איז באשאפן געווארן... די אלט-געזעסענע זענען באשטאנען פון מינימום 11 באזונדערע גרויסע גרופעס מיט הונדערטער אינדיווידועלע שפראכן און וועגן פון לעבן. די משונה'דיגע בריות האבן געציילט ווייניגסטענס 300,000 ווען די אייראפעאישע האבן באטראטן די נארט אמעריקאנער ערד מיט 500 יאר צוריק. זיי האבן געוואוינט צוטיילט צו צוויי ראיאנען: דרום אנטאריא און די ווייט פאציפישע שטעט, אבער טראץ די ווייטקייט - פון א מהלך פון עטליכע וואכן אין יענע צייטן - וואס האט אפגעטיילט צווישן די צוויי ראיאנען האבן זיי אנגעהאלטן א שטארקע נאנטשאפט און האנדל. זיי האבן געלעבט פון נאטורליכע אוצרות ווי פיש, בהמות, אלע ערליי פלאנצונגען, און האלץ צום הייצן. | ||
| שורה 35: | שורה 36: | ||
אין יאר 680' האט אויסגעבראכן פרישע קאנפליקטן צווישן די ענגלישע און די פראנצויזן איבער די פוטער אינדוסטרי וועלכע האט שפעטער געברענגט צו א קריג אין וועלכע די פראנצויזן האבן נישט געהאט קיין שוועריגקייטן צו געווינען, ווייל נאר זיי האבן געהאט א גוטע ארמיי אין יענע צייטן. די קריג האט זיך אריינגעצויגן ביז אין די היינטיגע פאראייניגטע שטאטן און די פראנצויזן האבן אינוואדירט ניו יארק און ניו ענגלאנד. דער אקט האט אויפגעברויזט די בריטישע רעגירונג וועלכע האט געסטראשעט ארויסצוטרייבן אלע פראנצויזן פון נארט אמעריקע אין א בלוטיגע קריג. עס האט נישט לאנג געדויערט ביז מען איז געקומען צו אן אפמאך און די פראנצויזן זענען צוריק קיין קוויבעק. | אין יאר 680' האט אויסגעבראכן פרישע קאנפליקטן צווישן די ענגלישע און די פראנצויזן איבער די פוטער אינדוסטרי וועלכע האט שפעטער געברענגט צו א קריג אין וועלכע די פראנצויזן האבן נישט געהאט קיין שוועריגקייטן צו געווינען, ווייל נאר זיי האבן געהאט א גוטע ארמיי אין יענע צייטן. די קריג האט זיך אריינגעצויגן ביז אין די היינטיגע פאראייניגטע שטאטן און די פראנצויזן האבן אינוואדירט ניו יארק און ניו ענגלאנד. דער אקט האט אויפגעברויזט די בריטישע רעגירונג וועלכע האט געסטראשעט ארויסצוטרייבן אלע פראנצויזן פון נארט אמעריקע אין א בלוטיגע קריג. עס האט נישט לאנג געדויערט ביז מען איז געקומען צו אן אפמאך און די פראנצויזן זענען צוריק קיין קוויבעק. | ||
עס איז טאקע נישט געקומען צו קיין קריג אבער עס איז געווען א גוטע לעקציע פאר בריטען אז זי ברויך אריינשיקן מער מיליטערישע כוחות קיין נארט אמעריקע אויב זי וויל אנהאלטן איר ארטיגע אימפעריע. אין די קומענדיגע יארן האט זיך טאקע אנגעהויבן א שטארקע פלוס, סיי פון ציווילע מענטשן און סיי פון מיליטערלייט, וועלכע האבן פארלאזט בריטען אויפצובויען איר מוטערלאנד'ס גרעסטע טערעטאריע - נארט אמעריקע. די בריטישע האבן זיך שטארק פארלייגט אויף מזרח קאנאדע און זיך באזעצט נעבן נייפונדלאנד און געגרינדעט א קאלאניע וועלכע זיי האבן א נאמען געגעבן נאווע סקאשע. יארן שפעטער איז געגרינדעט געווארן א קאמערציאלע וואסער [[פארט]] אין נאווע סקאשע וועלכע איז גערופן געווארן [[העליפאקס]]. העליפאקס איז היינט די גרעסטע קאמערציאלע וואסער פארט און דינט אויך אלס די מיליטער'ס גרעסטע פארט. | עס איז טאקע נישט געקומען צו קיין קריג אבער עס איז געווען א גוטע לעקציע פאר בריטען אז זי ברויך אריינשיקן מער מיליטערישע כוחות קיין נארט אמעריקע אויב זי וויל אנהאלטן איר ארטיגע אימפעריע. אין די קומענדיגע יארן האט זיך טאקע אנגעהויבן א שטארקע פלוס, סיי פון ציווילע מענטשן און סיי פון מיליטערלייט, וועלכע האבן פארלאזט בריטען אויפצובויען איר מוטערלאנד'ס גרעסטע טערעטאריע - נארט אמעריקע. די בריטישע האבן זיך שטארק פארלייגט אויף מזרח קאנאדע און זיך באזעצט נעבן נייפונדלאנד און געגרינדעט א קאלאניע וועלכע זיי האבן א נאמען געגעבן נאווע סקאשע. יארן שפעטער איז געגרינדעט געווארן א קאמערציאלע וואסער [[פארט]] אין נאווע סקאשע וועלכע איז גערופן געווארן [[העליפאקס]]. העליפאקס איז היינט די גרעסטע קאמערציאלע וואסער פארט און דינט אויך אלס די מיליטער'ס גרעסטע פארט. | ||
אין קאנטראסט צו די ענגלישע נייע קאלאניע האבן די פראנצויזן נאכגעטאן די זעלבע, און זיך באזעצט אין די דערנעבנדיגע ראיאנען וועלכע זיי האבן גערופן איל סעינט דזשאן (היינט [[פרינץ עדווארד איילענד]]). עס איז געווען גאנץ רואיג פאר א לענגערע צייט ווען ביידע פעלקער האבן זיך | אין קאנטראסט צו די ענגלישע נייע קאלאניע האבן די פראנצויזן נאכגעטאן די זעלבע, און זיך באזעצט אין די דערנעבנדיגע ראיאנען וועלכע זיי האבן גערופן איל סעינט דזשאן (היינט [[פרינץ עדווארד איילענד]]). עס איז געווען גאנץ רואיג פאר א לענגערע צייט ווען ביידע פעלקער האבן זיך געבויט. | ||
אין 755' האסן זיך די גוטע צייטן געענדיגט, ווען די בריטישע האבן אנגעהויבן מאכן פארשריט אין די פאראייניגטע שטאטן און איינגענומען אלע דעמאלטדיגע דרייצן שטעט און פארטריבן אלע פראנצויזן צו די נייע פראנקרייך. אויך די אינדיאנער פעלקער וועלכע האבן געקעמפט קעגן די ענגלישע זענען דעפארטירט געווארן קיין קוויבעק. די פראנצויזן האבן באלד מאבאליזירט א ריזיגע מיליטער, און עס האט אויסגעבראכן די היסטארישע [[נארט אמעריקען קריג]] וועלכע האט געדויערט באלד 10 יאר ביז די בריטישע האבן באקומען די אויבערהאנט און צוקלאפט די פראנצויזישע ארמיי אויף אזוי ווייט אז אפילו טיילן פון קוויבעק, אריינגעגרעכנט מאנטרעאל, זענען אריין אונטער בריטישע קאנטראל. | אין 755' האסן זיך די גוטע צייטן געענדיגט, ווען די בריטישע האבן אנגעהויבן מאכן פארשריט אין די פאראייניגטע שטאטן און איינגענומען אלע דעמאלטדיגע דרייצן שטעט און פארטריבן אלע פראנצויזן צו די נייע פראנקרייך. אויך די אינדיאנער פעלקער וועלכע האבן געקעמפט קעגן די ענגלישע זענען דעפארטירט געווארן קיין קוויבעק. די פראנצויזן האבן באלד מאבאליזירט א ריזיגע מיליטער, און עס האט אויסגעבראכן די היסטארישע [[נארט אמעריקען קריג]] וועלכע האט געדויערט באלד 10 יאר ביז די בריטישע האבן באקומען די אויבערהאנט און צוקלאפט די פראנצויזישע ארמיי אויף אזוי ווייט אז אפילו טיילן פון קוויבעק, אריינגעגרעכנט מאנטרעאל, זענען אריין אונטער בריטישע קאנטראל. | ||
אין יאר 763' זענען די נייע פראנקרייך'ס 65,000 איינוואוינער אריין אונטער בריטישע הערשאפט אין א טריטי וועלכע איז אונטערגעשריבן געווארן אין [[פאריז]]. די בריטישע האבן גענומען קאנטראל אויף קוויבעק, נייפונדלאנד און נאווע סקאשע וועלכע האט דעמאלט אריינגענומען א גרויסע טייל פון די היינטיגע פאראייניגטע שטאטן. קוויבעק אליינס איז דעמאלט געווען פון [[לאבראדאר]] ביז [[מיזורי]]. שפעטער האבן די בריטישע פארקלענערט קוויבעק. | אין יאר 763' זענען די נייע פראנקרייך'ס 65,000 איינוואוינער אריין אונטער בריטישע הערשאפט אין א טריטי וועלכע איז אונטערגעשריבן געווארן אין [[פאריז]]. די בריטישע האבן גענומען קאנטראל אויף קוויבעק, נייפונדלאנד און נאווע סקאשע וועלכע האט דעמאלט אריינגענומען א גרויסע טייל פון די היינטיגע פאראייניגטע שטאטן. קוויבעק אליינס איז דעמאלט געווען פון [[לאבראדאר]] ביז [[מיזורי]]. שפעטער האבן די בריטישע פארקלענערט קוויבעק. | ||
| שורה 54: | שורה 55: | ||
=== קאנאדע קומט צושטאנד === | === קאנאדע קומט צושטאנד === | ||
פונקט ווי אנדערע בריטישע קאלאניעס האבן די בריטיש נארט אמעריקאנער איינוואוינער אנגעהויבן ארבעטן צו געווינען | פונקט ווי אנדערע בריטישע קאלאניעס האבן די בריטיש נארט אמעריקאנער איינוואוינער אנגעהויבן ארבעטן צו געווינען זעלבסטשטענדיגקייט. אבער עס איז זייער שווער געגאנגען ערשטענס ווייל די איינוואוינער וועלכע זענען געווען רוב בריטישע האבן געוואלט בלייבן געקניפט מיט בריטען, און בעיקר ווייל די בריטישע זענען געווען פאר'עקשנ'ט איבער איר אימפעריע און האבן נישט געוואלט פארלירן איר נארט אמעריקאנער באזע. די אקטיוויטעטן האבן זיך אנגעהויבן אין די ענדע 800' יארן ווען די אטלאנטיק פראווינצן האבן זיך צוזאמענגעזעצט אויף א זיצונג אין [[טשארלעטיטאון]], פרינץ עדוואורד איילענד, וואו זיי האבן דיסקוסירט ווי אזוי צו פאראייניגן די עטליכע פראווינצן אונטער איין יוניאן. די אנדערע פראווינצן האבן אויך געשיקט רעפרעזענטיוון צו די זיצונג וועלכע האט זיך ארויסגעשטעלט צו זיין א סוקסעס ווען מערערע פראווינצן האבן מסכים געווען זיך צו טרעפן ביי א גרעסערע מיטינג אין קוויבעק סיטי וואו פיר פראווינצן האבן אויפגעצויגן א דרעפט קאנפעדעראציע וואס האט געצווינגען די בריטישע רעגירונג אונטערצושרייבן די היסטארישע [[בריטיש נארט אמעריקען אקט]] אין וועלכע די דאמיניען אוו קאנאדע איז געבוירן געווארן פון קוויבעק, אנטעריא, ניו בראנסוויק און נאווע סקאשע. די שטאט [[אטאווע]] איז אויסגעקליבן געווארן פאר די הויפטשטאט צו סימבאליזירן די צוויי פעלקער (ענגלישע און פראנצויזן) שטייענדיג ביי די גרעניצן פון קוויבעק און אנטעריא. [[סיר דזשאן מעקדאנעלד]] איז אויסגעקליבן געווארן אלס קאנאדע'ס ערשטער פרעמיער מיניסטער. | ||
די ניי געגרינדעטע קאנאדע האט באוויזן זיך אויפצובויען זייער שנעל וועלכע איז געווען די סוקסעס פון די שפעטערדיגע פארגרעסערונג פון קאנאדע, ווייל די מערב פראווינצן פירער האבן געזעהן אז אלעס קלאפט און אויך זיי האבן די מעגליכקייט צו ווערן א טייל פון די רעגירונג. שפעטער האט די [[קאנאדע דאמיניען]] צוגעזאגט צו בויען א נאציאנאלע [[רעילוועי]] צו די מערב פראווינצן אויב די פראווינצן זענען גרייט זיך צו פאראייניגן. דאס איז געווען א גוטער שטופּ ווייל עס האט זיך שטארק געפאדערט רעילוועי טראנספארטאציע אין די מערב פראווינצן. א יאר נאך א יאר זענען אלע מערב פראווינצן אריין אין די קאנפעדעראציע מיט'ן אויסנאם פון נייפונדלאנד און לאבראדאר וועלכע זענען געבליבן אפגעטיילט ביז'ן יאר 949'. | די ניי געגרינדעטע קאנאדע האט באוויזן זיך אויפצובויען זייער שנעל וועלכע איז געווען די סוקסעס פון די שפעטערדיגע פארגרעסערונג פון קאנאדע, ווייל די מערב פראווינצן פירער האבן געזעהן אז אלעס קלאפט און אויך זיי האבן די מעגליכקייט צו ווערן א טייל פון די רעגירונג. שפעטער האט די [[קאנאדע דאמיניען]] צוגעזאגט צו בויען א נאציאנאלע [[רעילוועי]] צו די מערב פראווינצן אויב די פראווינצן זענען גרייט זיך צו פאראייניגן. דאס איז געווען א גוטער שטופּ ווייל עס האט זיך שטארק געפאדערט רעילוועי טראנספארטאציע אין די מערב פראווינצן. א יאר נאך א יאר זענען אלע מערב פראווינצן אריין אין די קאנפעדעראציע מיט'ן אויסנאם פון נייפונדלאנד און לאבראדאר וועלכע זענען געבליבן אפגעטיילט ביז'ן יאר 949'. | ||
=== די ערשטע יארן === | === די ערשטע יארן === | ||
פרעמיער מיניסטער מעקדאנעלד איז געבליבן אין אמט פאר 24 יאר, אויסער פיר יאר ווען [[מאקעניזיע]] האט אים באזיגט אבער באלד דערנאך צוריק פארלוירן. אין די יארן (867' ביז 891') האט ער אראפגעשטעלט אלע יסודות פון דער נייער | פרעמיער מיניסטער מעקדאנעלד איז געבליבן אין אמט פאר 24 יאר, אויסער פיר יאר ווען [[מאקעניזיע]] האט אים באזיגט אבער באלד דערנאך צוריק פארלוירן. אין די יארן (867' ביז 891') האט ער אראפגעשטעלט אלע יסודות פון דער נייער זעלבסטשטענדיגע רעגירונג. אלע שטייערן און פראגראמען זענען איינגעשטעלט געווארן און פילע רעגירונג'ס אפיסעס זענען אויפגעשטעלט געווארן. די יארן זענען, צו מעקדאנעלד'ס מזל, געווען זאטע יארן און די עקאנאמיע האט זיך שנעל אויפגעכאפט. אויסער די נאטורליכע אוצרות האט זיך אנגעהויבן א פעסטע מאנופעקטשערינג אינדוסטרי אין די שטאט [[מאנטרעאל]]. די רעגירונג האט אסאך צוגעהאלפן צו די מאנופעקטשערינג אינדוסטריע און געגרינדעט ספעציעלע פראגראמען איר אויפצוארבעטן. מאנטעראל איז דעמאלט געווארן די אינדוסטריאלע הויפטשטאט פון קאנאדע. שפעטער איז עס אריבער קיין [[טאראנטא]] נאכדעם וואס די ענגלישע באפעלקערונג האט זיך אפגעטראגן פון קוויבעק ווען די פראנצויזן האבן אנגעהויבן שטורעמען קוויבעק און אויסגעטיילט צרות דורך זייערע טעראריסטישע גרופעס. | ||
קאנאדע האט זיך גאר שנעל | קאנאדע האט זיך גאר שנעל אויפגעבויט צו זיין איינע פון די וועלט'ס מערסט מאדערניזירטע לענדער, שאפנדיג א וועלט פון נייע מיליאנערן וועלכע האבן אנגעפירט מיט אלע ערליי ביזנעסער. אויך די רעגירונג איז נישט געשלאפן און אינוועסטירט אין גאר גוטע פראיעקטן וועלכע האבן געברענגט טויזנטער נייע דזשאבס. מעקדאנעלד האט געארבעט אויף קעסל און כלים ארומפארנדיג איבער די גאנצע וועלט צו ברענגן ביזנעס קיין קאנאדע. עס האט שטארק מצליח געווען און באוויזן צו עפענען האנדל מיט צענליגער לענדער איבער'ן וואסער. | ||
נאטורליך וואלט קאנאדע זיך נישט געקענט פארמערן ווען נישט זי האט אויפגעשטעלט איר אימיגראציע סיסטעם וועלכע האט מיט דער צייט געצויגן מיליאנען מענטשן צו קומען וואוינען. צווישן די יארן פון 901' ביז 911' האט דאס לאנד צובאקומען 34 פראצענט דורך אימיגראנטן וועלכע זענען על פי רוב געגאנגען צו די ענגליש רעדנדיגע געגנטן. | נאטורליך וואלט קאנאדע זיך נישט געקענט פארמערן ווען נישט זי האט אויפגעשטעלט איר אימיגראציע סיסטעם וועלכע האט מיט דער צייט געצויגן מיליאנען מענטשן צו קומען וואוינען. צווישן די יארן פון 901' ביז 911' האט דאס לאנד צובאקומען 34 פראצענט דורך אימיגראנטן וועלכע זענען על פי רוב געגאנגען צו די ענגליש רעדנדיגע געגנטן. | ||
| שורה 70: | שורה 71: | ||
=== די ערשטע וועלט מלחמה === | === די ערשטע וועלט מלחמה === | ||
כאטש קאנאדע האט זיך געהאט איינגעשטעלט איר אייגענע רעגירונג סיסטעם און איר קאנטראלירט כמעט אויף הונדערט פראצענט, האט זי אבער נאך נישט געהאט קיין שום | כאטש קאנאדע האט זיך געהאט איינגעשטעלט איר אייגענע רעגירונג סיסטעם און איר קאנטראלירט כמעט אויף הונדערט פראצענט, האט זי אבער נאך נישט געהאט קיין שום זעלבסטשטענדיגע אויסערן פאליסי ווען די ערשטע וועלט קריג האט אויסגעבראכן אין 914'. בריטאניע'ס דעקלעראציע פון קריג אויף דייטשלאנד האט אין יענע יארן געמיינט אז די גאנצע אימפעריע אריינגערעכנט קאנאדע איז אויטאמאטיש אריינגעצויגן אין דער מלחמה. די רעגירונג האט צו ערשט געשיקט א מיליטער פון 35 טויזנט מענער אבער האט עס שפעטער געטריפעלט פילפאכיג ביז 150,000 טרופן נאכדעם וואס קאנאדע האט געליטן אסאך קרבנות. די קאנאדער כוחות האבן דערנאך געהאט היבשע נצחונות וועלכע האט געברענגט מער יונגע צו די מיליטער. אין 916' האט פרעמיער מיניסטער בארדען צוגעזאגט אז ער וועט צושטעלן א האלב מיליאן קעפ ארמיי, אלע וואלונטירן פון א 8 מיליאן באפעלקערונג צאל. | ||
דאס לאנד האט אין די מלחמה יארן באקומען אן אנדער געשטעל ווען אלע ביזנעסער האבן געארבעט פאר די מיליטער, און די פרויען האבן איבערגענומען א גרויסן טייל פון זייערע מענער'ס ביזנעסער. די רעגירונג האט דעמאלט איינגעשטעלט די ערשטע איינקונפט שטייערן אלס א צייטווייליגער פראגראם צו קענען שאפן געלט פאר די קריג. די פרויען האבן ביי די מלחמה באקומען מער רעכטן און האבן צום ערשטן מאל געקענט גיין שטימען. דורכאויס די קריג איז דאס לאנד געווען צושפליטערט אין צוויי נאכדעם וואס בארדען האט געהאט פראבלעמען מיט זיינע מלחמה פאליסיס קעגן די ענגלישע. צו פארמיידן פראבלעמען האט ער געגרינדעט א קאאליציע רעגירונג מיט דער ליבעראלער אפאזיציע, אבער עס האט זיך ארויסגעשטעלט צו זיין א פאטאלער טעות נאכדעם וואס די ליבעראלן זעלבסט האבן זיך צוטיילט מיט זייערע מיינונגען. | דאס לאנד האט אין די מלחמה יארן באקומען אן אנדער געשטעל ווען אלע ביזנעסער האבן געארבעט פאר די מיליטער, און די פרויען האבן איבערגענומען א גרויסן טייל פון זייערע מענער'ס ביזנעסער. די רעגירונג האט דעמאלט איינגעשטעלט די ערשטע איינקונפט שטייערן אלס א צייטווייליגער פראגראם צו קענען שאפן געלט פאר די קריג. די פרויען האבן ביי די מלחמה באקומען מער רעכטן און האבן צום ערשטן מאל געקענט גיין שטימען. דורכאויס די קריג איז דאס לאנד געווען צושפליטערט אין צוויי נאכדעם וואס בארדען האט געהאט פראבלעמען מיט זיינע מלחמה פאליסיס קעגן די ענגלישע. צו פארמיידן פראבלעמען האט ער געגרינדעט א קאאליציע רעגירונג מיט דער ליבעראלער אפאזיציע, אבער עס האט זיך ארויסגעשטעלט צו זיין א פאטאלער טעות נאכדעם וואס די ליבעראלן זעלבסט האבן זיך צוטיילט מיט זייערע מיינונגען. | ||
| שורה 76: | שורה 77: | ||
ווי דערמאנט איז קאנאדע אריינגעשלעפט געווארן אין קריג אלס א טייל פון בריטן, אבער נאך די קריג זעענדיג וויפיל טרופן זי האט פארלוירן (ארום 60,000 טרופן זענען אומגעקומען) האט דאס אנגעהויבן ברענגן מער סאוורענטי צווישן די רעגירונג'ס לייט און אויך ביים פאלק. עס האט נישט לאנג געדויערט און די פארלאמענט האט זיך געוואנדן צו די בריטישע רעגירונג מיט'ן פארלאנג צו באקומען אן אייגענע פאליסי מאכט אין אויסערן פאליטיק. בריטען האט נישט געלייגט קיין גרויסע ווידערשטאנד און די קאנאדער האבן עס אנגענומען אלס א באשטעטיגונג און זיך איינגעשריבן אלס א מיטגלידער אין די נארוואס געגרינדעטע [[ליג אוו נעישאנס]]. מיט דעם שריט איז קאנאדע געווארן כמעט 100 פראצענט זעלבסטשטענדיג מיט'ן אויסנאם אז די [[סופרים קארט]] האט נאך נישט געקענט טוישן אדער אויפברענגן נייע געזעצן אין די קאנסטיטוציע. קאנאדע האט ערשט באקומען די רעכטן אין 1982. | ווי דערמאנט איז קאנאדע אריינגעשלעפט געווארן אין קריג אלס א טייל פון בריטן, אבער נאך די קריג זעענדיג וויפיל טרופן זי האט פארלוירן (ארום 60,000 טרופן זענען אומגעקומען) האט דאס אנגעהויבן ברענגן מער סאוורענטי צווישן די רעגירונג'ס לייט און אויך ביים פאלק. עס האט נישט לאנג געדויערט און די פארלאמענט האט זיך געוואנדן צו די בריטישע רעגירונג מיט'ן פארלאנג צו באקומען אן אייגענע פאליסי מאכט אין אויסערן פאליטיק. בריטען האט נישט געלייגט קיין גרויסע ווידערשטאנד און די קאנאדער האבן עס אנגענומען אלס א באשטעטיגונג און זיך איינגעשריבן אלס א מיטגלידער אין די נארוואס געגרינדעטע [[ליג אוו נעישאנס]]. מיט דעם שריט איז קאנאדע געווארן כמעט 100 פראצענט זעלבסטשטענדיג מיט'ן אויסנאם אז די [[סופרים קארט]] האט נאך נישט געקענט טוישן אדער אויפברענגן נייע געזעצן אין די קאנסטיטוציע. קאנאדע האט ערשט באקומען די רעכטן אין 1982. | ||
מיט די יארן נאך די קריג האט קאנאדע אפגעלאזט כמעט אלע ערנסטע פארבינדונגן מיט בריטאניע און האט אנגעפאנגן טאן ערנסטע האנדל מיט די פאראייניגטע שטאטן וועלכע איז גרייט געווען צו אינוועסטירן אין איר דערנעבנדיגן דעמאקראטישן שכן. איינע פון די ערשטע זאכן איז געווען | מיט די יארן נאך די קריג האט קאנאדע אפגעלאזט כמעט אלע ערנסטע פארבינדונגן מיט בריטאניע און האט אנגעפאנגן טאן ערנסטע האנדל מיט די פאראייניגטע שטאטן וועלכע איז גרייט געווען צו אינוועסטירן אין איר דערנעבנדיגן דעמאקראטישן שכן. איינע פון די ערשטע זאכן איז געווען מידיע. די אמעריקאנער האבן אויפגעשטעלט ריזיגע פירמעס וועלכע האבן פראדוצירט אלע מידיע געברויכן פאר די אמעריקאנער מידיע פירמעס. זיי האבן אויך אויפגעשטעלט עטליכע לאקאלע מידיע פירמעס און פרינטינג פאבלישערס. אויס מורא אז די אמעריקאנער וועלן איבערנעמען די קאנאדער מידיע, האט די קאנאדער רעגירונג אויפגעשטעלט די פובליק [[סי-בי-סי בראדקעסטינג]] וועלכע האט סערווירט [[ראדיא]] און [[טעלעוויזיע]] פאר אלע קאנאדער איינוואוינער אויף [[ענגליש]] און אויף [[פראנצויזיש]]. | ||
=== די מלחמה נאכווייען === | === די מלחמה נאכווייען === | ||
| שורה 96: | שורה 97: | ||
== קאנאדע נאך דער צווייטער וועלט מלחמה == | == קאנאדע נאך דער צווייטער וועלט מלחמה == | ||
קינג איז געבליבן פרעמיער מיניסטער אויך נאך דער קריג ביז זיין פענסיאנירונג אין 1948, זייענדיג דער לענגסטער [[פרעמיער מיניסטער]] אין קאנאדע'ס געשיכטע. ער האט געדינט אין אמט 21 יאר מיט אן איבערהאקונג פון עטליכע יאר ווי פריער דערמאנט. די יארן נאך די קריג זענען געווען וויכטיגע יארן פאר קאנאדע'ס צוקונפט ווען אלע לענדער אין די וועלט האבן זיך צוריק | קינג איז געבליבן פרעמיער מיניסטער אויך נאך דער קריג ביז זיין פענסיאנירונג אין 1948, זייענדיג דער לענגסטער [[פרעמיער מיניסטער]] אין קאנאדע'ס געשיכטע. ער האט געדינט אין אמט 21 יאר מיט אן איבערהאקונג פון עטליכע יאר ווי פריער דערמאנט. די יארן נאך די קריג זענען געווען וויכטיגע יארן פאר קאנאדע'ס צוקונפט ווען אלע לענדער אין די וועלט האבן זיך צוריק אויפגעבויט און אנגעהויבן פרישע האנדל אינטערנאציאנאל. אין די עטליכע יאר נאך די קריג זענען רוב פון די היינטיגע סאציאלע פראגראמען פארגעשטעלט און איינגעשטעלט געווארן. אין א גרויסן טייל קומט צו פארדאנקען די דעמאלטסדיגע סי-סי-עף סאציאלע פארטיי וועלכע האט פארגעשטעלט און פארלאנגט א טייל פון די פראגראמען און נאר א דאנק איר שטארקייט איז די ליבעראלע רעגירונג געווען געצווינגען זיי איינצושטעלן. דער גרעסטער ביישפיל איז געווען די [[מעדיקעיר פראגראם]] (א סיסטעם אין וועלכע די פעדעראלע רעגירונג באצאלט אלע מעדיקעיט קאסטן פאר אלע בירגער) וועלכע איז פארגעשטעלט געווארן דורך פרעמיער [[טאמעס טאמי]] פון [[סעסקעטשווען]] און איז איינגעשטעלט געווארן אין גאנצן לאנד אין 966'. | ||
דאס קאנאדער פאלק האט שטארק מורא געהאט פאר א פרישע דעפרעסיע, אבער זענען איבערראשט געווארן זעענדיג ווי זייער לאנד צוזאמען מיט איר גרויסן שכן בויען זיך אויסערגעווענליך ווען די גאנצע | דאס קאנאדער פאלק האט שטארק מורא געהאט פאר א פרישע דעפרעסיע, אבער זענען איבערראשט געווארן זעענדיג ווי זייער לאנד צוזאמען מיט איר גרויסן שכן בויען זיך אויסערגעווענליך ווען די גאנצע איבריגע וועלט איז געווען חרוב ונחרב און ארויסגעקוקט אויף הילף פון די פאראייניגטע שטאטן. די עקאנאמיסטן האבן זיך פארלייגט צוריק אויפצובויען איר האנדל מיט די לענדער וועלכע זי האט געהאנדלט בעפאר ווי בריטען און אייראפע אבער די ריכטיגע וואוקס איז געווען צווישן די צוויי שכינים: קאנאדע און די פאראייניגטע שטאטן. גאר אסאך אמעריקאנער אינוועסטמענטס זענען אנגעקומען קיין קאנאדע און די מאנופעקטשערינג און אוצרות אינדוסטריעס זענען געוואקסן אן אויפהער. צו אלע מזל איז אין דער זעלבער צייט אנטדעקט געווארן די [[אלבערטא אויל פעלדער]] וועלכע האט געמאכט די פראווינץ איינע פון די רייכסטע אין קאנאדע. עס זענען צוגעקומען צענדליגער טויזנטער נייע דזשאבס אין אלע אפטיילונגן. צוביסלעך איז די ארבעטס קראפט געווארן מער ארגאניזירט און שטארק און א גרויסע טייל ארבעטער זענען אריין אונטער די יוניאנס. | ||
אויך די באפעלקערונג איז שטארק געוואקסן אין יענע יארן; ערשטנס צוליב די אזויגערופענע "בעיבי בום" (א שטארקע פארמערונג אין די געבורט'ס ראטע), א פלוס פון אימיגראציע, און די פאראייניגונג פון נופאונדלענד און לאבראדאר וועלכע האבן ביז דעמאלט נאך באלאנגט צו בריטען און זענען אינאיינעם געווארן קאנאדע'ס צענטע פראווינץ ארויפרוקנדיג די באפעלקערונג צאל צו נאך עטליכע הונדערט טויזנט. צווישן די יארן פון 46' ביז 61' איז די באפעלקערונג צאל געשטיגן מיט פופציג פראצענט פון 12 מיליאן צו 18 מיליאן איינוואוינער. די זעלבע קאנאדע וואס איז שטענדיג געווען באוואוסט מיט ווייניג אייוואוינער צושפרייט אויף די וועלט'ס דריטע גרעסטע שטח איז מיט איינמאל געווארן זיבעציג פראצענט [[אורבאן]] (די איינוואוינער קאנצעטרירט אין די ביזנעס שטעט). | אויך די באפעלקערונג איז שטארק געוואקסן אין יענע יארן; ערשטנס צוליב די אזויגערופענע "בעיבי בום" (א שטארקע פארמערונג אין די געבורט'ס ראטע), א פלוס פון אימיגראציע, און די פאראייניגונג פון נופאונדלענד און לאבראדאר וועלכע האבן ביז דעמאלט נאך באלאנגט צו בריטען און זענען אינאיינעם געווארן קאנאדע'ס צענטע פראווינץ ארויפרוקנדיג די באפעלקערונג צאל צו נאך עטליכע הונדערט טויזנט. צווישן די יארן פון 46' ביז 61' איז די באפעלקערונג צאל געשטיגן מיט פופציג פראצענט פון 12 מיליאן צו 18 מיליאן איינוואוינער. די זעלבע קאנאדע וואס איז שטענדיג געווען באוואוסט מיט ווייניג אייוואוינער צושפרייט אויף די וועלט'ס דריטע גרעסטע שטח איז מיט איינמאל געווארן זיבעציג פראצענט [[אורבאן]] (די איינוואוינער קאנצעטרירט אין די ביזנעס שטעט). | ||
| שורה 106: | שורה 107: | ||
=== פראנצויזיש קאנאדער נאציאליניזם === | === פראנצויזיש קאנאדער נאציאליניזם === | ||
דורכאויס די יארן וואס דיפענבעיקער איז געווען פרעמיער מיניסטער האבן זיך די פראנצויזישע איינוואוינער ארויפגעארבעט אין אלע סעקטארס, ווי אויך אין די רעגירונג. די צייטן איז שפעטער נאמינירט געווארן אלס די שטילע רעוואלוציע. מיט דער צייט האבן די פראנצויזן אנגעהויבן פארלאנגען | דורכאויס די יארן וואס דיפענבעיקער איז געווען פרעמיער מיניסטער האבן זיך די פראנצויזישע איינוואוינער ארויפגעארבעט אין אלע סעקטארס, ווי אויך אין די רעגירונג. די צייטן איז שפעטער נאמינירט געווארן אלס די שטילע רעוואלוציע. מיט דער צייט האבן די פראנצויזן אנגעהויבן פארלאנגען זעלבסטשטענדיגקייט און זיך פרובירט אריינצודרייען אין די העכסטע רעגירונג'ס ראנגען צו קענען דעגרייכן זייער ציל. די ליבעראלע פרעמיער'ס אין די זעכציג'ער יארן האבן נישט צוגעשטימט צו דעם געדאנק אבער האבן געארבעט אויף אלע באקן צו געבן די קוויבעקער רעגירונג וואס מער מאכט און אזוי ארום צופרידן שטעלן די פראנצויזן. | ||
אין 965' איז [[פיער טראדאו]], א קוויבעקער אדוואקאט, אריין אין פעדעראלע פאליטיק און אנגעהויבן קאמפיינען צו פראמאטירן די פראנצויזישע מאכט אין אטאווא. טראדאו האט גע'טענה'ט אז אויב גאנץ קאנאדע וועט ווערן אפיציעל צוויי-שפראכיג וועט עס זיין גענוג צו הייבן די פראנצויזישע אספיראציע און די רעגירונג וועט נישט מוזן געבן מער מאכט פאר די פראווינצן. טראדאו האט באקומען אסאך שטיצע און האט אין 68' געווינען די ליבעראלע פירערשאפט און געווארן פרעמיער מיניסטער פון קאנאדע. ער האט אנגעהאלטן זיין בענקל פאר באלד 20 יאר מיט א קורצע איבערהאקונג אינדערמיט. דורכאויס זיין טערמין האט ער באקומען מאסיווע שטיצע פון קוויבעק טראץ וואס מיט דעם האבן די קוויבעקער געשטיצט נאציאליניזם. אין 69' האט טראדאו דורכגעפירט זיין צוזאג אין קאנאדע איז געווארן אפיציעל ביילינגיול און די רעגירונג האט אנגעהויבן געבן סערוויס אין ביידע שפראכן פון איין עק לאנד ביז די אנדערע. | אין 965' איז [[פיער טראדאו]], א קוויבעקער אדוואקאט, אריין אין פעדעראלע פאליטיק און אנגעהויבן קאמפיינען צו פראמאטירן די פראנצויזישע מאכט אין אטאווא. טראדאו האט גע'טענה'ט אז אויב גאנץ קאנאדע וועט ווערן אפיציעל צוויי-שפראכיג וועט עס זיין גענוג צו הייבן די פראנצויזישע אספיראציע און די רעגירונג וועט נישט מוזן געבן מער מאכט פאר די פראווינצן. טראדאו האט באקומען אסאך שטיצע און האט אין 68' געווינען די ליבעראלע פירערשאפט און געווארן פרעמיער מיניסטער פון קאנאדע. ער האט אנגעהאלטן זיין בענקל פאר באלד 20 יאר מיט א קורצע איבערהאקונג אינדערמיט. דורכאויס זיין טערמין האט ער באקומען מאסיווע שטיצע פון קוויבעק טראץ וואס מיט דעם האבן די קוויבעקער געשטיצט נאציאליניזם. אין 69' האט טראדאו דורכגעפירט זיין צוזאג אין קאנאדע איז געווארן אפיציעל ביילינגיול און די רעגירונג האט אנגעהויבן געבן סערוויס אין ביידע שפראכן פון איין עק לאנד ביז די אנדערע. | ||
| שורה 117: | שורה 118: | ||
=== דער ערשטער קוויבעקער רעפערענדום === | === דער ערשטער קוויבעקער רעפערענדום === | ||
פון ווען די פי.קיו. האט איבערגענומען די פירערשאפט אין קוויבעק אין 76' האט זי געהאט אין פלאן דורכצופירן א רעפערענדום בעפאר זי וועט קענען גיין צו די פעדעראלע רעגירונג פארהאנדלן אירע סואוורענטי פאליסיס. אבער צו קענען דורכפירן א רעפערענדום האט זיך געפאדערט אסאך ארבעט אויפצוארבעטן די פראנצויזישע קולטור אין קוויבעק און פרעדיגן די געדאנק פון | פון ווען די פי.קיו. האט איבערגענומען די פירערשאפט אין קוויבעק אין 76' האט זי געהאט אין פלאן דורכצופירן א רעפערענדום בעפאר זי וועט קענען גיין צו די פעדעראלע רעגירונג פארהאנדלן אירע סואוורענטי פאליסיס. אבער צו קענען דורכפירן א רעפערענדום האט זיך געפאדערט אסאך ארבעט אויפצוארבעטן די פראנצויזישע קולטור אין קוויבעק און פרעדיגן די געדאנק פון זעלבסטשטענדיגקייט. אין איינע פון די שריט האט קוויבעק באוויזן צו דעקלערן קוויבעק אלס א פראנצויזיש רעדנדיגע פראווינץ און נישט ביילינגיול אזויווי די אנדערע פראווינצן. די טויש האט בעיקר אויסגעמאכט אין מאנטרעאל וואו די ביזנעס איז פון לאנגע יארן בעפאר געווען דאמינירט דורך די ענגליש רעדנדיגע באפעלקערונג. | ||
ענדליך אין 80' איז פארגעקומען די ערשטע רעפערענדום וואו די קוויבעקער איינוואוינער האבן געדארפט באשטעטיגן אויב זיי ווילן אנהייבן לייגן דרוק אויף אטאווע זיך אפצוטיילן פון קאנאדע און ווערן א פיל | ענדליך אין 80' איז פארגעקומען די ערשטע רעפערענדום וואו די קוויבעקער איינוואוינער האבן געדארפט באשטעטיגן אויב זיי ווילן אנהייבן לייגן דרוק אויף אטאווע זיך אפצוטיילן פון קאנאדע און ווערן א פיל זעלבסטשטענדיג לאנד. ווי אזוי אימער איז עס אבער דורכגעפאלן ווען 60 פראצענט האבן געשטימט דערקעגן. | ||
נאך די רעפערענדום איז פארלוירן געווארן די שטיצע פאר קוויבעק סואוורענטי און די פי.קיו. פארטיי האט צוריק פארלוירן די פירערשאפט. א שטארקע סיבה צו דעם איז געווען די נייע קאנסטיטוציע טיילן וועלכע זענען אויפגעצויגן געווארן דורך פרעמיער מיניסטער טראדאו וועלכע האבן נישט געגעבן מער מאכט פאר די פראווינצן. אלע פראווינצן האבן אונטערגעשריבן די נייע קאנסטיטוציע טשארטער אבער קוויבעק איז געווען דערקעגן. אין 84' האט טראדאו רעטייערט צוליב זיין שוואכע מזל צו הייבן די עקאנאמיע. די קאנסערוואטיוון האבן איבערגענומען די פירערשאפט מיט [[ברייען מאלראני]] אלס פרעמיער מיניסטער. מאלראני איז געווען א קוויבעקער וועלכע האט גערעדט ביידע שפראכן. ער האט באקומען אסאך שטיצע אינערהאלב קוויבעק נאר ווייל די סואוורענטיזם איז געווען טויט און ער האט געפרעדיגט נאציאליניזם אבער איז גרייט געווען איבערצוארבעטן די נייע קאנסטיטוציע טשארטער אז אויך קוויבעק זאל עס אקצעפטירן. | נאך די רעפערענדום איז פארלוירן געווארן די שטיצע פאר קוויבעק סואוורענטי און די פי.קיו. פארטיי האט צוריק פארלוירן די פירערשאפט. א שטארקע סיבה צו דעם איז געווען די נייע קאנסטיטוציע טיילן וועלכע זענען אויפגעצויגן געווארן דורך פרעמיער מיניסטער טראדאו וועלכע האבן נישט געגעבן מער מאכט פאר די פראווינצן. אלע פראווינצן האבן אונטערגעשריבן די נייע קאנסטיטוציע טשארטער אבער קוויבעק איז געווען דערקעגן. אין 84' האט טראדאו רעטייערט צוליב זיין שוואכע מזל צו הייבן די עקאנאמיע. די קאנסערוואטיוון האבן איבערגענומען די פירערשאפט מיט [[ברייען מאלראני]] אלס פרעמיער מיניסטער. מאלראני איז געווען א קוויבעקער וועלכע האט גערעדט ביידע שפראכן. ער האט באקומען אסאך שטיצע אינערהאלב קוויבעק נאר ווייל די סואוורענטיזם איז געווען טויט און ער האט געפרעדיגט נאציאליניזם אבער איז גרייט געווען איבערצוארבעטן די נייע קאנסטיטוציע טשארטער אז אויך קוויבעק זאל עס אקצעפטירן. | ||
| שורה 132: | שורה 133: | ||
=== דער צווייטער קוויבעקער רעפערענדום === | === דער צווייטער קוויבעקער רעפערענדום === | ||
אין קוויבעק איז די סואווערענטעט געוואקסן מער און מער מיט קוויבעק'ס נייעם פרעמיער, [[דזשעקווא פאריזאו]], א שטארקער סעפעראטיסט, וועלכער האט אנגעהויבן קאמפיינען פאר א צווייטע רעפערענדום. פאריזאו האט נישט געהאט קיין גרינגע ארבעט צו איבערצייגן קוויבעק אז א צווייטע רעפערענדום וועט נישט דורכפאלן (רוב קוויבעקער זענען אין יענע צייטן געווען קעגן א רעפערענדום אויס מורא אז עס וועט נאכאמאל דורכפאלן און וועט אינגאנצן צוקלאפן קוויבעק'ס | אין קוויבעק איז די סואווערענטעט געוואקסן מער און מער מיט קוויבעק'ס נייעם פרעמיער, [[דזשעקווא פאריזאו]], א שטארקער סעפעראטיסט, וועלכער האט אנגעהויבן קאמפיינען פאר א צווייטע רעפערענדום. פאריזאו האט נישט געהאט קיין גרינגע ארבעט צו איבערצייגן קוויבעק אז א צווייטע רעפערענדום וועט נישט דורכפאלן (רוב קוויבעקער זענען אין יענע צייטן געווען קעגן א רעפערענדום אויס מורא אז עס וועט נאכאמאל דורכפאלן און וועט אינגאנצן צוקלאפן קוויבעק'ס זעלבסטשטענדיגקייט אזוי ווי עס האט טאקע שפעטער פאסירט) נאכדעם וואס קוויבעק האט געליטן דורכפאלן ביי די מיטש לעיק און טשארלאטיטאון אקארדן ווי פריער דערמאנט. די פולווער אין קוויבעק איז געווארן הייסער און הייסער און [[לוסיען בושארד]], דער בלאק קוויבעקיאס פירער, האט אריינגעטרעטן אין די קאמפיין מיט זיין געשליפן צינגל און איר אויפגעלעבט. ווי אזוי אימער, האט אבער בושארד פארפעלט פארצולייגן די ריכטיגע בלו-פרינט פאר די יארן נאכדעם וואס קוויבעק וועט ווערן זעלבסטשטענדיג און מיט דעם געברענגט די סואורענטי כוואליע אביסל צו שפעט. | ||
דער באשטימטער טאג איז אנגעקומען און ווייניגער ווי איין פראצענט האט צוטיילט די "ניין" שטימען מיט 50.4 פראצענט פון די "יא" שטימען מיט (49.6) פראצענט. פאריזאו האט באלד רעזיגנירט און בושארד האט אים איבערגענומען אלס פרעמיער פון קוויבעק. בושארד האט איבערראשט אלעמען מיט זיין אנאנסירונג אז ער האט נישט אויפגעגעבן זיין חלום פון קוויבעק'ס | דער באשטימטער טאג איז אנגעקומען און ווייניגער ווי איין פראצענט האט צוטיילט די "ניין" שטימען מיט 50.4 פראצענט פון די "יא" שטימען מיט (49.6) פראצענט. פאריזאו האט באלד רעזיגנירט און בושארד האט אים איבערגענומען אלס פרעמיער פון קוויבעק. בושארד האט איבערראשט אלעמען מיט זיין אנאנסירונג אז ער האט נישט אויפגעגעבן זיין חלום פון קוויבעק'ס זעלבסטשטענדיגקייט און האט אנגעהויבן טאן פרישע אקטיוויטעטן פאר סואוורענטי. צום מערסטן האט עס א שאקל געטאן די קרעטעין רעגירונג וועלכע האט געהאפט אז מיט אזא קלארע זיג אין די רעפערענדום וועט די רעגירונג קענען אריבערמישן א נייעם בלעטל און אנהייבן אריינקוקן אין אנדערע אישוס. למעשה זענען בושארד'ס חלומות קיינמאל נישט צושטאנד געקומען ווייל די עקענאמישע שוועריגקייטן אין קוויבעק אין די קומענדיגע צוויי יאר האט אים פארנומען געמאכט און די סואוורענטי אישו איז באזייטיגט געווארן. בושארד האט אנגעהאלטן זיין אמט ביז אין יאר 01' ווען ער האט רעזיגנירט צוליב פערזענליכע סיבות. זיין סוקסעסאר איז זיין דעפיוטי פרעמיער, [[בערנארד לאנדרעי]], (היינט אין אמט) וועלכער האט ווי זיין פאָרגייער פארשפראכן צו מאכן קוויבעק א זעלבסטשטענדיגע לאנד. לאנדרעי האט אנגעגעבן א דאטום ערגעץ אין 05' ווען די קומענדיגע סאמיט אוו די אמעריקענס וועט אפגעהאלטן ווערן, פארשפרעכנדיג אז קוויבעק וועט שוין זיין זעלבסטשטענדיג... | ||
=== לעצטע געשעענישן === | === לעצטע געשעענישן === | ||
אין 97' האט קרעטעינ'ס ליבעראלע רעגירונג געווינען נאך א טערמין, אבער דאסמאל מיט א שוואכע מערהייט. ווייל די אפאזיציע פארטייען זענען שוין געווען בעסער | אין 97' האט קרעטעינ'ס ליבעראלע רעגירונג געווינען נאך א טערמין, אבער דאסמאל מיט א שוואכע מערהייט. ווייל די אפאזיציע פארטייען זענען שוין געווען בעסער אויפגעבויט, ספעציעל די רעפארם פארטיי (היינט די [[קענעדיען אלייענס]]) וועלכע איז דאן געווארן די אפיציעלע אפאזיציע. האבנדיג די עקאנאמיע אלס די נומער איינס אישו אויפ'ן טיש אזויפיל יארן, איז פאר קרעטעין ענדליך געלונגען צו באלאנסירן דעם בודזשעט און ברענגען די צוואנציג יעריגע נאציאנאלע חובות צו אן ענדע. קאנאדע שטייט היינט גאר גוט עקאנאמיש מיט א הויכע פארדינסט פאר דעם דורכשניטליכן איינוואוינער. איין פראבלעם מיט וואס קאנאדע ראנגלט זיך נאך, איז די אנעמפלאוימענט ראטע וועלכע שטייט נאך היינט הויך טראץ דעם וואס עס איז היבש געפאלן אין די לעצטע עטליכע יאר. | ||
אין אפריל 99' איז געגרינדעט געווארן קאנאדע'ס דריטע טעריטאריע, נונעוואט, וועלכע האט זיך אפגעטיילט פון די נארטוועסט טעריטאריעס. די איינוואוינער דארט זענען אינדיגינוס פעלקער און זייער פירער, [[פאול אוקאליק]], איז געווארן די טעריטאריע'ס ערשטע פרעמיער. | אין אפריל 99' איז געגרינדעט געווארן קאנאדע'ס דריטע טעריטאריע, נונעוואט, וועלכע האט זיך אפגעטיילט פון די נארטוועסט טעריטאריעס. די איינוואוינער דארט זענען אינדיגינוס פעלקער און זייער פירער, [[פאול אוקאליק]], איז געווארן די טעריטאריע'ס ערשטע פרעמיער. | ||
קרעטעין האט ווידער געווינען אין 00', ברעכנדיג א רעקארד אלס דער ערשטער פרעמיער מיניסטער פון קאנאדע זינט די צווייטע וועלט קריג וואס האט געווינען דריי טערמינען אן איבערהאקונג. די וואלן איז פאררופן געווארן זייער פרי ווען קרעטעין האט געזען אז ער וועט קענען באקומען א מער באקוועמליכע מאיאריטעט. אין די וואלן האט די בלאק קוויבעקיאס פארלוירן עטליכע זיצן און די קענעדיען אלייענס האט צובאקומען מער זיצן פארשטארקערנדיג איר פאזיציע אלס די הויפט רעכטע פארטיי. | קרעטעין האט ווידער געווינען אין 00', ברעכנדיג א רעקארד אלס דער ערשטער פרעמיער מיניסטער פון קאנאדע זינט די צווייטע וועלט קריג וואס האט געווינען דריי טערמינען אן איבערהאקונג. די וואלן איז פאררופן געווארן זייער פרי ווען קרעטעין האט געזען אז ער וועט קענען באקומען א מער באקוועמליכע מאיאריטעט. אין די וואלן האט די בלאק קוויבעקיאס פארלוירן עטליכע זיצן און די קענעדיען אלייענס האט צובאקומען מער זיצן פארשטארקערנדיג איר פאזיציע אלס די הויפט רעכטע פארטיי. | ||
| שורה 146: | שורה 147: | ||
[[קאַטעגאָריע:היסטאריע]] | [[קאַטעגאָריע:היסטאריע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:קאנאדע]] | [[קאַטעגאָריע:קאנאדע]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:היסטוריה של קנדה]] | |||